Forty i twierdze w Polsce

Festung Silberberg – Pruska Twierdza Górska w Srebrnej Górze

  Srebrna Góra to jedno z najbardziej urokliwych zakątków Dolnego Śląska, pełne tajemniczej atmosfery i ukrytych skarbów historii. To właśnie tutaj wznosi się monumentalna Festung Silberberg – największa twierdza górska w Polsce i jedna z najważniejszych fortyfikacji XVIII wieku. Zbudowana przez Prusaków w latach 1765–1777, była nie tylko potężnym bastionem militarnym, ale także dowodem na strategiczne znaczenie regionu w czasach pruskich.

.

.

Historia Twierdzy – Sztuka Wojny na Wysokości

Budowa Festung Silberberg miała na celu ochronę południowych granic Prus przed ewentualnym atakiem austriackim. Wznoszona w trudnym, górskim terenie, twierdza stanowiła jedną z najnowocześniejszych i największych tego typu budowli w Europie. W wyniku swojej lokalizacji, była niezwykle trudna do zdobycia. Konstrukcja wznosiła się na szczycie wzgórza, co dawało jej obrońcom olbrzymią przewagę. W skład twierdzy wchodziły liczne bastiony, wały, fosy, a także wyjątkowo dobrze zaplanowany system podziemnych korytarzy, które umożliwiały szybką ewakuację i przemieszczanie się wojsk.

.

.

Twierdza jako Symbol Przeszłości

W ciągu swojej historii Festung Silberberg pełniła różne funkcje. Była nie tylko ważnym punktem obronnym, ale także miejscem przechowywania zapasów wojennych i schronieniem dla ludności cywilnej w czasach niepokoju. Mimo że nie brała bezpośredniego udziału w żadnej większej wojnie, przez lata była symbolem pruskiej potęgi militarnej.

Twierdza była wykorzystywana do początku XX wieku, po czym stopniowo traciła na znaczeniu. Z czasem została zapomniana przez wielu, a jej walory architektoniczne i historyczne zostały niedocenione przez dekady. Dopiero po 1945 roku, w okresie powojennym, Festung Silberberg zaczęła przyciągać pierwszych turystów. Dziś stanowi jedno z największych i najczęściej odwiedzanych miejsc turystycznych Dolnego Śląska.

.

.

Twierdza i Jej Rola w Turystyce

Dzięki swojej niezwykłej historii i zachowanej, niemal w pełni oryginalnej strukturze, Festung Silberberg stała się prawdziwym klejnotem Dolnego Śląska. Co roku przyciąga rzesze turystów z kraju i zagranicy. Oprócz samej twierdzy, Srebrna Góra oferuje liczne atrakcje turystyczne – wspaniałe widoki na okoliczne pasma górskie, wędrowne szlaki oraz atmosferę małego, malowniczego miasteczka, które skrywa w sobie bogaty zestaw tradycji i historii.

Odwiedzając twierdzę, turyści mogą zwiedzać jej imponujące bastiony, przechodzić przez liczne tunele, a także uczestniczyć w pokazach historycznych, które przenoszą ich w czasie do XVIII wieku, w czas kiedy to twierdza pełniła rolę kluczowego elementu militarnego w regionie. Na terenie twierdzy organizowane są także rekonstrukcje historyczne, które pozwalają na jeszcze głębsze zanurzenie się w atmosferę dawnych czasów.

.

.

Festung Silberberg na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO?

Jednak historia Festung Silberberg to nie tylko kwestia lokalnej turystyki. Ta monumentalna budowla stara się o wpis na prestiżową Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Wraz z trzema innymi twierdzami górskimi w Europie – zlokalizowanymi w Austrii, Niemczech oraz Włoszech – Festung Silberberg stara się o wspólne uznanie. Tego rodzaju wpis na listę UNESCO byłby ukoronowaniem długotrwałego procesu ochrony i konserwacji tego unikalnego zabytku, a także zwrócenia międzynarodowej uwagi na jego wartość historyczną i kulturową.

Twierdza w Srebrnej Górze stanowi wspaniały przykład architektury obronnej XVIII wieku i doskonałą ilustrację pruskiej myśli wojskowej. Jest jednym z najlepszych zachowanych obiektów tego typu w Europie, dlatego jej przyszłe wpisanie na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO byłoby ogromnym sukcesem nie tylko dla Dolnego Śląska, ale i dla całej Polski. To długi i skomplikowany proces by znaleźć się w tym zaszczytnym gronie, ale już teraz warto trzymać kciuki by procedura zakończyła się sukcesem. 

.

.

Dlaczego Warto Odwiedzić Festung Silberberg?

Festung Silberberg to prawdziwa perła wśród polskich atrakcji turystycznych, która z każdym rokiem zyskuje na popularności. Dzięki doskonałej lokalizacji, bogatej historii i malowniczym widokom, twierdza stanowi miejsce, które warto zobaczyć. Niezależnie od tego, czy jesteś pasjonatem historii, czy po prostu szukasz pięknych miejsc na Dolnym Śląsku, Festung Silberberg nie zawiedzie Cię ani pod względem architektonicznym, ani emocjonalnym.

Dodatkowo, warto zaplanować wizytę w Srebrnej Górze, aby poczuć prawdziwy klimat regionu – spokojną, górską atmosferę, która wciąż skrywa wiele tajemnic przeszłości. Niezależnie od pory roku, twierdza przyciąga swoją niepowtarzalną atmosferą, a jej imponujące mury i bastiony opowiadają historię, którą warto poznać na własne oczy.

. 

.

BUDOWA TWIERDZY SREBRNOGÓRSKIEJ

• W 1764 r. realizację projektu zlecono pruskiemu podpułkownikowi Ludwigowi Wilhelmowi Regelerowi. Opracowany przez niego plan wraz z kosztorysem zaakceptował Fryderyk Wielki 29 IV 1765 r. Oprócz tego na kształt twierdzy mieli wpływ sam Fryderyk Wielki i inż. Von Gontzenbach, Vatig, Hartman, Lahr, Foris i Straub oraz Pinto.
• Budowa trwała od 1765-1777 roku i prowadzona była w trzech etapach:
• 1765-68 r. - wzniesiono centralne elementy forteczne: Donjon, kazamaty galerii przeciwstokowej i bastiony pomocnicze - Kleszczowy, Nowomiejski, Gwiaździsty, Górny, Dolny i Kawalierę.
• 1768-71 r. - zbudowano wspomagające Donżon forty: Rogowy, Wysoka Skała, Ostróg oraz ich esplanady.
• 1770-77 r. - wykonano umocnienia Chochołów: Bateria Kazamatowa, Bateria Tarasowa, Reduta Skrzydłowa, Fort Chochoł Mały, Schron Mostu Lisiego, Flesz a w latach 1772-76 - koszary.

 

• 1765-77 r. - Budowa twierdzy.
• 1775 r. - Przybył do miasta batalion piechoty pod dowództwem Franza Ludwiga de Rosiere pierwszego komendanta twierdzy
• 1778 r. - Stan pogotowia wojennego podczas wojny o sukcesję bawarską. Wizyta króla Fryderyka Wielkiego.
• 1790 r. - Kolejny stan pogotowia wojennego.
• 1806-07 r. - Wojny napoleońskie. Inspektor forteczny gen. Von Lindner nakazał komendantowi von Schwerinowi rezygnację z obrony miasta i twierdzy.
• 20.II.1807 r. - Gen Dominik Vandamme wzywa garnizon srebrnogórski do poddania się. Pruski generał Friedrich Wilhelm Von Gotzen nakazał przygotowania do obrony twierdzy. Przybyły rotmistrz von Biberstein otrzymał pieniądze na odbudowę wcześniejszych zniszczeń.
• 4.VI.1807 r. - Potyczka pod Czerwieńczycami. Do niewoli wzięto 7 oficerów i 200 żołnierzy francuskich.
• 16.VI.1807 r. - Kapitulacja twierdzy w Nysie. Rotmistrz von Biberstein z wojskiem został odwołany do obrony twierdzy w Kłodzku.
• 25.VI.1807 r. - Kapitulacja twierdzy w Kłodzku.
• 28.VI.1807 r. - Główny szturm wojsk napoleońskich na Twierdzę Srebrnogórską. Bohaterska obrona nielicznego oddziału. Pokój w Tylży zmusił Francuzów do odstąpienia od oblężenia. Dzięki temu twierdza ma opinię NIEZDOBYTEJ.
• 19.I.1813 r. - Garnizon postawiono w stan gotowości bojowej. Rozpoczęto prace przy odbudowie zniszczeń powojennych.
• 1.X.1838 r. - Rozwiązanie garnizonu srebrnogórskiego. Co pół roku zmieniał się oddział wartowniczy.
• 10.XI.1850 r. - Stan gotowości bojowej.
• 1.I.1860 r. - Rozkaz o likwidacji twierdzy z wyjątkiem Donjonu. Interwencja mieszkańców u regenta księcia Wilhelma przeciwko dewastacji warowni.
• 6.V.1860 r. - Do miejscowości wkroczyli żołnierze batalionu fizylierów 51. pułku piechoty.
• 1866 r. - Wojna prusko-austriacka. Ostatni raz powołano twierdzę w stan pogotowia.
• 1.X.1867 r. - Uroczysty wymarsz wojsk ze Srebrnej Góry.
• 28.XI.1867 r. - Zamknięcie dziejów twierdzy jako obiektu militarnego.
• 1869-79 r. -Twierdzę wykorzystywano jako poligon saperski dla testowania najnowszych dział i moździerzy pruskich oraz nowego środka wybuchowego bawełny strzelniczej.
• 1881 r. - Kupiec Eugen Juttner z mieszkańcami rozpoczął działania mające na celu wykorzystanie walorów turystycznych miejscowości.
• 1884 r. - Powstanie Towarzystwa Srebrnogórskiego
• 1885 r. - Na Donżonie powstała Restauracja mogąca pomieścić nawet 300 gości.
• 1881-1914 r. - Twierdza stanowi główną atrakcję turystyczną miasta.
• 9.XI.1913 r. - Otwarcie na Forcie Ostróg Schroniska Młodzieżowego.
• 1926-28 r. - Remont Fortu Wysoka Skała który zostaje przekształcony w ośrodek sportowy dla szkoły policyjnej w Ząbkowicach Śl.
• 1930 r. - Odnowiony Fort Rogowy stał się ośrodkiem wypoczynkowym dla policji wrocławskiej.
• 1931 r. - W pomieszczeniach Donżonu utworzono Muzeum Starej Broni.
• 15.XII.1939 r. - Otwarcie Oflagu VIII "b", obozu jenieckiego dla polskich oficerów.
• 1965 r. - Akcja harcerska "Srebrna Góra". Dzięki pomocy Harcerzy i młodzieży górniczej udał się wyremontować i zagospodarować forty: Donjon, Ostróg i Wysoka Skała.
• 1973 r. - W obrębie Twierdzy uruchomiono Muzeum Broni Ciężkiej.
• 13.IV.1961 r. - Twierdza Srebrnogórska zostaje wpisana do rejestru zabytków pod nr rejestracyjnym 861.
• 20.VI.2002 r. - W ramach ochrony dziedzictwa kulturowego teren Twierdzy Srebrnogórskiej oraz pozostałości po nieczynnej kolei zębatej zostały włączone do pierwszego utworzonego w Polsce Fortecznego Parku Kulturowego.
• 14.IV.2004 r. - Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej twierdza zyskała status pomnika historii.