Zermatt - Matterhorn
Szwajcaria
Matterhorn (po niemiecku), z włoskiego zwany Monte Cervino, czyli Górą Jeleni, ale mniej formalnie Górą Gór czy Górą-Symbolem.
Samotna góra, z ostrym jak nóż wierzchołkiem, tnie powietrze nad włosko-szwajcarskim pograniczem. 4478 m n.p.m. Cztery i pół kilometra magnesu, który zahipnotyzuje każdego, kto odważy się spojrzeć. Patrzeć można do woli, ale ryzykują wszyscy, którzy zapragną więcej - ta góra pogrzebała już 500 osób. Ktoś mógłby powiedzieć, że Materhorn lubi ofiary z ludzi, ale to ludzka perspektywa. Góra zapewne ma inną - po prostu stoi niewzruszona tym całym szaleństwem, które się wokół niej wyczynia.
A że jest niebezpieczna, to nie jej wina…
Pierwszym "obcym", który pojawił się w tych stronach w I połowie XIX wieku, był szkocki glacjolog, prof. James David Forbes. Zaś pierwsze zdjęcie panoramy ze szczytu grzbietu Gornergrat opublikował przewodnik Bedekera w roku 1856. Wówczas zaczęli pojawiać się tu pierwsi alpiniści. A pierwsze wejście w 1865 roku na szczyt Matterhornu przez Brytyjczyka Edwarda Whympera zapoczątkowało alpinistyczną, a następnie narciarską karierę Zermatt. Przypuszcza się, że wcześniej podejmowano próby, które ze względu na kapryśną pogodę kończyły się fiaskiem. Pamiętać trzeba również, że Zermatt do 1891 roku nie miało kolejowego połączenia z Visp. Droga kończyła się 600 metrów poniżej w Sankt Niklas, a dalej prowadziła tylko stara droga, którą podróżowano do Włoch już od XIII wieku. Nie było więc prostą sprawą dostać się w to miejsce. Dzisiaj łatwo to ocenić patrząc na strome zbocza doliny. Również Polacy wpisali się w historię Monte Cervino – w 1894 roku szczyt zdobył Marian Smoluchowski, a w 1978 roku północną ścianę pierwszy raz zimą pokonała Wanda Rutkiewicz z zespołem.
Wybierając się w takie rejony górskie, z dużą różnicą temperatur uzależnioną od nasłonecznienia, warto mieć na uwadze właściwy ubiór. Odpowiednia bielizna i odzież termoaktywna pozwolą uniknąć przepocenia a tym samym przeziębienia.
Zimowy pieszy szlak u stóp Matterhornu.
Współcześnie, latem każdego roku, próbę wyjścia na Matterhorn (4478 m) podejmuje około 3000 osób. Najczęściej drogą pokrywającą się w większości z wariantem pierwszych zdobywców, z Zermatt granią Hörnli. Alternatywne wejście, zbliżone do drogi Carrela z 1865 roku, prowadzi granią Lion z włoskiego kurortu Breuil-Cervinia. Choć pod względem trudności włoski wariant jest podobny, cieszy się znacznie mniejszą popularnością od szwajcarskiego. Na tym zaś, na grani Hörnli, bywa w słoneczne dni nawet 200 osób. W tych warunkach, mijanie się zespołów w trudniejszych miejscach zwiększa ryzyko, które na szlaku i tak jest niemałe. Skały na Matterhornie są kruche i z łatwością się osypują. Rozległe partie są często oblodzone, a pogoda jest niestabilna. Droga jest przepaścista. Mimo, że od lat 80. XX wieku odcinki szlaku zaopatrzone są w poręczówki (grube liny są wymieniane każdego roku wczesnym latem), blisko połowa wspinających wycofuje się bo brak im kondycji lub umiejętności.
W latach 1980-2014 uratowano 1478 osób, w 95% przypadków podczas akcji z użyciem helikopterów Air Zermatt. Dość często dochodzi jednak do tragedii. Góra pochłonęła już ponad 500 ofiar. Statystycznie więc, każdego roku mają miejsce 3-4 wypadki śmiertelne. Ciał 29 osób włącznie ze zwłokami lorda Douglasa, uczestnika wyprawy Whympera z 1865 roku, nie udało się odnaleźć.
W górach po zachodzie słońca robi się ciemno i nie można liczyć na jakiekolwiek przypadkowe oświetlenie. Pakując plecak zawsze należy pamiętać by w wyposażeniu były latarki. Dużym ułatwieniem są czołówki bo mamy wolne ręce a w przypadku używania kijków ma to duże znaczenie.
Wychodząc na szczyt warto więc wziąć pod rozwagę słowa Whympera, który w książce „Scrambles Amongst the Alps” z 1871 roku, poświęconej historycznej wyprawie pisał: „Wspinaj się, jeśli chcesz, ale pamiętaj, że odwaga i siła są niczym bez rozwagi, i że chwila zaniedbania może zniszczyć szczęście do końca życia. Nie czyń niczego w pośpiechu; rozważ każdy krok, myśląc od początku o tym, co może być na końcu.”
Zermat
U podnóża majestatycznego Matterhornu leży jedna z najbardziej popularnych miejscowości turystycznych w Szwajcarii – Zermatt.
Planując pobyt w Zermatt bez trekkingu w pobliże Matterhornu, koniecznym będzie znalezienie odpowiedniego miejsca na dobre zdjęcia samej góry. Zdecydowanie większe pole manewru będą miały osoby korzystające z aparatów wyposażonych w odpowiednie obiektywy. Chodzi tutaj głównie o teleobiektywy pozwalające na zbliżenia i kadrowanie tej pięknej piramidy.
Za początek ruchu turystycznego w Zermatt uważa się rok 1870. Ułatwiło go zbudowanie i uruchomienie w 1891 roku linii kolejowej Brig - Visp - Zermatt. W rok później wydano koncesję, a następnie rozpoczęto budowę kolei zębatej Gornergrat. Wąskotorowej, podobnie jak Brig - Zermatt o rozstawie szyn 1000 mm, z systemem zębatym i od początku zelektryfikowanej.
Pociąg z Visp do Zermatt. Stacja końcowa na dworcu w Zermatt - koniecznie popatrzcie na ścianę za peronami. Wśród powitań w kilku językach zobaczycie tam także polskie.
Kolejka zębata na górski grzbiet Gornergrat. W ciągu 35 minut jazdy pokonuje ona malowniczą, widokową trasę o długości 9339 metrów, a zarazem 1479 metrów różnicy poziomów: z 1604 na 3089 m n.p.m. Jest to najwyżej biegnąca w Europie kolej zębata poprowadzona na wolnym powietrzu, a zarazem z drugą, po Jungfraubahn (3454 m n.p.m., najwyżej leżącą stacją kolejową na naszym kontynencie.
Obecnie Zermatt jest jednym z najsłynniejszych zimowych górskich kurortów na swiecie. Miasto usytuowane jest w szwajcarskim kantonie Valais na wysokości 1610 metrów n.p.m. u podnóża Matterhornu (szósty pod względem wysokości samodzielny szczyt w Alpach).Miasto jest całkowicie zamknięte dla nieuprzywilejowanego ruchu samochodowego. Można dojechać do Täsch, 5 km poniżej, i zostawić samochód na jednym z wielu płatnych parkingów. Pozostałą trasę pokonuje się kursującym wahadłowo pociągiem, taksówką lub autobusem.
Położenie Zermatt u stóp Matterhornu, pośrodku ogromnego terenu narciarskiego i wędrówkowego sprawia, że jest to jedna z najbardziej atrakcyjnych na świecie wiosek. Teren narciarski obsługują 54 kolejki górskie i wyciągi, a do dyspozycji jest 360 kilometerów tras. Narciarska arena nazywana jest "Matterhorn glacier paradise" i jest największym terenem narciarskim oraz najwyżej położonym letnim terenem narciarskim w Europie. Liczne drużyny narodowe trenują tutaj przez całe lato. Najpopularniejsze regiony narciarskie to m in. Sunnegga-Rothorn paradise, Gornergrat-Stockhorn i Schwarzsee-Matterhorn glacier paradise.
https://www.zermatt.ch/en/Skiing
Kolejka linowa na Klein Matterhorn:
Klein Matterhorn znajduje się w Alpach Penińskich i mierzy 3883 m n.p.m. Można wjechać na niego kolejką linową. Górna stacja kolejki znajduje się na wysokości 3820 m n.p.m. i jest to najwyżej położona kolejka linowa w Europie. Ostatnie kilka metrów na szczyt można przejść po metalowych schodach, które prowadzą na platformę widokową. Narciarze i turyści znajdą tu śnieg przez cały rok. Klein Matterhorn jest też często nazywany Matterhorn Glacier Paradise. Wjazd trwa około 45 minut i ma kilka przystanków pośrednich. Ponieważ istnieje kilka gondoli i kilka kolejek linowych, które kursują w różnych dniach i miesiącach najlepiej zapoznać się powyższa mapą oraz „rozkładem jazdy”:
https://www.matterhornparadise.ch/en/timetable
Matterhorn-Express
Matterhorn glacier paradise (3883 m n.p.m)
Widok ze szczytu (z plaftormy widokowej):
Matterhorn z innej perspektywy
Breithorn, który składa się z 5 wierzchołków. Widoczny na zdjęciu - najbliższy szczyt jest zwany zachodnim i mierzy 4165m n.p.m.
Jedną z największych atrakcji w Zermatt jest szczyt Gornergrat (3089 metry n.p.m.) oraz wiodąca na niego kolejka zębata (Gornergratbahn). Z jego wierzchołka rozpościera się przepiękna panorama otoczonego licznymi czterotysięcznikami Matterhornu oraz lodowca Gorner. Widok ten określany jest jako jeden z siedmiu cudów turystycznych świata, dlatego szczyt ten oblegany bywa przez turystów także i latem.
Szczyt Gornergrat (3089 metry n.p.m.)
Trasy narciarskie o zróżnicowanym poziomie trudności:
Trasa Gornergrat - Riffelberg
Trasa z Gornergrat
W Zermatt kończy się także słynny międzynarodowy wysokogórski szlak Haute Route (jego początek znajduje się na Mont-Blanc). Ze względów ekologicznych i usytuowania miasta w dolinie otoczonej wysokimi szczytami dostępne jest ono tylko dla pojazdów z silnikami elektrycznymi lub bryczek konnych. Zermatt należy do także do słynnego stowarzyszenia dwunastki najlepszych alpejskich kurortów wypoczynkowych zwanego "Best of the Alps".
W Zermatt działa muzeum „Zermatlantis” poświęcone górze i historii miasta, pokazującej przemianę z rolniczej wsi w słynny alpejski kurort. Przedstawiono w nim także tragiczne losy pierwszych zdobywców Matterhornu w 1865 roku – zginęło wówczas 4 z 7 alpinistów. Można zobaczyć tu też oryginalną pękniętą linę z tej wyprawy. W mieście znajduje się też kilka pomnikówpoświęconych alpinistom oraz cmentarz tych, którzy zginęli, próbując zdobyć Matterhorn.
Region jest legendą wśród alpinistów: Haute Route, wymagający międzynarodowy szlak skitourowy, prowadzi z Mont Blanc do Zermatt, a na jego przejście potrzeba co najmniej kilka dni. Ponad 400 km szlaków wędrownych prowadzi wzdłuż i w poprzek doliny Matter. Wśród nich jest dawny szlak handlowy, po którym od XIII wieku na mułach transportowano towary (część szlaku jest pokryta brukiem).
Magia tej góry widzianej z Zermatt czy wyżej z Riffelberg i tras trekkingowych i narciarskich wokół działa na wyobraźnię…
