Miejsca zapomniane… wschodnia Polska

Więcej
13 lata 4 miesiąc temu #3407 przez zkarola
*Piątkowa – cerkiew pw. św. Dymitra

foto: Park Krajobrazowy Pogórza Przemyskiego

Greckokatolicka cerkiew usytuowana jest około 100 m od głównej drogi, w pobliżu budynku leśniczówki, za potokiem Jawornik. Napis wycięty cyrylicą na nadprożu głównych drzwi głosi: „Oddaje się tą cerkiew Roku Bożego 1732”. Taką datę przyjmuje się za rok budowy cerkwi, chociaż spotyka się głosy twierdzące, że być może chodzi tutaj tylko o przebudowę. Piątkowska świątynia jest jednym z najpiękniejszych obiektów sakralnych na terenie Polski południowo-wschodniej. Podczas remontu w latach 1958-1961 nie odtworzono, istniejącego pierwotnie, podcienia od strony wschodniej. Ściany powyżej opasania i wszystkie połacie dachowe pobite gontem.
Pomimo kilka pomysłów na zagospodarowanie cerkwi, nadal pozostaje nie użytkowana.


*Jaśliska – miasteczko w Beskidzie Niskim


Stare domy (I. poł. XIX) o konstrukcji przysłupowej ustawione szczytem do placu w Jaśliskach.

Wygląda jakby czas się tutaj zatrzymał.
Przy rynku zobaczyć można dawną zabudowę.
Ratusz został rozebrany kilkanaście lat temu.
Na uwagę zasługuje niewielkie kościół pod wezwaniem św. Katarzyny Aleksandryjskiej.
Jaśliska zachowały klimat galicyjskiego miasteczka gdzie życie toczy się swoim rytmem.
Zagrały też w filmie Wino Truskawkowe na podstawie Opowieści Galicyjskich Andrzeja Stasiuka.

*Cerkiew św. Onufrego w Posadzie Rybotyckiej

Najstarsza zachowana cerkiew na ziemiach polskich.
Cerkiew stanowi Filię Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej, otwartą jednak tylko w sezonie letnim. W innym przypadku klucze do cerkwi można otrzymać w jednym z pobliskich domów



Wnętrze Cerkwi

*Nienadowa- dwór Dembińskich, dziadków Alekasandra Fredry

Zespół dworsko-parkowy w Nienadowej jest jednym z lepiej zachowanych założeń rezydencjonalno-folwarcznych na terenie Polski południowo-wschodniej.



*Tworylne – duża wieś w dolinie Sanu


Nieistniejąca już wieś w województwie podkarpackim, w powiecie bieszczadzkim, w gminie Czarna.
Wieś lokowana na prawie wołoskim w 1456 roku przez ród Kmitów, pod polską nazwą Stworzona. Po 17 września 1939 roku przez wieś przebiegała granica między Niemcami a ZSRR. Znajdowała się tu niemiecka strażnica graniczna, której pozostałości można oglądać do dzisiaj.

W roku 1947 w ramach "akcji Wisła" wieś została kompletnie spalona przez oddział Wojska Polskiego na oczach wysiedlanej ludności, której kazano spakować cały dobytek i w ciągu 1 godziny opuścić domostwa., a następnie przesiedlono ją w Olsztyńskie.
Dziś po wsi pozostało jedynie cerkwisko po cerkwi św. Mikołaja, zbudowanej w 1876, oraz ślady zabudowań dworskich



*Bartne – cerkiew grekokatolicka pod wezwaniem św. Kosmy i Damiana


Jest to jedna z cenniejszych cerkwi w tej części Beskidu Niskego. Klucze do obiektu udostępnia właściciel domu nr 25.
Cerkiew wybudowana około 1842 roku. Obecnie wewnątrz mieści się filia Muzeum Dwory Karwacjanów i Gładyszów w Gorlicach, w której eksponowane są elementy sakralnej sztuki łemkowskiej, m.in. kompletny ikonostas z XVIII w., ołtarz boczny z 1797 r., XVIII-wieczne ikony: Matka Boża z Dzieciątkiem i Chrystus oraz obrazy pochodzące z cerkwi okolicznych wsi.

*Regietów Wyżny – jest to wyludniona obecnie wioska u stóp Rotundy


Dawniej były to dwie wsie – Regietów Wyżny i Niżny, które zostały całkowicie wysiedlone po II wojnie światowej w ramach akcji "Wisła". Później w Regietowie Niżnym powstał PGR i wieś została ponownie zasiedlona, podczas gdy Regietów Wyżny pozostaje do dziś niemal bezludny (spośród pojedynczych zabudowań, warta uwagi jest znajdująca się tutaj czasownia- niewielka chrześcijańska budowla bez specjalnie wydzielonego miejsca na ołtarz. Czasownie stawiane są zazwyczaj w miastach, wsiach, przy drogach lub na cmentarzach, są pomnikami wiary chrześcijańskiej.)

Czasownia w Rieutowie

*Tyskowa – była niewielką wsią u podnóża Korbanii

Żywot malutkiej wsi zakończył się w 1947 r., pozostała podmurówka po cerkwi i cmentarzyk.
W dole byłej wsi stoją, otoczone resztkami podworskiego parku, dwa baraki, używane niegdyś podczas pegeerowych wypasów i od czasu do czasu przez rzeszowskie środowisko akademickie.
Najłatwiej dojść tu starą polną drogą z Łopienki przez przełęcz Hyrcza (40 min) lub odbić w leśną ścieżkę z niebieskiego szlaku (s. 212) Łopiennik–Durna, tuż przed Durną (3/4 godz.), albo wreszcie duktem od drogi Baligród–Wołkowyja.

* Choceń – wysiedlona wioska w Bieszczadach, niedaleko Baligrodu

Dawna wieś Choceń (wcześniej: Chocień) ulokowana jest na północ od Gabry Wierchu (742m n.p.m), pomiędzy Średnim Wielkim a Cisowcem.
Dziś jest tu malownicza dolinka wraz z licznymi pozostałościami wsi, rozlokowanymi wzdłuż potoku oraz drogi w kierunku Cisowca.
Obecnie tereny wsi Choceń w 2/3 są w rękach prywatnych, natomiast 1/3 stanowi teren Nadleśnictwa Baligród. W roku 2003 pojawił się projekt rekonstrukcji wsi - m.in. odbudowanie części budynków i cerkwi.
W wyniku prowadzonych prac znaleziono 54 siedliska - miejsca w których dawniej stały choceńskie chaty, a przy każdym z nich sady, studnie, piwniczki, itp. Jednym z ciekawszych odkryć było odnalezienie betonowych bloków, których dawni mieszkańcy nie stosowali (budulcem były kamienie i drewno). Po zasięgnięciu informacji okazało się, że podczas wojny Niemcy prowadzili tutaj odwierty w poszukiwaniu ropy. Według pomysłodawców, Choceń miałby się stać dla turystów miejscem pamięci o tragicznej historii Bieszczadów a także miejscem edukacji przyrodniczej.

* Zawój – nieistniejąca wieś u wejścia do rezerwatu Sine Wiry
Nieistniejąca obecnie wieś w Bieszczadach, na terenie Gminy Cisna położona na lewym brzegu rzeki Wetlinki, u stóp wzniesienia Pereszliba.
Do naszych czasów zachował się niewielki cmentarz z kilkoma nagrobkami.

* Królik Wołoski – leży na południe od Królika Polskiego

Nieistniejąca wieś w górnej części doliny potoku Tabor, na południe od Rymanowa, obecnie część wsi Królik Polski. Dawniej była to wieś łemkowska, została wysiedlona w 1947 r. w czasie Akcji Wisła. Od tego czasu pozostaje niezamieszkana.

Opuszczona cerkiew grekokatolicka

Ruiny cerkwi- wnętrze

*Długie – to opuszczona łemkowska wieś w pobliżu Radocyny


Pierwsze wzmianki o jej istnieniu pochodzą z 1541 roku, kiedy to ród Wojszyków sprzedał dobra ziemskie Stadnickim. Po wojnie, w 1947 roku, wszyscy mieszkańcy wsi wyjechali (część z nich dobrowolnie, część pod naciskiem władz) na tereny sowieckiej Ukrainy pozostawiając swoje domostwa oraz dwie cerkwie; unicką i prawosławną.
Dzisiaj sezonowymi mieszkańcami są węglarze oraz pasterze. Zobaczyć tu można zardzewiałe retorty do wypalania węgla drzewnego.

Ciekawe miejsca:
-Cmentarz z I wojny światowej nr 44
-Cerkwisko
-Dawny cmentarz łemkowski

Cmentarz z I wojny światowej nr 44

*Lipna – kolejna opuszczona łemkowska wioska w okolicach Radocyny

Ciekawe miejsca:
-Cmentarz z I wojny światowej nr 45
-Cerkwisko
-Dawny cmentarz łemkowski
-Kapliczka przydrożna

Dawny cmentarz łemkowski
foto: wikipedia

A miejsc tych jest znacznie więcej....i stają się coraz bardziej zaniedbane...

Please Logowanie or Zarejestruj się to join the conversation.

Czas generowania strony: 0.331 s.

Administratorem Twoich danych osobowych jest Fundacja Klubu Podróżników Śródziemie Aleja Podróżników KRS: 0000556344 na podstawie art. 6 ust. 1 lit. b RODO. Skontaktować się z nami możesz mailowo [email protected]

Jeżeli chcesz wykorzystać materiały naszego autorstwa zamieszone na portalu skontaktuj się z nami: [email protected]