Wiadukt kolejowy w Bolesławcu

Wiadukt kolejowy w Bolesławcu

  Wiadukt kolejowy nad rzeką Bóbr w Bolesławcu. Swoim majestatem od lat wzbudza zainteresowanie i przyciąga turystów nie tylko z Polski ale i z Europy. Kamienny kolos jest fotogeniczny w dzień jak i w nocy przy włączonej iluminacji.

Imponujących rozmiarów budowla wykonana została z piaskowca  kredowego z kopalni w Dobrej w/g projektu Fryderyka Engelhardta Gansela. Most jest jednym z najdłuższych tego typu wiaduktów w Polsce  i w całej Europie. Wybudowany w latach 1844/1846. Zburzony w 1945 r. Odbudowany 1947 r. Wyremontowany w 2009 r.

Budowla jest imponująca – bolesławiecki wiadukt ma 490 metrów długości, 8 metrów szerokości i 26 metrów wysokości. Projektantem mostu był bolesławiecki architekt Fryderyk Engelhardt Gansel, który wzorował się na rzymskich akweduktach i do budowy wykorzystał jasnożółty piaskowiec z kamieniołomu w pobliskiej Dobrej. Kamień węgielny pod budowę tego obiektu położono 17.05.1844 r. W tym czasie na pierwszym odcinku budowy linii kolejowej, z Wrocławia do Legnicy układano dopiero tory i budowano dworce.

Budowa wiaduktu rozpoczęta w 1844 roku trwała 2 lata i kosztowała 400 tysięcy talarów. Mimo, że kwota ta była jak na owe czasy zawrotna, to specjaliści obliczyli, że tylko bliskie położenie kamieniołomów, z których czerpano surowiec do budowy wiaduktu, pozwoliło obniżyć koszty budowy aż o połowę. Na rusztowania poszedł pod topór spory las – zużyto 12 tysięcy pni. Przy budowie wiaduktu prace wykonywało ponad 600 osób, a kolejnych 3200 było z budową związanych pośrednio.

Budowę mostu podzielono na trzy odcinki. Odcinek od strony Bolesławca wznosił III Oddział liczący 1800 ludzi, pracujący pod kierunkiem starszego inżyniera Burgasa. Środkową część mostu budował IV Oddział liczący 1000 ludzi pod kierunkiem inż. Ludwiga. Pracami na odcinku prowadzącym nad rzeką Bóbr kierował inż. Kleist z mistrzem murarskim Hanselem. Podejścia do przeprawy wykonano w postaci wysokich, 17-metrowych nasypów ziemnych. Konstrukcja bolesławieckiego wiaduktu jest analogiczna, jak tego w Zgorzelcu na Nysie Łużyckiej.

Wiadukt składa się z 35 półkolistych przęseł wspierających się na potężnych filarach. Filary te nie są rozmieszczone w regularnych odległościach, ale ich oddalenie wynosi 15 m, 11,5 m lub 5,65 m. Kilka filarów wybudowano w kształcie wieży, a na trzech z nich rozlokowano wartownie, na które można było się dostać pokonując 92 stopnie.

• 17.05.1844 – położenie kamienia węgielnego pod budowę wiaduktu
• 18.06.1844 – rozpoczęcie budowy wiaduktu
• 05.07.1846 – zakończenie budowy wiaduktu
• 01.09.1846 – rozpoczęcie rozkładowego ruchu pociągów
• 17.09.1846 – oficjalne uroczyste otwarcie wiaduktu dokonane przez króla Fryderyka Wilhelma IV
• 10.02.1945 – wysadzenie w powietrze jednego z przęseł wiaduktu oraz trzech sklepień przez wycofujące się wojska niemieckie
• 1947 - Odbudowanie 3 sklepień i filara i otwarcie mostu
• 10.10.2009 – oficjalne oddanie wiaduktu po generalnym remoncie, Show „Światło-Para-Dźwięk”

W 1846 roku po wybudowaniu kamiennego wiaduktu na Bobrze doprowadzono do miasta kolej żelazną. Dzięki temu już w 1851 roku Bolesławiec otrzymał połączenie kolejowe z Wrocławiem i Dreznem. Za ten jeden z najdłuższych wiaduktów w Europie architekt Fryderyk Engelhardt Gansel odznaczony został Orderem Czerwonego Orła, natomiast uroczystego otwarcia mostu dokonał osobiście król pruski Fryderyk Wilhelm IV, co upamiętnia tablica wmurowana z tej okazji w jedno z przęseł wiaduktu.

Most przez rzekę Bóbr zbudowany w roku 1846 okupanci hitlerowscy zniszczyli w roku 1945. Filar ten i 3 sklepienia odbudował w roku 1947 Oddział Wrocławski Państwowego Przedsiębiorstwa Robót Komunikacyjnych, pod nadzorem Zarządu Odbudowy Kolei Państwowych w Katowicach.

Most otwarto 27.07.1846 r. Pamiątkowe tablice wmurowane w jedno z przęseł podają nieco inne daty: rozpoczęcie budowy 18.06.1844 r. i zakończenie 5.07.1846 r. Rozkładowy ruch pociągów podjęto 1.09.1846 r. Natomiast 17.09.1846 r. bolesławiecki wiadukt był podziwiany przez samego króla Fryderyka Wilhelma IV, który tego dnia dokonał uroczystego otwarcia kolejowej przeprawy nad Bobrem.

W 1945 roku wycofujący się Niemcy wysadzili główne, zachodnie przęsło znajdujące się bezpośrednio nad rzeką, zniszczone zostały dwa przęsła i filar. Przez krótki czas po wojnie trzeba więc było przerywać podróż, przejść przez rzekę i kontynuować jazdę pociągiem podstawionym po drugiej stronie. W 1947 roku wysiłkiem nowoprzybyłych do Bolesławca osadników wiadukt został odbudowany i przywrócono pełną przejezdność linii.