Festiwal Słowian i Wikingów na wyspie Wolin

Jedna z największych, wczesnośredniowiecznych imprez w Europie i na świecie, w której uczestniczy ok. 3000 osób z ponad 30 krajów. Prezentowane są warsztaty dawnych rzemiosł, odbywają się występy zespołów muzyki dawnej, regaty i rejsy rekonstrukcji dawnych łodzi, inscenizacje wydarzeń historycznych i obrzędów oraz wielkie bitwy na 800 wojów.

Gdy kilkanaście lat temu po raz pierwszy przekroczyłem bramę i stanąłem pomiędzy rzędami starych chat, poczułem się jak przybysz z obcej planety. Wciągając kolejne hausty powiewu historii, zaglądając poszczególnych do obozów, dostrzegałem różnicę pomiędzy statystami w filmach a tymi pasjonatami tworzącymi ten festiwal. Tutaj nie było udawania, podróbek czy markowania. To co zastałem wówczas, jaki i przy każdej kolejnej wizycie na Wolinie, potwierdza wyjątkowość miejsca i ludzi tworzących ten klimat sprzed wieków. Po kolejnym przeżyciu dni i nocy obozowych, przestałem zastanawiać się, dlaczego oni to robią. A robią to w sposób doskonały, bez ustępstw, podróbek czy zamienników. Jak wierne jest to nawiązanie do czasów Słowian i Wikingów, wystarczy przejść się pomiędzy setkami a nawet tysiącami nie odtwórców, ale ludzi którzy tym żyją i współtworzą ten klimat i miejsce.

Festiwal Słowian i Wikingów w Wolinie to wyprawa w czasie do mroków wieków średnich, podczas której poznacie kulturę wczesnośredniowiecznych ludów nadbałtyckich. Coroczny zlot miłośników „archeologii żywej” gromadzi na małej wysepce położonej na Dziwnie ponad tysiąc wojowników, rzemieślników, grajków oraz odtwórców dawnych obrzędów z wielu krajów Europy. Jest on również magnesem przyciągającym kilkadziesiąt tysięcy turystów.

Idea festiwalu nawiązuje do tekstów legendarnej tzw. „Jomswikinga sagi”, napisanej w XIII wieku na dalekiej Islandii historii bractwa wojowników zwanych Jomswikingami, którzy w X wieku mieli zamieszkiwać w warownym obozie Jómsborgu. Założycielem grodu miał być duński król Harald zwany Sinozębym. Chociaż islandzka saga to tylko barwny literacki epos to nie wykluczone, że nawiązywała ona do dziejów grupy Skandynawów, którzy wówczas zamieszkiwali wśród Słowian w Wolinie. Wydają się to potwierdzać liczne znaleziska skandynawskie odkryte przez archeologów podczas wykopalisk w Wolinie.

Podczas wszystkich dni trwania festiwalu Wikingowie, Słowianie, Bałtowie, Madziarzy, Rusini oraz potomkowie innych ludów rozbijają w Wolinie repliki dawnych namiotów, drzewnymi metodami przygotowują strawę, lepią garnki, tkają materiał na ubrania, kują żelazo, ze srebra i brązu odlewają kopie wczesnośredniowiecznej biżuterii, szyją buty, a z drucianych kółek splatają kolczugi. W tym samym czasie po dziwnie żeglują repliki wikińskich i słowiańskich okrętów z dziobami zwieńczonymi smoczymi łbami. Największą atrakcją są jednak bitwy, podczas których ścierają się z sobą setki wojowników.

Korzenie obecnego festiwalu sięgają lat 70. Wtedy „Napad wikingów na Wolin” – plenerowe widowisko organizowane bez wielkich pieniędzy ściągało tłumy okolicznych widzów podczas czerwcowych „Dni Kupały”.

1992 r. był początkiem formuły imprezy we współczesnym wydaniu. 2 lipca 1993 r. nastąpiło otwarcie I Festiwalu, którego sponsorami i głównymi organizatorami byli „wikingowie” z Danii na czele z nieżyjącym już prof. Geoffrey’em Bibby. Główną atrakcją były przetransportowane z Danii małe islandzkie koniki. 2 Lata przerwy znaczyły odpływ kapitału.

W 1999 r. mekkę współczesnych odtwórców historii ustanowiono na wyspie Ostrów, co pozostało do dnia dzisiejszego. Kolejne edycje festiwalu charakteryzowały się wielkimi widowiskami plenerowymi jak odtwarzanie pogrzebu wodza czy wikińskie wesele. Obok obowiązkowych pokazów walk, nocnych uczt i muzycznych popisów, wprowadzane są atrakcje jak drążenie gigantycznego bębna. Stroną finansującą są Gmina, sponsorzy, a w ostatnich latach Unia Europejska. Festiwal tradycyjnie odbywa się w pierwszy weekend sierpnia.

- W europejskim świecie współczesnych wikingów i Słowian – mówi Scot King, wojownik z Chicago, stały bywalec festiwalu – woliński festiwal cieszy sie niemal mistyczną reputacją. Czy równie dobrą marką cieszy się obecnie? Wystarczy przyjechać i przekonać się osobiście. Przez 3 dni festiwalu Wolin zapełnia się ludźmi, którzy przypatrując się pokazom rzemieślników i zmaganiom wojów przenoszą się w świat, który przeminął.

Dla odwiedzających przygotowano atrakcje:

– pokazy średniowiecznych rzemiosł, m.in.: garncarstwa, bednarstwa, kowalstwa, złotnictwa – jubilerstwa, szewstwa – skórnictwa, bursztyniarstwa, snycerstwa, rogownictwa, wikliniarstwa, mennictwa i innych,

– prezentacje uzbrojenia średniowiecznego wojownika z możliwością przymierzenia niektórych elementów, bardziej wytrwali mogą spróbować swoich sił w walce,

– stanowiska strzelania z łuku, rzucania oszczepem,

– prezentacja i degustacja średniowiecznych przysmaków,

– plac zabaw dla najmłodszych, gdzie odbywają się gry, zabawy, konkursy i turnieje (przygotowane i przeprowadzone przez szkołę podstawową w w Wolinie),

– gry i zabawy dla najmłodszych dzieci i dorosłych prowadzone przez zespół Birka Boys,

– Strefa czytania – miejsce, w którym odwiedzający będą mogli nabyć książki, spotkać się z ich autorami oraz wziąć udział w interesujących prelekcjach i warsztatach.

Muzyka stanowiła ważny element życia codziennego barwnego świata wczesnego średniowiecza. Podczas festiwalu usłyszymy ją w wykonaniu takich zespołów, jak: EZIBABA (Polska), DUNAJOWI (Polska), STRIGON (Słowacja), DAJ OGNIA (Polska), JAVARYNA (Białoruś), KRIVE (Polska).

Nad całością czuwa Wojciech Celiński, prezes stowarzyszenia Centrum Słowian i Wikingów Wolin Jomsborg Vineta „Pozytywnie zakręcony” miłośnik  regionalnej przeszłości nie wychodzi z cienia, podążając za marzeniem. Wojtek na co dzień jest skromnym człowiekiem „od czarnej roboty”. Do jego głównych obowiązków należy dobór grup mających uczestniczyć w części historycznej festiwalu i co z tym się wiąże  -  negocjacje merytoryczne i finansowe ze zgłaszającymi swój akces.