Pogórze
Kolejny - po Bieszczadach - zapomniany obszar na terenie Polski.
Na słowa „Wybieram się na weekend na Pogórze Ciężkowicko-Rożnowskie” większość osób ze zdziwieniem zadaje mi pytanie: A gdzie to jest?
Świadczy to o naszej nikłej znajomości kraju, w którym jest mnóstwo niezwykłych miejsc, będących na wyciągnięcie ręki. Wszak Pogórze jest zaledwie o dwie godziny drogi samochodem od Krakowa. Jednak, jeżeli już zdecydujemy się wybrać w ten „dziki”, zapomniany przez cywilizację region, nie będziemy żałować nawet przez chwilę wyboru miejsca na weekendowy odpoczynek. Pogórze zachwyci nas walorami krajobrazowymi, licznymi atrakcjami (chociażby Karpacka Troja czy Skamieniałe Miasto), bogatą historią, a przede wszystkim ciszą i spokojem, którego brakuje nam w tętniących życiem miastach.
Binarowa
Niewielka wioska położona wzdłuż drogi do Biecza. Jednak w tej sennej miejscowości odnajdziemy zabytek wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO – Kościół p.w. św. Michała Archanioła. Obecny drewniany kościół powstał około 1500 roku. Największym walorem kościoła są znajdujące się na ścianach XVI i XVII-wieczne polichromie. Pod względem wartości historyczno-artystycznej kościół w Binarowej należy do najcenniejszych i najlepiej wyposażonych budowli tego typu w Europie.
Biecz
Prastara miejscowość położona w połowie drogi między Gorlicami a Jasłem, emanuje atmosferą rodem z bajek braci Grimm. Zwiedzanie zabytków i muzeów zajmuje kilka godzin, jednak warto zapomnieć o pośpiechu i pospacerować wąziutkimi uliczkami.
Godnymi uwagi są kościół parafialny Bożego Ciała, pozostałości dawnych murów miejskich, wieża ratuszowa (ozdobiona renesansowym sgraffiti). Największą atrakcją jest z pewnością Muzeum Ziemi Bieckiej. Na parterze mamy okazję obejrzeć interesującą ekspozycję związaną z dawną farmacją. W odtworzonym z pietyzmem wnętrzu staropolskiej apteki zgromadzono bogatą kolekcję flaszek, ampułek, alembików i retort.
Ciężkowice
Największą atrakcją miasteczka jest rezerwat przyrody „Skamieniałe miasto”. Na jego obszarze znajdują się liczne skałki piaskowcowe o osobliwych kształtach. W czasie kilkugodzinnej wędrówki będziemy mieli okazję zobaczyć skały przypominające zwierzęta (np. borsuka, orła), postacie (np. czarownica), grzyby, maczugi czy ambony.
W pobliżu znajduje się bardzo dobra restauracja „u MARTUSIOWEJ” serwująca pyszne i tanie obiady.
Cmentarz Łużna
Największy cmentarz wojenny z okresu I wojny światowej na terenie Małopolski Zachodniej. Na cmentarzu pochowanych jest ponad 1200 żołnierzy. Układ cmentarza nawiązuje do pola bitwy. Pochowano tutaj głównie Polaków walczących zarówno w armii austrowęgierskiej, jak i rosyjskiej.
Jezioro Rożnowskie
Sztuczny zbiornik powstały w wyniku spiętrzenia wód Dunajca. Jezioro jest niezwykle atrakcyjnym turystycznie zbiornikiem wodnym. Rozwinięta linia brzegowa, liczne plaże oraz strome, zalesione brzegi sprawiają, że jest to miejsce o zróżnicowanym krajobrazie. Nad jeziorem znajduje się kilka miejscowości letniskowych, w tym najsłynniejsza: Gródek nad Dunajcem.
Na środku zbiornika znajduje się symbol Jeziora Rożnowskiego – „Małpia Wyspa”. Miejsce szczególnej ochrony krajobrazu i rezerwat ptaków oraz doskonałe miejsce na wyprawę łódką, bądź kajakiem.
Jamna
Ten niewielki szczyt był świadkiem jednej z największych, zwycięskich bitew partyzanckich w czasie II Wojny Światowej. Na szczycie znajduje się Sanktuarium Matki Bożej Niezawodnej Nadziei oraz Ośrodek Duszpasterstwa Akademickiego oo. Dominikanów w Poznaniu. Tuż poniżej możemy odpocząć w bacówce, serwującej przepyszny żurek w chlebie.
Kąśna Dolna
Nierozłącznie z nią związanym symbolem tej miejscowości stał się słynny polski kompozytor i patriota - Ignacy Jan Paderewski. Wszystko to za sprawą klasycystycznego dworu, którego był on właścicielem w latach 1897 – 1903. Mistrz często przyjeżdżał do rezydencji, gdzie komponował i odpoczywał. Mieszkańcy zapamiętali go jako życzliwego dobroczyńcę, wspierającego rozwój regionu. Jednakże ze względu na niegospodarność kolejnych zarządców, zmuszony był sprzedać zrujnowany dwór.
Obecnie w zaadaptowanych wnętrzach znajduję się muzeum poświęcone dawnemu właścicielowi, będące jedną z największych atrakcji Pogórza. Opiekę na dworem sprawuje Centrum Paderewskiego Tarnów–Kąśna, które organizuje liczne koncerty, przyciągające melomanów nie tylko z Polski, ale również z zagranicy.
Rzepiennik Biskupi
Niewielki drewniany kościółek z XVI w. będący dziełem ludowego cieśli. Obecnie nie jest użytkowany. Klucze do kościoła znajdują się na plebani.
Tropie
W pobliżu przystani promowej położony jest romański kościół p.w. śś. Andrzeja i Benedykta Pustelnika. Należy on do jednych z najstarszych w Małopolsce.
Niedaleko znajduję się źródło z wodą, podobno skuteczną w leczeniu chorób oczu.
Trzcinica – Karpacka Troja
Miejsce w którym powstał ten skansen należy do najważniejszych stanowisk archeologicznych w Polsce i o wyjątkowym znaczeniu dla poznania pradziejów całej Europy środkowo wschodniej.
Na terenie parku archeologicznego zlokalizowane są rekonstrukcje wioski otomańskiej z początków epoki brązu oraz słowiańskiej z wczesnego średniowiecza. Znajduje się tu także nowoczesny pawilon wystawowy z przestrzenną salą ekspozycyjną, funkcjonalną salą konferencyjną, multimedialną salą edukacyjną dla dzieci, przytulną "Salką Małego Odkrywcy" przeznaczoną dla przedszkolaków oraz zapleczem gastronomicznym, w którym serwowane są potrawy, przygotowane w oparciu o sztukę kulinarną naszych przodków. Wszystko to wzbogacone o atrakcyjny program kulturalny oraz niezwykłą atmosferę gwarantującą niezapomniane wrażenia.
Wytrzyszczka
Maleńka wioska nad zbiornikiem Czchowskim. Znajdziemy tutaj trzynastowieczny zamek Tropsztyn. Stanowił on ogniwo łańcucha warowni średniowiecznych, powstałych wzdłuż prastarego szlaku handlowego z Węgier. Pod koniec XVIII wieku zamek został zniszczony i opuszczony. W połowie lat 90, po przejęciu zamku przez jednego z rodzimych milionerów, rozpoczęła się jego odbudowa. Obecnie pozostały do wykonania prace wykończeniowe, dzięki czemu możemy w pełni podziwiać jeden z piękniejszych, średniowiecznych zamków.
Według legendy w podziemiach warowni ukryty został skarb Inków
Teren Pogórza to oczywiście, nie tylko kościoły, zamki i inne atrakcje turystyczne, ale przede wszystkim doskonałe miejsce na aktywne spędzenie wolnego czasu. Liczne szlaki konne i rowerowe zadowolą nawet najbardziej wybrednych amatorów jeździectwa i rowerów.
Pogórze to również idealne miejsce to poznania dawnych zwyczajów polskiej wsi. Podążając Szlakiem Tradycyjnego Rzemiosła będziemy mieli okazje zobaczyć od kuchni życie na wsi, wziąć udział w żniwach, nauczyć się haftować czy spróbować lokalnej kuchni.
Przedstawione powyżej atrakcje, jakie czekają na nas w tym zapomnianym regionie, to zaledwie niewielka część. Zachęcam do samodzielnych podróży z mapą, przewodnikiem, miejscową ludnością i odkrywanie kolejnych perełek, ukrytych w licznych lasach, wzgórzach i dolinach Pogórza Rożnowskiego i Ciężkowickiego.
Autor: Łukasz Bejster
