Orla Perć dawniej i dziś
Almanach Orlej Perci
"Wycieczka Orlą Percią jest niezmiernie interesująca i piękna, a przytem wysoce pouczająca, w ciągu nader krótkiego czasu bowiem poznajemy wszystkie szczyty i przełęcze, leżące w grani głównej między Zawratem a Krzyżnem i nabieramy dokładnego pojęcia o budowie całej tej grupy. Widoki roztaczające się z Orlej Perci są wspaniałe i bynajmniej nie jednostajne, lecz owszem zmieniające się wciąż, w miarę tego, jak posuwamy się naprzód."
Janusz Chmielowski, 1908
Jak to o Orlej Perci dyskutowano ponad 100 lat temu.
Na podstawie materiałów TOPR i TPN
Opracowanie, grafika & foto: Albin Marciniak
Orla Perć jest szlakiem wysokogórskim biegnącym granią lub w jej pobliżu na odcinku od przełęczy Zawrat 2159 m n.p.m. do przełęczy Krzyżne 2112 m n.p.m. Jest słusznie uznawana za jedną z najtrudniejszych technicznie tras turystycznych poprowadzonych w Tatrach Wysokich. Na całej długości szlak jest znakowany na czerwono i w wielu trudniejszych miejscach wyposażony w ciągi stalowych sztucznych ułatwień: łańcuchy, klamry oraz drabinki. Zwykłe przejście Orlej Perci dzieli się na dwie lub trzy jednodniowe wycieczki, wykorzystując szlaki dojściowo-zejściowe.
Historia
W poważnym stopniu brana jest pod uwagę, wersja wprowadzenia ruchu jednokierunkowego od Świnicy do Przełęczy Zawrat. Sporo poważnych wypadków jest właśnie na tym odcinku. Spora część osób "przypadkowych" na Orlej Perci, generowana jest przez wyjazd kolejką na Kasprowy. Dojście z Kasprowego przez Świnicę jest znacznie łatwiejsze i mniej wymagające technicznie, niż podejście z Kuźnic przez Dolinę Gąsienicową i łańcuchy na Zawracie. Wprowadzenie ograniczenie ze Świnicy na Zawrat, bardzo znacząco zmniejszy ilość osób na tym odcinku, co może przełożyć się na ilość wypadków (w tym śmiertelnych).
Moim zdaniem, wprowadzenie obowiązku stosowania kasków na Orlej Perci, także może wyeliminować osoby "przypadkowe" często nie mające nawet podstawowej wiedzy gdzie się znajdują. Sam kas zwiększa bezpieczeństwo na szlakach o tak dużej ekspozycji, różnicy wysokości na jakiej poruszają się turyści względem siebie, i kruchość skał tworzących niebezpieczny "rumosz" strącany często przypadkowo.
Wypadki na Orlej Perci
Wypadki łącznie oraz śmiertelne.
Szlak dojściowy na wysokości Niebieskiej Przełęczy, Pomiędzy Świnicą a Zawratem, generujący ruch z Kasprowego Wierchu osób często przypadkowych, jest jak się okazuje szczególnie niebezpieczny. W tym miejscu TPN i TOPR planuje wprowadzić ruch jednokierunkowy.
Jedna z podstawowych zasad poruszania się wzdłuż łańcuchów brzmi: na jednym odcinku łańcucha, czyli pomiędzy dwoma kotwami, może w danym momencie znajdować się tylko jedna osoba. Najlepiej jeśli zaczniemy korzystać z danego łańcucha dopiero w momencie, kiedy idący przed nami turysta oddalił się już od drugiej kotwy nad nami (przy podchodzeniu) lub pod nami (przy schodzeniu). Niestosowanie się do tej reguły jest bardzo niebezpieczne. Przy czynnym używaniu łańcucha można wytrącić drugiego turystę z równowagi. W przypadku odpadnięcia znajdującego się wyżej turysty, asekurującego się za pomocą lonży wpiętej do łańcucha, dochodzi do kolizji pociągnięcia osoby poruszającej się niżej. Niestety, instynkt stadny jest w ludziach mocno zakorzeniony i mamy naturalną tendencję do "deptania po piętach" naszym sąsiadom. W terenie skalnym należy walczyć z tym nawykiem!.
Najnowsza bardzo dokładna fotograficzna mapa Orlej Perci
Mapa dostępna jest w Schronisku PTTK w Dolinie Roztoki oraz w Dolinie Pięciu Stawów Polskich.
To schronisko jest także najlepszym miejscem jako baza wypadowa przy przechodzeniu Orlej Perci.
– żółty szlak znad Czarnego Stawu Gąsienicowego na Skrajny Granat. Czas przejścia: 1:45 h, ↓ 1:20 h
- – czerwony (Orla Perć) przebiegający granią główną z Zawratu przez Kozi Wierch, Granaty i Buczynowe Turnie na Krzyżne.
Czas przejścia z Zawratu na Krzyżne: 6:40 h -
Szlaki dojściowe
W rejon Orlej Perci prowadzi wiele popularnych szlaków dojściowych, część z nich jest też często samodzielnym celem wycieczek. Orla Perć jest osiągalna od strony:
Kasprowego Wierchu i Świnicy- szlakiem czerwonym wzdłuż grani – trasa trudna, eksponowana, z ułatwieniami w postaci łańcuchów i klamer, 3 h;
- szlakiem niebieskim na Zawrat – trasa trudna, eksponowana, ubezpieczana łańcuchami, 2:30 h;
- szlakiem żółtym na Kozią Przełęcz – trasa trudna, ubezpieczana łańcuchami, 2:30 h;
- szlakiem czarnym, prowadzącym przez Rysę Zaruskiego i Żleb Kulczyńskiego – trasa trudna, ubezpieczana łańcuchami, 3 h;
- szlakiem zielonym wyprowadzającym między Zadnią Sieczkową Przełączkę a Zadni Granat – trasa średnio trudna, 3 h;
- szlakiem żółtym tuż pod wierzchołek Skrajnego Granata – trasa średnio trudna, 2:45 h;
- szlakiem żółtym przez Dolinę Pańszczycę na Krzyżne – trasa o niewielkich trudnościach technicznych, ale dość żmudna i długa, 3:30 h.
- szlakiem niebieskim na Zawrat – trasa o niewielkich trudnościach technicznych, 2 h;
- szlakiem żółtym na Kozią Przełęcz – trasa trudna, eksponowana, z łańcuchami i klamrami, 2 h;
- szlakiem czarnym na Kozi Wierch – trasa średnio trudna, żmudna, 2:15 h;
- szlakiem żółtym na Krzyżne – trasa o niewielkich trudnościach technicznych, trochę żmudna, 2:30 h.
Ze Skrajnego Granata schodzimy na Granacką Przełęcz, omijając Wielką Orlą Turniczkę. By wyjść na Orlą Basztę, pokonujemy drugą drabinkę jaka znajduje się na Orlej Perci.
