Zakrzówek i Skałki Twardowskiego w Krakowie
Jeszcze do niedawna krakowski Zakrzówek kojarzył się jedynie ze wspinaczką w Skałach Twardowskiego i klubem płetwonurków, niedostępny dla mieszkańców Krakowa i turystów. Swoją popularność spacerów i weekendowych pikników zawdzięcza bliskości centrum miasta jak i niezwykłemu urokowi miejsca nad wodą w otoczeniu zieleni. Dawne wyrobisko zachwyca kolorami o każdej porze roku a teren wokoło ostoja wielu gatunków zwierząt i owadów, w tym gatunków rzadkich objętych ochroną. Niebawem wiele się zmieni, bo rusza inwestycja mająca na celu poprawę stanu terenu jak i bezpieczeństwa wypoczywających. Teren do tej pory całkowicie "dziki" zmieni swój charakter na bardziej dostępny dla wszystkich, nie tylko osób nurkujących ze sprzętem.
Otwarcie czerwiec 2023r.
Od 1 sierpnia 2019r cały teren został zamknięty i przekazany do dyspozycji firmie budowlanej. Inwestycja miała potrwać dwa lata i teren Zakrzówka miał zostać ponownie udostępniony w 2021 r. Zakończenie prac i udostępnienie kompleksu planowane jest na czerwiec 2023r.
Zakrzówek – obszar Krakowa wchodzący w skład Dzielnicy VIII Dębniki. Dawna wieś włączona do Krakowa w 1909 jako X dzielnica katastralna. Pierwsze wzmianki o Zakrzówku pochodzą z 1238. W drugiej połowie XIX wieku zostały zbudowane tutaj umocnienia i koszary, które stanowiły część twierdzy Kraków.
Geneza nazwy
Jak głosi legenda, wśród okolicznych urwisk, mistrz Twardowski prowadził szkołę magii i czarnoksięstwa. Pewnego dnia, w wyniku eksplozji laboratorium, powstały skałki, które otrzymały jego imię. W rzeczywistości skałki te zaczęto łączyć z postacią Twardowskiego dopiero pod koniec XIX w., jako że w istocie Twardowski działał na terenie innych skałek – Krzemionek Podgórskich na Podgórzu i tam też była jego pracownia.
Nurkowanie
Kamieniołom wapienny Zakrzówek zalany został w 1990r. składa się z dwóch zbiorników połączonych ze sobą, przesmykiem o szerokości ok. 25m. Zjazd do wody tylko jeden, do drugiego zbiornika też tylko jedno zejście. Nurkowanie wzdłuż wapiennych ścian schodzących do 10-15m, poniżej półka i następna ścianka lub "piarg" biegnący w dół.
Akwen udostępniony jest obecnie dla celów nurkowania; dzierżawi go Centrum Nurkowe Kraken. Podwodne atrakcje spoczywają na głębokości 7-21 metrów i obejmują m.in. dużego fiata, autobus, furgonetkę, łodzie oraz dawną przebieralnię robotników. Pod wodą znajduje się także granitowa tablica upamiętniająca Karola Wojtyłę, który pracował na terenie kamieniołomu podczas II wojny światowej.
Akwen udostępniony jest obecnie dla celów nurkowania; dzierżawi go Centrum Nurkowe Kraken. Podwodne atrakcje spoczywają na głębokości 7-21 metrów i obejmują m.in. dużego fiata, autobus, furgonetkę, łodzie oraz dawną przebieralnię robotników. Pod wodą znajduje się także granitowa tablica upamiętniająca Karola Wojtyłę, który pracował na terenie kamieniołomu podczas II wojny światowej.
Głębokość max. 32m ale od głębokości ok 25m (maj 2008) znajduje się czarna zawiesina, w której widoczność spada do ok 0,5-1m (przy latarce). Poziom od którego zaczyna się czarna zawiesina co roku obniża się, może za kilka lat i na 31m będzie czysto.
Termika podobnie jak w jeziorach, w okresie maja termoklina na ok 3m i do końca czerwca przemieszcza się do 7m. W zimie widoczność na Zakrzówku wynosi 10-15m, w lecie spada do ok. 3-8m (poniżej 10m jest lepsza nawet do 12m), najlepsza widoczność występuje w czerwcu oraz wrześniu.
W sąsiedztwie zalewu znajdują się grupy skałek i ścian skalnych, nazywane Skałkami Twardowskiego. Do 1990 roku były one eksploatowane jako wapienny kamieniołom.
.JPG)
Pod koniec lipca 2016r podpisano umowę, kończąc w ten sposób proces przejęcia terenu od prywatnego inwestora.
Cały teren Zakrzówka oraz Skałek Twardowskiego, należący obecnie do Krakowa, stanie się terenem rekreacyjnym dla jego mieszkańców.
W dniu 6 września 2016 roku ogłoszono wyniki konkursu na projekt studialny dla zagospodarowania terenu Zakrzówka.
Wybrano 4 spośród 34 nadesłanych prac. Po wielogodzinnych obradach Jury jednogłośnie zadecydowało o nie przyznaniu I nagrody.
Wybrano 4 spośród 34 nadesłanych prac. Po wielogodzinnych obradach Jury jednogłośnie zadecydowało o nie przyznaniu I nagrody.
Projekt został stworzony przez mieszkańców Krakowa oraz aktywnych użytkowników terenu Zakrzówka, dobrze znających jego obecny stan, zastosowanie i ogromny potencjał. Jest wizją przekształcenia przestrzeni, przy możliwie najmniejszej ingerencji w naturę. Główną myślą przewodnią było wydzielenie funkcji tak aby każdy mógł w sposób bezpieczny i spokojny używać terenów zielonych w określony sposób.
Projekt proponuje w pełni funkcjonalną bazę nurkową, wydzielone ścieżki rowerowe, tory rowerowe trialowe oddalone od ciągów pieszych, baseny sportowe oraz kąpieliska dla słabiej pływających i dzieci. Przewidziane są także dwa duże wybiegi dla psów, siłownie na wolnym powietrzu, plac zabaw i skatepark oraz duża koszona łąka dla aktywności takich jak slackline, frisbee, badminton, czy inne gry społeczne i rodzinne. Punkty widokowe są lokowane w sposób zapewniający bezpieczeństwo także osobom wspinającym się a główne ciągi piesze są prowadzone z dala od skałek wspinaczkowych.
Dla amatorów pikników przewidziano placyki z grillami, stolikami i koszami na śmieci. Przy wejściach na teren parku zaprojektowano toalety i parkingi.
Dookoła jeziora biegnie ścieżka spacerowa z licznymi punktami widokowymi. W miejscu wyznaczonym przez zamawiającego znajduje się centrum edukacji ekologicznej – budynek wkopany w ziemię, tak aby jak najmniej ingerował w krajobraz. Forma basenów i plaży także wynika z aktualnego ukształtowania linii brzegowej. Wszystkie ścieżki są wykonane z naturalnych, lokalnych materiałów wodoprzepuszczalnych a nad terenami szczególnie cennymi ekologicznie zamiast ścieżek przewidziano drewniane podesty.
W projekcie przewidziano szereg rozwiązań wykorzystania energii odnawialnej.
opracowanie & foto
Zakrzówek i Skałki Twardowskiego 1.10.2016
Wyjątkowy urok tego miejsca, podkreślają kolory jesieni.
