Chorwacja kontynentalna
w drodze do nadmorskich kurortów
Chorwacja będąca coraz popularniejszym kierunkiem wśród rodaków, z powodzeniem rywalizuje z Grecją czy Turcją, zostawiając w tyle Słowenię, Czarnogórę, Albanię czy nawet słoneczną Italię. Dubrownik, Split, Zadar, Pula, Rijeka czy Makarska to kurorty nadmorskie, doskonale rozpoznawalne pośród miłośników plażowania czy morskich kąpieli. I słusznie, bo Chorwackie plaże jak i cała infrastruktura w nadmorskich kurortach, przygotowana jest nawet dla najbardziej wybrednych turystów. Jednak Chorwacja to nie tylko piękne wybrzeże, ale także różnorodny kontynent, z górami, jeziorami, pięknymi wodospadami, rezerwatami przyrody czy rozległymi winnicami.
Jadąc nad chorwackie wybrzeże Adriatycku, warto poznać także ciekawe miejsca w lądowej części tego gościnnego kraju. Odległości nie są duże, więc nie nadłożymy wielu kilometrów. Zaledwie 50 km od Zagrzebia, stolicy kraju, leży miejscowość Sisak, stolica administracyjna żupanii sisacko-moslawinskiej. Meandry rzeki Sawy i Kupy oplatają miasto. Taka lokalizacja była już dostrzeżona i wykorzystana wiele lat wcześniej, gdyż w XVI w wzniesiono tutaj Twierdzę „Stari grad“. Początki osadnictwa miejskiego na tym terenie sięgają 500 r p.n.e. W czasach Dioklecjana, miasto było znane jako Siscia. We wczesnym średniowieczu Sisak był stolicą słowiańskiego państwa Chorwacji Posawskiej.
Region Sisak-Moslavina i miasto Sisak
Spacer promenadą Slave Strigla pozwala spojrzeć na miasto z nieco innej perspektywy a jednocześnie odpocząć od miejskiego zgiełku. Cisza i przyroda są tutaj elementami dominującymi. Z ważniejszych zabytków znajdujących się w pobliżu, na uwagę zasługuje zabytkowy kamienny most nad rzeką Kupa oraz Katedra Podwyższenia Krzyża Świętego.
https://sisak.hr/
Sisak - Promenada Slave Strigla, z zabytkowym żurawiem portowym, romantycznymi restauracjami i kawiarniami w wieczornym klimacie, spacerując nad brzegiem rzeki.
Twierdza „Stari grad“, pomnik kultury klasy 0.
Szesnastowieczna twierdza znana jest ze zwycięstwa połączonych armii Chorwacji i Monarchii Austro-Węgierskiej nad Turkami w 1593 roku. Było to pierwsze znaczące zwycięstwo nad niepokonanymi dotąd Turkami na terenie Europy.
W czasie walk z Imperium Osmańskim i zatrzymania najazdu Turków na samym ujściu rzeki Kupa do Sawy, została rozpoczęta budowa tej twierdzy w 1544 r., a w 1550 r. pełniła już swoją funkcję. Do wzniesienia zamku wykorzystano materiał budowlany, który pozostał po zabudowie miejscowości Siscija z czasów imperium rzymskiego. Twierdza była oblegana trzykrotnie przez wodza wojsk osmańskich Hasan paša Predojevicia, który został ostatecznie pokonany 22 czerwca 1593 r. podczas tzw. bitwy o Sisak, która zdecydowała o dalszych losach królestwa Chorwacji. W twierdzy w czasie walk znajdowało się ok. 300 żołnierzy, który w kluczowym momencie ruszyli na pomoc wojskom chrześcijańskim pod wodzą bana Tomo Bakač).
https://www.muzej-sisak.hr/article/51/stari-grad
Mali trijem w to stary zabytkowy dom w stylu tradycyjnej architektury drewnianej regionu, obecnie jako muzeum i miejsce pamięci Zorki Sever. Zorka była artystką, malarzem, etnografem, językoznawcą, pisarzem i poetką. W zbiorach prezentowanych we wnętrzach domu, znajdują się cenne elementy służące także do badania dziedzictwa kulturowego moslavina.
https://turizam-smz.hr/
- szlak winny dla miłośników eno turystyki
to szlak winny Moslaviny, znany nie tylko w Chorwacji ale także w Europie. To region gdzie wytwarzane są autochtoniczne gatunki win, w tym słynny Škrlet. W Moslavinie działa kilkanaście winnic, a jedną z najbardziej znanych jest Vinarija Trdenić prowadzona od kilku pokoleń.
https://www.vinarija-trdenic.hr
Nieco powyżej, pośród rozległych upraw winorośli, znajduje się kolejna winnica. Tutaj poza degustacją miejscowych win, można także się pożywić czy przenocować. Szlak winny pomiędzy miejscowościami Popovaca i Kutina oferuje możliwość degustacji i kupna win butelkowanych lub prosto z beczki. Poza winami gospodarze dysponują lokalnymi specjałami i możliwością noclegów w gospodarstwach agroturystycznych. Cisza, niesamowity klimat oraz piękna panorama sięgająca aż po wzgórza graniczące z Morzem Adriatyckim. To miejsce równie dobrze może być celem samym w sobie, szukając idealnego miejsca na odpoczynek.
Zwiedzając miasteczko, warto odwiedzić Muzeum Miejskie w Kutinie, obejmujące działy: historyczny, archeologiczny, etnograficzny oraz galeria rzeźby i malarstwa. http://www.muzej-moslavine.hr
Jednym z ciekawszych obiektów jakie również można zobaczyć i zwiedzić wnętrza, to Moslavački trijemovi na szlaku Arhitektury Drewnianej Moslaviny. Styl charakterystyczny dla budownictwa narodowego tego regionu na przełomie XIX i XX wieku. Przy tej samej ulicy Crkvena, znajduje się pięć tego typu zabytkowych obiektów. Na końcu ulicy znajduje się późnobarokowa Cerkiew św. Marii Śnieżnej, wzniesiona na początku XVIII wieku. Budowa nawy głównej trwała 20 lat i jest to jedno z najpiękniejszych barokowych wnętrz sakralnych z bogatymi stiukami i malowidłami ściennymi, bogato zdobionymi ścianami i sufitami oraz pięknym drewnianym ołtarzem.
Park Krajobrazowy Lonjsko Polje, raj dla miłośników przyrody.
Lonjsko Polje to największy chroniony obszar podmokły, nie tylko w Chorwacji, ale na całym obszarze dopływu Dunaju. Znajduje się na liście tzw. Ramsaru o znaczeniu międzynarodowym, zwłaszcza jako siedlisko ptaków żyjących na terenach podmokłych. Park składa się w większości z trzech pól (polje): Lonjsko, Mokro i Poganovo polje. Ważnym czynnikiem wpływającym na wyjątkowość tego terenu jest woda. Rzeki Sava, Una, Kupa, Lonja i Strug spotykają się na terenie parku. Ze względu na ich bardzo złożoną dynamikę, powodzie na tym obszarze są bardzo nieprzewidywalne i dlatego należy to uwzględnić przez cały rok. Poziom wody rzeki Sava w dół od miasta Sisak może wzrosnąć do 10 m. Jeśli poziom wody we wszystkich wymienionych rzekach nagle wzrośnie, ogromne ilości wody spotykają się i powodują powodzie. Warunki jakie stwarzają rzeki, pozwala przyrodzie na swobodny rozwój bogatej flory i fauny. Można to obserwować z pokładu statków wycieczkowych pływających rzeką Sawą.
http://www.pp-lonjsko-polje.hr/
Uzupełnieniem wycieczki do Parku Krajobrazowego Lonjsko Polje, jest wieś Krapje. 23 lata temu wieś została wpisana na listę Dziedzictwa Budowlanego Chorwacji. Znajduje się tam ponad 80 zabytkowych drewnianych domów. Niestety wieś opustoszała i pozostała jedynie w formie skansenu, z centrum turystycznym i agroturystyką w kilku z domów. Jeszcze na początku XIX wieku we wsi mieszkało blisko 2 tysiące osób a obecnie nieco ponad 100.
Petrinja Lončarstvo VaL - coś dla miłośników twórczości i rękodzieła.
U artysty i garncarza Pana Mateja Stanešicia, każdy może spróbować swoich sił w twórczości z gliny. Jeżeli wyrób okaże się na tyle udany by trafić do pieca i zostać wypalonym, gotowy dzban, tależ czy inny przedmiot można zamówić z dostawą do domu. http://www.loncarstvo-val.com/
Rodzinne gospodarstwo rolne Alena Tišinicia, oferujące pełną agroturystykę, połączoną z mini ZOO. Całość położona jest na wzgórzu w otoczeniu lasów, z widokiem na góry leżące po drugiej stronie doliny. Jedzenie w takich okolicznościach przyrody smakuje wyśmienicie. http://www.korablja-tisinic.hr/
Po długim zwiedzaniu jeszcze więcej odpoczynku i relaks w uzdrowisku termalnym. Termy Topusko to sporej wielkości kompleks hotelowo-uzdrowiskowy, zważając że cała gmina to niespełna 3 tys mieszkańców. Hotel, część zabiegowa oraz baseny, działają w oparciu o wody termalne, wypływające zaledwie 100 metrów spod ziemi a mające ponad 60°C. Cały obiekt przechodzi gruntowny remont i modernizację. Nie jest to jednak widoczne dla osób przebywających w ośrodku i nie wpływa na komfort pobytu. Urządzenia w części zabiegowej są nowoczesne i dostosowane do europejskich standardów.
http://www.topterme.hr/
Zaledwie kilkaset metrów od kompleksu termalnego znajduje się malownicze jeziorko, otoczone domkami a nieco dalej osiedlem mieszkaniowym. Na rogu jeziorka, tuż pod lasem, stoi zabytkowy młyn wodny, dodający uroku tego miejsca.
Regenerację i zabiegi błotne w Termach, można połączyć z aktywnym wypoczynkiem, mając do dyspozycji rowery, malowniczo biegnące ścieżki rowerowe i sporo miejsc godnych uwagi. W wielu miejscach na trasie rowerowej, można natrafić na źródełka z wodą leczniczą. Są one dobrze oznakowane. Każde ujęcie wypływającej spod ziemi wody, jest obudowane wraz z potrzebną infrastrukturą. Kilka z nich to zabytki z XIX wieku.
Tuż obok uzdrowiska i głównej ulicy Topusko jest park, pochodzący z początku XIII wieku, kiedy król Andrzej II zbudował klasztor z kościołem i przekazał go francuskim cystersom. Park może niewielki, ale z dobrze utrzymaną zielenią, zabytkową altaną i wyjątkowym reliktem. Jest nim ściana, pozostałości gotyckiego portalu Kościoła Najświętszej Maryi Panny, jedyne co pozostało do dziś klasztoru i kościoła. Obecna forma parku i nasadzeń zieleni powstała na początku XIX wieku, na polecenie cesarza Austrii Franciszka I a związane to było z jego wizytami w Topusku.
Tak więc, warto poznać Chorwację także tą kontynentalną, by odwiedzić miejsca gdzie bywał Dioklecjan czy cesarz Franciszek I, oraz by poczuć atmosferę tych miejsc i doświadczyć gościnności Chorwatów.
