Albania, mimo że kojarzy się wielu turystom z bunkrami z czasów zimnej wojny, ma również ogromne dziedzictwo archeologiczne z czasów starożytnych, a Durrës jest jednym z najwspanialszych przykładów. To miasto łączy w sobie fascynującą historię z czasów rzymskich z późniejszymi wydarzeniami z okresu komunistycznego, co czyni je wyjątkowym miejscem na mapie Bałkanów.
Durrës, jako jedno z najstarszych miast w Albanii, było kiedyś ważnym portem i ośrodkiem handlowym zarówno w okresie greckim, jak i rzymskim. Podczas panowania Rzymian miasto nosiło nazwę Epidamnos, a później Dyrrhachium, i stanowiło strategiczny punkt na mapie morskich szlaków handlowych. To właśnie w tym mieście zachowało się wiele cennych zabytków, które świadczą o jego wielkiej roli w starożytności.
.
.
Oto niektóre z najważniejszych rzymskich zabytków w Durrës:
Amfiteatr w Durrës
Jest to jeden z najlepiej zachowanych amfiteatrów rzymskich na Bałkanach, a także największy w Albanii. Został zbudowany w II wieku n.e. i mógł pomieścić około 20 000 widzów. Amfiteatr w Durrës był miejscem walk gladiatorów, a także innych widowisk publicznych, takich jak przedstawienia teatralne. Wykopaliska ujawnili w nim mozaiki, a także pozostałości budowli związanych z jego funkcją. Amfiteatr służył także do organizowania przedstawień teatralnych, wyścigów, zabaw oraz innych widowisk publicznych, które były istotną częścią życia społecznego i kulturalnego w starożytnym Rzymie.
Amfiteatr w Durrës to bez wątpienia jedno z najbardziej fascynujących miejsc w Albanii, które pozwala poczuć atmosferę starożytnego Rzymu. To największy amfiteatr w kraju i jeden z najlepiej zachowanych na całych Bałkanach, co czyni go wyjątkowym świadkiem historii tej części świata.
Durrës w tamtych czasach było jednym z głównych portów i ośrodków handlowych Imperium Rzymskiego, a jego amfiteatr stanowił ważną część życia codziennego mieszkańców i odwiedzających miasto. Warto pamiętać, że w czasach rzymskich takie budowle były symbolem potęgi imperium, ale także narzędziem propagandy, które miały umacniać władzę i pozycję cesarzy oraz lokalnych elit.
Podczas wykopaliska w amfiteatrze odkryto wiele cennych mozaik, które są doskonałym świadectwem artystycznym i kulturowym. Mozaiki te przedstawiają różne sceny, często związane z mitologią rzymską, przedstawiające bóstwa, sceny z życia codziennego, ale także zwierzęta i wojenne triumfy. To niezwykłe znaleziska, które ukazują wysoką jakość sztuki rzymskiej i jej wpływ na codzienne życie ówczesnych mieszkańców.
Oprócz mozaik, w amfiteatrze zachowały się również fragmenty architektury związane z jego funkcją, takie jak elementy widowni, wejścia, korytarzy czy pomieszczeń zaplecza, które były wykorzystywane przez gladiatorów oraz organizatorów przedstawień. Te wykopaliska pozwalają dzisiaj lepiej zrozumieć, jak wyglądały publiczne widowiska w starożytnym Rzymie.
Współczesnym turystom, którzy odwiedzają amfiteatr, daje to niepowtarzalną okazję do przeniesienia się w czasie. Spacerując po jego kamiennych alejach, można wyobrazić sobie, jak tłumy wiwatowały, jak gladiatorzy walczyli na arenie, a mieszkańcy i turyści przybywali, aby podziwiać rozrywki tamtych czasów.
Wielkość amfiteatru jest naprawdę imponująca. Widać, że był to obiekt, który mógł pomieścić wielkie tłumy, co daje nam wyobrażenie o skali i randze Durrës w czasach rzymskich. Dodatkowo, z jego wnętrza roztacza się ciekawy widok na współczesne miasto, które wciąż zachowało ducha swojej starożytnej historii.
Z zewnątrz amfiteatr można zobaczyć bez wchodzenia do środka, jednak stając na środku areny czy też przechodząc przez część podziemną, można zobaczyć znacznie więcej, oraz można poczuć dawne czasy gdy przechodzili tędy gladiatorzy.
Zwiedzanie odbywa się w określonych godzinach oraz obowiązują bilety wstępu. Normalny 300 Lek, grupowy 200 lek, ulgowy 150 i 90 lek
.
.
Mury miejskie
to niezwykle ważny element historyczny, który ukazuje, jak miasto zostało zaprojektowane z myślą o obronie przed zagrożeniami z zewnątrz. W IV wieku n.e. Rzymianie, po serii ataków barbarzyńskich, zdecydowali się na odbudowę i rozbudowę systemu obronnego, co miało na celu ochronę Durrës przed dalszymi najazdami.
W czasach rzymskich Durrës pełniło rolę ważnego portu i centrum handlowego, a także było bramą do Imperium Rzymskiego od strony Adriatyku. Po zniszczeniach, które miały miejsce podczas ataków przez barbarzyńców, takich jak Gotowie czy Wandalowie, Rzymianie zainwestowali w odbudowę i wzmocnienie murów miejskich. Mury te były zbudowane z kamienia i cegły, a ich zadaniem było nie tylko ochrona przed wrogimi najeźdźcami, ale także zapewnienie bezpieczeństwa mieszkańcom oraz ułatwienie komunikacji w obrębie miasta.
Wzdłuż murów znajdowały się wieże, które miały za zadanie umożliwić obserwację okolicy oraz stanowiły punkty, z których można było odpierać ataki. Część z tych wież zachowała się do dzisiaj, co pozwala turystom na lepsze wyobrażenie sobie, jak potężny był system obronny miasta.
Mury posiadały bramy, przez które przechodził handel, ludzie, a także wojsko. Te bramy były dobrze strzeżone i stanowiły kluczowe punkty w systemie obronnym. Część z tych bram przetrwała do dzisiaj, chociaż niektóre zostały przebudowane w późniejszych wiekach.
Mury były bardzo solidne i rozciągały się na dużych odległościach, co czyniło Durrës jednym z najlepiej chronionych miast w regionie. Obejmowały one nie tylko centralną część miasta, ale także przedmieścia, co zwiększało ich skuteczność w przypadku oblężenia.
Dziś mury te stanowią nie tylko zabytek historyczny, ale także świetną atrakcję turystyczną, pozwalającą odwiedzającym poczuć atmosferę starożytnego Durrës. Spacerując wzdłuż murów, turysta może lepiej zrozumieć, jak wyglądała starożytna obrona miasta i jakie wyzwania stawiali mieszkańcy przed obcymi najeźdźcami. Ponadto, z niektórych punktów widokowych na murach można podziwiać wspaniałą panoramę miasta oraz wybrzeże Adriatyku.
Mury miejskie w Durrës to zatem doskonały przykład na to, jak w starożytnych czasach ludzie potrafili dostosować swoje miasto do wymagań obronności, a jednocześnie pozostawić po sobie monumentalne świadectwo swojej cywilizacji.
.
.
Forum Rzymskie
Choć zachowało się w nim mniej strukturalnych elementów, wciąż można dostrzec fragmenty kolumn oraz inne elementy świadczące o znaczeniu tego miejsca. W czasach rzymskich forum było sercem miasta, miejscem zgromadzeń publicznych, handlu i polityki.
to jedno z kluczowych miejsc w mieście, które odgrywało ważną rolę w życiu społecznym, politycznym i handlowym w czasach rzymskich. Choć zachowało się w nim tylko fragmenty oryginalnych struktur, to wciąż daje wyobrażenie o jego dawnej okazałości i znaczeniu.
W czasach rzymskich forum było centralnym punktem każdego miasta – miejscem, gdzie odbywały się zgromadzenia publiczne, spotkania polityczne, religijne i handlowe. Było to także miejsce, w którym Rzymianie obchodzili różnorodne ceremonie, w tym publiczne wydarzenia związane z religią i władzą. W Durrës forum stanowiło zatem nie tylko przestrzeń do transakcji handlowych, ale także pełniło rolę społeczną i polityczną.
Współczesne wykopaliska pozwalają dostrzec m.in. fragmenty kolumn, które niegdyś stanowiły część monumentalnych budowli, a także inne elementy architektoniczne, które ukazują styl rzymski – np. resztki schodów czy fundamentów budowli. Część z nich była zapewne częścią bazylik czy świątyń, które mogły znajdować się w pobliżu forum. Choć dziś niewiele pozostało z tej dawnej wielkości, wciąż można wyczuć, jak ważne było to miejsce dla ówczesnych mieszkańców.
Durrës był wówczas jednym z najważniejszych portów w regionie, a forum pełniło rolę punktu wymiany towarów i idei, łącząc ludzi z różnych części Imperium Rzymskiego. Jego odkrycia wciąż dostarczają cennych informacji na temat organizacji miejskiej oraz codziennego życia w starożytnym Durrës.
.
.
Łaźnie rzymskie i mozaiki
Oprócz amfiteatru, w Durrës znajdują się również pozostałości rzymskich łaźni publicznych, w których zachowały się przepiękne mozaiki przedstawiające sceny z życia codziennego. Rzymianie byli mistrzami budowy rozbudowanych systemów sanitarnych, a te pozostałości są tego świetnym dowodem.
W Durrës zachowały się liczne mozaiki z okresu rzymskiego, które można podziwiać w różnych częściach miasta, w tym w amfiteatrze oraz w innych wykopaliskach archeologicznych. Mozaiki przedstawiają sceny mitologiczne, zwierzęta oraz codzienne życie.
.
Willa rzymska w Dajti
Niedaleko Durrës, w rejonie Dajti, znajduje się ruina rzymskiej willi z bogato zdobionymi mozaikami. To miejsce jest świadectwem zamożnych mieszkańców starożytnego Durrës, którzy korzystali z tego regionu jako letnich posiadłości.
Teatr w Durrës
Choć bardziej znany z okresu późniejszego, teatr w Durrës również ma swoje korzenie w rzymskich czasach. Znajduje się w pobliżu amfiteatru i również pełnił funkcje związane z rozrywką publiczną, szczególnie z przedstawieniami teatralnymi.
..
Wieża Wenecka - Venetian Tower to jedno z ciekawszych i bardziej charakterystycznych miejsc w tym nadmorskim mieście, które jest świadectwem wielowiekowej historii Durrës i jego strategicznego znaczenia w regionie.
Wieża została wzniesiona przez Wenecką Ligę Handlową w XV wieku w okresie, kiedy Weneccy byli obecni w Albanii i kontrolowali część jej wybrzeża. Wenecki okres w historii Durrës był jednym z ważniejszych etapów w średniowieczu, kiedy miasto stanowiło istotny punkt na morskich szlakach handlowych, a także było włączone w system obrony Weneckiej Republiki.
Wieża Wenecka jest częścią systemu obronnego, który miał na celu ochronę miasta przed najazdami, zwłaszcza piratami i innymi wrogami, którzy zagrażali temu strategicznemu portowi. Zbudowana na wzór weneckich wież obronnych, wieża ta pełniła rolę punktu obserwacyjnego i miejsca obrony.
Choć wieża nie jest tak dużym obiektem jak inne fortyfikacje w mieście, to jej lokalizacja w pobliżu morza oraz architektura sprawiają, że jest to interesujący punkt na mapie turystycznej Durrës. Dziś pełni rolę turystyczną, a zwiedzający mogą z jej okien podziwiać wspaniałe widoki na miasto i morze, a także wyobrazić sobie, jak wyglądała obrona Durrës w średniowieczu.
Tuż obok znajdują się mury miejskie a także restauracja z tarasem. Wieczorem warto usiąść w otoczeniu zabytków i chłonąć atmosferę miasta.
.
..
Rzymski Port
Durrës był ważnym rzymskim portem, który obsługiwał handel pomiędzy Wschodem a Zachodem. Choć większość struktur portowych została zniszczona, wciąż można dostrzec ślady tej działalności w pobliżu współczesnego portu.
Warto także zwrócić uwagę na Muzeum Archeologiczne w Durrës: Jest to doskonałe miejsce, aby zapoznać się z eksponatami pochodzącymi z czasów rzymskich i wcześniejszych. Znajdują się tam liczne artefakty, w tym rzymskie rzeźby, mozaiki, ceramika oraz inne przedmioty codziennego użytku.
Durrës to więc prawdziwa perła dla miłośników historii rzymskiej, pełna zabytków, które pozwalają poczuć klimat tej epoki. Jeśli interesuje Cię starożytna historia, to miasto zdecydowanie warto odwiedzić.
Miasto, mimo licznych zniszczeń na przestrzeni wieków, pozostaje jednym z kluczowych miejsc w Albanii, w którym można poczuć się jak część tej bogatej historii.
Oczywiście, Durrës to nie tylko zabytki rzymskie. Miasto ma również swoje piękne plaże, ale jego historia jako centrum handlowego i strategicznego portu sprawia, że warto spędzić w nim nieco więcej czasu, zwiedzając zarówno starożytne pozostałości, jak i odkrywając kulturę i tradycje współczesnej Albanii.
Jest coś szczególnego w tym, jak Albania, mimo wszystkich turbulencji politycznych XX wieku, potrafi zachować i pielęgnować swoje historyczne dziedzictwo. Bunkry są jednym z symboli tego okresu, ale starożytna historia kraju jest równie fascynująca, a Durrës to idealne miejsce, by to odkryć.
.
..
opracowanie & foto: Albin Marciniak
https://www.facebook.com/marciniak.albin
.
bunkry znajdują się tuż obok plaży
.
Albania, Tirana i Durres, procedury lotniskowe i dojazd z lotniska do centrum
..
..
