Światło, kolor i historia – wizyta w Pracowni i Muzeum Witrażu w Krakowie
W samym sercu Krakowa, przy al. Zygmunta Krasińskiego 23, mieści się miejsce, gdzie sztuka spotyka rzemiosło, a przeszłość przenika się z teraźniejszością. Muzeum Witrażu to instytucja niezwykła – nie jest to bowiem zwyczajne muzeum, ale tzw. „żywe muzeum”, gdzie historia sztuki witrażowej rozbrzmiewa dźwiękiem szkła ciętego w pracowni, wciąż funkcjonującej od 1902 roku. W tym miejscu każdy gość ma szansę zanurzyć się w magiczny proces tworzenia witraży, obserwując pracę mistrzów przy ich monumentalnych dziełach.
Siedziba Muzeum – kamienica zaprojektowana z myślą o potrzebach artystów witrażystów – zachowała nie tylko swoją pierwotną funkcję, ale także unikalną atmosferę epoki, w której powstała. Zbudowana z inicjatywy Stanisława Gabriela Żeleńskiego, jest jedynym na świecie miejscem, które łączy funkcjonującą od ponad stu lat pracownię z przestrzenią muzealną. Dziś to centrum kultury oferuje możliwość podziwiania arcydzieł Młodej Polski, takich jak projekty Wyspiańskiego, Mehoffera czy Stefana Matejki, bratanka wielkiego Jana Matejki.
Podróż przez czas i światło: Witraż jako sztuka i rzemiosło
Już od pierwszego kroku do wnętrza Muzeum Witrażu czuje się, że jest to miejsce wyjątkowe. Oryginalne wnętrza i wysoka na kilka metrów pracownia zanurzona w miękkim świetle rozchodzącym się przez barwione szkło pozwalają przenieść się w czasie. Podczas zwiedzania przewodnik prowadzi gości przez historię miejsca, opowiadając o początkach Zakładu Witrażowego S.G. Żeleński – jego założyciel, Stanisław Żeleński, zainspirowany wizytami w europejskich pracowniach, stworzył przestrzeń idealną dla artystów i rzemieślników.
Każdy etap tworzenia witrażu jest szczegółowo przedstawiony – od szkicowania projektu i wybierania szkła, przez precyzyjne cięcie, aż po lutowanie. Zwiedzający mogą z bliska przyjrzeć się mistrzom szkła przy pracy, a także dowiedzieć się, jak na przestrzeni lat zmieniały się techniki witrażowe. W Muzeum wszystko dzieje się naprawdę: prace, które ogląda się podczas wizyty, są częścią aktualnych projektów, często realizowanych na zamówienie zarówno w Polsce, jak i za granicą.
.
Galeria arcydzieł – spojrzenie na przeszłość i teraźniejszość
Centralnym punktem Muzeum jest Galeria Młodopolskich Mistrzów Witrażu. To jedyne miejsce w Polsce, gdzie można zobaczyć oryginalne projekty witraży czołowych artystów epoki Młodej Polski – Stanisława Wyspiańskiego, Józefa Mehoffera, Wojciecha Jastrzębowskiego i innych. Przykłady ich prac ukazują różnorodność stylów i tematów – od sakralnych kompozycji po bardziej świeckie, dekoracyjne motywy.
Na szczególną uwagę zasługuje projekt „Apollo Spętany” autorstwa Wyspiańskiego. W ramach misji rekonstrukcji zniszczonych dzieł sztuki Muzeum podjęło się rekonstrukcji tego witraża, którego oryginał uległ zniszczeniu podczas II wojny światowej. Obserwacja procesu jego powstawania to nie lada gratka dla miłośników sztuki i historii.
.
Współczesność w dialogu z tradycją
Muzeum Witrażu nie skupia się wyłącznie na przeszłości – promuje także współczesne projekty i realizacje artystyczne. W przestrzeni ekspozycyjnej można zobaczyć zarówno tradycyjne, historyczne witraże, jak i nowoczesne interpretacje tej sztuki. Regularnie organizowane wystawy czasowe oraz warsztaty dla młodzieży i dorosłych przyciągają szerokie grono odbiorców.
.
Refleksje po wizycie
Muzeum Witrażu w Krakowie to miejsce, które pozwala docenić kunszt i pasję artystów, dla których szkło jest medium opowiadającym historie światłem i kolorem. To nie tylko spotkanie z historią sztuki, ale także żywa lekcja, która pokazuje, że witraż – choć kojarzony głównie z epoką gotyku i secesji – wciąż ma wiele do zaoferowania współczesnemu odbiorcy.
Dla każdego, kto odwiedzi Kraków, jest to punkt obowiązkowy – szczególnie dla tych, którzy chcą doświadczyć czegoś więcej niż klasycznego muzeum. Wizyta w tym żywym laboratorium sztuki pozostawia w pamięci barwne wrażenie – niczym witraż, przez który promienie słońca przenikają, tworząc unikalną grę światła i koloru.
.
.
Zwiedzanie
Zwiedzanie Muzeum możliwe jest tylko z przewodnikiem i rozpoczyna się od min. 2 osób. Czas trwania: 45 minut. Zwiedzanie w języku polskim: 12:30 i 15:30, w soboty dodatkowo o 13:30 i 16:30, a o 10:00 dla dzieci (konieczna rezerwacja). Zwiedzanie w języku angielskim: 12:00 i 15:00. Zwiedzanie w języku ukraińskim w każdą sobotę o 14:30. Grupy zorganizowane (od 10 osób) mogą rezerwować zwiedzanie również w innych godzinach
.
Pracownia i Muzeum Witrażu,
al. Zygmunta Krasińskiego 23, 31-111 Kraków,
.
.
Twórca, wizjoner, artysta – Piotr Ostrowski, serce i dusza Muzeum Witrażu
Kiedy przekracza się próg krakowskiego Muzeum Witrażu, od razu czuć, że to miejsce tętni życiem artystycznym. W centrum tej działalności stoi Piotr Ostrowski – artysta, mistrz witrażownik i dyrektor artystyczny pracowni, który od 2000 roku kieruje Krakowskim Zakładem Witrażów S.G. Żeleński. Jego nazwisko stało się synonimem współczesnego witrażownictwa, a prace, które powstają pod jego okiem, nawiązują do bogatej tradycji, jednocześnie otwierając nowe perspektywy w świecie szkła i światła.
.
.
Droga artystyczna Piotra Ostrowskiego
Piotr Ostrowski ukończył Wydział Grafiki Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie z dyplomem z wyróżnieniem, który zdobył w pracowni litografii prof. Piotra Panasiewicza. Jego prace już na tym etapie zyskały uznanie, czego dowodem jest Medal Rektora, przyznawany za wybitne osiągnięcia. Ostrowski łączy wykształcenie artystyczne z wiedzą menedżerską – ukończył również Zarządzanie Kulturą na Uniwersytecie Jagiellońskim.
Przez lata rozwijał swoje umiejętności jako artysta szkła, tworząc szklane rzeźby, instalacje i monumentalne witraże, zarówno do budynków świeckich, jak i sakralnych. Jego prace można znaleźć w prestiżowych lokalizacjach w Polsce i za granicą. Wielokrotnie współpracował przy projektach architektonicznych nagradzanych w międzynarodowych konkursach, potwierdzając swoje miejsce w gronie najważniejszych współczesnych twórców szkła artystycznego.
.
.
Lider Krakowskiego Zakładu Witrażów i Muzeum Witrażu
Piotr Ostrowski objął kierownictwo nad Krakowskim Zakładem Witrażów w roku 2000, w momencie, gdy pracownia, założona przez Stanisława Gabriela Żeleńskiego, potrzebowała nowej wizji i odświeżenia. Pod jego przewodnictwem zakład odzyskał dawny blask, a jakość realizowanych tu dzieł ponownie zaczęła przyciągać uwagę zarówno klientów indywidualnych, jak i instytucji artystycznych na całym świecie.
W 2004 roku Ostrowski poszedł o krok dalej, zakładając Muzeum Witrażu. Była to realizacja jego koncepcji „żywego muzeum” – miejsca, gdzie przeszłość spotyka się z teraźniejszością, a zwiedzający mogą na własne oczy zobaczyć, jak powstają dzieła sztuki. Muzeum stało się nie tylko przestrzenią ekspozycyjną, ale także platformą edukacyjną i centrum promocji współczesnego szkła artystycznego.
.
.
Piotr Ostrowski jako lider i mentor
Jako mistrz witrażownik z oficjalnym Dyplomem Mistrzowskim (Nr 712), Ostrowski czuwa nad każdym projektem realizowanym w pracowni. To nie tylko jego artystyczne oko, ale także zaangażowanie w procesy twórcze sprawiają, że każda praca opuszczająca mury zakładu zachwyca detalami i perfekcją wykonania.
Jednak Ostrowski to nie tylko artysta, ale również wizjoner, który dba o rozwój polskiej sztuki szkła na arenie międzynarodowej. Jego zaangażowanie w projekty takie jak European Glass Experience, gdzie był członkiem Komisji Naukowej, czy rola jurora w międzynarodowych konkursach na projekty ze szkła (2013–2016), świadczą o jego pozycji jako autorytetu w tej dziedzinie. Od 2013 roku jest także członkiem Rady Przedsiębiorczości Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, aktywnie wspierając młodych artystów i promując dialog między sztuką a biznesem.
.
.
Pracownia przyszłości i spuścizna tradycji
Dzięki pracy Piotra Ostrowskiego Muzeum Witrażu i Krakowski Zakład Witrażów są nie tylko miejscami pielęgnującymi tradycję, ale także laboratorium nowoczesności. Każdy witraż czy instalacja powstająca w pracowni jest przykładem połączenia rzemieślniczej precyzji z artystyczną wyobraźnią.
Wielu zwiedzających podkreśla, że wizyta w Muzeum Witrażu to nie tylko lekcja historii, ale przede wszystkim inspirujące spotkanie z twórczym geniuszem, który swoją pasją potrafi zarazić każdego. Piotr Ostrowski, jako twórca i lider, udowadnia, że sztuka witrażu – choć korzeniami sięga średniowiecza – wciąż ma wiele do zaoferowania współczesnemu światu.
.
.
opracowanie & foto: Albin Marciniak
https://www.facebook.com/marciniak.albin
.
