Drezno- miasto baroku

Drezno- miasto baroku

„Florencja Północy"

Drezno (niem. Dresden) – miasto we wschodnich Niemczech na Pogórzu Zachodniosudeckim, położone nad Łabą, stolica kraju związkowego Saksonia.


 
 
O tym, jak atrakcyjne turystycznie jest Drezno, mówią same liczby. Według zebranych statystyk rocznie odwiedza je prawie 10 milionów turystów. Od wieków Drezno było uznawane za atrakcyjny cel wakacyjnych wypraw i stolicę kultury. Teraz również może się poszczycić takim wizerunkiem. To urocze miasto nad Łabą działa na wszystkich którzy je odwiedzą...


 
 

Już wiele lat temu jego czar działał na przeróżne osobistości. Począwszy od Augusta Mocnego, władcy Saksonii i przez pewien czas także Polski, który zlecił budowę podziwianych do dziś zabytków, po inne wybitne osoby. Drezno było bardzo lubiane przez znanych artystów, np. Ryszarda Wagnera, który występował wielokrotnie w tutejszej operze, czy Bernardo Bellotto (znanego szerzej jak Canaletto). Prawdopodobnie klimat miasta sprzyjał twórcom: to tutaj Adam Mickiewicz napisał III część „Dziadów". W swoich listach piękno Drezna sławił Juliusz Słowacki. W Dreźnie tworzył także Karol May, autor słynnego wśród wszystkich fanów dzikiego zachodu „Winnetou". Wreszcie bombardowanie miasta podczas II wojny światowej zainspirowało Kurta Vonneguta do napisania powieści „Rzeźnia numer pięć".
Drezdeńczycy są dumni ze swoich kulturalnych i artystycznych osiągnięć. Wciąż kultywują tą tradycję poprzez wspieranie i propagowanie dzieł sztuki. W mieście znajduje się blisko 40 muzeów i galerii sztuki, równie liczne są teatry, kina i biblioteki. Drezno słynie także z doskonale zaopatrzonych księgarni, co z całą pewnością mogę potwierdzić, gdyż kupiłam tu książkę/ album marzeń, którego nigdzie indziej nie spotkałam, wyobrażałam sobie tylko że tak właśnie ma wyglądać.



 

 
Festiwal uliczny w niedzielne popołudnie, propagujący kulturę i sztukę. Przechodniów kusił darmowy grzaniec oraz upominki rozdawane przez osoby w pięknych, barokowych strojach

Drezno wraz z doliną Łaby zostało wpisane na listę zabytków UNESCO w 2004 roku, jako 33. obiekt na terenie Niemiec. Jednak w 2009 Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Oświaty, Nauki i Kultury (UNESCO) uznała nowo wybudowany most na Łabie za niedopuszczalną ingerencję w krajobraz i skreśliła miasto ze swej listy zabytków.
 
 

 
 


 
Widok na Stare Miasto z drugiej strony Łaby
 
 

Analiza śladów archeologicznych wskazuje na to, że zasiedlenie obszaru, na którym powstało miasto, nastąpiło już w epoce kamienia. W dokumentach zachowanych z 1206 nadmieniono po raz pierwszy istnienie Drezna, które następnie awansowało do rangi miasta-rezydencji Elektorów Rzeszy oraz króla.
W 1987 miasto miało 519,8 tys. mieszkańców. Spadek liczby ludności wynika między innymi ze znacznej migracji do krajów związkowych na zachodzie kraju.
 
 


 
Zabytki

Doszczętnie zniszczone w czasie II wojny światowej i odbudowane tylko częściowo miasto, posiada pomimo swojej długiej i bogatej historii, niewielką część dawnej historycznej zabudowy. 13-14 lutego 1945 roku lotnictwo brytyjskie i amerykańskie przeprowadziło bombardowanie dywanowe miasta, które wcześniej nie było obiektem takiego ataku. W nalotach, skoncentrowanych na starym mieście użyto przede wszystkim bomb zapalających. Pożary wywołały burzę ogniową, która całkowicie zniszczyła ok. 39 km² miasta. Straty ludzkie szacowane są na ok. 22 700 do 25 000 zabitych. Specjalna komisja powołana przez władze Saksonii do ustalenia dokładnej liczby ofiar bombardowania zakończyła pracę w roku 2011, ogłaszając, że ostatecznie ustalona liczba ofiar nie przekroczyła 25 000. Po wojnie Drezno stało się częścią Niemieckiej Republiki Demokratycznej (NRD). W czasie trwania ustroju socjalistycznego, wyburzono lub rozebrano wiele wartościowych pozostałości zbombardowanego miasta jak np. Kościół pw. św. Zofii oraz historyczną miejską zabudowę. Tymi zabiegami zlikwidowano całe zabudowanie historycznego centrum miasta. Odnowiono lub całkowicie zrekonstruowano przede wszystkim dzisiejszą siedzibę sądu (1946), most Augusta (1949), Kościół Krzyża (do 1955), Zwinger (do 1963), Katedrę Świętej Trójcy (do 1965), Semperoper (do 1985), Pałac Japoński (do 1987) i obydwa dworce kolejowe.
 
 


Do najważniejszych odbudowanych zabytków należą:

Zamek (Dresdner Schloss)- Rezydencja Wettynów – zamek rezydencjonalny książąt Saksonii, przykład sztuki renesansowej i barokowej, znajdujący się w Starym Mieście. Obecny zamek ma 800-letnią tradycję. Już w wieku XII kiedy to przodującą rolę odgrywała siedziba w Miśni istniał tutaj niewielki zamek, o czym świadczą fundamenty znajdujące się pod główną wieżą. W 1382 roku powiększono rezydencję, w 1471 wzniesiono obecne skrzydło zachodnie. Gdy Drezno stało się w 1485 roku stałą rezydencją władców, nastąpiła przebudowa średniowiecznego zamku w budowlę renesansową. W 1530 roku na wysokości bramy północnej został wzniesiony reprezentacyjny zamek mieszkalny, którego budowę zlecił książę Jerzy Brodaty. Dlatego też ta część kompleksu nazywana jest dzisiaj budowlą Jerzego zaś wejście do budowli znane jest jako brama Jerzego. W 1547 roku zamek został ponownie rozbudowany w stylu renesansowym. Hans i Bastian Kramer stworzyli nazwaną później tzw. budowlę Moryca i oraz pozostałe skrzydła wokółdziedzińca.
W roku 1701 zamek częściowo spłonął. Do odbudowy August II Mocny zatrudnił znanych architektów i artystów, wśród nich twórcę Zwingeru -Matthäus Daniel Pöppelmann. Wraz z Raymondem Leplatem i Johannem Melchiorem Dinglingerem stworzyli oni galerię sztuki Grünes Gewölbe(niem. zielone sklepienie), której nazwa pochodziła od barwy, na którą pomalowano ściany pomieszczeń - malachitowej zieleni.
W nocy z 13 na 14 lutego 1945, w trakcie alianckiego nalotu dywanowego na Drezno, zamek został zbombardowany i spłonął. Kilkufazowa odbudowa trwała długo, aż do 2004, kiedy to zamek udostępniono zwiedzającym.


 


 




 
 

Grünes Gewölbe- Zielone Sklepienie – galeria sztuki i skarbiec. Uważane jest za jeden z największych zbiorów klejnotów w Europie mieści się w salach Zamku Rezydencyjnego w Dreźnie. Nazwa pochodzi od malowanych w kolorze zieleni malachitowej ścian sali, które obecnie pokryte są taflami luster. Zbiory eksponowane są w dwóch zespołach pomieszczeń: „historycznym" i „nowym Zielonym Sklepieniu", obydwu mieszczących się w zachodnim skrzydle Zamku Rezydencyjnego. Pomieszczenia nazwane Zielonym Sklepieniem istniały już w XVI wieku jako skarbiec niedostępny dla zwiedzających. Uważano, ze grube mury ochronią skarbiec przed pożarem. W latach 1723-1729 urządził elektor saski i król Polski August II Mocny zajmującą w dziewięć pomieszczeń „izbę cudów" (Wunderkammer) o barokowym wystroju wnętrz, umożliwiającą zwiedzanie nagromadzonych skarbów. Później po przebiciu ścian dołączono jeszcze osiem dalszych pomieszczeń. Projekt architektury sporządził Matthäus Daniel Pöppelmann, architekt drezdeńskiego Zwingeru i wschodniej fasady Zamku Królewskiego w Warszawie. Podczas nalotu na Drezno 13 lutego 1945 uległy uszkodzeniu trzy z dziewięciu pomieszczeń. Same skarby zostały wcześniej ukryte w twierdzy Königstein. W końcu wojny zostały wywiezione do Związku Radzieckiego i w roku 1958 przekazane władzom NRD. W latach 1959-2004 skarbiec był eksponowany w salach Albertinum. 7 września 2004 otwarto dziesięć pomieszczeń „nowego Zielonego Sklepienia" na piętrze zachodniego skrzydła Zamku Rezydencyjnego. 1 września 2006 otwarto odbudowane na podstawie inwentaryzacji z roku 1733 „historyczne Zielone Sklepienie" na parterze zachodniego skrzydła zamku (2000 m²).

Kolekcja królów i elektorów saskich obejmuje ponad 4000 dzieł sztuki, z tego 1100 w Nowym Zielonym Sklepieniu, a 3000 w Historycznym. Ze względu na ograniczoną przestrzeń wystawową eksponuje się tylko najcenniejsze dzieła sztuki jubilerskiej. Dodatkową atrakcją sal historycznych jest barokowy wystrój wnętrz. Twórcą znacznej części klejnotów był nadworny złotnik Johann Melchior Dinglinger oraz jego synowie.
-Kąpiel Diany przedstawia rzymską boginię w kąpieli.
-Misa z chalcedonu jest okuta złotem i zdobiona perłami, diamentami, ornamentami ze srebra i stali oraz postaciami zwierząt. Emaliowana podstawa wyobraża głowę jelenia. Rzecz powstała w roku 1705, mierzy 38 cm wysokości.
-Murzyn ze szmaragdową płytą jest jednym z najbardziej znanych eksponatów. Rzeźba z lakierowanego drewna gruszkowego o wysokości 64 cm powstała we współpracy z Baltazarem Permoserem. Przedstawia Murzyna (w barokowym stroju Indianina) trzymającego płytę ze skały z tkwiącymi w niej szmaragdami. Datowana jest na rok 1724.
 


 
 
 

Drezdeński zielony diament - jabłkowozielony diament o masie 40,7 kr. Największy znany zielony diament świata. Pochodzi prawdopodobnie z Brazylii i został znaleziony na początku XVIII wieku. W 1742 roku na Targach Lipskich zakupił go August III Sas za ogromną jak na owe czasy sumę 200 000 talarów. W 1768 roku oprawiono go w białe diamenty i wmontowano w ozdobną agrafę do kapelusza.

Zwinger – późnobarokowy zespół architektoniczny znajdujący się w centrum Drezna. Jest zaliczany do najbardziej znaczących budowli późnego baroku w Europie. Określenie "Zwinger" pochodzi od pierwotnego położenia budynku, pomiędzy zewnętrznymi i wewnętrznymi murami obronnymi.
Wzniesiony w latach 1711–1728 przez Matthäusa Daniela Pöppelmanna na życzenie Fryderyka Augusta I zwanego Mocnym, który w 1696 wybrany został królem Polski pod imieniem Augusta II. August Mocny zamówił budynek odpowiadający rzymskiemu Koloseum, w którym miały odbywać się różne uroczystości. Jako wynik tego życzenia architekt Pöppelmann stworzył budynek w stylu późnobarokowym. Zbudowany na planie prostokąta z wewnętrznym dziedzińcem, który otoczony jest galeriami (ogród z fontannami), bramą koronną, pawilonami. W późniejszym okresie August Mocny sprowadził tutaj swoje zbiory egzotycznych roślin, a także porcelany. Do dnia dzisiejszego Zwinger wykorzystywany jest do prezentowania wystaw. Szczególnie warte zobaczenia są wcześniej wspomniane zbiory porcelany, w których znajduje się zarówno chińska porcelana z XV wieku, jak i znane w całych Niemczech wyroby porcelanowe z Miśni. W Zwingerze znajduje się także Rüstkammer – zbrojownia, która jest zbiorem różnych historycznych broni.
Część rokokowa składa się z następujących części: Nimfeum, Salonu Matematycznego, Salonu Fizycznego, Salonu Francuskiego, Salonu Niemieckiego, Długiej Galerii z Bramą Koronną, oraz dwóch pawilonów na osi – Miejskiego oraz Wałowego. Wraz z Pöppelmannem działał (głównie przy dekoracjach rzeźbiarskich) Balthasar Permoser.
 




 

 



 
W latach 1847-1857, na miejscu m.in. drewnianych stajni, architekt Gottfried Semper wzniósł monumentalny budynek, odtąd będący integralną częścią Zwingeru, z przeznaczeniem na nową siedzibę Galerii Obrazów Starych Mistrzów zawierającą bogate zbiory malarstwa europejskiego m.in. dzieła Rubensa, Rembrandta oraz Dürera. Po wojnie urządzono w nim również Galerię Obrazów Nowych.
Mimo silnych zniszczeń w czasie II wojny światowej Zwinger został relatywnie szybko odbudowany.



 


 


 

We wnętrzach mieści się:
-Galeria Obrazów Starych Mistrzów w Dreźnie (niem. Gemäldegalerie Alte Meister), muzeum Państwowych Zbiorów Sztuki, jedna z największych kolekcji malarstwa europejskiego na świecie. W Muzeach jest całkowity zakaz robienia zdjęć, więc tylko na smak zdjęcie:
 

 
Vermeer Dziewczyna czytająca list 1658
 
 

- Rüstkammer - zbrojownia, która jest zbiorem różnych historycznych broni
- Salon Matematyczny, Salon Fizyczny
- Muzeum Porcelany- zbiory porcelany, w których znajduje się zarówno chińska porcelana z XV wieku, jak i znane w całych Niemczech wyroby porcelanowe z Miśni.





 

Albertinum – muzeum Państwowych Zbiorów Sztuki. Znajduje się na wschodnim końcu Tarasu Brühla (Brühlsche Terrasse).
Nowe Albertinum prezentuje po renowacji i przebudowie sztukę od romantyzmu do współczesności. Przyczyną stworzenia nowej koncepcji Albertinum była powódź, spowodowana przez wezbrane wody Łaby i jej dopływów w 2002 roku. Spektakularny koncept berlińskiego biura Staab Architekten zawiera na poddaszu, tuż nad dziedzincem, magazyny i pracownie konserwatorskie - tak zwaną „Arkę dla sztuki". Ze zmianą wyglądu gmachu Albertinum czterokrotnie powiększyła się powierzchnia dla sztuki tworzonej od XIX do XXI wieku. Nowe sale wystawowe służą Galerie Neue Meister (Galeria Nowych Mistrzów) oraz Skulpturensammlung (zbiory rzeźb).


Katedra Świętej Trójcy (Hofkirche) świątynia katolicka usytuowana nieopodal rezydencji Wettynów na Starym Mieście; znana również w literaturze jako Kościół Dworski. Jest jedną z największych nowożytnych budowli sakralnych wzniesionych na terenie Saksonii. Świątynia w stylu późnego barokuzostała wzniesiona na zlecenie Augusta III Sasa przez włoskiego architekta Gaetano Chiaveriego w latach 1739-1751. Pomocnikami Chiaveriego byli m.in. działający w Krakowie Francesco Placidi i Antonio Zucchi. Świadkiem budowy kościoła był Bernardo Bellotto, który w swoich widokach miasta ukazywał dopiero co powstający kościół. Kościół dedykowano Trójcy Przenajświętszej (Sanctissimae Trinitatis). Uroczysta msza święta z okazjikonsekracji miała miejsce 29 czerwca 1751. Muzyczną oprawą tej mszy były dzieła Johanna Adolpha Hassego Messe in d-Moll oraz Te Deum in D-Dur. Konsekracji dokonał nuncjusz apostolski Polski i Toskanii, arcybiskup Albert von Archinto.
Podczas nalotu na Drezno 13 – 15 lutego 1945 kościół został zniszczony, w wyniku runięcia większości dachów do wnętrza. Szczęśliwie ocalała wieża i większa część dekoracji rzeźbiarskiej elewacji zewnętrznych. W czerwcu 1945 odprawiono pierwszą mszę świętą. Odbudowa trwała do1965. W 1980 dawny kościół dworski został podniesiony do godności katedry diecezji drezdeńsko-miśnieńskiej. Jest on jednocześnie siedzibą parafii na Starym Mieście.
 



 


 



 
Widok z mostu:


 



 

Kościół Marii Panny (Frauenkirche)
w skrócie: Kościół Mariacki – barokowy luterański kościół znajdujący się na drezdeńskim Neumarkt (pol. Nowy Rynek). Ta monumentalna świątynia to jeden z najbardziej znanych i rozpoznawalnych w Europie zabytków protestanckiej architektury sakralnej. Największy na świecie obok katedry w Strasburgu budynek wzniesiony z piaskowca, jego kopuła to najokazalsza tego typu konstrukcja wykonana z kamienia wśród kościołów leżących na północ od Alp.
 




 
Kościół Mariacki wzniesiono w latach 1726–1743. Podczas II wojny światowej został w wyniku alianckich bombardowań miasta w nocy z 13 na 14 lutego 1945 bardzo poważnie uszkodzony i zawalił się ostatecznie rankiem 15 lutego. Za czasów NRD pozostał trwałą ruiną służącą za pamiątkęokropieństw wojny. Dopiero w 1985 zdecydowano o jego rekonstrukcji, jednak prace rozpoczęto dopiero po upadku muru berlińskiego w 1989 r. Trwającą w latach 1994–2005 odbudowę pomagały sfinansować Dresdner Bank, towarzystwa miłośników miasta oraz indywidualni darczyńcy z całego świata.
30 października 2005 r. kościół został ponownie konsekrowany i otwarty dla wiernych i turystów. Z pomnika wojny przeistoczył się w symbol pojednania.
Podczas rekonstrukcji odbywającej się pod nadzorem kościelnego architekta i inżyniera, Eberharda Burgera, korzystano z pochodzących z 1720 oryginalnych planów Georga Bähra, do ich realizacji używano jednak wielu nowoczesnych technologii.
Odzyskanych z ruiny elementów używano w miarę możliwości do odbudowy, ocalałe pozostałości wież narożnych oraz chóru również wcielono do nowej konstrukcji. Sporo dużych odnalezionych elementów wróciło na w przybliżeniu swoje miejsce - za pomocą symulacji komputerowej pozwalającej przemieszczać obiekty w środowisku trójwymiarowym w niezliczonych kombinacjach badano oryginalne położenie poszczególnych ocalałych elementów na podstawie ich położenia w ruinach. Większość z ocalonych 43 procent oryginalnego budulca znalazła się w konstrukcji nowego kościoła - ostatecznie elementy pochodzące z ruiny stanowią w przybliżeniu 34% nowej konstrukcji.
 



 
Tylko podczas budowy skomplikowanej kopuły użyto, ze względu na stabilność konstrukcji, wyłącznie nowych materiałów. Kamienie budujące kopułę narażone są na działanie szczególnie dużych ciężarów, sił i obciążeń. Ponieważ oryginalne elementy zostały poddane działaniu wysokich temperatur, nie chciano narażać ich użyciem na szwank stabilności konstrukcji.
Z powodu ciemnej patyny pokrywającej stary budulec, powstałej w wyniku działania wysokiej temperatury i wieloletniej ekspozycji na warunki atmosferyczne, która wywołuje naturalny proces odbarwiania piaskowca poprzez utlenianie zawartego w nim żelaza, nowe i stare elementy mocno ze sobą kontrastują, sprawiając, że budynek przypomina układankę. Nowe elementy z czasem również stopniowo ściemnieją, jednak różnica pomiędzy starym a nowym budulcem będzie wyraźnie widoczna jeszcze przez wiele lat po rekonstrukcji.
 





 
Kościół Świętego Krzyża (Kreuzkirche)– ewangelicki kościół w Dreźnie, którego historia sięga roku 1215. Wówczas w samym centrum Starego Miasta wzniesiono bazylikę pw. Św. Mikołaja. Obecną nazwę kościół otrzymał dopiero w 1388 roku, co związane było z darem margrabiego Henryka, który w 1234 ofiarował kościołowi cenną relikwię, fragment Krzyża Chrystusa. Zwiedzając Kościół warto pokonać 256 stopni i z wysokości 54 metrów podziwiać wspaniałą panoramę Drezna i okolicy. Przy okazji zobaczyć pięć dzwonów wykonanych z brązu, drugich co do wielkości w całych Niemczech (po katedrze w Kolonii). Masa największego z nich to 11,5 t. Na wieży znajduje się także zegar z 1957 roku, którego tarcza ma średnicę 3 metrów.
 



 
Galeria Nowych Mistrzów- galeria sztuki w Dreźnie, mieszcząca się (obok innych galerii) w murach Albertinum. Należy do najważniejszych w Niemczech muzeów sztuki nowoczesnej. Ma w swych zbiorach około 2 500 obrazów takich twórców jak: Caspar David Friedrich, Adrian Ludwig Richter, Lovis Corinth, Max Liebermann, Max Slevogt, Otto Dix, Arnold Böcklin, Paul Gauguin, Vincent van Gogh, Ernst Ludwig Kirchner, Paul Klee,Claude Monet, Edvard Munch, Emil Nolde, Karl Schmidt-Rottluff i in.
 


Semperoper – opera Sempera

 

Malowidło ścienne „Orszak książęcy" (Fürstenzug)
- malowidło ścienne zdobiące zewnętrzną ścianę gmachu „Langer Gang" ograniczającego od północy dziedziniec (Stallhof) dawnego średniowiecznego kompleksu królewskiej rezydencji w Dreźnie.



 
 
Kuchnia
Restauracje w Dreźnie mają ceny niemieckie, więc do najtańszych nie należa. Bez wątpienia warto jednak spróbować lokalnych specjałów. Kuchnia saksońska należy do jednej z najlepszych w Niemczech: oprócz tradycyjnych germańskich potraw silny wpływ wywarły na nią także dania polskie i czeskie, przez co nie należy ona rzecz jasna do najlżejszych. Najpopularniejsze potrawy saksońskie są pożywne i raczej proste. Na pierwsze danie najczęściej je się zupę ziemniaczaną (Kartoffelsuppe), a na drugie – pieczeń. Na deser zazwyczaj można zamówić pyszny sernik. Świąteczną potrawą jest Dresdner Christstollen, czyli bogate w bakalie, słodkie ciasto.
 



 
 
Okolice Drezna to jednak nie tylko jedzenie, ale także doskonałe wina. Stworzono nawet specjalną Saksońską Drogę Winną, która prowadzi turystów przez zakątki regionu, w których produkuje się wino. Najpopularniejsze to z całą pewnością Riesling i Müller-Torgau.
 
 



Spacer uliczkami Drezna:

 

 


 


 


 


 


 


 


 


 


 


 


 


 


 


 


 


 


 


 


 


 




 
opracowanie i foto: Karolina Zięba-Kulawik

 

 

Pokrewne artykuły

Administratorem Twoich danych osobowych jest Fundacja Klubu Podróżników Śródziemie Aleja Podróżników KRS: 0000556344 na podstawie art. 6 ust. 1 lit. b RODO. Skontaktować się z nami możesz mailowo alejapodroznikow@gmail.com

Jeżeli chcesz wykorzystać materiały naszego autorstwa zamieszone na portalu skontaktuj się z nami: alejapodroznikow@gmail.com