Kopalnia Soli Wieliczka

Kopalnia Soli Wieliczka - Trasa Turystyczna

Kopalnia soli Wieliczka jest jedną z najstarszych na świecie kopalni soli kamiennej. To także obok Wawelu, najbardziej rozpoznawany na świecie, Polski produkt turystyczny.
"Zabytkowa Kopalnia Soli w Wieliczce stanowi drugi (po Bochni), obiekt górniczy na świecie, czynny bez przerwy od średniowiecza do chwili obecnej. Jej oryginalne wyrobiska (chodniki, pochylnie, komory eksploatacyjne, jeziora, szyby, szybiki) o łącznej długości około 300 km wydrążone na 9 poziomach, sięgają do głębokości 327 m ukazują wszystkie etapy rozwoju techniki górniczej w poszczególnych epokach historycznych.
30 VI 1996 r. zaprzestano całkowicie eksploatacji złoża. Zainteresowanie Wieliczką nie słabnie od wielu lat i corocznie przyciąga ponad milion turystów.

Trasa Turystyczna

Kopalnia Soli Wieliczka 4

W nazwie Wieliczki upatrywać należy oznaczenia wielkiej kopalni w przeciwieństwie do Bochni, którą w średniowiecznych dokumentach nazywają też małą kopalnią soli. Pierwsze nadania solne na rzecz klasztoru tynieckiego pochodzą od fundatora tego klasztoru, którym był Bolesław Chrobry. Są one zawarte w dyplomie z roku 1105, wraz z zatwierdzającym je aktem legata papieskiego, biskupa tuskulańskiego, kardynała Egidiusza (Idziego). Dyplom ten jest transumptem przywileju Bolesława Chrobrego dla klasztoru tynieckiego. Z tego dyplomu wynika, że za panowania Bolesława Chrobrego (995-1025) istniało już w Polsce udoskonalone górnictwo solne, którego centrum była Wieliczka, prowadząca produkcję na wielką skalę i bardzo zróżnicowaną. Produkowano tu kilka rodzajów warzonki oraz sól kamienną w ciosanych blokach różnej wielkości.

Zajmuje obszar o długości 7 km, szerokości 900 m i głębokości 330 m. Ma 9 poziomów, łączna długość chodników wynosi 300 km. Po wyeksploatowaniu w ciągu 1000 lat ok. 25 mln t soli pozostało ok. 2000 komór o pojemności ok. 9 000 000 m3. Na początku lat 90. wydobywano w Wieliczce ok. 160 tys. t soli rocznie.

Od najdawniejszych czasów sól stanowiła podstawę ekonomiczno-gospodarczą państwa. Służyła w czasach starożytnych na ziemiach polskich jako środek płatniczy w formie "krusz solnych" zastępowała pieniądz metalowy.

Pierwotnie sól otrzymywano ze słonych źródeł metodą warzelniczą, polegającą na odparowywaniu wody. Początki eksploatacji soli kamiennej nie są znane, najprawdopodobniej przy pogłębianiu studni solankowych natrafiono na złoże solne, które zaczęto wydobywać przy pomocy prymitywnych narzędzi.

Władcy ówczesnej Polski szybko zorientowali się o wartości białego kruszcu. Dlatego też wprowadzono monopol na eksploatację a nawet dystrybucję soli. Zdawano sobie sprawę, że sól jest artykułem pierwszej potrzeby niezbędnym człowiekowi do życia. Duże jej ilości zużywano do konserwacji mięsa, masła, ryb, garbowania skór, produkcji prochu strzelniczego.

Złoże soli kamiennej stanowi niewielki wycinek osadów morskiego miocenu wypełniających zapadlisko przedkarpackie i posiada ścisły związek genetyczny z budową geologiczną tego rejonu. Powstało przed 15 mln lat w wyniku sedymentacji osadów w morzu mioceńskim, a następnie uformowane zostało tektonicznymi ruchami górotwórczymi Karpat zachodzącymi z południa na północ. Profil litostratygraficzny złoża i jego otoczenia obejmuje utwory mezozoiczne (jurajskie i kredowe) oraz kenozoiczne (trzeciorzędowe i czwartorzędowe).

Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka

Poza ekspozycją muzealną znajdują się Groty Kryształowe, w których występują wyjątkowo wielkie kryształy halitu. W XIX wieku okazy stąd trafiły do kolekcji czołowych muzeów świata, gdzie do dziś są przechowywane (np. Muzeum Historii Naturalnej w Wiedniu). W Krakowie są dostępne do obejrzenia dwie tafle, o wymiarach ponad metr na metr, każda z kilkudziesięciu kryształami, mającymi krawędzie długości od kilku do kilkunastu centymetrów. Obecnie znajdują się w holu uniwersyteckiego budynku Collegium Geologicum, przy ul. Oleandry 2a, w gablocie ściennej. Większość Grot zachowała się nieuszkodzona, ze względu na ochronę udostępniana jest sporadycznie tylko specjalistom.

informacje ze strony Kopalni Soli Wieliczka : http://www.kopalnia.pl/

Poza trasą

Wielickie złoże soli należące do mioceńskiej formacji solonośnej powstałej przed około 13,5 milionami lat, zalega wzdłuż północnej granicy Karpat pasmem długości ok.10 km ze wschodu na zachód, szerokości od 0,5 do 1,5 km; pod wpływem tektoniki karpackiej uległo silnym odkształceniom: górne złoże bryłowe stanowi druzgot tektoniczny wzajemnie przemieszanych skał solnych i płonych , dolne złoże pokładowe zachowało budowę warstwową, ulegając sfałdowaniu i złuskowaniu.

Proponujemy trasę geologiczną która obejmuje wycinek kopalni na poziomie III oraz II niższym. W jej skład wchodzi szereg niezwykle interesujących wyrobisk pochodzących głównie z XIX wieku z licznymi odsłonięciami geologicznymi obrazującymi budowę złoża oraz obejmującymi zagadnienia z zakresu mineralogii, sedymentologii oraz tektoniki.

Przewodnikami są przygotowani fachowo pracownicy kopalni. Proponowana trasa obejmuje odcinek o całkowitej długości około 6 kilometrów. Uczestnicy wycieczki powinni posiadać odpowiedni strój terenowy, zwłaszcza wygodne obuwie. Wyrobiska proponowanej trasy są suche. Czas zwiedzania wynosi około 3 godziny. Zwiedzanie odbywa się w grupach liczących maksymalnie 10 osób. Zwiedzający przed zjazdem podpisują oświadczenie o stanie zdrowia i kondycji fizycznej niezbędnej do pokonania proponowanej trasy. Zwiedzający pobierają do zjazdu niezbędne wyposażenie w postaci lampy, pochłaniacza, znaczka kontrolnego oraz hełmu, możliwe jest pobranie także w razie potrzeby ubrania ochronnego.