KSIĄŻKA KRÓLOWEJ HIMALAJÓW

Największą gwiazdą tegorocznych, jubileuszowych Spotkań z Filmem Górskim w Zakopanem była – pierwsza kobieta, która zdobyła Koronę Himalajów, czyli czternaście ośmiotysięczników położonych w Himalajach i Karakorum. Miałem przyjemność tłumaczyć na żywo jej występ przed zakopiańską publicznością w kinie „Sokół”, a dzień wcześniej pokazać jej Tatry podczas krótkiej wycieczki do Doliny Pięciu Stawów Polskich. Piszę o tej wizycie także dlatego, że przeczytałem w międzyczasie wydaną w Polsce książkę Edurne i chciałbym polecić tę lekturę PT Czytelnikom.

Edurne Pasaban


Jej książka


Edurne Pasaban jest Baskijką i mieszka w Zizurkil koło Tolosy, w północnej Hiszpanii. Reinhold Messner napisał o niej w swojej książce poświęconej historii kobiecego wspinania: „Gdyby zorganizowano konkurs piękności dla kandydatek do wejścia na czternaście ośmiotysięczników, wygrałaby go Hiszpanka Edurne Pasaban. Elegancko ubrana, z dużymi oczami, długimi ciemnymi włosami i godną pozazdroszczenia figurą wygląda jak modelka, a nie himalaistka”.
W piątek 5 września wraz z Edurne i innym gościem Spotkań, włoskim pisarzem Augusto Golinem oraz trójką dziennikarzy poszliśmy na wycieczkę do Doliny Pięciu Stawów. Dzień był przepiękny, słoneczny, wczesnojesienny. Po drodze mijaliśmy trochę ludzi, ale nikt nie rozpoznawał jednej z najbardziej znanych himalaistek na świecie. W Pięciu Stawach zostaliśmy podjęci gościnnie przez Marychnę Krzeptowską (dziękujemy!), a Edurne udzieliła wywiadu i dopytywała się o możliwości foczenia zimą w Tatrach, bo latem – choć pięknie – jest tu dla niej zdecydowanie zbyt tłoczno.
Wieczorem tego samego dnia w sali kina „Sokół” Edurne Pasaban przedstawiła przebieg swojej górskiej i himalajskiej kariery, ilustrując swoje wystąpienie filmami z wypraw na K-2, Annapurnę i Shisha Pangmę. Naturalna, skromna, zupełnie pozbawiona gwiazdorskich zachowań, podbiła serca zakopiańskiej publiczności i przez ponad godzinę pozowała do zdjęć i podpisywała egzemplarze swojej wydanej po polsku książki „Moje ośmiotysięczniki. O zmaganiach ze sobą w drodze na szczyty”.
Książka, której współautorem jest Josep Maria Pinto przedstawia chronologicznie przebieg jej górskiej kariery. Od nastoletnich wejść na alpejskie czterotysięczniki i andyjskie sześciotysięczniki, po pierwsze nieudane wyprawy w Himalaje. O swojej motywacji pisze następująco: „Wiele razy mówiłam, że pomysł zdobycia czternastu ośmiotysięczników miał swe źródło w miłości i ciekawe jest, że zawsze traktowano te słowa jak przenośnię, podczas gdy ich znaczenie jest zupełnie dosłowne”. A potem pierwszy zdobyty ośmiotysięcznik – Mount Everest i kolejne szczyty, aż po decyzję, by włączyć się w wyścig o Koronę Himalajów.
Autorka szczegółowo relacjonuje górskie dramaty i swoje doświadczenia graniczne z K2 i Kangchenjungi. Kolejne śmierci partnerów i przyjaciół. W swojej książce Edurne nie stroni od wątków osobistych – zwątpień i kryzysów, romansów i fascynacji. Szczegółowo opisuje swoje – zakończone sukcesem – zmagania z depresją. W ogóle sporo pisze o swoim życiu i analizuje swoje myślenie i postępowanie, zamiast zazwyczaj obecnych w tego typu książkach nudnych opisów zakładania kolejnych obozów i chodzenia po między nimi. Nie robi z siebie ani bohaterki, ani feministki. Przyznaje, że zdobywała szczyty zazwyczaj najłatwiejszymi, normalnymi drogami i zazwyczaj w męskim towarzystwie.
Książka wydaje się być niezwykle szczera i – po poznaniu autorki osobiście – mogę stwierdzić, że wiernie oddaje jej osobowość i bezpośrednie usposobienie. Co ważne – tłumaczka i redaktor dochowali staranności przygotowując polskie wydanie, terminy fachowe są poprawnie przetłumaczone, a przekład sprawny i potoczysty. Zamieszczone na wkładkach kolorowe zdjęcia ilustrują chronologicznie przebieg górskiej kariery najsłynniejszej baskijskiej himalaistki. Słowem – interesująca, nieźle napisana książka, która powinna zainteresować nie tylko miłośników gór i wspinaczki. A w zimowym numerze kwartalnika „Tatry” ukaże się moja rozmowa z Edurne Pasaban – już dzisiaj zapowiadam i polecam.
autor Maciej Krupa