Słynny ufortyfikowany meczet z VII wieku, z murami obronnymi i czworobocznym minaretem. Jedno z najstarszych miejsc kultu w świecie islamskim.
Meczet wraz z dziedzińcem ma powierzchnię około 9 tys. metrów kwadratowych, a obwód jego murów wynosi 405 metrów.
Wypoczywając w Tunezji a tym bardziej zwiedzając ten wyjątkowo różnorodny kraj, nie sposób pominąć równie wyjątkowych zabytków. Tych w Tunezji nie brakuje, choć jest to stosunkowo niewielki kraj którego znaczna część zajmuje Pustynia Sahara. Amfiteatr w El Jeam, Synagoga EL Ghriba, Sidi Bou Said, Muzeum w Kartaginie to zaledwie początek długiej listy miejsc i obiektów jakie warto zobaczyć. Meczet Sidi Ukby w Kairouan jest jednym z takich obiektów które powinny być na liście Tunisia must have. Dlaczego tak jest ? O tym już konkretnie poniżej.
Pierwszy meczet został zbudowany w 670 roku, krótko po przybyciu muzułmanów do Afryki Północnej. Jego twórcą był Ukba ibn Nafi, założyciel Kairuanu. Pierwsza świątynia została jednak zniszczona i w 863 roku został ufundowany przez emira Abu Ibrahima Ahmada drugi na jego miejsce. Meczet stał się najważniejszym meczetem w Afryce Północnej; siedem pielgrzymek do Kairuanu rekompensuje jedną obowiązkową dla każdego muzułmanina pielgrzymkę do Mekki.
Aby wejść na teren meczetu należy wykupić bilet. Koszt jest raczej symboliczny i wynosi kilka dinarów. Jak nakazuje tradycja w krajach muzułmańskich, obowiązują zasady dotyczące ubioru. Kobiety obowiązkowo nakrycie głowy, zakryte ramiona i kolana. Przy wejściu można skorzystać z dostępnej garderoby. Używana jest wielokrotnie przez obce osoby, stad sugestia by nosić coś własnego.
Meczet z zewnątrz ma wygląd typowy dla stylu obowiązującego w okresie panowania dynastii Aghlabidów; wielki minaret i meczet robi znacznie większe wrażenie po wejściu do środka. Muzułmanie mogą wejść do meczetu dziewięcioma bramami, innowiercy tylko jedną bramą główną od strony ulicy Ukba ibn Nafi. Dziedziniec jest wyłożony płytami nachylonymi w stronę ozdobnego otworu w centralnej części, gdzie znajduje się cysterna z IX wieku zbierająca wodę deszczową obmywającą posadzkę.
Dziedziniec otacza ok. 400 kolumn zwieńczonych łukowymi portykami. Kolumny zostały sprowadzone z różnych budowli rzymskich, bizantyjskich i chrześcijańskich. Na kolumnach nadal widoczne są religijne symbole.
Po północnej części dziedzińca znajduje się, wznoszący się na 35 metrów, trzy-poziomowy kwadratowy minaret. Pierwszy poziom pochodzi z 728 roku; w jego murach wmurowane są dwie rzymskie tablice z łacińskimi inskrypcjami.
Do sali modlitewnej, zwieńczonej wielką kopułą wchodzi się przez rzeźbione drewniane drzwi z 1829 roku. Sala modlitewna złożona jest z siedemnastu naw podtrzymywanych przez 414 starożytnych kolumn marmurowych i porfirowych sprowadzonych z Kartaginy i Susy. Sala jest oświetlona żyrandolami, a na posadzce rozścielone są dywany. Główny korytarz prowadzi do kaflowej niszy modlitewnej z IX wieku. Płytki z niszy, jak i drzewo, z którego zbudowany został minbar, pochodzą z Bagdadu. Wewnątrz świątyni znajdują się również groby lokalnych świętych.
Wielki Meczet w Kairouan powstał w miejscu pierwszego muzułmańskiego oratorium w Maghrebie, które zostało zbudowane przez „Uqba ibn Nafi w 50 (670). Po remoncie przeprowadzonym przez Hasana ibn Nu'mana w 84 (703), rozbudowie za gubernatora Bichra ibn Safwana (103–9 / 722–8) i kolejnej renowacji za Yazida ibn Hatima w 155 (772) meczet został całkowicie przebudowany przez aghlabidzkiego księcia Ziyadata Allaha I w 221 (836), kiedy to przybrał obecne rozmiary.
Rue de La Kasbah, Kairouan, Tunezja
lokalizacja miasta Kairouan i meczetu na mapie Tunezji
