Huta żelaza w Volklingen w Zagłębiu Saary w zachodnich Niemczech
Unikatowe świadectwo historii techniki z przełomu XIX i XX w. Najnowocześniejszy zakład hutniczy swego czasu był przez ponad 100 lat największym kompleksem przemysłowym przeróbki stali w Niemczech. Wpis na Listę światowego dziedzictwa UNESCO w 1994.
Obecnie na terenie huty organizowane są rozmaite imprezy kulturalne, od kameralnych wystaw sztuki po wielkie koncerty rockowe. Od 2004 można zwiedzać Ferrodrom, pierwsze centrum nauki w regionie Saar-Lor-Lux, a zarazem multimedialny park tematyczny o produkcji żelaza i stali.
Dzisiejsza huta tworzy ogromny park tematyczny – na terenie ok. 6 ha znajdują się oryginalne instalacje i urządzenia niezbędne do wyrobu surówki hutniczej, od przerobu surowców i wielkopiecowej produkcji stali, po wyposażenie potrzebne do oczyszczania gazów wielkopiecowych. Sama huta jest często opisywana jako „ikona kultury przemysłowej” albo „katedra ery przemysłowej”.
W 1994 huta została wpisana na listę dziedzictwa kulturowego UNESCO. Huta w Völklingen jest dziś najważniejszym ośrodkiem kultury przemysłowej w Europie i punktem startowym Europejskiego Szlaku Dziedzictwa Przemysłowego (ang. European Route of Industrial Heritage (ERIH)).
Rathausstraße 75-79, 66333 Völklingen, Niemcy
https://www.voelklinger-huette.org/willkommen/
Historia
W 1873 koloński inżynier hutnictwa Julius Bach założył w Völklingen zakład przerabiający luksemburską rudę żelaza i produkujący dźwigary żelazne oraz podkłady kolejowe. Wysokie cła na stal zmusiły Bacha do zamknięcia firmy. Zakład zakończył produkcję w 1879, po czym dwa lata później został kupiony przez Karla Röchlinga.
Dynamicznemu rozwojowi firmy Röchlinga sprzyjała nowoczesna infrastruktura kolejowa (nowa linia Saarbrücken-Trewir). Ponadto Röchling nabył patent do stosowania nowej rewolucyjnej technologii produkcji stali z rud o dużej zawartości fosforu (tzw. metody Sidneya Thomasa). Pozwoliło to przerabiać rudy o niskiej zawartości żelaza (30%) z Lotaryngii – regionu bezpośrednio sąsiadującego z Saarą.
Pierwszy wielki piec powstał w latach 1882–1883, a kolejne cztery w 1885 i 1893. Aby otrzymać wysokie temperatury niezbędne do produkcji stali, potrzebny był nie tylko węgiel, ale przede wszystkim koks. Dlatego też w 1896 wybudowano koksownię.
Röchling’schen Eisen- und Stahlwerke w Völklingen była pierwszą hutą na świecie używającą gazów wielkopiecowych na skalę przemysłową. Z końcem XIX w. stała się najbardziej wydajnym zakładem w Europie i największym producentem dźwigarów stalowych w Niemczech.
Szósty wielki piec zbudowano w 1903, a w 1911 dodano nowy taśmowy system zaopatrzenia pieca w koks i rudę żelaza (wyciąg załadowczy). Był to największy taki system w owym czasie. Völklingen był pierwszym zakładem na świecie (1911), w którym zastosowano technologię oczyszczania gazów wielkopiecowych na sucho na skalę przemysłową. Ostatnią dużą inwestycją Völklingen była budowa działu spiekania (1928–1930). Dzięki temu można było powtórnie wykorzystywać odpady, m.in. drobnoziarnisty pył z gazu wielkopiecowego. Ten pionierski zakład był modelem dla wielu podobnych inwestycji na całym świecie.
W czasie II wojny światowej w kopalniach, hutach i zakładach metalurgicznych Zagłębia Saary pracowali robotnicy przymusowi i więźniowie. Lżejsze prace wykonywały nawet kobiety, którym do tej pory nie wolno było pracować w tego typu zakładach. W hucie Völklingen, w niezwykle ciężkich warunkach, pracowało przymusowo około 6 tys. mężczyzn i kobiet z Rosji, Polski, Jugosławii, Francji, Belgii i Luksemburga. Robotnicy byli więzieni w ciężkich warunkach w obozie w Etzehofen. W 1949 roku właściciel zakładu Hermann Röchling został skazany na 10 lat więzienia za zbrodnie wojenne dokonane na terenie zakładu, jednak z więzienia został wypuszczony w 1951 r.
W 1952 huta osiągnęła poziom produkcji sprzed wojny, głównie dzięki zwiększonemu popytowi na stal. W 1956 po przyłączeniu Saary z powrotem do Niemiec, huta została zwrócona właścicielom, rodzinie Röchling. W 1965 zakłady zatrudniały 17 tys. pracowników.
Światowy kryzys stalowy (1975) dotknął również hutę w Völklingen. Przedsiębiorstwo rodziny Röchling połączyło się z zakładem luksemburskiego koncernu stalowego Arbed w Burbach, dając początek firmie Stahlwerke Röchling-Burbach GmbH. W 1982 do spółki przyłączono zakłady metalurgiczne w Neunkirchen. Tak powstała Saarstahl GmbH, a rodzina Röchling wycofała się z prowadzenia firmy.
W 1986 wygaszono wielkie piece huty w Völklingen. Prężna inicjatywa obywatelska nie dopuściła do wyburzenia zakładów. Huta została ogłoszona pomnikiem przemysłowym. Jeszcze w 1984 wiele z działów huty (np. dział wielkopiecowy) zostało wpisanych na listę dziedzictwa kulturowego UNESCO.
1873 założenie huty żelaza w Völklingen przez Juliusa Bucha
1881 przejęcie huty przez Carla Röchlinga
1890 „Röchling’sche Eisen- und Stahlwerke“ największym producentem stali w Niemczech
1898 przejęcie huty przez Hermanna Röchlinga od 1914 I. Wojna Światowa, produkcja na potrzeby przemysłu zbrojeniowego (ponad 600 pracowników przymusowych)
1935 bis 1939 rozwój i modernizacja huty od 1939 II. Wojna Światowa, produkcja na potrzeby przemysłu zbrojeniowego (około 6 000 pracowników przymusowych)
1943 budowa obozu karnego
1945 koniec wojny, huta nie ulega zniszczeniu
1952 nowy rekord produkcji
1956 powrót huty w posiadanie rodziny Röchling
1969 ponowna dobra koniunktura
1986 niewypłacalność i zamknięcie huty, rekultywacja muzealna
1994 wpisanie na listę dziedzictwa kulturowego UNESCO
world heritage, ironworks, iron, volkingen, train, engine, steam, locomotive, old, railway, industry, machine, wheel, vintage, industrial, steel, transportation, railroad, metal, factory, power, transport, rail, retro, wheels, engineering, antique, travel, historic, hutte, volklinger, unesco, germany, chimney, works, fine art, mill, volklingen, coal, steel mill
