Państwowe Muzea Byłych Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych i Zagłady w Polsce
Polskie obozy koncentracyjne – błędne określenie stosowane w niektórych mediach, publikacjach, w tym również w opracowaniach historycznych w odniesieniu do niemieckich, nazistowskich obozów koncentracyjnych znajdujących się w granicach Polski z 1939 roku, które nie tylko wyznacza położenie geograficzne tych obozów, ale sugeruje, że zakładali je i zarządzali nimi Polacy. Według niektórych poglądów sformułowanie wprowadzane jest celowo jako propaganda wymierzona w państwo polskie. Spotyka się także określenia pochodne jak „polskie obozy zagłady” (ang. „Polish death camps”) lub „Polski Holocaust” (ang. Polish Holocaust), niem. »polnische Häuser des Todes« – »Polish death houses«,
absolutny zakaz kopiowanie i używania grafiki na innych stronach i profilach.
1
Obóz koncentracyjny Stutthof
Konzentrationslager Stutthof (Zivilgefangenenlager Stutthof, Durchgangslager Stutthof, Sonderlager Stutthof, Arbeitserziehungslager Stutthof) – niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny utworzony na anektowanych terenach Wolnego Miasta Gdańska (niem. Freie Stadt Danzig), w miejscowości Sztutowo, 36 km od Gdańska. Funkcjonował od 2 września 1939 roku do 9 maja 1945 roku. Był pierwszym i najdłużej istniejącym obozem tego typu na terenach wchodzących aktualnie w skład Państwa Polskiego.
Na obszarze Okręgu Rzeszy Gdańsk – Prusy Zachodnie (niem. Reichsgau Danzig-Westpreussen) obóz Stutthof stanowił jeden z głównych instrumentów, służących do masowej eksterminacji ludności. W czerwcu 1944 r. włączono go do realizacji „Ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej” („Endlösung”), nabrał więc charakteru obozu masowej zagłady.
Inne nazwy, które używano w korespondencji z obozem:
Zivilgefangenenlager Stutthof – Obóz Jeńców Cywilnych Stutthof
Gefangenen-Sammellager Stutthof – Zbiorczy Obóz Jeńców Stutthof
Konzentrationslager Stutthof – Obóz koncentracyjny Stutthof
Gefangenenlager Stutthof – Obóz Jeńców Stutthof
9 maja obchody rocznicy wyzwolenia obozu koncentracyjnego
foto: Albin Marciniak
Dojazd do Muzeum z Gdańska:
Przez Sobieszewo, promem przez Wisłę w Świbnie, Mikoszewo, Stegnę - trasa liczy ok. 40 km. Trasa aktualna w okresie kursowania promu.
Trasą krajową nr 7 przez Kiezmark, Nowy Dwór Gdański, Stegnę - trasa liczy ok. 65 km. Trasą jak wyżej do Kiezmarku i po zjechaniu z mostu na Wiśle w kierunku Drewnicy, Mikoszewa, Stegny - trasa liczy 55 km.
Wstęp do Muzeum jest bezpłatny.
http://stutthof.org/
Muzeum Stutthof; 82-110 Sztutowo ul. Muzealna 6
2
Państwowe Muzeum KL Auschwitz
http://stutthof.org/
Muzeum Stutthof; 82-110 Sztutowo ul. Muzealna 6
2
Państwowe Muzeum KL Auschwitz
Konzentrationslager Auschwitz, KL Auschwitz (Stammlager)
Auschwitz I (Oświęcim) – pierwszy obóz (tzw. „obóz macierzysty”), głównie pracy przymusowej, pełniący również funkcję centrum zarządzającego dla całego kompleksu
foto: Albin Marciniak
Wstęp na teren Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau jest bezpłatny
http://www.klubpodroznikow.com/relacje/polska-inne-miejsca/953-auschwitz
3
Auschwitz II – Birkenau
(Brzezinka) – początkowo obóz koncentracyjny, potem także miejsce masowej eksterminacji, wyposażone w komory gazowe i krematoria.
Drugi obóz zespołu KL Auschwitz stał się szybko przede wszystkim miejscem masowej eksterminacji, największym niemieckim obozem zagłady. To tutaj zginęła przeważająca liczba ofiar KL Auschwitz – ponad milion osób. Tu były specjalnie zaprojektowane i wzniesione zespoły komór gazowych z krematoriami (najpierw prowizoryczne, w adaptowanych domkach chłopskich, zachowanych na jego terenie, a następnie specjalnie dla tego celu wybudowane).
Wstęp na teren Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau jest bezpłatny
http://www.klubpodroznikow.com/relacje/polska-inne-miejsca/953-auschwitz
3
Auschwitz II – Birkenau
(Brzezinka) – początkowo obóz koncentracyjny, potem także miejsce masowej eksterminacji, wyposażone w komory gazowe i krematoria.
Drugi obóz zespołu KL Auschwitz stał się szybko przede wszystkim miejscem masowej eksterminacji, największym niemieckim obozem zagłady. To tutaj zginęła przeważająca liczba ofiar KL Auschwitz – ponad milion osób. Tu były specjalnie zaprojektowane i wzniesione zespoły komór gazowych z krematoriami (najpierw prowizoryczne, w adaptowanych domkach chłopskich, zachowanych na jego terenie, a następnie specjalnie dla tego celu wybudowane).
Konzentrationslager Auschwitz, KL Auschwitz (Stammlager), w tym KL Birkenau (Auschwitz II) – zespół niemieckich obozów koncentracyjnych, w tym obozu zagłady na terenie Oświęcimia i pobliskich miejscowości istniejący w latach 1940-1945, symbol Holocaustu. Nazwy Auschwitz i Birkenau są niemieckimi odpowiednikami polskich nazw Oświęcim i Brzezinka, stosowanymi po agresji Niemiec na Polskę w 1939
Na Muzeum składają się głównie dwie wielkie części byłego kompleksu obozowego: Auschwitz I Stammlager i Auschwitz II Birkenau, wraz z ponad 150 obiektami budowlanymi, ok. 300 ruinami, autentycznymi drogami, rampą, ogrodzeniami, a także archiwalia, które przetrwały ewakuację obozu oraz zbiór ponad stu tysięcy obiektów ruchomych (m.in. walizki buty i przedmioty codziennego użytku, pasiaki i przedmioty więźniarskie, a także przedmioty pochodzenia esesmańskiego).
Założony w październiku 1942 roku jako podobóz Auschwitz I, w okresie od listopada 1943 do listopada 1944 był obozem niezależnym, skupiającym dotychczasowe podobozy Auschwitz I o charakterze przemysłowym.
Obóz był założony na potrzeby koncernu IG Farben (zakłady Buna-Werke) i miał od założenia do likwidacji charakter ciężkiego, niewolniczego obozu pracy. Więźniowie byli wynajmowani przez niemieckie firmy i wyniszczani przy morderczej pracy.
Ogółem do obozu w Auschwitz trafiło co najmniej 1,3 miliona osób.
Liczba zabitych sięgnęła prawie 1,1 mln osób.
http://pl.auschwitz.org/m/
Muzeum położone jest na obrzeżach miasta Oświęcim przy drodze krajowej nr 933 (uwaga: wjazd na parking od ulicy St. Leszczyńskiej 11). Muzeum znajduje się też w odległości ok. 2 km od stacji kolejowej, skąd istnieje możliwość dojazdu komunikacją miejską. Auschwitz I i Auschwitz II-Birkenau położone są w odległości ok. 3,5 km od siebie.
Pomiędzy byłymi obozami co godzinę kursuje wahadłowy autobus. Odjazdy z b. obozu Auschwitz 30 minut po każdej pełnej godzinie. Odjazdy z b. obozu Birkenau o każdej pełnej godzinie. Przejazd jest darmowy. Trzykilometrowy odcinek pomiędzy byłym obozami można pokonać pieszo (ulicami: Leszczyńskiej i Wyzwolenia), przechodząc przez teren przyobozowy, na którym w okresie okupacji znajdowały się niemieckie zakłady przemysłowe i warsztaty, magazyny, biura i zaplecze techniczne obozu, będące miejscami pracy i śmierci więźniów. Zachowały się tu pozostałości po kilku bocznicach kolejowych i rampach [link do Judenrampe], na które przywożono pociągi z ludźmi deportowanymi do obozu i gdzie esesmani dokonywali selekcji.
Wstęp na terem Muzeum oraz zwiedzanie ekspozycji jest bezpłatne.
Chełmno 59A, 62-660 Dąbie
http://www.chelmno-muzeum.eu
Arbeitslager Treblinka, SS-Sonderkommando Treblinka, Vernichtungslager Treblinka – wymiennie stosowane nazwy kompleksu dwóch niemieckich obozów, pracy i zagłady, istniejących w latach 1941-1944/1942-1943 w lasach nad Bugiem, wzdłuż linii kolejowej Siedlce – Małkinia, niedaleko wsi Poniatowo. Nazwa pochodzi od nazwy stacji kolejowej znajdującej się 6 km od obozu.
Treblinka I
Karny obóz pracy (niem. Arbeitslager) w Treblince powstał latem 1941 roku, po ataku Niemiec na Związek Radziecki (zob. Operacja Barbarossa) przy istniejącej tutaj odkrywkowej kopalni żwiru. Otoczony był ogrodzeniem z drutu kolczastego. W obozie osadzeni byli zarówno Polacy, jak i Żydzi. Kierowano tu „elementy kryminalne”, a także ludność cywilną łapaną w odwecie za akcje zbrojne podziemia. Obóz rozciągał się na 17 ha.
Treblinka II
Powstał późną wiosną 1942 roku, w ramach Einsatz Reinhardt, obok istniejącego już karnego obozu pracy. Istniał do listopada 1943. Pod względem liczby ofiar był to drugi – po Birkenau – obóz zagłady. Obóz miał kształt trapezu o wymiarach 400 × 600 metrów, otoczonego dwoma rzędami ogrodzenia i zasiekami z drutu kolczastego.
Pomnik na terenie obozu zagłady Treblinka II
SS-Sonderkommando Sobibor – nazwa niemieckiego obozu zagłady funkcjonującego w ramach „Einsatz Reinhardt” w latach 1942—1943, w lasach 4 kilometry od wsi Sobibór, niedaleko od linii kolejowej łączącej Chełm z Włodawą.
20 stycznia 1942 roku SS-Obergruppenfiihre Reinhard Heydrich zwołał spotkanie najwyższych urzędników państwowych. Spotkanie to znane jest obecnie jako "Konferencja w Wannsee", od nazwy przedmieścia Berlina, gdzie miało miejsce. Przedmiotem konferencji, której przewodniczył Heydrich, były kwestie organizacyjne "Ostatecznego Rozwiązania" i koordynacja działań różnych instytucji, zgodnie z zaleceniami Goeringa z l lipca 1941. Część współczesnych historyków wiąże bezpośredni początek ludobójstwa z Konferencją Wannsee.
W rezultacie w tym samym roku, pod kryptonimem "Operacja Reinhard" pospiesznie zbudowano trzy obozy eksterminacji: Bełżec, ukończony w marcu; Sobibór, budowany w marcu i kwietniu; oraz Treblinkę, ukończoną w lipcu. Nazwy te, poza Treblinka, - gdzie większość warszawskich Żydów została zamordowana - nie są tak dobrze znane jak Auschwitz, Dachau czy Ravensbrück z prostego powodu: z około 1.750.000 ofiar uratowało się około 100 Żydów i to tylko dzięki powstaniom. Poza tym obozy te zostały zamknięte na długo przed zakończeniem wojny, co pozwoliło Nazistom na usuniecie siadów ich zbrodni. W dokumentach mówiono o nich jako Durchgangslagers (obozy tranzytowe).
Muzeum Byłego Obozu Zagłady w Sobiborze zlokalizowane jest przy osadzie Stacja Kolejowa Sobibór, 18 km od Włodawy.
http://www.sobibor-memorial.eu/articles.php?acid=270
Wstęp na teren Muzeum Miejsca Pamięci w Sobiborze oraz zwiedzanie ekspozycji jest bezpłatne. Muzeum otwarte jest codziennie z wyjątkiem poniedziałków i dni ustawowo wolnych od pracy.
Na Muzeum składają się głównie dwie wielkie części byłego kompleksu obozowego: Auschwitz I Stammlager i Auschwitz II Birkenau, wraz z ponad 150 obiektami budowlanymi, ok. 300 ruinami, autentycznymi drogami, rampą, ogrodzeniami, a także archiwalia, które przetrwały ewakuację obozu oraz zbiór ponad stu tysięcy obiektów ruchomych (m.in. walizki buty i przedmioty codziennego użytku, pasiaki i przedmioty więźniarskie, a także przedmioty pochodzenia esesmańskiego).
Auschwitz III (Monowitz) – obóz pracy przymusowej w zakładach Buna-Werke koncernu IG Farben
Założony w październiku 1942 roku jako podobóz Auschwitz I, w okresie od listopada 1943 do listopada 1944 był obozem niezależnym, skupiającym dotychczasowe podobozy Auschwitz I o charakterze przemysłowym.
Obóz był założony na potrzeby koncernu IG Farben (zakłady Buna-Werke) i miał od założenia do likwidacji charakter ciężkiego, niewolniczego obozu pracy. Więźniowie byli wynajmowani przez niemieckie firmy i wyniszczani przy morderczej pracy.
Ogółem do obozu w Auschwitz trafiło co najmniej 1,3 miliona osób.
Liczba zabitych sięgnęła prawie 1,1 mln osób.
http://pl.auschwitz.org/m/
Muzeum położone jest na obrzeżach miasta Oświęcim przy drodze krajowej nr 933 (uwaga: wjazd na parking od ulicy St. Leszczyńskiej 11). Muzeum znajduje się też w odległości ok. 2 km od stacji kolejowej, skąd istnieje możliwość dojazdu komunikacją miejską. Auschwitz I i Auschwitz II-Birkenau położone są w odległości ok. 3,5 km od siebie.
Pomiędzy byłymi obozami co godzinę kursuje wahadłowy autobus. Odjazdy z b. obozu Auschwitz 30 minut po każdej pełnej godzinie. Odjazdy z b. obozu Birkenau o każdej pełnej godzinie. Przejazd jest darmowy. Trzykilometrowy odcinek pomiędzy byłym obozami można pokonać pieszo (ulicami: Leszczyńskiej i Wyzwolenia), przechodząc przez teren przyobozowy, na którym w okresie okupacji znajdowały się niemieckie zakłady przemysłowe i warsztaty, magazyny, biura i zaplecze techniczne obozu, będące miejscami pracy i śmierci więźniów. Zachowały się tu pozostałości po kilku bocznicach kolejowych i rampach [link do Judenrampe], na które przywożono pociągi z ludźmi deportowanymi do obozu i gdzie esesmani dokonywali selekcji.
4
Vernichtungslager Sonderkommando Kulmhof (Waldlager Kulmhof)
Nazistowski obóz zagłady założony przez Niemców we wsi Chełmno nad Nerem. Funkcjonował od jesieni 1941 roku do kwietnia 1943, oraz na krótko w 1944 roku. Podstawowe miejsce zagłady ludności żydowskiej z Kraju Warty oraz więźniów łódzkiego getta. Kulmhof był przede wszystkim ośrodkiem zagłady dla ludności żydowskiej z wcielonego do III Rzeszy „Kraju Warty”. W obozie stosowano komory gazowe na ciężarówkach. Stosowano dwa typy ciężarówek – o długości 5,8 m i 4,5 m, obydwie o szerokości 2,5 m i wysokości 1,7 m. Większa mieściła 130-150 osób, mniejsza 80-100. Ciężarówki dostarczono na przełomie listopada i grudnia 1941, pierwsza egzekucja miała miejsce 8 grudnia. Początkowo przerobiono ciężarówki wyprodukowane przez firmy Dodge, Mercedes i Saurer, natomiast w 1942 firma Gaubschat Fahrzeugwerke GmbH (Willi Walter Strasse 32-38; obecnie Karl-Marx-Straße 259/263, Berlin-Neukölln) dostarczyła ok. 30 ciężarówek z komorami gazowymi.
Ustalono liczbę zamordowanych na 350 tys. Najniższą – 152 tys. ofiar ustalono na procesie w Bonn w latach 60. XX wieku. Najbardziej prawdopodobną jest liczba ok. 200 tys. zamordowanych.
Muzeum byłego niemieckiego Obozu Zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem.
Dojazd: Z Koła lub Łodzi liniowymi autobusami. Autostrada A2 – zjazd w Dąbiu. Droga 92 – zjazd w Kole w kierunku Dąbie – Uniejów
Chełmno 59A, 62-660 Dąbie
5
Obóz zagłady Treblinka I oraz Treblinka II
Obóz zagłady Treblinka I oraz Treblinka II
Arbeitslager Treblinka, SS-Sonderkommando Treblinka, Vernichtungslager Treblinka – wymiennie stosowane nazwy kompleksu dwóch niemieckich obozów, pracy i zagłady, istniejących w latach 1941-1944/1942-1943 w lasach nad Bugiem, wzdłuż linii kolejowej Siedlce – Małkinia, niedaleko wsi Poniatowo. Nazwa pochodzi od nazwy stacji kolejowej znajdującej się 6 km od obozu.
W latach 1941-1944 funkcjonował obóz pracy przymusowej Treblinka I, a w 1942-1943 ośrodek zagłady Żydów Treblinka II. Pomiędzy Warszawą a Treblinką codziennie kursowały wahadłowe pociągi z rzekomymi przesiedleńcami z gett polskich i europejskich (głównie z Niemiec, Czechosłowacji, Austrii, Belgii). W 13 komorach gazowych Niemcy uśmiercali jednocześnie 2 tys. ofiar. Ogółem ośrodek w Treblince pochłonął około 800-920 tys. Żydów. Po likwidacji obozu Niemcy zniszczyli wszystkie zabudowania i skrupulatnie zataili ślady mordu.
Treblinka I
Karny obóz pracy (niem. Arbeitslager) w Treblince powstał latem 1941 roku, po ataku Niemiec na Związek Radziecki (zob. Operacja Barbarossa) przy istniejącej tutaj odkrywkowej kopalni żwiru. Otoczony był ogrodzeniem z drutu kolczastego. W obozie osadzeni byli zarówno Polacy, jak i Żydzi. Kierowano tu „elementy kryminalne”, a także ludność cywilną łapaną w odwecie za akcje zbrojne podziemia. Obóz rozciągał się na 17 ha.
Treblinka II
Powstał późną wiosną 1942 roku, w ramach Einsatz Reinhardt, obok istniejącego już karnego obozu pracy. Istniał do listopada 1943. Pod względem liczby ofiar był to drugi – po Birkenau – obóz zagłady. Obóz miał kształt trapezu o wymiarach 400 × 600 metrów, otoczonego dwoma rzędami ogrodzenia i zasiekami z drutu kolczastego.
Makieta obozu zagłady w Treblince w Muzeum Bojowników Getta w Izraelu
http://www.treblinka.bho.pl/
http://www.treblinka.bho.pl/
6
Sobibor
Sobibor
SS-Sonderkommando Sobibor – nazwa niemieckiego obozu zagłady funkcjonującego w ramach „Einsatz Reinhardt” w latach 1942—1943, w lasach 4 kilometry od wsi Sobibór, niedaleko od linii kolejowej łączącej Chełm z Włodawą.
Budowa obozu rozpoczęła się w marcu 1942 w ramach „Aktion Reinhardt”, analogicznie do obozów Belzec i Treblinka. Obóz powstał przy małej stacji kolejowej Sobibór, 5 km od wschodniej granicy Generalnego Gubernatorstwa. Pierwsze transporty więźniów zaczęły docierać w maju 1942.
Sam obóz zajmował z początku obszar ok. 12 ha, a po rozbudowie ok. 60 ha. Składał się z części garnizonowej i czterech ponumerowanych podobozów.
W latach 1942-1943 Niemcy zamordowali w Sobiborze co najmniej 250 tys. Żydów z Lubelszczyzny, Galicji i państw Europy Zachodniej (m.in. Holandii.).
Obóz zagłady w Sobiborze powstał jako drugi, po Bełżcu, ośrodek eksterminacji Żydów w ramach „Akcji Reinhardt”. Decyzja o jego budowie zapadła prawdopodobnie pod koniec października 1941 r., w związku z planowaną zagładą Żydów na terenie Generalnego Gubernatorstwa oraz deportacją tysięcy Żydów ze Słowacji na teren dystryktu lubelskiego. Przygotowania do budowy rozpoczęły się późną jesienią tego samego roku, ale zasadnicze prace budowlane przeprowadzono wiosną 1942 r. Obóz wybudowano przy Stacji Kolejowej Sobibór, w obrębie lasów, które gwarantowały odizolowanie tego miejsca od ewentualnych świadków.
W latach 1942-1943 Niemcy zamordowali w Sobiborze co najmniej 250 tys. Żydów z Lubelszczyzny, Galicji i państw Europy Zachodniej (m.in. Holandii.).
Obóz zagłady w Sobiborze powstał jako drugi, po Bełżcu, ośrodek eksterminacji Żydów w ramach „Akcji Reinhardt”. Decyzja o jego budowie zapadła prawdopodobnie pod koniec października 1941 r., w związku z planowaną zagładą Żydów na terenie Generalnego Gubernatorstwa oraz deportacją tysięcy Żydów ze Słowacji na teren dystryktu lubelskiego. Przygotowania do budowy rozpoczęły się późną jesienią tego samego roku, ale zasadnicze prace budowlane przeprowadzono wiosną 1942 r. Obóz wybudowano przy Stacji Kolejowej Sobibór, w obrębie lasów, które gwarantowały odizolowanie tego miejsca od ewentualnych świadków.
Plan obozu
20 stycznia 1942 roku SS-Obergruppenfiihre Reinhard Heydrich zwołał spotkanie najwyższych urzędników państwowych. Spotkanie to znane jest obecnie jako "Konferencja w Wannsee", od nazwy przedmieścia Berlina, gdzie miało miejsce. Przedmiotem konferencji, której przewodniczył Heydrich, były kwestie organizacyjne "Ostatecznego Rozwiązania" i koordynacja działań różnych instytucji, zgodnie z zaleceniami Goeringa z l lipca 1941. Część współczesnych historyków wiąże bezpośredni początek ludobójstwa z Konferencją Wannsee.
W rezultacie w tym samym roku, pod kryptonimem "Operacja Reinhard" pospiesznie zbudowano trzy obozy eksterminacji: Bełżec, ukończony w marcu; Sobibór, budowany w marcu i kwietniu; oraz Treblinkę, ukończoną w lipcu. Nazwy te, poza Treblinka, - gdzie większość warszawskich Żydów została zamordowana - nie są tak dobrze znane jak Auschwitz, Dachau czy Ravensbrück z prostego powodu: z około 1.750.000 ofiar uratowało się około 100 Żydów i to tylko dzięki powstaniom. Poza tym obozy te zostały zamknięte na długo przed zakończeniem wojny, co pozwoliło Nazistom na usuniecie siadów ich zbrodni. W dokumentach mówiono o nich jako Durchgangslagers (obozy tranzytowe).
Muzeum Byłego Obozu Zagłady w Sobiborze zlokalizowane jest przy osadzie Stacja Kolejowa Sobibór, 18 km od Włodawy.
Muzeum Byłego Obozu Zagłady w Sobiborze
Oddział Państwowego Muzeum na Majdanku
Stacja Kolejowa Sobibór 1
22-200 Włodawa
http://www.sobibor-memorial.eu/articles.php?acid=270
Wstęp na teren Muzeum Miejsca Pamięci w Sobiborze oraz zwiedzanie ekspozycji jest bezpłatne. Muzeum otwarte jest codziennie z wyjątkiem poniedziałków i dni ustawowo wolnych od pracy.
7
Sonderkommando Belzec der Waffen-SS) – niemiecki nazistowski obóz zagłady funkcjonujący od marca do grudnia 1942 roku. Obóz położony był na południe od wsi Bełżec, nieopodal linii kolejowej Lublin – Lwów.
Obóz zakończył funkcjonowanie w grudniu 1942 roku, najprawdopodobniej z powodu braku miejsca na kolejne masowe groby. Do wiosny 1943 roku trwała akcja spalania zwłok i zacierania śladów. Wszystkie budynki oraz urządzenia obozowe zostały rozebrane do czerwca 1943 r. Członkowie ostatniego Sonderkommando biorącego udział w likwidacji obozu zostali wywiezieni do obozu zagłady w Sobiborze i tam zamordowani.
Niemiecki Obóz Zagłady w Bełżcu
Sonderkommando Belzec der Waffen-SS) – niemiecki nazistowski obóz zagłady funkcjonujący od marca do grudnia 1942 roku. Obóz położony był na południe od wsi Bełżec, nieopodal linii kolejowej Lublin – Lwów.
Niemiecki Obóz Zagłady w Bełżcu był ośrodkiem eksterminacji ludności żydowskiej, w którym od marca do grudnia 1942 roku wymordowano około 500 tysięcy osób, przede wszystkim Żydów z Polski, ale także obywateli żydowskich z Niemiec, Austrii, Czech i Słowacji. Data pierwszych deportacji do Bełżca – 17 marca 1942 r. – to także początek „Akcji Reinhardt”, czyli operacji mającej na celu deportację, zagładę i grabież mienia Żydów z Generalnego Gubernatorstwa. Obóz w Bełżcu powstał jako pierwszy spośród trzech tego typu ośrodków. Na jego terenie naziści wykonywali z użyciem różnych środków eksperymenty, za pomocą których planowali uśmiercenie tysięcy Żydów. Decyzja o Akcji „Reinhardt”, a tym samym o budowie obozu zapadła najprawdopodobniej na konferencji 13 października 1941 roku w kwaterze głównej Hitlera w „Wilczym Szańcu” koło Kętrzyna w Prusach Wschodnich. Wzięli w niej udział, oprócz Heinricha Himmlera, wyżsi dowódcy SS i Policji w Generalnym Gubernatorstwie, między innymi Odilo Globocnik, dowódca SS i Policji w dystrykcie lubelskim, którego jurysdykcji podlegać miał obóz w Bełżcu.
Budowa obozu zagłady została rozpoczęta przez Niemców w dniu 1 listopada 1941 roku. Lokalizacja obozu podyktowana była kilkoma czynnikami. Przede wszystkim przez miejscowość przebiegła linia kolejowa, łącząca Lublin z węzłową stacją w Rawie Ruskiej, do której można było doprowadzić transporty z dystryktów krakowskiego i Galicji. Bełżec był miejscem dobrze znanym nazistom. W 1940 roku funkcjonował tu obóz pracy dla Żydów, z którego więźniowie budowali wał przeciwczołgowy, tzw. linię Otto na granicy ZSRR i Generalnego Gubernatorstwa. Znajdowała się tu również gotowa rampa kolejowa dawnego przedsiębiorstwa eksploatacji lasów.
Budowa obozu zagłady została rozpoczęta przez Niemców w dniu 1 listopada 1941 roku. Lokalizacja obozu podyktowana była kilkoma czynnikami. Przede wszystkim przez miejscowość przebiegła linia kolejowa, łącząca Lublin z węzłową stacją w Rawie Ruskiej, do której można było doprowadzić transporty z dystryktów krakowskiego i Galicji. Bełżec był miejscem dobrze znanym nazistom. W 1940 roku funkcjonował tu obóz pracy dla Żydów, z którego więźniowie budowali wał przeciwczołgowy, tzw. linię Otto na granicy ZSRR i Generalnego Gubernatorstwa. Znajdowała się tu również gotowa rampa kolejowa dawnego przedsiębiorstwa eksploatacji lasów.
Obóz zagłady w Bełżcu był pierwszym ośrodkiem, gdzie wykorzystano stacjonarne komory gazowe do mordowania ludności żydowskiej. Zarządzany był przez komendanta wspieranego przez załogę SS, przez którą przeszło maksymalnie 37 osób. Komendantami byli Christian Wirth oraz Gottlieb Hering. Zadania nadzorczo – ochronne sprawowane były przez oddział zwerbowanych radzieckich jeńców wojennych, przeważnie Ukraińców, przeszkolonych w obozie w Trawnikach, których liczba w zależności od okresu oscylowała wokół 100 osób.
W historii funkcjonowania obozu można wyróżnić dwie fazy. Pierwsza rozpoczęła się w dniu 17 marca 1942 zagładą dwóch pierwszych transportów Żydów z Lublina i Lwowa. W okresie tym na terenie obozu funkcjonowała prymitywna drewniana komora gazowa, w której do czerwca 1942 roku zamordowano około 80.000 ludzi. Druga faza przypada na okres wzmożonych deportacji z kierunku Lwowa i Krakowa w lipcu 1942 roku. W tym czasie w centralnej części obozu przygotowano większą, betonową komorę gazową o większej wydajności. W ciągu kilku miesięcy jej funkcjonowania do grudnia 1942 zamordowano w niej około 350-400 tysięcy osób. Zarówno pierwsza prymitywna drewniana komora gazowa jak i jej ulepszona betonowa wersja zostały przygotowane w ten sposób, aby swoim wyglądem przypominały łaźnię. Do ich sufitów zamocowane zostały imitacje natrysków a napisy znajdujące się przy wejściu informowały, że są to pomieszczenie kąpielowe i inhalacyjne. Wszystkie czynności związane z grzebaniem ciał ofiar oraz segregacją ich mienia wykonywała grupa więźniów żydowskich, licząca około 500 osób. Co jakiś czas Niemcy przeprowadzali selekcje, w wyniku których rozstrzeliwane był osoby nie nadające się według nich do dalszej pracy. Z kolejnych transportów wybierano nową grupę do pracy w obozie.
Transporty z ludnością żydowską przywożono do Bełżca w wagonach bydlęcych. Średnio w jednym wagonie transportowanych było około 100 osób. Ekstremalne warunki przewozu - przepełnienie, upał, brak wody i pożywienia powodowały śmierć wielu ludzi już w czasie drogi do Bełżca.
Obóz zakończył funkcjonowanie w grudniu 1942 roku, najprawdopodobniej z powodu braku miejsca na kolejne masowe groby. Do wiosny 1943 roku trwała akcja spalania zwłok i zacierania śladów. Wszystkie budynki oraz urządzenia obozowe zostały rozebrane do czerwca 1943 r. Członkowie ostatniego Sonderkommando biorącego udział w likwidacji obozu zostali wywiezieni do obozu zagłady w Sobiborze i tam zamordowani.
Przez wiele lat miejsce, gdzie dokonano tak strasznej zbrodni, było zapomniane i zaniedbane. Odsłonięcie pierwszego pomnika na terenie byłego obozu zagłady miało miejsce w 1963 r. Pomnik, który stanął na celowo zalesionym przez nazistów terenie, nie był właściwym memoriałem dla wielu tysięcy ludzi tu pomordowanych i w żaden sposób nie zabezpieczał miejsca ich pochówku.
Muzeum – Miejsce Pamięci w Bełżcu
ul. Ofiar obozu 4
22-670 Bełżec
http://www.belzec.eu8
Państwowe Muzeum na Majdanku / State Museum at Majdanek
Niemiecki obóz koncentracyjny w Lublinie, nazywany potocznie Majdankiem, powstał na mocy decyzji Heinricha Himmlera. Wizytując Lublin w lipcu 1941 roku, powierzył on dowódcy SS i policji w dystrykcie lubelskim Odilowi Globocnikowi zadanie zbudowania obozu „dla 25-50 tys. więźniów, którzy byliby wykorzystywani w warsztatach oraz na budowach SS i policji”. Obóz miał stanowić rezerwuar darmowej siły roboczej dla realizacji planów budowy imperium germańskiego na Wschodzie.
Obozem zarządzał komendant, wspierany przez załogę, której liczebność dochodziła do 1200 osób. Więźniowie pochodzili prawie z 30 państw. Dominowali obywatele Polski (głównie Polacy i Żydzi), Związku Radzieckiego oraz Czechosłowacji (Żydzi). Poza Żydami i Polakami najliczniejszymi grupami narodowościowymi byli Rosjanie, Białorusini i Ukraińcy. Przedstawiciele innych narodowości stanowili niewielki odsetek ogółu więźniów (m.in. Francuzi, Niemcy).
Od pierwszych chwil pobytu w obozie więźniom nieodłącznie towarzyszyły głód, strach, katorżnicza praca i choroby. Za wszelkie rzeczywiste czy wyimaginowane przewinienia spadały na nich dotkliwe kary i szykany. Życie więźnia było nieustannie zagrożone. Więźniowie umierali w następstwie tragicznych warunków bytowych, ginęli w egzekucjach, mordowano ich w komorach gazowych. Spośród prawdopodobnie 150 tys. więźniów, którzy przeszli przez Majdanek, wg najnowszych ustaleń życie straciło blisko 80 tysięcy osób, w tym około 60 tysięcy Żydów. Dla zatarcia śladów zbrodni zwłoki pomordowanych i zmarłych palono na stosach spaleniskowych i w krematorium.
Tragiczna historia lubelskiego obozu koncentracyjnego dobiegła końca 23 lipca 1944 roku, po wkroczeniu do Lublina Armii Czerwonej. Wkrótce na terenie Majdanka zorganizowano obóz NKWD dla aresztowanych członków polskiego Państwa Podziemnego. W barakach byłego obozu przetrzymywano także przez pewien czas wziętych do niewoli żołnierzy niemieckich.
Od pierwszych chwil pobytu w obozie więźniom nieodłącznie towarzyszyły głód, strach, katorżnicza praca i choroby. Za wszelkie rzeczywiste czy wyimaginowane przewinienia spadały na nich dotkliwe kary i szykany. Życie więźnia było nieustannie zagrożone. Więźniowie umierali w następstwie tragicznych warunków bytowych, ginęli w egzekucjach, mordowano ich w komorach gazowych. Spośród prawdopodobnie 150 tys. więźniów, którzy przeszli przez Majdanek, wg najnowszych ustaleń życie straciło blisko 80 tysięcy osób, w tym około 60 tysięcy Żydów. Dla zatarcia śladów zbrodni zwłoki pomordowanych i zmarłych palono na stosach spaleniskowych i w krematorium.
Tragiczna historia lubelskiego obozu koncentracyjnego dobiegła końca 23 lipca 1944 roku, po wkroczeniu do Lublina Armii Czerwonej. Wkrótce na terenie Majdanka zorganizowano obóz NKWD dla aresztowanych członków polskiego Państwa Podziemnego. W barakach byłego obozu przetrzymywano także przez pewien czas wziętych do niewoli żołnierzy niemieckich.
Wstęp do Muzeum jest bezpłatny
http://www.majdanek.eu/
Państwowe Muzeum na Majdanku
Droga Męczenników Majdanka 67
20-325 Lublin
9
KL Warschau
(niem. Konzentrationslager Warschau) – nazistowski niemiecki obóz koncentracyjny na terenie Warszawy, będący jednym z elementów realizacji planu zniszczenia 95% powierzchni zabudowanej stolicy, określanego jako tzw. "Plan Pabsta", który przewidywał ostateczne zniszczenie Warszawy jako stolicy Polski. W miejscu miasta hitlerowcy zamierzali wybudować "Nowe niemieckie miasto Warszawa" (niem. "Die neue deutsche Stadt Warschau" ) przeznaczone dla elity niemieckiej. KL Warschau podlegał bezpośrednio Głównemu Urzędowi Gospodarki i Administracji SS a także Głównemu Urzędowi Bezpieczeństwa Rzeszy.
Obóz ten był ewenementem: był bowiem jedynym obozem koncentracyjnym zlokalizowanym w centrum miasta-stolicy państwa europejskiego pod okupacją niemiecką.
Pomnik ofiarom KL Warschau na Skwerze im. Alojzego Pawełka w Warszawie
Zespół obozowy miał gromadzić więźniów, głównie Żydów pracujących w niemieckich zakładach przemysłowych, a ci mieli być rozsyłani stąd do obozów zagłady. Plan ten nie został do końca zrealizowany wobec różnic zdań i interesów wśród samych Niemców. Z getta warszawskiego wywieziono do końca 1942 ok. 300 tysięcy ludzi, w dniu wydania przez Himmlera rozkazu w Warszawie przebywało ok. 1 mln ludzi, a liczba pozostałych przy życiu Żydów warszawskich w dniu wybuchu powstania w getcie warszawskim 19 kwietnia 1943 (w dwa miesiące po wydaniu rozkazu) wynosiła ok. 68 000 osób – zatem oprócz ludności żydowskiej, rozkaz dotyczący likwidacji 500 000 mieszkańców dotyczył w większości pozostających w stolicy Polaków. Rozmiar KL Warschau podlega kontrowersjom. Według nielicznych świadków i kilku polskich historyków, częścią obozu miała być olbrzymia komora gazowa, którą miano urządzić w tunelu przy ul. Bema, nieopodal dzisiejszego dworca Warszawa Zachodnia. W toku śledztwa prowadzonego przez IPN jeden ze świadków, w zeznaniu z 1989 relacjonował o dużej liczbie ofiar bez śladów postrzału z broni ostrej wynoszonych z tunelu (co może sugerować, iż uśmiercano ich w inny sposób, np. gazem). Niemcy mieli przystosować do tego celu betonowe tunele pod linią kolejową. Wedle niepotwierdzonych i budzących kontrowersje tez (dotyczących m.in. możliwości technologicznych domniemanych obiektów) w tej komorze zginęłoby ok. 200 000 osób. Według zwolenników tej hipotezy, wskazują na to zeznania niemieckich oficerów mówiące o instrukcjach nakazujących uśmiercanie w Warszawie 400 osób dziennie, co ich zdaniem wymagałyby zastosowania metod lub urządzeń masowej zagłady.
Tunele przy dworcu Warszawa Zachodnia – w drugim od lewej strony miałaby znajdować się komora gazowa
Dochodzenie z 1945 zostało bardzo szybko przerwane wobec faktu utworzenia obozu pracy na terenie KL Warschau. W 1946 podczas częściowej ekshumacji szczątków ludzkich z terenu obozu zebrano ponad 2 tony prochów, a we wszystkich miejscach egzekucji i kremacji w Warszawie wg danych PCK ogółem 22 tony. W sierpniu 1946 odbył się wielki i symboliczny pogrzeb tysięcy zamordowanych mieszkańców Warszawy – prochy przewieziono na Cmentarz Wolski w 117 trumnach 9 ton prochów ludzkich skremowanych na terenie całej Warszawy. Z prochów usypano kurhan, na którym w latach 70. stanął pomnik Polegli Niepokonani.
info: https://pl.wikipedia.org/wiki/Warschau
10
KL Gross-Rosen w Rogoźnicy
W Muzeum w Rogoźnicy można zwiedzić tereny poobozowe, a także kamieniołom – miejsce pracy więźniów.
Dojazd do Muzeum:
Rogoźnica leży 7 km od Strzegomia, przy trasie Strzegom – Legnica (droga krajowa nr 374). We wsi znajduje się stacja kolejowa oraz przystanek PKS.
http://www.klubpodroznikow.com/relacje/polska-inne-miejsca/1333-muzeum-gross-rosen-w-rogonicy
KL Gross-Rosen w Rogoźnicy
Historia KL Gross-Rosen
Obóz Gross-Rosen powstał w sierpniu 1940 roku jako filia KL Sachsenhausen, której więźniowie przeznaczeni byli do pracy w miejscowym kamieniołomie granitu. Pierwszy transport przybył tam 2 sierpnia 1940 roku. 1 maja 1941 roku Arbeitslager Gross-Rosen uzyskał status samodzielnego obozu koncentracyjnego. W pierwszych dwóch latach istnienia KL Gross-Rosen był małym obozem nastawionym w dalszym ciągu na obsługę kamieniołomu.
W Muzeum w Rogoźnicy można zwiedzić tereny poobozowe, a także kamieniołom – miejsce pracy więźniów.
Dojazd do Muzeum:
Rogoźnica leży 7 km od Strzegomia, przy trasie Strzegom – Legnica (droga krajowa nr 374). We wsi znajduje się stacja kolejowa oraz przystanek PKS.
http://www.klubpodroznikow.com/relacje/polska-inne-miejsca/1333-muzeum-gross-rosen-w-rogonicy
11
Płaszow
Nniemiecki obóz pracy przymusowej (niem. Zwangsarbeitslager Plaszow des SS- und Polizeiführers im Distrikt Krakau), później przekształcony w obóz koncentracyjny (niem. Konzentrationslager Plaszow bei Krakau). Założony dla ludności żydowskiej ze zlikwidowanego 14 marca 1943 getta, na terenie dawnych podkrakowskich gmin Podgórze i Wola Duchacka. Powstał jesienią 1942 na terenach dwóch żydowskich cmentarzy. Był jednym z trzech "Żydowskich Obozów Pracy" (niem. Judenarbeitslager), utworzonych pod Krakowem i nosił wówczas nazwę Julag I (pozostałe dwa zbudowano w Prokocimiu – Julag II, i w Bieżanowie – Julag III).
Widok obozu Plaszow w 1942 roku
Liczba więźniów sięgnęła nawet 25 tysięcy, mieszkających i pracujących w 180 różnego rodzaju budynkach i barakach. Na terenie obozu szyto mundury (zakłady Madritsch), drukowano dokumenty, rozkazy i inne druki władz hitlerowskich. Były w obozie warsztaty samochodowe, elektryczne, stolarskie, ślusarskie i liczne inne. Więźniowie obozu zatrudnieni też byli m.in. w pobliskich kamieniołomach byłej firmy "Liban & Ehrenpreis".
Liban – potoczne określenie karnego obozu pracy Służby Budowlanej (niem. Straflager des Baudienstes im Generalgouvernement) utworzonego przez Niemców na terenie przedsiębiorstwa "Krakowskie Wapienniki i Kamieniołomy Ska Akc." (od nazwiska założyciela przedsiębiorstwa – Bernarda Libana, zwanego potocznie Libanem) w krakowskiej dzielnicy Podgórze w południowym wzgórzu Krzemionek Podgórskich.
Płaszow
Nniemiecki obóz pracy przymusowej (niem. Zwangsarbeitslager Plaszow des SS- und Polizeiführers im Distrikt Krakau), później przekształcony w obóz koncentracyjny (niem. Konzentrationslager Plaszow bei Krakau). Założony dla ludności żydowskiej ze zlikwidowanego 14 marca 1943 getta, na terenie dawnych podkrakowskich gmin Podgórze i Wola Duchacka. Powstał jesienią 1942 na terenach dwóch żydowskich cmentarzy. Był jednym z trzech "Żydowskich Obozów Pracy" (niem. Judenarbeitslager), utworzonych pod Krakowem i nosił wówczas nazwę Julag I (pozostałe dwa zbudowano w Prokocimiu – Julag II, i w Bieżanowie – Julag III).
Widok obozu Plaszow w 1942 roku
Liczba więźniów sięgnęła nawet 25 tysięcy, mieszkających i pracujących w 180 różnego rodzaju budynkach i barakach. Na terenie obozu szyto mundury (zakłady Madritsch), drukowano dokumenty, rozkazy i inne druki władz hitlerowskich. Były w obozie warsztaty samochodowe, elektryczne, stolarskie, ślusarskie i liczne inne. Więźniowie obozu zatrudnieni też byli m.in. w pobliskich kamieniołomach byłej firmy "Liban & Ehrenpreis".
Liban – potoczne określenie karnego obozu pracy Służby Budowlanej (niem. Straflager des Baudienstes im Generalgouvernement) utworzonego przez Niemców na terenie przedsiębiorstwa "Krakowskie Wapienniki i Kamieniołomy Ska Akc." (od nazwiska założyciela przedsiębiorstwa – Bernarda Libana, zwanego potocznie Libanem) w krakowskiej dzielnicy Podgórze w południowym wzgórzu Krzemionek Podgórskich.
Osobny art.
Filie obozu Płaszów umiejscowione były przy większych zakładach przemysłowych; była wśród nich znana z filmu "Lista Schindlera" Fabryka Naczyń Emaliowanych, własność Oskara Schindlera.
Teren byłego obozu w Płaszowie znajduje się pomiędzy ul. Wielicką i ul. Kamieńskiego
Filie obozu Płaszów umiejscowione były przy większych zakładach przemysłowych; była wśród nich znana z filmu "Lista Schindlera" Fabryka Naczyń Emaliowanych, własność Oskara Schindlera.
osobny art:
12
Piaśnica. Miejsce martyrologii i pamięci.
Masowe egzekucje w Piaśnicy rozpoczęły się pod koniec października 1939 i były kontynuowane do początków kwietnia 1940. Stanowiły element tzw. akcji „Inteligencja”, a ich wykonawcami byli funkcjonariusze SS oraz członkowie paramilitarnego Selbstschutzu. Historycy oceniają, że ofiarą ludobójstwa dokonanego w lasach piaśnickich padło od 12 tys. do 14 tys. ludzi. W gronie ofiar znaleźli się liczni przedstawiciele polskiej inteligencji z Pomorza Gdańskiego, a także osoby narodowości polskiej, czeskiej i niemieckiej przywiezione z głębi Rzeszy. Piaśnica stanowi największe, po KL Stutthof, miejsce kaźni ludności polskiej na Pomorzu w okresie II wojny światowej. Nazywana jest czasem „pomorskim Katyniem” lub „Kaszubską Golgotą”.
Piaśnica. Miejsce martyrologii i pamięci.
Masowe egzekucje w Piaśnicy rozpoczęły się pod koniec października 1939 i były kontynuowane do początków kwietnia 1940. Stanowiły element tzw. akcji „Inteligencja”, a ich wykonawcami byli funkcjonariusze SS oraz członkowie paramilitarnego Selbstschutzu. Historycy oceniają, że ofiarą ludobójstwa dokonanego w lasach piaśnickich padło od 12 tys. do 14 tys. ludzi. W gronie ofiar znaleźli się liczni przedstawiciele polskiej inteligencji z Pomorza Gdańskiego, a także osoby narodowości polskiej, czeskiej i niemieckiej przywiezione z głębi Rzeszy. Piaśnica stanowi największe, po KL Stutthof, miejsce kaźni ludności polskiej na Pomorzu w okresie II wojny światowej. Nazywana jest czasem „pomorskim Katyniem” lub „Kaszubską Golgotą”.
Jeden z masowych grobów w Piaśnicy foto: Paweł Marynowski
Niektórzy przyrównują Piaśnicę - jako miejsce męczeństwa przesiąknięte krwią tysięcy niewinnych ofiar - do Katynia. Jest jednak kilka różnic pomiędzy tymi dwoma miejscami. W Katyniu zamordowano oficerów Wojska Polskiego, w Piaśnicy ginęła ludność cywilna: kobiety, mężczyźni, dzieci i niemowlęta. Tragedię tysięcy osób jej sprawcom również udało się okryć tajemnicą. O Katyniu w powojennej Polsce nie wolno było mówić ze względu na uzależnienie od b. ZSRR. Lecz również i o Piaśnicy nie informowano powszechnie społeczeństwa polskiego, pomimo że zbrodniarzami byli hitlerowcy - pisze Elżbieta Grot, kustosz Państwowego Muzeum Stutthof i kierownik Działu Naukowego Muzeum Stutthof (oddział Sopot)
http://rebelya.pl/post/4653/piasnica-1939-1940-zbrodnia-wciaz-okryta-tajemn
http://rebelya.pl/post/4653/piasnica-1939-1940-zbrodnia-wciaz-okryta-tajemn
Piaśnica – moment egzekucji
13
Niemiecki obóz przesiedleńczy w Potulicach - Lebrechtdorf
Niemiecki obóz przesiedleńczy i pracy, zbudowany w 1941 w Potulicach, jako podobóz Stutthofu (od jesieni 1941 do początku 1942). W styczniu 1942 r. obóz w Potulicach został organizacyjnie usamodzielniony. Szacuje się, że na terenie obozu przebywało około 25 tys. osób.
Obóz w został założony 1 lutego 1941 r. jako obóz zbiorczy dla polskich rodzin wysiedlanych z Pomorza, a następnie kierowanych na teren Generalnego Gubernatorstwa. Obóz początkowo mieścił się w budynkach miejscowego folwarku. W okresie od jesieni 1941 do początku 1942 r. pełnił funkcję "wychowawczego" obozu pracy. W tym czasie rozpoczęto rozbudowę, która trwała aż do końca 1944 r. Od 1 września 1942 r. podporządkowano mu obozy Centrali Przesiedleńczej w Smukale i Toruniu. Do obozu Niemcy kierowali wysiedlane rodziny polskie, których gospodarstwa zostały przekazane osadnikom niemieckim. Więźniowie obozu początkowo kierowani byli do prac w gospodarstwach rolnych i dużych zakładach przemysłowych na terenie okręgu Gdańsk – Prusy Zachodnie. Po rozbudowie obozu, na jego terenie powstawały także filie przedsiębiorstw przemysłowych. Na terenie obozu funkcjonował również wydzielony obóz dla dzieci ze wschodu (Ostjugendbewahrlager). W dniu 21 stycznia 1945 r. w obozowej ewidencji było odnotowanych 11 188 osób. Na terenie obozu przebywało 5339 osób, w tym 660 dzieci i 189 chorych. Poza obozem w komandach na terenie przedsiębiorstw Gdańska, Gdyni, Elbląga, Bydgoszczy i Piły były 4552 kolejne osoby, a w gospodarstwach rolnych – 1327 osób. Przyjmuje się, że ogółem w obozie było więzionych około 25 tys. osób. W ewidencji zgonów odnotowano 1297 osób, w tym 767 dzieci.
Cmentarz wojenny zlokalizowany jest na terenie byłego obozu przesiedleńczego i pracy. Na cmentarzu spoczywa blisko 1300 więźniów. W 1969 r. odsłonięto na cmentarzu pomnik, upamiętniający miejsce spoczynku ofiar obozu hitlerowskiego
Niemiecki obóz przesiedleńczy w Potulicach - Lebrechtdorf
Niemiecki obóz przesiedleńczy i pracy, zbudowany w 1941 w Potulicach, jako podobóz Stutthofu (od jesieni 1941 do początku 1942). W styczniu 1942 r. obóz w Potulicach został organizacyjnie usamodzielniony. Szacuje się, że na terenie obozu przebywało około 25 tys. osób.
Obóz w został założony 1 lutego 1941 r. jako obóz zbiorczy dla polskich rodzin wysiedlanych z Pomorza, a następnie kierowanych na teren Generalnego Gubernatorstwa. Obóz początkowo mieścił się w budynkach miejscowego folwarku. W okresie od jesieni 1941 do początku 1942 r. pełnił funkcję "wychowawczego" obozu pracy. W tym czasie rozpoczęto rozbudowę, która trwała aż do końca 1944 r. Od 1 września 1942 r. podporządkowano mu obozy Centrali Przesiedleńczej w Smukale i Toruniu. Do obozu Niemcy kierowali wysiedlane rodziny polskie, których gospodarstwa zostały przekazane osadnikom niemieckim. Więźniowie obozu początkowo kierowani byli do prac w gospodarstwach rolnych i dużych zakładach przemysłowych na terenie okręgu Gdańsk – Prusy Zachodnie. Po rozbudowie obozu, na jego terenie powstawały także filie przedsiębiorstw przemysłowych. Na terenie obozu funkcjonował również wydzielony obóz dla dzieci ze wschodu (Ostjugendbewahrlager). W dniu 21 stycznia 1945 r. w obozowej ewidencji było odnotowanych 11 188 osób. Na terenie obozu przebywało 5339 osób, w tym 660 dzieci i 189 chorych. Poza obozem w komandach na terenie przedsiębiorstw Gdańska, Gdyni, Elbląga, Bydgoszczy i Piły były 4552 kolejne osoby, a w gospodarstwach rolnych – 1327 osób. Przyjmuje się, że ogółem w obozie było więzionych około 25 tys. osób. W ewidencji zgonów odnotowano 1297 osób, w tym 767 dzieci.
Zgodnie z Zarządzeniem Ministra Edukacji Narodowej dzieciom do lat 13 wstęp do muzeów martyrologii jest zabroniony. Uczniowie powinni zwiedzać Muzeum pod opieką osób dorosłych.
(oczywiście chodzi o wykonanie zdjęcia ze zdjęcia)
Polska – 10. obozów koncentracyjnych:
Stutthof, Auschwitz-Birkenau, Kulmhof, Treblinka, Sobibor, Bełżec, Majdanek, Warschau
Z uwagi na wielkość obozu i ilość straconych więźniów, w powyższym zestawieniu uwzględniono dodatkowo KL Kraków - Płaszów oraz Piaśnica Wielka.
Niemcy – 20. obozów koncentracyjnych:
Bad Sulza, Bergen-Belsen, Buchenwald, Dachau, Esterwegen, Flossenbürg, Fuhlsbüttel, Hinzert, Lichtenburg, Mittelbau-Dora, Moringen, Neuengamme, Niederhagen-Wewelsburg, Oranienburg, Ravensbrück, Sachsenburg, Sachsenhausen;
Austria – 2. obozy koncentracyjne:
Ebensee oraz Mauthausen-Gusen,
Białoruś – 1 niemiecki obóz zagłady
Mały Trościeniec,
Czechy – 3. obozy koncentracyjne
Lety, Hodonin oraz Theresienstadt,
Słowacja – 3. obozy koncentracyjne:
Vyhne, Sered i Novaky utworzone przez rząd słowacki,
Francja – 7. obozów – niemiecki obóz
Natzweiler-Struthof oraz obozy tranzytowe utworzone przez Rząd Vichy skąd kierowano Żydów do Auschwitz jak Obóz w Drancy, Compiègne, Beaune-la-Rolande oraz Obóz koncentracyjny w Pithiviers.
Dania – obóz Horserod,
Belgia – koncentracyjny obóz tranzytowy
SS-Sammellager Mechelen,
Holandia – 3. obozy założone przez Niemców:
Konzentrationslager Hertogenbosch, Westerborck, Amersfoort,
Konzentrationslager Hertogenbosch, Westerborck, Amersfoort,
Włochy – 6. obozów – założony przez włoski rząd Mussoliniego
Obóz koncentracyjny Gonars oraz Asti, Bolzano, Fossoli, Servigliano,
Litwa – niemiecki obóz Kauen,
Łotwa – niemiecki obóz
Konzentrationslager Kaiserwald,
Estonia – niemiecki
Konzentrationslager Vaivara,
Norwegia – 3. obozy koncentracyjne
Ulven, Berg, Grini,
Węgry – niemiecki obóz tranzytowy
Kistarcsa,
Serbia – 5. obozów:
Sajmiste, Schabatz, Crveni krst, Topovske supe, Nisch
Chorwacja – 2. obozy:
Jasenovac oraz Rab,
Słowenia – San Sabba,
Bułgaria – Dupnitsa,
Macedonia – Skopije
opracowanie: Albin Marciniak
~Genocyd Swiatlo : „Komunistyczne żydowskie obozy koncentracyjne” w latach 1945-1948 – na terenie Polski, termin „żydowskie obozy koncentracyjne” jest terminem oddającym rzeczywistą prawdę, komendantami byli żydzi, pada w odniesieniu do komunistycznych obozów pracy i obozów jenieckich powstających w Polsce po II wojnie światowej. Jeśli ktoś myślał, że ludobójstwo w 1945 roku się zakończyło, to oznacza że był źle poinformowany. Brunatny terror został zastąpiony przez czerwony. Gromadzono w obozach przede wszystkim Niemców (żołnierzy i cywilów), ale także Ślązaków, Ukraińców oraz żołnierzy Armii Krajowej i opozycji niepodległościowej, a także każdego kogo w PRL uznano za wroga ideologii komunistycznej. Wśród powojennych obozów tego typu wymienić można Obóz Zgoda w Świętochłowicach, Obóz NKWD na Majdanku, Obóz NKWD w Rembertowie, Obóz NKWD w Toszku, Gliwicka filia obozu NKWD Auschwitz-Birkenau, Łabędzki obóz NKWD, a także dwa obozy przejściowe dla jeńców niemieckich utworzonych przez NKWD po wyzwoleniu KL Auschwitz-Birkenau na terenie obozu. Na terenie Auschwitz Rosjanie utworzyli tzw. Łagier 22 oraz Łagier 78, których komendantem był sowiecki pułkownik Masłobojew. W powojennym Oświęcimiu istniał również tzw. „Gemeinschafslager” obóz Państwowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego, który funkcjonariusze UB żydzi przejęli od władz sowieckich Adam Marcel, Edward Nyderek, Timoszuk i Feliksiak.
Nieszczęsną prawdą jest samo stwierdzenie, że obóz został otwarty ponownie przez NKWD w miesiąc po wkroczeniu okupacyjnej Armii Radzieckiej. Sugeruje ono bowiem, że na nowo ruszyły krematoria, komory gazowe i selekcje więźniów. Jest prawdą, że po wojnie grupa jeńców była przetrzymywana w infrastrukturze Auschwitz. Bardzo mało wiadomo jednak o tym, co się tam działo. Osoby nadające się do pracy wywożono pociągami regularnie w głąb Rosji. Dokładna liczba jest do dzisiaj ukrywana.
Znamiennym jest , że przy likwidowaniu obozu koncentracyjnego KL Auschwitz-Birkenau pod zarządem NKWD, na terenie obozu przebywała jeszcze znaczna ilość więźniów, więźniów zabili a ciała polali benzyną i podpalili, by zatrzeć ślady zbrodni.
Ostatnie obozy koncentracyjne na terytorium Polski zlikwidowano w połowie lat 50-tych XX w. W 1952 roku tereny obozów udostępniono do zwiedzania Polakom. Jak wielka musiała być nadal pogarda dla zlikwidowanych niepoprawnych opornych względem władzy (zdaniem żydów) obywateli Polski skoro zwiedzający stąpali po 20 centymetrowej warstwie popiołów kości i ciał pomordowanych. Tak było w Auschwitz-Birkenau w 1952 roku. Warto to młodym żydom przy zwiedzaniu obozu przypomnieć. Nie wszyscy żydzi akceptują metody własnych ziomków budowniczych komunizmu.
Wykazano wiele staranności w zacieraniu śladów. Tablice pamiątkowe zostały wyrwane, a ślady nadal są zacierane. Oczywista pogarda dla miejsc pamięci. Muszę głosić świadectwo, bo są ludzie, którzy kwestionują istnienie obozów zagłady czerwonego terroru 1945 do 1952 – na terenie Polski.
Obóz Auschwitz-Birkenau po przejściu frontu wojennego w styczniu 1945 roku został ponownie otwarty w lutym 1945 r. Zamknięto w nim jeńców wojennych i osoby cywilne. Miało tam miejsce świadome i celowe znęcanie się nad osobami cywilnymi. Sporo z nich poniosło śmierć w Auschwitz. Obóz działał do 1948 r.
Na terytorium powojennej Polski i ziemiach pod administracją polską było czynnych 1.255 obozów, które nosiły nazwy: obóz pracy, obóz karny, obóz koncentracyjny i in.. Obozy te były umieszczone najczęściej w tych samych miejscach co nazistowskie obozy koncentracyjne lub zostały na nowo założone.
Dla unaocznienia faktu czym kończyło się przebywanie w tych obozach podajemy 3 przykłady:
- w obozie koncentracyjnym w Łambinowicach życie straciło ponad 1,6 tys. osób
- w obozie koncentracyjnym w Świętochłowicach (komunistyczny obóz koncentracyjny zlokalizowany został na terenie filii nazistowskiego obozu Auschwitz-Birkenau) szacunki mówią o 2,5-4 tys. osób, które nie przeżyły,
- w obozie koncentracyjnym w Jaworznie (komunistyczny obóz koncentracyjny zlokalizowany został na terenie filii nazistowskiego obozu Auschwitz-Birkenau) z 23.669 uwięzionych – zmarło, zostało zakatowanych na śmierć, zabitych i zastrzelonych 6.987 osób.
O skali problemu funkcjonowania obozów koncentracyjnych niech świadczy fakt, że 1 listopada 1949 r. w obozach na terenie całej Polski i ziemiach administrowanych przez Polskę było uwięzionych 343 dzieci i 95.395 dorosłych.
– Do obozowej siedziby komendanta Auschwitz Rudolfa Hoessa wprowadził się nowy komendant Masłobojew. Te obozy i setki innych sowieckich łagrów stały się częścią nowej fazy działalności powojennej machiny terroru. Ginęli tam także obywatele siłą podporządkowanej Sowietom zniewolonej Polski – dodaje.
Jak tu nie mówić o podwójnej katordze zafundowanej Polakom przez faszyzm i komunizm w jego sowieckim i żydowskim wydaniu?
Rosjanie nie chcą pamiętać ile ludzi wymordowali a Rosjanie wymordowali ludzi wielokrotnie więcej od Niemców. Rosjanom brak pokory a pokora wynika z mądrości.
Zjawisko eksploatacji polskich kobiet w domach publicznych dla rosyjskiej armii zupełnie zostało pominięte, jak również wywożenie polskich kobiet do domów publicznych w głąb Rosji .
