Rastoke perła regionu Slunj w Chorwacji

Klub Podróżników Chorwacja Odsłony: 795

Rastoke - pomijana przez podróżnych perła regionu Slunj w Chorwacji.

Większość osób podróżując na wybrzeże Chorwacji, mija nieświadomie tę niewielką miejscowość. Mija, przejeżdżając przez most zawieszony ponad zabytkowymi domami, gdzie pośród nich wije się rzeka Slunjčica tworząc wiele kaskad czy wodospadów. W świadomości podróżujących są inne, znajdujące się ok 30 km dalej, Jeziora Plitwickie z imponującymi wodospadami. To właśnie z tych jezior bierze swój początek rzeka Korana, która przepływa przez Rastoke i do jej wód wpływa rzeka Slunjčica, tworząca fenomen Rastoke.

Rastoke, młynarska perła regionu Slunj, powstała w wyniku gry natury, gdzie zielono-niebieska rzeka Slunjčica przepływa przez trawertynowe skały do rzeki Korana, tworząc liczne wodospady, bystrza, małe jeziora i kaskady. Dzisiaj przechadzając się pomiędzy zabytkowymi domami, wzdłuż przepływających odnóg tworzących kaskady, można rozkoszować się atmosferą tego miejsca. Można także przysiąść w jednej z kilku restauracji urządzonych obok a nawet tuż nad wodą.

Przez tysiące lat rzeki Korana i Slunjčica opierały się prawom natury i w wyniku tej walki wyrzeźbiły dla człowieka ogromne bogactwa naturalne na wapiennym płaskowyżu. To właśnie na tym niezagospodarowanym terenie, z wzniesieniami w postaci cieków wodnych i wodospadów, człowiek zbudował osadę Rastoke. Według przekazów osadnictwo i wykorzystanie wody w Rastoke znane dzisiaj, datuje się na XVII wiek, choć przypuszcza się, że istniało także wcześniej.

Rastoke to imponująca harmonia natury i dokonań człowieka, gdzie jako główny i jedyny napęd młynów wykorzystano siłę wody. Po raz pierwszy prymitywne maszyny przestały być napędzane siłą ludzką ani zwierzęcą. Oprócz mielenia zboża, energię wody wykorzystywano także do prania odzieży. Na długo przed wynalezieniem pralki pranie w Rastokach „prano” w koszach obok młynów. Koszami były głębokie, drewniane beczki z wywierconymi otworami, w których woda raz po raz obracała pranie, aż było całkowicie czyste.

Najwięcej domów mieszkalnych powstało pod koniec XIX i na początku XX wieku, a ze względu na swoje wyjątkowe piękno naturalne i tradycję historyczną Rastoke zostało wpisane na listę Państwowej Administracji Ochrony Dziedzictwa Kulturowego i Historycznego w 1962. W Rastokach istniały wówczas 22 młyny, 4 zakłady sukiennicze, 7 koszy do mycia roślin i irysów oraz 28 domów wraz z przynależnymi im budynkami gospodarczymi.

Ze względu na harmonijne dziedzictwo architektoniczne, historyczne i etnograficzne Rastok został wpisany w 1969 roku do Rejestru Nieruchomych Zabytków Kultury Regionalnego Instytutu Ochrony Zabytków Kultury w Zagrzebiu.

Rastoke – wieś w Chorwacji, w żupanii karlowackiej, w mieście Slunj. W 2011 roku liczyła 50 mieszkańców. (spis powszechny ludności, gospodarstw domowych i mieszkań 2011)

W czasach funkcjonowania młynów i pełnego wykorzystania wody, często dochodziło do kłótni pomiędzy gospodarzami. Powodem było zastawianie koryt cieków, by więcej wody skierować na swoje koło młyńskie, pozbawiając odpowiedniej ilości wody kolejnych gospodarzy.

Centrum Informacji Turystycznej – Turističko informativni centar
Rastoke 2, 47240 Slunj, Hrvatska-Croatia
Poniedziałek - Sobota: 10:00 - 16:00
niedziela: nieczynne

https://slunj-rastoke.hr/o-rastokama/

mapa interaktywna
https://slunj-rastoke.hr/info-karta/

Rastoke leży na trasie z Karlovac do Plitvička Jezera. Uwaga, zdecydowana większość osób skupia się na panoramie i ruinach zamku na wzgórzu powyżej, przejeżdżając przez duży most po łuku drogi, gdy tymczasem poniżej znajdują się te piękne wodospady.

Parkowanie.
Jadąc z Karlovac, dojeżdżając do Rastoke, ok 300 m przed łukiem mostu jest zatoczka. Kolejny parking jest po minięciu łuku mostu a przed następnym (pomiędzy mostami) jest zjazd w lewo i tuż przy drodze jest parking. Obowiązuje strefa, więc postój auta należy opłacić w parkomacie (1 euro za 1h). Nie ma możliwości wjazdu do zabytkowej części wsi.