Gotycki pocysterski zespół klasztorny w Pelplinie

Gotycki pocysterski zespół klasztorny w Pelplinie

Gotycki pocysterski zespół klasztorny w Pelplinie

 
   Gotycki pocysterski zespół klasztorny – kościół z końca XIII-poł. XIV wieku, sklepiony w XIV, XV w. i 1557 r. (Antoni Schultes z Gdańska), odnawiany i częściowo rekonstruowany w latach 1894-99, duża trójnawowa bazylika katedralna Wniebowzięcia Najświętszej Maryi o układzie nawy głównej imitującej układ halowy, z prosto zamkniętym prezbiterium i transeptem; bogate wyposażenie wnętrza – gotyckie stalle z połowy XV w., najcenniejsze w Polsce, o bogatej dekoracji, wielki manierystyczny ołtarz główny z lat 1623-24 z obrazami Hermana Hana (Koronacja Marii, Wizja św. Bernarda) oraz bogatą dekoracją rzeźbiarską, manierystyczne ołtarz w nawach bocznych i przy filarach nawy głównej z obrazami Hermana Hana (słynny Pokłon pasterzy), A. Stecha, B. Strobla i in.; do kościoła od południa przylega budynek dawnego klasztoru z XIV w. – trójskrzydłowy z wirydarzem i otaczającymi go krużgankami, w których malowidło gotyckie z XV wieku oraz obrazy z końca XVII w. malowane przez A. Stecha i jego warsztat.





Katedrę można zwiedzać indywidualnie  lub z przewodnikiem. Należy zakupić bilety w Diecezjalnym Centrum Informacji Turystycznej.
Zwiedzanie codziennie - z wyjątkiem niedzieli - w godz. 9.00 - 17.00.
Bazylika jest świątynią ciągle używaną, mogą więc następować pewne modyfikacje w dostępności zwiedzania, związane z odbywającymi się w katedrze nabożeństwami.
 
 



Pierwszą budowlą, która  powstała po przybyciu cystersów do Pelplina z Pogódek było oratorium (dziś kaplica św. Krzyża) wzniesione na planie prostokąta. Pomiędzy XIII i XVI w.  nad Wierzycą zakonnicy wznieśli trójnawową świątynię – kościół  Wniebowzięcia NMP, zabudowania klasztorne i gospodarcze. Od strony południowej przylegał do kościoła klasztor zbudowany wokół czworobocznego wirydarza. Kościół to trójnawowa, jedenastoprzęsłowa bazylika, przecięta w połowie dwunawowym, halowym transeptem. Warsztat budowlany świetnej klasy - regularność rzutu budowli, staranność wykonania elementów i detali architektonicznych. Portal płn. z 1-szej ćw. XV w. z bogatą dekoracją figuralną w archiwoltach i w strefie kapitelowej - aniołowie i święci – symbolika Niebieskiej Jerozolimy. Ponadto duży zespół konsol sklepiennych z dekoracją rzeźbiarską: w kościele, w krużgankach w refektarzu. Niezwykłej urody i smaku sklepienia powstawały stopniowo. Najwcześniejsze - gwiaździste, najpóźniejsze sieciowe i kryształowe z 1557 r. W latach 1602-3 między płd.-wsch. nawą boczną a północną ścianą ówczesnego kapitularza (dawnego oratorium) dobudowano nową zakrystię, która w 1714 r. otrzymała od strony kościoła barokowy portal. W 1645 r. utworzono w płn. części transeptu kaplicę rodziny Kosów, a w 1600 r. od zachodu dobudowano kruchtę, rozebraną w 1841 roku. W końcu XVII w. w płd. - zach. narożu południowego ramienia transeptu zbudowano spiralną klatkę schodową, prowadzące na piętro wschodniego skrzydła klasztoru. Między rokiem 1841 a 1842, po rozebraniu kruchty zachodniej, wbudowano w nawę główną przedsionek z późnogotycką emporą, na której zamontowano w 1845 r. organy. Po przeniesieniu stolicy diecezji chełmińskiej do Pelplina świątynia cysterska została katedrą. W latach 1894-1899 pod nadzorem J. Heisego z Gdańska przeprowadzono "oczyszczenia" architektury świątyni ze stosunkowo nielicznych naleciałości barokowych - zdjęto tynk z filarów i usunięto resztki polichromii o motywach roślinnych (regotyzacja), jaką w 1671 r. wykonał brat Eliasz. Zlikwidowano także kaplicę Kosów z 1644 r., umieszczając w tym miejscu kaplicę Najświętszego Sakramentu z neogotyckim ołtarzem - tryptykiem Najświętszego Serca Jezusowego.
 




Będąc w Pelplinie warto podjechać lub podejść kilkaset metrów, by odwiedzić  Muzeum Diecezjalne w Pelplinie i  zobaczyć słynną Biblię Gutenberga.
 
 
 
 
 
 
 
Do naszych czasów przetrwało 48 egzemplarzy tej najcenniejszej książki świata, z czego tylko 20 kompletnych. Najwięcej w USA – 14. Muzeum pelplińskie posiada dwutomową – jedyna w Polsce – wersję na papierze, mającą oryginalną XV-wieczną oprawę, wykonaną przez mistrza Henryka Costera z Lubeki. Całość obejmuje łącznie w dwóch tomach 641 kart zadrukowanych obustronnie w dwóch kolumnach o wymiarach 285 mm x 85 mm, zawierających 40-42 wierszy. Przed II wojną światową biblia przez Warszawę trafiła do Paryża. Stamtąd w 1940 r. wywieziono ją do Londynu, a potem Kanady. Do Pelplina powróciła w 1959 r.
 
 

 
 
W Pelplinie (pomorskie) znajduje się jeden z największych kościołów w Polsce liczący 84 m długości, wybudowany w XIV wieku 
Ołtarz główny, który został ufundowany przez opata Lenarda II w XVII wieku, zaliczany jest do największych na świecie. Jego ozdobą jest dużych rozmiarów obraz namalowany w XVII wieku przez gdańskiego artystę Hermana Hana – „Koronacja Najświętszej Marii Panny”.


 


 


 


 




 
Wyposażenie: 23 ołtarze, z których główny uznawany jest za najwyższy w tej części Europy (25,5m) z obrazami Hermana Hana - „Koronacja Maryi Panny”  i  „Wizja św. Bernarda”, w ołtarzu bocznym - ”Wniebowzięcie NMP”,  tajemniczy z artystycznym wyrazem, nastrojowy nokturn o silnych światłocieniowych kontrastach w typie rembrandtowskim - „Pokłon pasterzy” (w predelli). Z najstarszego wystroju kościoła zachowały się: niewielki fragment polichromii przedstawiający Świętego Krzysztofa, freski neogotyckie projektu Fryderyka Stummela, wykonane zostały przez autora  i jego uczniów.
 


 


 
 
 


 


 


 


 


 


 
 
Klauzura klasztorna, miejsce niedostępne dla zwiedzających.
 


 


 


 



Krużganki klasztorne
 


 


 


 


 


 


 


 


 


 


 


 


 


 


 


 


 


 


 


 


 


 


 


 


 


 


 


 


 


 


 


 


 


 


 


 


 




 
 

Więcej fotorelacji
Kościoły i Klasztory w Polsce
https://klubpodroznikow.com/relacje/polska-koscioly-i-klasztory



Pokrewne artykuły

Administratorem Twoich danych osobowych jest Fundacja Klubu Podróżników Śródziemie Aleja Podróżników KRS: 0000556344 na podstawie art. 6 ust. 1 lit. b RODO. Skontaktować się z nami możesz mailowo alejapodroznikow@gmail.com

Jeżeli chcesz wykorzystać materiały naszego autorstwa zamieszone na portalu skontaktuj się z nami: alejapodroznikow@gmail.com