Łowicki Park Etnograficzny w Maurzycach

Łowicz choć znany jest doskonale z pięknych wycinanek i kolorowych strojów ludowych, oraz z jedynego w Polsce rynku w kształcie trójkąta, ma do pokazania znacznie więcej. To właśnie przy drodze obok skansenu można zobaczyć najstarszy na świecie most spawany. Na terenie skansenu o powierzchni blisko 18 ha zgromadzono 42 obiekty: mieszkalne, sakralne i użytkowe. W większości pochodzą one z XIX i XX wieku. Wnętrza wyposażono w przedmioty odpowiednie dla danych obiektów, w tym umeblowanie, elementy gospodarstwa domowego, narzędzia rolnicze, obrazy i tkaniny.

W obrębie starej wsi znajduje się zagroda zamknięta - tzw. okólnik, popularna w regionie od poł. XIX w. W jej skład wchodzi chałupa ze Złakowa Borowego i rekonstrukcja obory kamiennej ze Złakowa Kościelnego. W jedną z dwóch pierzei bocznych wbudowany został drewniany lamus ze wsi Boczki. Chałupa należała do słynnej wycinankarki, Justyny Grzegory. Można tu zobaczyć m.in. bogato dekorowane wnętrze odświętne z zaaranżowanym miejscem pracy wycinankarki. Siedlisko zamyka stodoła ze wsi Wicie. W jej sąsiekach prezentowane są maszyny do obróbki zbóż i chłopskie pojazdy wyjazdowe.

Obok tej zagrody znajduje się chałupa ze wsi Skowroda z sienią i 2 izbami. W tej części skansenu usytuowana jest także zagroda otwarta, w skład której wchodzi chałupa ze Złakowa Borowego, stodoła i lamus z „rysiami” ze Złakowa Kościelnego oraz rekonstrukcja XVIII-wiecznej, drewnianej obory z Goleńska. W chałupie możemy zobaczyć narzędzia wykorzystywane do obróbki lnu i wykonywania tkanin samodziałowych.

Na teren skansenu przeniesiony został zespół sakralny z Wysokienic złożony z drewnianej, jednonawowej świątyni datowanej na 1758 r. oraz dzwonnicy z 1774 r. Kościół pod wezwaniem św. Marcina, fundacji arcybiskupa gnieźnieńskiego Adama Komorowskiego, wzniesiony został w stylu barokowym. Posiada dach kryty gontem z wieżyczką z sygnaturką oraz zachowany oryginalny wystrój wnętrza złożony m.in. z ołtarzy, ambony i chrzcielnicy. Obok świątyni zlokalizowano budynek plebanii z Pszczonowa z przeł. XIX/XX w. Translokacja i renowacja obiektów była współfinansowana ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Poszczególne budowle skansenu to:

kapliczka z Otolic (rekonstrukcja), pierwsza połowa XX w.,
kuźnia z pierwszej połowy XX w. (rekonstrukcja),
piec chlebowy z Boczek Chełmońskich, pierwsza połowa XX w. (rekonstrukcja),
chałupa ze Złakowa Borowego zaadaptowana na szkołę, druga połowa XIX w.,
chałupa ze Złakowa Borowego, połowa XIX w.,
obora kamienno-ceglana ze Złakowa Borowego, około 1930,
stodoła ze Złakowa Kościelnego, początek XX w.,
lamus z Radziejowic, XIX w.,
chałupa ze Złakowa Borowego, 1950,
stodoła z Boczek Chełmońskich, około 1930,
chałupa z Bogorii, koniec XIX w.,
kapliczka z Otolic (rekonstrukcja), pierwsza połowa XX w.,
wiatrak koźlak ze Świeryża, XIX w. (rekonstrukcja),
chałupa ze Złakowa Borowego, XIX/XX w.,
chałupa z Chlebowa, początek XX w.,
stodoła ze Złakowa Borowego, początek XX w.,
chałupa z Łaguszewa, koniec XIX w.,
lamus z Niedźwiady, pierwsza połowa XX w.,
obora drewniano-kamienna (rekonstrukcja),
stodoła z Otolic, początek XX w.,
chałupa ze Złakowa Borowego, lata 80. XIX w.,
obora kamienno-ceglana z Mastek, 1924,
rekonstrukcja brogu,
stodoła ze Złakowa Borowego, 1948,
piec chlebowy z Otolic, okres międzywojenny,
chałupa ze Złakowa Borowego, pierwsza połowa XIX w.,
obora drewniana z końca XVIII w. (rekonstrukcja),
lamus ze Złakowa Kościelnego, połowa XIX w.,
stodoła ze Złakowa Kościelnego, początek XX w.,
stodoła z Maurzyc, początek XX w.,
dzwonnica z Wysokienic, 1774,
kościół z Wysokienic, 1758,
plebania z Pszczonowa, początek XX w. (obiekt występował w filmie Chłopi w reżyserii Jana Rybkowskiego),
krzyż z Maurzyc, XIX w.,
chałupa z Niespuszy, połowa XIX w.,
kapliczka słupowa z XIX w.,
chałupa ze Skowrody, połowa XIX w.,
zagroda zamknięta:
chałupa ze Złakowa Borowego (połowa XIX w.),
lamus z Boczek Chełmońskich (koniec XIX w.),
obora kamienna z końca XIX w. (rekonstrukcja),
stodoła z Wicia, początek XX w.,
rekonstrukcja brogu,
ekspozycja sprzętu pożarniczego,
remiza ze Złakowa Borowego, 1913 (rekonstrukcja),
scena plenerowa.

Uzupełnieniem skansenu w Maurzycach, jest ekspozycja przy rynku w Łowiczu.

Na terenie ogrodu przy gmachu głównym muzeum znajduje się Ośrodek Plenerowy Budownictwa Ludowego popularnie nazywany miniskansenem. Prezentowane są tu najstarsze, przeniesione z terenu dawnego Księstwa Łowickiego, budynki mieszkalne i gospodarcze. Tworzą one dwie zagrody: XVIII-wieczną zagrodę typu otwartego oraz XIX-wieczną zagrodę zamkniętą (okólnik). Na ich przykładzie można zapoznać się ze zmianami zachodzącymi w konstrukcjach architektonicznych oraz rozplanowaniu i wystroju wnętrz chłopskich w Regionie Łowickim. Ekspozycję uzupełnia wystawa sprzętów oraz pojazdów używanych w gospodarstwie wiejskim.

Stary Rynek 5–7, Łowicz