Kalendarz pylenia, pogoda dla alergików - czyli jak przygotować się do podróży cierpiąc na alergię 

 

  Łzawiące oczy, kaszel, zatkany nos – alergia na pyłki to wyjątkowo uciążliwe i trudne do wyleczenia schorzenie, którego objawy u wielu osób nasilają się zwłaszcza w okresie wiosenno-letnim. Choć w aptekach dostępnych jest wiele leków na alergię, większość z nich jedynie nieco łagodzi objawy, czyniąc codzienne życie alergika trochę łatwiejszym. Skąd się właściwie bierze alergia na pyłki i jej objawy? Jak skutecznie sobie z nią poradzić?

 

 

Łzawiące oczy, zatkany nos, wodnisty katar - masz objawy alergii?

  Alergia stanowi jedną z najczęstszych chorób przewlekłych z którymi walczymy w dzisiejszych czasach. Spowodowana jest niewłaściwą reakcją układu odpornościowego na alergeny pochodzące z otaczającego nas środowiska. Wpływają one negatywnie na nasz organizm, powodując stan zapalny, łzawiące oczy, kaszel, zmiany skórne, wodnisty katar alergiczny czy zatkany nos. Alergia w skrajnych przypadkach może mieć nawet charakter anafilaktyczny i stanowić bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia i życia chorego. Warto zaznaczyć, że dopiero powtórny kontakt z alergenem powoduje wymienione objawy. Polacy wykazują najczęściej nadwrażliwość na:

• jad pszczół,
• sierść psa lub kota,
• pyłki roślin,
• cytrusy,
• kurz,
• mleko krowie,
• jajka,
• orzechy,
• antybiotyki np. penicylinę,
• leki przeciwbólowe,
• lateks.

 

 

Rozwojowi alergii, zwłaszcza tej wywołanej pyłkami, sprzyjają:

• predyspozycje genetyczne – zwykle alergia ma charakter dziedziczny;
• zanieczyszczenie środowiska;
• krzyżowe reakcje alergiczne, czyli występowanie np. alergii pokarmowej;
• młody wiek – alergia z reguły daje objawy już we wczesnym dzieciństwie.

W zależności od tego, czy alergen pojawia się stale czy jedynie okresowo w otaczającym nas stanowisku, wyróżnia się alergie całoroczne oraz sezonowe (takie jak alergia na pyłki). W większości przypadków objawy alergii są na tyle uciążliwe, że wymagają od nas zmiany stylu życia. Najprostszym sposobem jest unikanie kontaktu z alergenem, ale co zrobić, kiedy takie rozwiązanie nie jest możliwe, jak na przykład przy alergii na pyłki? Warto wtedy przeprowadzić tzw. odczulanie lub też poprosić lekarza o dobre leki przeciwhistaminowe.

Sprawdź kalendarz pyleń i pogodę dla alergików

Alergia na pyłki i związane z nią m.in. katar alergiczny oraz alergia oczu to najbardziej powszechny typ alergii sezonowej. Wspomniane objawy pojawiają się wyłącznie w okresie pylenia roślin, które działają na dany organizm alergizująco i trwają od kilku tygodni do nawet kilku miesięcy. Najczęstszym alergenem w Polsce są trawy (m.in. kostrzewa czerwona, kupówka pospolita, tymotka łąkowa, tonka wonna, żyto), których pylenie rozpoczyna się już pod koniec kwietnia, a maksimum stężenia osiąga od maja do połowy lipca. Kolejnym popularnym alergenem są pyłki drzew, które pojawiają się w środowisku już w lutym i pozostają nawet do połowy maja. Wśród nich największą rolę odgrywają brzoza, leszczyna, dąb i wierzba. Osoby, u których objawy alergii pojawiają się dopiero późnym latem i jesienią, powinny diagnozować się pod kątem pyłków chwastów, takich jak bylica, babka, szczaw czy pokrzywa. Jak widać, pyłki są obecne w powietrzu prawie przez cały rok. Co więcej, w ostatnich latach ze względu na łagodniejsze zimy i szybciej pojawiające się wyższe temperatury, które sprzyjają wegetacji roślin, obserwowane jest wydłużenie się okresu pylenia dla poszczególnych gatunków. Dlatego jeżeli wiemy już, na co jesteśmy uczuleni, warto dokładnie śledzić kalendarz pyleń po to by wiedzieć, kiedy stosować metody zapobiegające kontaktowi z alergenem. Zatem ważne jest:

1. Unikanie miejsc, w których można natknąć się na pylące rośliny, takich jak np. parki, lasy czy łąki.
2. Rezygnacja z otwierania okien w ciągu dnia, kiedy to stężenie pyłków jest największe.
3. Branie kąpieli po przebywaniu na świeżym powietrzu, włączając w to mycie włosów celem usunięcia nagromadzonych na naszym ciele pyłków.
4. Ochrona oczu i spojówek, np. poprzez noszenie na dworze okularów przeciwsłonecznych.

Kalendarz pylenia pozwala nam także w porę zaopatrzyć się w leki minimalizujące objawy alergii, takie jak wspomniane wcześniej leki przeciwhistaminowe. Pogoda dla alergików również odgrywa bardzo ważną rolę w walce o przetrwanie okresu pylenia. Dla osób uczulonych na pyłki niekorzystna jest sucha, lekko wietrzna i słoneczna pogoda, która sprzyja unoszeniu się ich  w powietrzu i rozsiewaniu na dużym terenie. Jeżeli jednak za oknem pada deszcz i jest pochmurno, spora część alergików może odetchnąć z ulgą. W tym wypadku jednak powody do niepokoju mają osoby uczulone na zarodniki grzybów, które intensywnie mnożą się w wilgotnych warunkach. Jeżeli jeszcze potem dojdzie do tego wiatr – silne objawy alergii murowane.

Alergia – objawy, które można wyleczyć

   Jak wiadomo, lepiej zapobiegać niż leczyć, jednak w przypadku alergii na pyłki, unikanie kontaktu z alergenem jest niezwykle trudne. W związku z tym każda osoba uczulona na pyłki powinna mieć w swojej podręcznej apteczce leki łagodzące jej objawy.  Najpopularniejszym, w dodatku dostępnym bez recepty rozwiązaniem są leki antyhistaminowe, blokujące receptor histaminowy, przez co jej działanie jest zredukowane. Czym jest histamina? To substancja wydzielana na skutek kontaktu z alergenem, odpowiedzialna za indukcję całej kaskady reakcji alergicznych w naszym organizmie. W aptekach znajdziemy:

• leki przeciwhistaminowe I generacji – bazujące na hydroksyzynie, klemastynie i chlorferenaminie. Choć są skuteczne, wykazują wiele skutków ubocznych. Związane jest to z faktem, iż oddziałują jednocześnie na receptory serotoninergiczne, muskarynowe oraz dopaminergiczne. W efekcie mogą powodować:
  • senność,
  • zaburzenia koncentracji.
  • zaburzenia widzenia,
  • suchość w jamie ustnej,
  • zwiększenie apetytu,
  • wzrost masy ciała,
  • problemy z oddawaniem moczu.

 

W związku z tym zalecane są wyłącznie w przypadkach, kiedy konieczne jest szybkie złagodzenie wyjątkowo silnych objawów. W przypadku hydroksyzyny najlepiej stosować ją na noc, gdyż wykazuje dodatkowo działanie nasenne.

• leki przeciwhistaminowe II generacji – w swoim składzie zawierają przede wszystkim loratydynę, azelastynę, cetyryzynę oraz mizolastynę. Są to stosunkowo nowe leki na alergię, w przypadku których większość skutków ubocznych została już wyeliminowana, m.in. dlatego że nie przenikają bariery krew-mózg i wykazują powinowactwo wyłącznie do receptorów H1 histaminowych. Ich dodatkową zaletą jest fakt, iż wykazują one także działanie przeciwzapalne, hamując naturalne reakcje obronne naszego układu odpornościowego.
• Leki przeciwhistaminowe III generacji – najnowsza i najbardziej skuteczna grupa leków na alergię, do której należą lewocetyryzyna, desloratadyna, feksofenadyna. Są to izomery i metabolity należących do drugiej generacji cetyryzyny i loratydyny. Nie powodują senności czy otępienia, ani żadnych innych niekorzystnych skutków ubocznych w układzie nerwowym, a ponadto wykazują bardzo długi okres działania. Obecnie są one już łatwo dostępne i stosunkowo tanie, dzięki czemu powoli stają się najpopularniejszymi lekami łagodzącymi objawy alergii.

 

Alergia oczu, zatkany nos i inne uciążliwe objawy – który lek wybrać przy alergii na pyłki?

Decyzja o doborze leku odpowiedniego dla naszego typu alergii koniecznie powinna zostać skonsultowana z lekarzem, a jeżeli nie jest to możliwe, przynajmniej z farmaceutą. To który lek będzie w naszym przypadku najskuteczniejszy zależy m.in. od jego mechanizmu działania oraz stopnia nasilenia objawów, z którymi walczymy. Ważne są również okoliczności czy schorzenia towarzyszące, na które lek może mieć wpływ, np. zdolność prowadzenia pojazdów. Nie bez znaczenia są także kwestie ekonomiczne, zwłaszcza w przypadku osób, które obejmują praktycznie cały kalendarz pyleń i  leki przeciwalergiczne muszą brać praktycznie przez cały sezon. Często dobór odpowiedniego leku przeciwhistaminowego wymaga skorzystania z metody prób i błędów. Zdarza się bowiem, że u jednej osoby zdziała on cuda, podczas gdy u drugiej, pomimo podobnych objawów, okaże się całkowicie nieskuteczny.

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!

Źródła:

• https://aptekarz.pl/leki-przeciwalergiczne-wersja-rozszerzona/2018-04-29/?fbclid=IwAR0N5aKBEGiQkirRq8DGPgQqO8zBtQpCGaPWW1TmxN_HcGJKmMU9Gc_Sfyw
• Małolepszy J. Choroby alergiczne i astma. Volumed, Wrocław 1996
• Obtułowicz K., Alergologia, PZWL, Warszawa 2016
• Rapiejko P. Alergeny pyłku roślin, Medical Education, Warszawa 2008, wyd.1
• Pawliczak R. Alergologia – kompedium, Termedia, Poznań 2018, wyd. 2