"Podziemia Archikatedry św. Jana Chrzciciela jako nekropolia biskupów przemyskich i osób świeckich"
Spacerując ulicami miasta tuż przy wschodniej granicy kraju, miasta wielu kultur i wielu obiektów sakralnych, miasta bogatej historii i wielu zabytków, Przemyśl poznawać można zarówno nad jak i pod ziemią. Tego co kryje się pod miejskim brukiem jest wiele a jednym z takich miejsc są podziemia Archikatedry.
Podziemia najstarszej przemyskiej świątyni kryją unikalne w skali kraju i udostępnione do zwiedzania krypty grobowe przemyskich biskupów i osób świeckich. Znajdują się one pod całą archikatedrą i są jakby drugim podziemnym kościołem. Zobaczymy tam także ekspozycję muzealną z szatami liturgicznymi i insygniami biskupów oraz relikwiarzami. Wyjątkowym obiektem w podziemiach są także masywne mury romańskiej rotundy.
Bazylika Archikatedralna pw. Świętego Jana Chrzciciela i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny
Plac Katedralny 1, 37-700 Przemyśl
Krypty Archikatedry to historyczna nekropolia biskupów przemyskich i innych duchownych, a także osób świeckich, którzy przez stulecia byli tutaj chowani. Z tego względu jest to nie tylko muzeum, ale także przestrzeń sakralna. Podczas ostatnich prac wydobyto setki kości i szkieletów, które znalazły miejsce wiecznego spoczynku w ossuariach. Wśród pochówków udało się zidentyfikować ciała 11 przemyskich biskupów, głównie z XVIII i XIX wieku. Obecny kształt podziemia zyskały po gruntownej odbudowie po roku 1733, kiedy to na skutek katastrofy budowlanej zawaliły się sklepienie i krypty katedry. Do odbudowy krypt użyto wielu wtórnych elementów, pamiętających wcześniejszy wystrój świątyni - dzisiaj te rzeźbione elementy można zobaczyć w lapidarium, które jest częścią wystawy. Najstarszym i najcenniejszym reliktem w podziemiach katedry są pozostałości romańskiej rotundy św. Mikołaja.
Cenne pamiątki m.in. odrestaurowane, zachowane trumny i elementy grobowego stroju biskupów i osób świeckich można zobaczyć w zorganizowanej w podziemiach ekspozycji.
W krypcie pod kaplicą Fredrów znajduje się ekspozycja poświęcona księdzu Aleksandrowi Antoniemu Fredrze herbu Bończa, biskupowi przemyskiemu w latach 1724-1734, którego jednym z najbardziej widocznych osiągnięć jest nadanie świątyni przemyskiej cech nowego wówczas stylu barokowego. Ekspozycja ta, będąca wynikiem szeroko zakrojonych prac w kryptach katedralnych, upamiętnia 280 rocznicę śmierci biskupa Fredry i została zorganizowana przez Parafię Archikatedralną, przy wsparciu finansowym Miasta Przemyśla. Ponadto, uchwałą Rady Miejskiej, została przyznana dotacja na wykonanie prac remontowo-konserwatorskich polegających na stabilizacji konstrukcyjnej fundamentów Bazyliki Archikatedralnej, wykonaniu izolacji przeciwwilgociowej, odnowieniu i uzupełnieniu okładzin architektonicznych w kryptach na styku z rotundą romańską z XI w.
_large.jpg)