Zamek w Łucku na Wołyniu
Średniowieczny zamek w Łucku na Ukrainie w obwodzie Wołyńskim. XIV-wieczny ufortyfikowany zamek z 3 wieżami wkomponowanymi w mury, jest jednym z ważniejszych zabytków, będący jednym z "7 Cudów Ukrainy". Łuck wzmiankowany był już w XI wieku, a w XII wieku stał się stolicą jednego z księstw ruskich. Od 1452 w granicach Wielkiego Księstwa Litewskiego, po unii lubelskiej od 1569 w województwie wołyńskim Korony Królestwa Polskiego.
Pierwotna warownia powstała w XI wieku – był to obiekt drewniany o wałach ziemno-drewnianych otoczonych fosą. Zamek murowany rozpoczęto budować po 1352 lub po 1370 roku na polecenie księcia Lubarta, którego była to główna siedziba. W pierwszej fazie powstała dolna część wieży bramnej, pałac książęcy i być może fragment murów od strony podgrodzia – budynki te miały jednak charakter dobudówek do drewnianego zamku. Po śmierci Lubarta dokonano zasadniczej rozbudowy z inicjatywy księcia Witolda w latach 1392–1430 i następnie Świdrygiełły w latach 1430–1432. Wtedy też zbudowano dwie kolejne wieże i zamknięto murowany obwód obronny. W 1429 na zamku w Łucku odbył się trwający od 6 stycznia przez 13 tygodni zjazd monarchów europejskich. Wśród obecnych w Łucku władców byli: wielki książę litewski – Witold, król Polski – Władysław II Jagiełło z królową Zofią, król niemiecki – Zygmunt Luksemburski z żoną, król duński – Eryk VII, wielki książę moskiewski – Wasyl Wasyliewicz (wnuk Witolda), wielki mistrz zakonu krzyżackiego – Russdorff, wielki mistrz kawalerów mieczowych – Zygfryd, legat papieski, metropolita kijowski i całej Rusi – Focjusz, chanowie Tatarów perekopskich i zawołżańskich, hospodar Wołoszczyzny, książęta mazowieccy, pomorscy, śląscy, twerscy i odojewscy, posłowie cesarza bizantyjskiego Jana VIII Paleologa. Przedmiotem obrad był projekt obrony przeciwko grożącej Europie potędze Imperium Osmańskiego i sprawa koronacji Witolda. W 1431, po śmierci Witolda, w zamku łuckim przed wojskami polskimi Władysława Jagiełły obronił się skutecznie książę Świdrygiełło. W następnych latach Świdrygiełło prawdopodobnie wyremontował zamek po zniszczeniach z czasów oblężenia. Po przegranej wojnie domowej, Świdrygiełło w 1437 przekazał Łuck Królestwu Polskiemu. Było to ówcześnie znaczące centrum administracji, siedziba lokalnych władz świeckich i duchownych (kryłos eparchii łucko-ostrogskiej, dwór biskupa z drewna) oraz miejsce obrad sejmików szlachty wołyńskiej i sądów. W XVI wieku wieżę bramną nadbudowano o dwa piętra. Na początku XVII wieku zamek ozdobiono w stylu renesansowym, dodając m.in. attyki na wieży bramnej. Mieściło się w niej archiwum województwa wołyńskiego. W 1775 roku biskup unicki Stefan Lubieniecki rozebrał starą zrujnowaną cerkiew zamkową św. Jana Teologa, która stała wewnątrz obwodu murów obronnych. Na jej miejscu rozpoczęto budowę fundamentów nowej cerkwi, ale w jej ukończeniu przeszkodziły Rozbiory Polski. W 1781 roku spłonął gotycki Dom książęcy, na przedłużeniu którego łucki starosta Józef Czartoryski polecił w 1789 roku zbudować zachowany do dzisiaj barokowy Dom Szlachecki. W 1807 roku na dziedzińcu zbudowano klasycystyczny Dom Władyków, z przeznaczeniem na siedzibę biskupa unickiego, a po 1826 roku na skarbiec powiatowy. W okresie II RP w Domu Szlacheckim umieszczono Muzeum Wołyńskie, a wieże zamkowe były wykorzystywane do obserwacji przez straż pożarną. W dniu 29 czerwca 1941 roku Niemcy na zamku rozstrzelali około 2 tys. Żydów. Ponowna egzekucja Żydów na zamku nastąpiła 20 sierpnia 1942 roku po czym pochowano ich na dziedzińcu. (wikipedia)
Z zamku zachował się prawie pełny obieg murów obronnych (częściowo rekonstruowanych) wraz z trzema wieżami: Bramną, Styrową (dawne archiwum zamkowe oraz więzienie w dolnych kondygnacjach) i Władyczą (obecnie wystawa broni, a na wyższych kondygnacjach – Muzeum Dzwonów). Całość usytuowana jest na niewielkim wzniesieniu nad zakolem doliny rzeki Styr (obecnie koryto rzeki jest odsunięte od wzgórza). Wewnątrz muru rozciąga się obecnie prawie niezabudowany pusty plac. Na nim stoi mały klasycystyczny budynek, pierwotnie powiatowej Izby Skarbowej z 1807, a dziś Muzeum Książki. Budynek wzniesiono na miejscu dworu biskupiego. Większy budynek, przy murach, jest dziś siedzibą muzeum malarstwa, a powstał jako siedziba sądu szlacheckiego i kancelarii. Stoi on na pozostałościach pałacu książęcego. W centralnej części placu, pod przykryciem, jest ekspozycja ukazująca odsłonięte pozostałości cerkwi św. Jana Teologa z początków twierdzy.
Całość założenia obronnego jest obecnie muzeum państwowym. Wizerunek jednej z zamkowych wież umieszczony został na odwrocie banknotu 200 hrywien. (wikipedia)
zwiedzanie zamku
Kafedralna St, 1A, Lutsk, Volyn Oblast, Ukraina, 43000
www.volyn-kray-mus.at.ua
Do Łucka można dojechać z Przemyśla przez Lwów (ok 250 km) oraz trasą długości ok 150 km jadąc z Zamościa. Oba warianty to droga wiodąca do Kijowa. Z dworca MDA Kraków jest bezpośrednie połączenie autobusowe do Kijowa przez Łuck.
więcej informacji o zwiedzaniu całego miasta www.visitlutsk.com
Wołyński oddział archeologiczny ekspedycji instytutu kultury materialnej AN ZSRR przeprowadził w latach 1983 - 1984 badania pałacu książęcego na terenie Łuckiego zamku. Podczas wykopalisk zostały znalezione i zbadane pozostałości zabudowy pałacowej. Pałac był piętrowym budynkiem z poddaszem i jednocześnie częścią obwarowań zamku. Właśnie w nim zimą 1429 r. odbył się słynny Łucki zjazd monarchów Europy średniowiecznej.
Podziemia czyli relikty pierwotnych zabudowań na dziedzińcu, odkryte podczas prac archeologicznych przeprowadzonych na zamku w latach 1984–1986.
Badanie cerkwi p.w. Jana Teologa to ważne wydarzenie w życiu Łucka. Podczas wykopalisk znaleziono oryginalne przedmioty z czasów dawnej Rusi: ceramikę, szkło, wyroby kamienne i metalowe. Szczególne znaczenie miało odkrycie fresków świątyni, które mają swoich odpowiedników w znanej nam obecnie archeologii. Według Marianny W. Malewskiej cerkiew została wzniesiona w latach 70-tych XII wieku. Jest to najstarsza budowla ceglana w Łucku.
Oprócz badań cerkwi p.w. Jana Teologa oraz pałacu książęcego, zostały przeprowadzone szeroko zakrojone badania dziedzińca zamkowego. Dzięki nim został określony czaso budowy zamku, ustalona sytuacja zaludnienia wzgórza zamkowego od czasów najdawniejszych do czasów późnego średniowiecza. Kolekcja archeologiczna z wykopalisk Marianny W. Malewskiej jest podstawą zbioru archeologicznego rezerwatu.
masz pytanie ? napisz do autora:
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Albin Marciniak
Mapa Zamki w Polsce
zawiera 164 obiekty polecane do zwiedzania
