Muzeum i Kopalnia Ropy Naftowej w Bóbrce – kolebka światowego przemysłu naftowego
Na malowniczym Podkarpaciu, w miejscowości Bóbrka, znajduje się wyjątkowe miejsce – Muzeum Przemysłu Naftowego i Gazowniczego im. Ignacego Łukasiewicza, które jest jedynym muzeum na świecie ulokowanym na terenie wciąż czynnej kopalni ropy naftowej. To właśnie tutaj zaczęła się historia przemysłu naftowego, dając podwaliny pod rozwój światowej motoryzacji.
Dziedzictwo Ignacego Łukasiewicza
Bóbrka to miejsce związane z Ignacym Łukasiewiczem – pionierem przemysłu naftowego i wynalazcą lampy naftowej. Muzeum prezentuje jego niezwykłe osiągnięcia, dokumentując początki wydobycia ropy oraz rozwój technik wiertniczych. Wizyta tutaj to hołd dla jednego z największych polskich wynalazców.
.
Rok 2022 "Rokiem Ignacego Łukasiewicza" W roku 2022 przypadała 200 rocznica urodzin i 140 rocznica śmierci Ignacego Łukasiewicza.
.
To tutaj znajduje się najstarszy na świecie czynny szyb naftowy "Janina"
Kopanka „Janina” to unikatowy zabytek przemysłu naftowego, który funkcjonuje nieprzerwanie od 1878 roku, będąc jednocześnie najstarszym czynnym szybem naftowym na świecie. Pierwotnie wykonana metodą górniczą do głębokości 132 metrów, później została pogłębiona do 250 metrów przy użyciu ręcznej wiertnicy udarowej.
Obecnie kopanka „Janina” wciąż wydobywa ropę naftową, osiągając wydajność do 100 kg dziennie. Proces wydobycia odbywa się za pomocą tradycyjnego drewnianego kiwona, napędzanego przez mechanizm „konika” połączonego z silnikiem elektrycznym.
Ropa naftowa wypompowana z odwiertu jest przesyłana za pomocą rurociągu do zbiornika znajdującego się poza terenem muzeum, gdzie poddawana jest wstępnemu odwadnianiu. Ta unikalna instalacja nie tylko przybliża historię przemysłu naftowego, ale również ukazuje tradycyjne metody eksploatacji, które wciąż są wykorzystywane.
Zwiedzanie kopanki „Janina” to wyjątkowa podróż w przeszłość przemysłu naftowego, która zainteresuje zarówno miłośników techniki, jak i osób ciekawych historii przemysłowej.
.
Od 170 lat cały świat opiera się na ropie naftowej a największy przemysł to przemysł rafineryjny i petrochemiczny. Setki milionów pojazdów na całym świecie, napędzane są wyrobami ropopochodnymi i nie sposób wyobrazić sobie dzisiaj braku ropy. To przez nią toczą się wojny a dzięki niej wiele milionów ludzi ma pracę w wielu sektorach motoryzacyjnych i petrochemicznych. Cały świat jej używa a kolebką tego wszystkiego jest właśnie to miejsce. Mała miejscowość Bóbrka na Podkarpaciu gdzie 160 lat temu, ubogi aptekarz Ignacy Łukasiewicz, dał światu lampę naftową a w dalszej kolejności podstawowe paliwo obecnej cywilizacji.
Najstarszy na świecie czynny szyb naftowy "Janina"
Wykonana metodą górniczą w roku 1878 do głębokości 132 m, pogłębiona metodą wiertniczą za pomocą wiertnicy ręcznej udarowej do głębokości 250 m. Jest jeszcze w dalszym ciągu eksploatowana i uzyskuje się do 100 kg ropy na dobę. Na powierzchni znajduje się drewniany kiwon napędzany za pomocą drugiego konika z silnikiem elektr. Ropa wypompowana z odwiertu przesyłana jest za pomocą widocznego rurociągu do zbiornika poza terenem muzeum, gdzie jest wstępnie odwadniana.
W tej kopance ropa bulgoce a efekt taki daje wydobywający się gaz.
- obelisk ufundowany w 1872 r. przez Ignacego Łukasiewicza w miejscu zwanym Wrzanka. Na obelisku widnieje napis: „DLA UTRWALENIA PAMIĘCI ZAŁOŻONEY KOPALNI OLEYU SKALNEGO W BÓBRCE WR 1854 IGNACY ŁUKASIEWICZ 4-11-72";
- kopanka Franek, wykonana ręcznie około 1860 roku do głębokości 50 m, a następnie w latach późniejszych pogłębiona za pomocą wiertnicy ręcznej do głębokości 150 m. Znajdujące się nad nią napowierzchniowe urządzenie eksploatacyjne zostało zrekonstruowane według posiadanych dokumentacji;
- kopanka Janina; ręcznie wykopana do głębokości 132 m, a następnie pogłębiona wiertnicą ręczną do głębokości 250 m; do dziś jest eksploatowana przy użyciu pompy wgłębnej. Obecnie uzyskuje się z niej jeszcze od 50 do 100 kg ropy na dobę;
- warsztat mechaniczny z 1864 roku, o konstrukcji drewnianej, który służył do obsługi wierceń metodą udarową. Znajdują się w nim najprostsze maszyny obróbcze, między innymi tokarka i wiertarka napędzana ręcznie za pośrednictwem pasów transmisyjnych. W późniejszym okresie zainstalowana została napędzająca go mechanicznie maszyna parowa;
- tzw. Dom Łukasiewicza z 1865 roku, w którym zgromadzono pamiątki po Ignacym Łukasiewiczu. Prezentowana jest tam również kolekcja lamp naftowych, fotografii oraz ekspozycja geologiczna. Na szczególną uwagę zasługuje plan kopalni w Bóbrce z 1879 roku, wykonany przez współpracownika Ignacego Łukasiewicza, Adolfa Jabłońskiego;
- drewniana kuźnia kopalniana z 1856 roku; we wnętrzu znajdują się dwa paleniska zbudowane z cegły, podsycane za pomocą skórzanego miecha z lat 1890-95; wyposażona jest w stare narzędzia kowalskie;
- zrekonstruowana wiertnica ręczna z 1862 roku, służąca do wiercenia metodą udarową płytkich otworów.
- kotłownia z końca XIX wieku o konstrukcji drewnianej, która dostarczała pary do napędu urządzeń kopalnianych. W kotłowni znajduje się kocioł płomienicowy o powierzchni 30 m2 obudowany cegłą;
- wiertnica typu kanadyjskiego z 1885 roku, napędzana lokomobilą parową.
- wiertnica udarowa typu Bitków z 1923 roku. Jest to zmodernizowana przez polskich inżynierów i techników naftowych wiertnica typu kanadyjskiego;
- urządzenia wiertnicze typu SM;
- urządzenia wiertnicze obrotowe typu Trauzl OP-1200, N1400S;
- pompy, sprężarki dawnej konstrukcji;
- kieraty do grupowego pompowania odwiertów: z 1890 roku oraz z okresu międzywojennego;
- zbiór gazomierzy domowych i przemysłowych;
- kolekcja lamp naftowych;
- aparatura laboratoryjna;
- zbiór narzędzi do wierceń obrotowych;
- zbiory medali okolicznościowych, znaczków pocztowych o tematyce naftowej, kart i kopert pocztowych z okolicznościowymi stemplami;
- zbiór biblioteczny: książki, publikacje, wspomnienia, czasopisma naftowe od 1893 roku;
- fotografie o tematyce naftowej;
- zbiór kaset audio i wideo o treściach związanych z tematyką naftową.
Pochodzi z otworu Daszewo 1 koło Karlina. 12.09.1980 r. nastąpiła niespodziewanie erupcja ropy i gazu ziemnego. W akcji ratunkowej brały udział rozmaite służby z Polski, Węgier i Związku Radzieckiego. Ze względu na trwałe uszkodzenie prewentera i wysoką temperaturę palącej się ropy uniemożliwiającą dojście do otworu, podjęto decyzję o odstrzeleniu przez wojsko prewentera haubicami kal. 122 mm. 17.12.1980 r. zestrzelono eksponowaną głowicę z rur okładzinowych i można było bezpiecznie przystąpić do gaszenia pożaru i dalszych prac ratowniczych na otworze.
Muzeum Ignacego Łukasiewicza
Bóbrka, 38-458 Chorkówka, woj. podkarpackie
http://www.bobrka.pl