Wraki polskich okrętów wojennych na Helu
niszczyciel ORP Wicher II oraz ORP Grom II
Na Helu nieopodal dawnego portu wojennego znajdują się dwa wraki okrętów ORP Wicher II i Grom II oraz jeden zatopiony wcześniej, niszczyciel ORP Wicher. Pod wodą znajduje się także kilka mniejszych zatopionych jednostek. To niewątpliwie dodatkowe atrakcje dla turystów odwiedzających półwysep Helski.
Oba okręty pochodzące z lat 50. XX w. zostały wydzierżawione przez polską Marynarką Wojenną od floty ZSRR (dopiero w 1965 roku zostały formalnie od niej odkupione). Nadano im nazwy noszone przez jednostki, które zostały zniszczone podczas wojny: czyli Grom i Wicher a nowe okręty nazwano ORP Wicher II i Grom II. Na pierwszym z nich polską banderę podniesiono 15 grudnia 1957 roku, a na drugim 29 czerwca 1958 roku. Po podniesieniu biało-czerwonych bander okręty weszły w skład 7. Dywizjonu Niszczycieli, stacjonującego na Oksywiu (3 Flotylla Okrętów sformowana została dopiero 11 marca 1971 roku). Ich służba polegała głównie na realizowaniu zadań szkoleniowych oraz licznych wizytach kurtuazyjnych w zagranicznych portach, takich jak Brest, Sztokholm, Leningrad, Rostock, Helsinki czy Portsmouth.Służba ORP Wicher (II) została przerwana tragiczne 31 sierpnia 1961 roku. Dowódcą okrętu był wówczas komandor podporucznik Henryk Koryciński. Wicher (II) odbywał ćwiczenia na morzu wraz z ORP Błyskawica. Jednym z zadań było podanie rzutki między okrętami. Niestety, ta wystrzelona niefortunnie z pokładu H34 zamiast na pokład wpadła przez otwarty bulaj do kabiny dowódcy Wichra, trafiając go i zabijając na miejscu. Na jakikolwiek ratunek było za późno.
Wicher (II) od 1970 roku skierowany został na Hel, gdzie w nieistniejącej już 9. Flotylli Obrony Wybrzeża służył jako baza pływająca.
Grom (II) wszedł jeszcze wraz z ORP Warszawa w skład 3 Flotylli Okrętów jako samodzielna jednostka, ale w roku 1972 skierowano go do Świnoujścia i przeniesiono do rezerwy.
Po zakończeniu służby, kadłuby dwóch powojennych niszczycieli zostały zatopione w pobliżu wejścia do helskiego portu wojennego. Wraki zostały już mocno zniszczone przez czynniki atmosferyczne i wody zatoki. Warto zobaczyć je na żywo uzupełniając zwiedzanie słynnej baterii artyleryjskiej. Na Helu jest sporo pozostałości z tego okresu, które można oglądać m.in. w Muzeum Obrony Wybrzeża.
Niszczyciele zmieniono w falochron
Dowództwo polskiej floty zastanawiało się, co zrobić z jednostkami, i ostatecznie zapadła dość niespodziewana decyzja. Hel od zawsze był podmywany przez morze od strony północnej. Zdecydowano zatem, że oba niszczyciele zostaną rozbrojone, pozbawione nadbudówek i osadzone w bezpośredniej bliskości portu jako dodatkowy falochron. Operację przeprowadzono w roku 1977. Kadłuby przyholowano w pobliże miejsca ich przyszłego i ostatniego postoju. Z plaży podjęto hol i za pomocą traktora starano się ustawić oba ex-niszczyciele obok siebie. ORP Wicher (II) spoczął niedaleko od swojego poprzednika - pozostałości przedwojennego ORP Wicher po dziś dzień znajdują się w pobliżu falochronu portu i są uznane za obiekt zabytkowy.
Pozostałości po ORP Wicher (II) można również zobaczyć na lądzie. Przy Muzeum Obrony Wybrzeża można zobaczyć wirnik turbiny parowej, a w Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni m.in. wieżę artylerii głównej, działa przeciwlotnicze kal. 85 mm oraz aparat torpedowy.
na podstawie materiału: Michał Lipka
https://historia.trojmiasto.pl/Nietypowy-falochron-znika-pod-woda-n149669.html##tri
ORP Grom II
Podczas działań II wojny światowej na zachodzie Polska Marynarka Wojenna straciła siedem okrętów. Pierwszym z nich był ORP "Grom", bliźniacza jednostka dzisiejszego okrętu muzeum ORP "Błyskawica". "Grom" został zatopiony w norweskich fiordach w wyniku zadziwiającego ataku lotniczego.
więcej na: https://historia.trojmiasto.pl/Jak-Grom-spoczal-na-dnie-fiordu-n49618.html#tri
ORP Wicher II
Z Wichrem wiąże się ciekawa historia z czasów jego budowy w leningradzkiej stoczni im. A. Żdanowa. W dokumentacji technicznej nie widnieje nazwisko żadnego mężczyzny - okręt został zbudowany wyłącznie przez kobiety.
Charakterystyka jednostek:
wyporność (pełna) - 3181 ton
długość - 120,5 metra
szerokość - 12 metrów
prędkość - 36 węzłów
uzbrojenie- 4 działa kal. 130 mm, 2 działa kal. 85 mm, 7 działek kal. 37 mm, 10 wyrzutni torpedowych, 2 wyrzutnie bomb głębinowych, 2 miotacze bomb głębinowych, 2 tory minowe (maksymalny ładunek 67 min)
załoga - 260 osób (inne źródła podają liczbę 286 lub 218)
ORP Wicher
Wymiary
Długość 100,90 m
Szerokość na owrężu 10,50 m
Zanurzenie 3,50 m
Wyporność standardowa - 1540 t, pełna - 2010 t
Napęd
2 zespoły turbin parowych Parsona z przekładnią o mocy łącznej 35 000 KM 3 kotły Yarrow - Normand opłomkowe opalane ropą,
2 śruby,
prędkość maksymalna 33 kts, ekonomiczna 15 kts,
zasięg 3000 Nm/15 kts,
załoga 162 ludzi.
Uzbrojenie
4 działa 130 mm/40 kal Wz. 19/24 Schneider-Creusot Model 1924
2 działka plot. 40 mm/40 kal Wz. 28 Vickers-Armstrong 2 pdr Mk II
2 podwójne nkm13 2 mm Hotchkiss wz. 30 (2 x II) od 1935 r.
2 potrójne wyrzutnie torpedowe 550 mm (torpedy paro gazowe typu 23 DT) z reduktorami dla torped 533 mm i 450 mm
2 miotacze bomb głębinowych 24 cm Thornycrofta (dla bomb głębinowych o masie 100 kg nie zostały one faktycznie zamontowane na okrętach a prawdopodobnie jedynie przekazane do magazynów okrętowych; miotacze złomowano w X.1934 r.)
ORP "Wicher" zagrał w filmie, bronił Helu, zbombardowany we wrześniu 1939 roku przez Niemców spoczywał na dnie Bałtyku jako obiekt zabytkowy. ORP "Wicher", pierwszy polski kontrtorpedowiec.
Na stronie https://wrakibaltyku.pl/pl/wraki/45,wicher-45.html#zdjecia jest dokładny opis i lokalizacja zatopionego wraku.
Wraki polskich okrętów wojennych na Helu
