Szlaki i doliny Słowackiego regionu Liptov
Słowacki region Liptov położony jest niedaleko granic Polski i oferuje wiele atrakcji przez cały rok. Dzięki funkcjonującym w lecie kolejkom gondolowym Chopok – zimą uznany kurort narciarski - jest bardzo dobrym miejscem startu pieszych, górskich wędrówek. Bliżej Tatr Wysokich położone są dwie doliny, do których łatwo dojechać zarówno z Polski, jak i z miejsc po słowackiej stronie, takich jak Liptowski Mikulasz. Obie znane są na razie fascynatom górskich wędrówek, ale powinny zainteresować szerszą grupę miłośników górskich krajobrazów i przyrody.
Kierując się dobrze oznaczonym zjazdem z głównej drogi łączącej dwa centra wód termalnych, czyli Tatralandię i Bešeňovą, trafimy na duży parking w miejscowości Prosiek. On będzie punktem startu wycieczki. Przy parkingu, w sezonie, otwarte są punkty gastronomiczne.
Naszą wędrówkę rozpoczniemy od Doliny Prosieckiej (Prosiecka dolina), a w drugiej części trasy wracać będziemy Doliną Kwaczańską (Kvačianska dolina).
Dolina Prosiecka ciągnie się na długości prawie 4 km, między masywami Lomna i Prosecznego (1 372 m). Prowadzi nią niebieski szlak turystyczny, będący równocześnie trasą edukacyjną z wieloma drewnianymi panelami, informującymi o warunkach geologicznych, geomorfologicznych oraz florze i faunie regionu.
Wejście do doliny tworzą skalne pionowe ściany, zwane Wrotami. Tutaj ma swój początek duże źródło, nazwane Proseczanka (Prosiečanka). Ponad taflą wody zbudowano drewniane pomosty, którymi wkraczamy w dziką przyrodę.
W środkowej części dolina przemienia się w rozległą polanę Polhora, którą otaczają formacje turniowe o nazwach: Niedźwiedź, Sowa, Wielbłąd i Janosik. W okolicy są też wodospady i jaskinie. Na początku górnego odcinka dolina rozgałęzia się na Dolinę Czerwone Piaski, z imponującym, mierzącym 15 m wodospadem i część Niżny i Wyżny Straz – to najbardziej atrakcyjne odcinki. Tutaj znowu wędrówce towarzyszy dzika przyroda oraz strome, skalne ściany i duże głazy. By bezpiecznie przejść dalej w kilku miejscach zamontowano metalowe drabinki i łańcuchy.
Za górnym odcinkiem doliny rozciąga się porośnięta trawą i polnymi kwiatami równina Svorad. Stąd rozpościerają się piękne widoki na dalekie szczyty i pasące się gdzieniegdzie owce. W centralnym miejscu równiny, w cieniu drewnianego krzyża postawiono masywną drewnianą ławę. Na niej wymalowano godło Słowacji i życzenia „miłego dnia”. To zachęta do dalszego wysiłku i zapewnienie, że turyści tutaj są mile widziani.
Łąkę należy przeciąć, idąc dalej niebieskim szlakiem, aż do wsi Veľké Borové. Dochodząc do wsi możemy skręcić w jej kierunku albo skorzystać ze skrótu, który omija wioskę i zaoszczędza 1 km marszu.
Za wiejskim cmentarzem rozpoczyna się trasa prowadząca do północnej bramy Doliny Kwaczańskiej. Ta dolina o charakterze kanionu, położona wśród dolomitów i skał wapiennych, między masywami Czarnej Góry (1 098 m) i Ostrym (1 128 m). Przebiega ona równolegle do Doliny Prosieckiej.
Najważniejszym punktem w górnej części doliny są Oblazy, gdzie nad potokiem Kvačianka stoi zrekonstruowany unikalny stary drewniany młyn wodny. Warto zatrzymać się tu na dłuższą chwilę i zrobić piknik. Wokół zabudowań kręci się kilka oswojonych kóz i kotów, a dowodem na pracę młyna jest kręcące się omszałe koło młyńskie (wnętrza młyna zwiedza się za „co łaska”)
Dalszym, atrakcyjnym pod względem turystycznym miejscem jest Rohacz (Roháč) – występ skalny w dolnej części doliny i najwyższy punkt starej drogi. W 1860 roku postawiono tu kamienny krzyż, a dzięki zbudowanemu „zawieszonemu” pomostowi przed nami otwiera się przepiękny widok na cały kanion.
Doliny Prosiecka i Kwaczańska (słow. Prosiecka dolina, Kvačianska dolina) są jednymi z najczęściej odwiedzanych letnich lokalizacji turystycznych w Liptowie, a wciąż wydają się być niedoceniane przez gości z Polski. Ze względu na nietrudny dostęp są polecane także dla rodzin z dziećmi. Wędrówka jest urozmaicana wieloma przystankami. Warto „odbić” do dwóch wodospadów, do których prowadzą znaki. To kilka dodatkowych minut marszu, a ciekawe urozmaicenie trasy. Trzeba zatrzymać przy młynie Oblazy i spojrzeć na doliny z pomostów widokowych oraz zapoznać się z opisami na 13 tablicach informacyjnych. Spokojne przejście trasy zajmuje 6 godzin (20km).
tekst i zdjęcia: Krzysztof Kowalski, https://justkowalski.pl
