Najpiękniejsze podziemia Dolnego Śląska
dostępne do zwiedzania
Dolny Śląsk jest wyjątkowy pod wieloma względami i nawet mieszkańcy województwa ciągle znajdują tutaj coś nowego, coś ciekawego. Cóż dopiero ma powiedzieć ktoś kto przyjeżdża tutaj okazjonalnie ? Czy będzie to weekend czy długie wakacje, zawsze pozostanie niedosyt. Zwiedzanie i poznawanie tego regionu kraju można łączyć w dowolnych konfiguracjach: góry z wodą, lasy z rowerem a coś co polecam szczególnie to zamki i podziemia. Poznawanie tych atrakcji wystarczy na długie lata.
Nie tylko sezon wakacyjny, ale przede wszystkim pochmurne dni, jesienne długie wieczory, mroźne zimowe dni czy deszczowa wiosna, to najlepszy czas na zwiedzanie podziemi. Także upalne lato daje chłodne ukojenie w podziemiach, a tych coraz więcej na turystycznej mapie Polski. Gospodarze wielu takich obiektów wykorzystują rosnące zainteresowanie taką formą turystyki, zmieniając przebieg trasy, wymieniając wyposażenie i eksponaty a inni dokonują wręcz rewolucji, tworząc wszystko od nowa. Wiele obiektów zmienia, modernizuje czy powiększa dostępne trasy, by sukcesywnie zwiększać atrakcyjność dostępnych tras turystycznych. Dolny Śląsk oferuje najwięcej takich obiektów. Sztolnie, kopalnie, jaskinie czy obiekty militarne ukryte w leśnej gęstwinie, w górskich zboczach czy w podziemiach zamków, zwiedzać można także przy okazji wypoczynku w tej części Polski.
Aby ułatwić zwiedzanie, warto skorzystać z poniższych podpowiedzi. Pamiętać jednak należy, że poza obiektem podziemnym, w najbliższej okolicy jest zapewne także wiele innych ciekawych miejsc na powierzchni.
Zejdźmy do magicznego świata podziemi by przekonać się jak kolorowy, różnorodny i fascynujący potrafi być świat, ten inny, ukryty przed ludzkim wzrokiem i światłem słonecznym, schowany głęboko pod miastami, lasami, rzekami...
Geopark Krobica – Kopalnia Św. Jana
Geopark w Krobicy to ścieżka turystyczno-dydaktyczna „Śladami dawnego górnictwa kruszców”. Podziemne wyrobisko wiedzie przez dwie sztolnie 350-metrową trasą oraz przez 13 stanowisk wzdłuż 8-kilometrowej trasy naziemnej. Zwiedzanie rozpoczyna się w przedsionku ekspozycyjnym, skąd bezpośrednio przechodzimy do wyrobiska XVIII-wiecznej sztolni Św. Leopold. Stąd szybem międzypoziomowym docieramy do położonej 10 m wyżej XVI-wiecznej sztolni Św. Jan. Tutaj można obejrzeć zachowane pozostałości wyrobisk eksploatacyjnych rudy cyny. Charakter trasy z założenia ma oddawać realia dawnych kopalń, gdy w chodnikach pracowali górnicy, którzy pyrlikami uderzając w żelazka kruszyli skały. Ślady ręcznego wydobycia wciąż są widoczne w korytarzach sztolni, a eksponaty znajdujące się w sali muzealnej nawiązują do tradycji górniczych w terenu Gór i Pogórza Izerskiego. Zwiedzanie historycznych wyrobisk pozwala przekonać się, w jak ciężkich warunkach pracowali górnicy w XVIII w. i dlaczego ich praca była tak cenna. Niepozorne wejście do kopalni nie zapowiada tego, co czeka na zwiedzających wewnątrz wyrobisk.
Podziemna Trasa Turystyczna w Kłodzku
Pod kłodzką starówką ciągną się podziemia, udostępniane częściowo do zwiedzania. Sieć pomieszczeń mieszkalnych, magazynów i piwnic z okresu od XIII do XVII wieku. Ok. 600 m podziemnej trasy przebiega od podnóża Twierdzy Kłodzko do okolic ul. Zawiszy Czarnego. Udostępniona zwiedzającym 4 XII 1976 r. Jak wyglądało niegdyś życie codzienne w Kłodzku, jakie tajemnice skrywało, jak mieszkańcy radzili sobie z podstawowymi potrzebami? Wizyta w Podziemnej Trasie Turystycznej uchyli rąbka kłodzkich tajemnic.
W przeszłości istniała legenda mówiąca o połączeniu wyrobisk pod Starym Miastem z lochami i korytarzami znajdującymi się pod twierdzą Kłodzką. Pomimo licznych poszukiwań do dnia dzisiejszego połączenia takiego nie odnaleziono. Do dzisiaj nie wiadomo jednak na pewno czy jest to prawda, czy tylko legenda. Wiadomo natomiast z całą pewnością, że jest to jedna z najciekawszych tras podziemi miejskich w Polsce.
Twierdza Kłodzko
Dolny Śląsk ma wiele miejsc które warto zwiedzić. Kłodzko jest jednym z nich i jest miastem szczególnym, a magnesem dla całej okolicy jest bez wątpienia Twierdza Kłodzko. Twierdza Kłodzko oraz korytarze kontrminowe nazywane potocznie chodnikami minerskimi.
Twierdza Kłodzko, pamiętająca wojny śląskie (poł. XVIII w.) oraz kampanię napoleońską (1807 r.), jest bezcennym zapisem historii oraz niezwykłym zabytkiem fortyfikacyjnej myśli inżynieryjnej, a jej usytuowanie po dziś dzień stanowi wyzwanie dla zdobywców Twierdzy. O wyjątkowości fortecy decyduje m.in. rozbudowany i unikatowy w skali Europy system korytarzy kontrminerskich (remin), zwanych potocznie podziemnym labiryntem. Pierwotny, stworzony przez Austriaków system, został rozbudowany przez Prusaków do wielokilometrowej sieci podziemnych chodników otaczających Twierdzę od strony północnej, czyli najbardziej dostępnej dla wroga. Reminy zapewniały skuteczną obronę przed podkopami wroga poprzez detonacje min, za budowę których odpowiedzialny był specjalny oddział żołnierzy nazywanych minerami; praca minerów należała do najtrudniejszych zadań realizowanych przez załogę Twierdzy. Zwiedzanie fragmentu tego labiryntu pozwala poczuć namiastkę tego, co czuli minerzy przygotowujący się do oblężenia.
Zakaz zwiedzania podziemnych labiryntów osobom cierpiącym na klaustrofobię, choroby kręgosłupa, stawów, choroby serca, układu krążenia oraz kobietom w zaawansowanej ciąży.
Podziemia Zamku Książ
Sztolnie pod Książem budowane w ramach Projektu RIESE w latach 1944-1945. Do dzisiaj nie wiemy jakie miało być ich przeznaczenie. Wybudowane siłami więźniów pobliskiego niemieckiego obozu koncentracyjnego Gross Rosen. Podziemna trasa turystyczna to półkilometrowy odcinek, który intryguje swoją różnorodną strukturą zarówno pod względem geologicznym, jak i historycznym. Podczas zwiedzania turyści poznają m.in. tajemnice książańskich podziemi, teorie o celu ich powstania oraz tragiczną historię więźniów, których rękami te tunele zostały wydrążone. Trasa wzbogacona jest specjalną ścieżką multimedialną z efektami audiowizualnymi.
Stara Kopalnia Centrum Nauki i Sztuki w Wałbrzychu
Dawna kopalnia mieszcząca się na terenie dawnej Kopalni Węgla Kamiennego „Julia" („Thorez”). Otwarta została 9 listopada 2014 roku po gruntownym rozbudowaniu Muzeum Przemysłu i Techniki mieszczącego się w tym miejscu od 1999 roku. Poza imponującą częścią naziemną, na zwiedzających czeka także pół kilometrowa trasa podziemna. Pozostałe kilka kilometrów podziemnych wyrobisk i chodników, oddzielone są tamą i zabudowaną ścianą co doskonale widać podczas zwiedzania na trasie podziemnej. Po wyjściu na powierzchnię, warto udać się także na pobliskie hałdy, skąd rozciąga się piękna panorama na Wałbrzych i okoliczne góry. Stara Kopalnia to 4,5 hektara zabytkowych obiektów poprzemysłowych, wzbogaconych o autentyczne wyposażenie obejmujące zabezpieczony i udostępniony zwiedzającym kopalniany park maszynowy. Dzięki pracującym w Starej Kopalni przewodnikom - górnikom, którzy przed laty pracowali w KWK „Julia”, każdy ze zwiedzających może nie tylko obejrzeć ogromną skalę kopalnianej infrastruktury, ale także ma możliwość poznania specyfiki niebezpiecznej i wymagającej pracy górnika.
Muzeum obejmuje najstarszy i największy zachowany zespół górniczych budowli przemysłowych pochodzących z przełomu XIX i XX wieku w Wałbrzychu. Ze względu na swoje walory zabytkowe obiekt objęty jest trwałą ochroną konserwatorską. Kompleks kopalni zawiera łaźnię, lampownię, kotłownie, warsztat mechaniczny, budynki maszyn wyciągowych, nadszybia, wieże szybów “Julia”, “Sobótka” i “Dampf”, wieżę widokową, podziemny tunel odstawy kamienia, a także budynki zakładu przeróbki mechanicznej węgla, składającej się z pełnego ciągu technologicznego: sortowni, płuczki i flotacji.
Sztolnie Walimskie
Sztolnie Walimskie to jeden z najważniejszych obiektów kompleksu RIESE
Odwiedzając Góry Sowie na Dolnym Śląsku nie trzeba długo się zastanawiać aby zaplanować bardzo ciekawą wycieczkę. Wciśnięta w dolinie mała miejscowość Walim, niegdyś potęga w produkcji dywanów i wielkie zaplecze Łódzkich potentatów, to świetna baza wypadowa do pobliskich atrakcji. Jedną z największych jest oczywiście kompleks RIESE i tutejsze Sztolnie Walimskie. W promieniu kilkunastu kilometrów góry skrywają kolejne obiekty tego kompleksu: Włodarz, Osówka, Głuszyca, Soboń, Pałac Jedlinka. Dla miłośników zabytków ciekawą propozycją jest także pobliski Zamek Grodno położony nad Jeziorem Bystrzyckim. Jednak planując zwiedzanie, warto zacząć od Sztolni Walimskich, jednego z najciekawszych i najbardziej tajemniczego obiektu militarnego na terenie Gór Sowich - kompleksu Rzeczka.
Tajemnicze Podziemne Miasto Głuszyca - Kompleks Osówka
Obiekt wojenny, budowany pod kryptonimem RIESE w Górach Sowich przez III Rzeszę Niemiecką w latach 1943-45. Przez krótki czas wykonano prawie 2 km podziemnych korytarzy, hal i chodników. Na trasie można zobaczyć wartownie, korytarz techniczny oraz ogromną halę o 10 m wysokości i wiele budowli także na powierzchni ziemi. Według jednej z hipotez, po ukończeniu budowli Niemcy planowali rozlokować tutaj naukowców pracujących nad wunderwaffe i prototypem bomby atomowej. Inna natomiast mówi, że w okolicy ukryto „złoty pociąg” i ciężarówki ze złotem Wrocławia. Ten temat nieustannie rozpala wyobraźnię wielu poszukiwaczy słynnego skarbu.
Trasa historyczna obejmuje zwiedzanie podziemi z przewodnikiem 1200 m korytarzy, hal i wyrobisk z 1945 r. Jest także trasa ekstremalna, gdzie zwiedzanie podziemi z przewodnikiem łączy się z przeprawą łódką desantową i pokonywanie korytarzy poszukiwaczy skarbów.
Twierdza Srebrna Góra
Największa górska twierdza w Europie - Podziemia Twierdzy Srebrna Gόra
Twierdza Srebrna Góra jest unikatowym obiektem w skali militarnego dziedzictwa kulturowego Europy i jedną z najważniejszych atrakcji Dolnego Śląska. Największy podziw budzi potężny Donjon, jeden z najciekawszych obiektów fortyfikacji epoki nowożytnej. Rozległość całego zespołu i jego lokalizacja na szczytach zalicza srebrnogórską warownię do największych górskich założeń obronnych naszego kontynentu.
Zwiedzając tą wyjątkową budowlę, nie sposób pominąć części podziemnej. Kazamaty tworzą rozległą plątaninę podziemnych korytarzy, tuneli i potern. Oczywiście nie można pominąć części naziemnej, największej górskiej twierdzy w Europie, tym bardziej że od kilku lat nieprzerwanie trwające prace, przywracając dawny wygląd tego olbrzyma. Wiele zostało zrobione, lecz jeszcze więcej do zrobienia przed grupą pasjonatów zajmujących się twierdzą. To co już zostało wykonane, widać doskonale choćby w podziemiach do których warto zejść właśnie teraz, gdy ucichł wakacyjny zgiełk tysięcy turystów. Planowane zakończenie wielkiej inwestycji planowane jest na sezon 2024.
Kopalnia Złota w Złotym Stoku
Kopalnia Złota w Złotym Stoku to jedna z piękniejszych atrakcji w Polsce! Określenie „dolnośląskie Eldorado” nie ma w sobie odrobiny przesady. Podziemna Trasa Turystyczna Kopalnia Złota powstała w 1996 roku. Z labiryntu 320 km udostępniono do zwiedzania dwie niezwykle ciekawe sztolnie: Sztolnię „Gertruda” oraz „Sztolnię Czarną Górną” z jedynym w Polsce podziemnym wodospadem (10 m wysokości), z której wyjeżdża się Pomarańczowym Tramwajem. Bajkowy świat stworzony pod ziemią (gnom, szalony alchemik oraz postać górnika) i nietuzinkowy sposób oprowadzania wprowadzają turystów w zachwyt i zadowolenie. Tuż obok znajduje się kolejna sztolnia wchodząca w skład całego kompleksu, a jest nią Sztolnia Ochrowa udostępniona do zwiedzania zaledwie kilka lat temu.
Kopalnia Złota w Złotym Stoku, foto Albin Marciniak
Dawna Kopalnia Uranu w Kletnie - Podziemna Trasa Turystyczno–Edukacyjna
Poznaj tajemniczą historię tajnej sowieckiej kopalni uranu, jednej z kilku na Dolnym Śląsku.
Wyjątkowe miejsce, gdzie miliony lat procesów geologicznych oraz przeszło sześć wieków tradycji górniczych stworzyło unikalną w skali kraju atrakcję turystyczną. Tutaj każdy zachwyci się pięknem kolorowych minerałów. Wizytówką trasy są kolorowe wystąpienia miejscowych minerałów takich jak: fluoryt, ametyst, malachit czy baryt. Zwiedzając labirynt kolorowych korytarzy zapoznasz się z 600-letnią historią górnictwa w Kletnie, a dzięki specjalnej ekspozycji przeniesiesz się w czasie i odbędziesz prehistoryczną podróż przedstawiającą ostatnie 500 milionów lat ewolucji na tle historii geologicznej Masywu Śnieżnika.
Podziemne miasto w Jeleniej Górze
"Time Gates" czyli podziemia w Jeleniej Górze. Z blisko 4 km tuneli, do zwiedzania udostępniono ok 1200 metrów.
W Jeleniej Górze pod centrum miasta ciągnie się wiele kilometrów podziemnych korytarzy wydrążonych pod Górą Szubieniczną (Wzgórze Kościuszki). Łącznie mają powierzchnię ponad 5 tys. metrów kwadratowych. Na trasie zwiedzania znajduje się 5 bram, które wprowadzają w różne czasy i w różne tematy. Główna brama to wielka cewka Tesli i od pokazów rozpoczyna się zwiedzanie trasy. Druga brama to pociąg pancerny, bocznica i skrzynie ze sztabkami złota. Dwie kolejne bramy to rozwidlenie i piąta w długim tunelu. Na trasie prowadzącej przez kilka wielkich komór i wielu tuneli, spotkamy Liczyrzepę czyli Ducha Gór i strażnika legend Karkonoszy. Zobaczymy także żołnierzy Napoleona.Bramy prowadzą przez czasy Napoleońskie, będą też Walonowie, Mandragora, laboranci i zielarki oraz II wojna światowa. Zwiedzanie rozpoczyna pokaz działania wielkiej cewki Tesli, strzelającej 1,5 metrowymi piorunami do muzyki z Gwiezdnych Wojen czy Piratów z Karaibów. To zapowiada spore emocje na dalszej trasie, jak choćby wizyta na peronie przy pociągu pancernym, przechodząc obok skrzyń wypełnionych złotymi sztabkami. Przechodząc w końcu przez drzwi pancerne, wchodzimy w świat Liczyrzepy i tajemnicy Karkonoszy.
Jaskinia Niedźwiedzia w Kletnie koło Stronia Śląskiego odkryta w 1966 roku.
To bez wątpienia jedna z najpiękniejszych jaskiń w Polsce. Miejsce które należy zobaczyć, by docenić piękno podziemnego świata. Najdłuższa jaskinia całych Sudetów, położona w Masywie Śnieżnika, w dolinie Kleśnicy, w pobliżu wsi Kletno. Odkryta podczas eksploatacji kamieniołomu marmuru w 1966 roku. Badania geofizyczne pozwalają przypuszczać, że możliwa jest kontynuacja ciągów Jaskini Niedźwiedziej pod kopułą Śnieżnika Kłodzkiego aż na stronę Republiki Czeskiej, do Doliny Morawy. W miejscu tym odkryto szkielety niedźwiedzia jaskiniowego, lwa jaskiniowego i wiele innych zwierząt plejstoceńskich.
Jaskinia jest czynna przez cały rok oprócz poniedziałków i czwartków (w czwartki czynna od maja do sierpnia). Czas zwiedzania jaskini wynosi ok. 45 minut.
Rozłożone horyzontalnie korytarze mają łączną długość ponad 5 km i rozwinęły się na 3 poziomach. Dla turystów od 1983 roku dostępne są partie środkowe o długości około 700 m.
Oczywiście podziemi dostępnych turystycznie na Dolnym Śląsku jak i w całej Polsce jest znacznie więcej. Te najciekawsze zebrane są w jednym miejscu by ułatwić planowanie zwiedzania fascynującego podziemnego świata.
NAJPIĘKNIEJSZE PODZIEMIA W POLSCE
opracowanie & foto:
Podziemia Dolnego Śląska – zwłaszcza po powrocie legendy o „złotym pociągu” – rozpalają wyobraźnię już nie tylko zdeklarowanych poszukiwaczy skarbów, lecz także każdego miłośnika historii i podróży. Położone w tym rejonie Polski, interesujące podziemne labirynty twierdz i zamków, czy korytarze nieczynnych już kopalni, które w górzystych partiach regionu drążono w zboczach w poszukiwaniu złóż, skrywają jeszcze niejedną tajemnicę i nierozwiązaną zagadkę. Między innymi dlatego wycieczka trasą Szlaku Tajemniczych Podziemi, która obejmuje jedne najciekawsze i najczęściej odwiedzane lokalizacje w województwie, to niesamowita podróż nie tylko w głąb dolnośląskiej ziemi, ale przede wszystkim – poprzez lokalne i fascynujące historie, które czekają na odważnych odkrywców.
_large.jpg)