Informacje i fotorelacje z Europy

Zagrzeb stolica Chorwacji

    Stolica i największe miasto Chorwacji. Liczy ok. 800 tys. mieszkańców, aglomerację zagrzebską zamieszkuje natomiast 1,2 mln. Miasto leży na północnym brzegu rzeki Sawy, u podnóża Medvednicy, architekturą przypomina inne miasta monarchii Austro-Węgier, takie jak Wiedeń czy Budapeszt. Zagrzeb to stolica o dwóch obliczach: urokliwa starówka, ale i nowoczesna europejska metropolia...

 

Pięknaś Ty, nasza ojczyzno, oj, droga ziemio junaków - śpiewają Chorwaci w swoim hymnie narodowym. O niezwykłości tego zakątka Europy przekonywać nie trzeba, o ile jednak wybrzeże Adriatyku jest popularnym miejscem wypoczynkowym, to Zagrzeb jest ciągle miastem nieodkrytym...
Pierwsze oznaki życia w regionie Zagrzebia pochodzą jeszcze z okresu prehistorycznego, o czym przekonują liczne znaleziska z Jaskini Veternica, datowane na epokę kamienia. Pisemnie miasto zostało wspomniane po raz pierwszy w 1094 roku, kiedy to węgierski Król Ladislaus, ustanowił Zagrzeb diecezją i jednocześnie siedzibą biskupią. Prawdopodobnie nazwa miasta pochodzi od chorwackiego czasownika "zagrabiti", który oznacza kopać. Według legendy jeden z banów chorwackich, prowadząc swoich spragnionych żołnierzy przez opuszczone tereny, szukał strumienia, aby ich napoić. Dowódca uderzył więc szablą w ziemię i wypłynęła z niej woda. W tym miejscu wykopano studnię i wybudowano gród.
Obok historycznego Zagrzebia rozwinęła się druga osada, zwana Gradec, dziś jego górne miasto. Obie osady padły ofiarą najazdów tatarskich w 1242 roku, w którym to również Król Bela IV nadał Gradeciowi miano Wolnego Miasta Królewskiego. Kilkaset lat później, w 1557 Zagrzeb ponownie staje się ofiarą ataków, tym razem tureckich. Jednocześnie, w tym samym roku, Zagreb zostaje po raz pierwszy określony mianem miasta stołecznego, mimo iż chorwaccy panowie uczynili Zagrzeb ich siedzibą dopiero w XVII w.
Wiek XVII i XVIII nie były szczęśliwym okresem dla miasta, które ucierpiało na skutek kilkukrotnych pożarów oraz epidemi cholery. XIX wiek minął pod hasłem politycznego, kulturowego i gospodarczego postępu. W 1991 roku Zagrzeb stał się oficjalnie stolicą niepodległego państwa - Republiki Chorwackiej, uchodzącej dziś za jedno z najpopularniejszych i najpiękniejszych miast turystyczny Europy Środkowej.

 

 

Wszystkie zabytki są na wyciągnięcie ręki. Starówka to trzy blisko siebie położone dzielnice: Dolne Miasto (Donji Grad), Górne Miasto (Gornij Grad) i Kaptol. Każda jest położona na innej wysokości, co znacznie ułatwia orientację w terenie i pozwala podziwiać panoramę miasta z różnej perspektywy. Najniżej znajduje się Dolne Miasto (Donij Grad), gdzie dominuje zabudowa z przełomu XIX i XX w. Uwagę przyciąga wybudowany w 1925 r. Hotel Regency Esplanade.

 

 

Budynek dworca kolejowego oddziela klasycystyczne zabytki od bardziej współczesnej części dzielnicy, powstałej po II wojnie światowej. Naprzeciwko majestatyczny konny pomnik pierwszego koronowanego w 925 r. władcy Chorwacji, króla Tomisława. Dolne Miasto (Donij Grad) łączy się z Górnym Miastem (Gornij Grad) na placu bana Josipa Jelaeicia. "Do zobaczenia pod ogonem" - to nietypowe pożegnanie nie zdziwi żadnego mieszkańca Zagrzebia. Pod tajemniczym zwrotem kryje się miejsce spotkań pod pomnikiem konnym Bana Josipa Jelaeicia (przywódcy walk o niepodległość w XIX w.)
Plac bana Josipa Jelačicia to centralny plac stolicy Chorwacji. Otoczony jest przede wszystkim secesyjnymi i modernistycznymi, wielopiętrowymi kamienicami. W centrum stoi konny pomnik Josipa Jelačicia.

W kierunku zachodnim z Trgu wybiega jedna z najdłuższych i najważniejszych handlowych ulic Zagrzebia - Ilica. W pobliżu znajdują się najważniejsze zabytki chorwackiej stolicy, w centrum Kaptolu stoi Katedra Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Katedrala Uznesenja Blažene Djevice Marije i svetih Stjepana i Ladislava to katedra rzymskokatolicka archidiecezji zagrzebskiej. Pierwszy, romański kościół stał w tym miejscu już w XI wieku, ale został zniszczony przez najazd mongolski w XIII wieku. Odbudowany w stylu gotyckim, był wielokrotnie przebudowywany, ostatni raz po trzęsieniu ziemi w 1880 roku w stylu neogotyckim. Prace prowadzono pod kierownictwem austriackiego architekta Hermanna Bollégo. Na jego polecenie dobudowano fasadę zwieńczoną dwiema neogotyckimi dzwonnicami o wysokości 104 i 105 metrów. Stanowią one wizytówkę i symbol miasta. Od wielu lat trwa renowacja świątyni.

 

 

 

 

Plac przed katedrą

 

Obok katedry ławeczki

 

 

Tuż obok znajduje się Dolac, targ na którym zagrzebianie zaopatrują się w owoce i warzywa.

 

 

Kolejną atrakcją jest Uspinjača- jedna z najkrótszych w Europie kolei linowo-terenowych, znajdująca się przy ul. Tomićevej. Nazwa uspinjača oznacza w języku chorwackim każdą kolej linowo-terenową - pełna nazwa dla tej w Zagrzebiu to Zagrebačka uspinjača. Trasę długości 66 metrów wagon pokonuje w zaledwie 64 sekundy. Kolej została wybudowana w 1890, przez co jest najstarszym publicznym środkiem komunikacji w Zagrzebiu, jako że powstała na rok przed uruchomieniem tramwaju konnego. W 1934 trakcję parową zastąpiła elektryczna. Zniszczona podczas II wojny światowej długo stała nieodbudowana. Ponownie została otwarta w 1974. Łączy centralną, handlową ulicę miasta Ilicę z położonym nieco wyżej Górnym Miastem (Gradec) - dzielnicą zabytków i kultury, a także siedzibą władz państwowych.
Wzdłuż linii poprowadzone są drewniane schody, stanowiące alternatywny sposób dotarcia na Gornji Grad. Jeden wagon mieści 28 osób (16 siedzących i 12 stojących). Dwa wagoniki kursują naprzemiennie co 10 minut, codziennie od 6:30 do 22:00. Gestorem jest Zagrebački električni tramvaj, czyli miejskie przedsiębiorstwo komunikacyjne w Zagrzebiu.
Obecnie Uspinjača jest prawnie chronionym zabytkiem, ze względu na oryginalną, w większości, konstrukcję.

 

Stube Kalasancija Schlossera

 

Najstarsza część Zagrzebia, Gradec, urzeka średniowiecznym klimatem. Spacerując po dzielnicy warto zatrzymać się przy Wieży Lotršeak, która jest jednym z symboli miasta. Lotrščak, baszta miejska, to pięciopiętrowa konstrucja z dodatkową metalową kopułką, wokół której prowadzi obecnie niewielki taras widokowy. Jest to także jeden z najpopularniejszych punktów widokowych w mieście. Baszta wzniesiona została na planie kwadratu i jest niemal ostatnią, a zarazem najlepiej zachowaną pozostałoścą po średniowiecznych murach miejskich Górnego Miasta (Gradec, Grič lub Gornji Grad). Od podłoża do dachu wieża mierzy 19 metrów. Sam dach ma wysokość 5 metrów, a wystająca ponad niego kopuła dalszych 6 metrów.

 

Plac św. Marka to centralny punkt Górnego Miasta (Gornji Grad). Znajduje się na nim najbardziej charakterystyczny zabytek Zagrzebia, kościół świętego Marka. Z daleka już widać niezwykłe zdobienia dachu, na którym z kolorowych dachówek ułożono herby Zagrzebia i Chorwacji.

 

Kościół św.Marka

 

Odwiedzający stolicę Chorwacji miłośnicy kultury i sztuki powinni czuć się usatysfakcjonowani. W Zagrzebiu mieści się bowiem 20 teatrów, 21 muzeów, około 30 galerii i wiele zbiorów artystycznych.
Pośrodku placu Marszałka Tito znajduje się monumentalny budynek Chorwackiego Teatru Narodowego wzniesiony w 1895 roku, według projektu architektów wiedeńskich Helmera i Fellnera, znanych budowniczych teatrów. Stąd też takie podobieństwo do teatru wiedeńskiego. Budynek Chorwackiego Teatru Narodowego jest jednym z reprezentacyjnych teatrów wzniesionych w stylu historycznym w miastach Europy wschodniej i środkowej.

 

 

Muzeum Sztuki i Rzemiosła

 

 

Muzeum Mimara

 

Chorwacka Akademia Nauki i Sztuki (Hrvatska akademija znanosti i umjetnosti, HAZU) - główna akademia naukowa Chorwacji. Została założona w stolicy tego kraju – Zagrzebiu w 1867 roku i aż do 1991 roku była znana pod nazwą Jugosłowiańska Akademia Nauk (z przerwą w latach 1941 - 1945, kiedy nosiła obecną nazwę).

 

 

Spacer ulicami Zagrzebia...

 

 

 

 

 

Cvjetni Trg

August Šenoa

 

Park Maksimir, usytuowany na wschód od Dolnego Miasta (Donji Grad), założony został w 1843 r. Ten zaprojektowany w angielskim stylu kompleks rekreacyjno-wypoczynkowy jest największym parkiem Zagrzebia (120 ha). Na jego terenie znajdują się m. in. zoo, sztuczne jeziora, obserwatorium astronomiczne, kawiarnie oraz stadion Dynamo Zabreg.

 

 

Karolina Zięba - Kulawik