Święto Rękawki na Kopcu Krakusa

Święto Rękawki na Kopcu Krakusa

  Miejsce: najstarsza w Krakowie budowla wzniesiona ludzką ręką. Termin: pierwszy wtorek po Wielkanocy. Już 11 kwietnia 2023 r. zapraszamy na kolejną edycję Tradycyjnego Święta Rękawki na Kopcu Krakusa. Motywem przewodnim tegorocznych obchodów będzie „Przybycie Słowian do kraju nad Wisłą”. Uczestnicy będą więc mogli nie tylko zobaczyć rekonstrukcje wczesnośredniowiecznych zwyczajów Słowian, związanych z wiosennym świętem zmarłych,  obejrzeć z  bliska starcie dwóch wielkich armii, czy zajrzeć do słowiańskiej osady, ale również dowiedzieć się jak wyglądało „spotkanie starego z nowym”, odwiedzić uroczysko, w którym pokonane bóstwa będą zwodzić przybyłych, a także spotkać słowiańskie stwory namawiające do osiedlenia się w nowej osadzie. Wstęp na wydarzenie jest wolny.

XV wiek - na Kopcu Krakusa odbywały się tajemne obrzędy zaduszek wiosennych, z ucztą pogrzebową i paleniem ogni, gromionych w "Kazaniach trzemieniańskich" Michała z Żarnowca /1497 r./.
II poł. XVI wieku "Księgi Hetmańskie" Stanisława Sarneckiego: "Szczepili lucos z drzew osobliwych gaiki i pieniądze szczero - srebrne, które zowią świętego Jana pieniędzmi rozsiewali/.../ i igrzyska tu rozmaite sprawowali. Prawdopodobnie zaduszki odbywały się w pierwszy dzień wiosny, i na tę okazję wzgórze Kopca iluminowane było oczyszczającym ogniem, sadzono święte gaiki, przypuszczalnie by dusze zmarłych powracających w postaci ptaków miały gdzie odpocząć. Złe duchy organizując pokazy walk szermiercznych i prawdopodobnie z tego samego powodu w ziemię zaorywano monety z podobiznami św. Jana. Aby odciągnąć uczestników pogańskiego święta władze kościelne wybudowały kościół pod wezwaniem św. Benedykta, w którym to kościółku odpust odbywał się tego samego dnia co zaduszki.

W tym roku sięgniemy do najwcześniejszej historii Słowian i jednocześnie plemienia Wiślan, a więc do momentu ich przybycia na tereny dzisiejszej Małopolski. Oczywiście przedstawimy te dzieje w sposób symboliczny, a wszystko odbywać się będzie na dwóch płaszczyznach – ludzkiej i boskiej – które od czasu do czasu będą się przenikać. Powstanie zatem pierwotna palisada, która będzie skromniejszą przeciwwagą dla bogatej osady z X wieku, a armia Wiślan będzie musiała siłą wyrwać krakowską krainę jej starszym mieszkańcom. Zaś słowiańscy bogowie, podobnie jak ich ludzcy poplecznicy, stoczą bój ze swoimi poprzednikami, o przychylność których do tej porty zabiegali mieszkańcy tych ziem.

 Szczegóły na ckpodgorza.pl.

Jak co roku, Święto Rękawki rozpocznie obrzęd rozpalenia ognia (godz. 12.00), a tuż po nim odbędzie się zwyczajowy bieg wojów (w pełnym uzbrojeniu) wokół Kopca (godz. 12.30). Po zakończeniu biegu wszystkie drużyny biorące udział w wydarzeniu (około 30) zaprezentują się publiczności. Będą wśród nich grupy rekonstrukcyjne z całej Polski, od Tatr po Bałtyk – m.in. z: Katowic, Krakowa, Tarnowa, Łodzi, Wrocławia, Zakopanego czy pomorskich miejscowości. Nie zabraknie także tradycyjnej wróżby pomyślności dla grodu Krakowa, w której kluczową rolę odegra wielkich rozmiarów kołacz (godz. 15.00).

W programie Tradycyjnego Święta Rękawki 2023 znalazły się również ciekawe inscenizacje, nawiązujące do motywu przewodniego tegorocznej edycji wydarzenia. Na szczycie Kopca i jego zboczach rozegra się „Walka starych bogów z nowymi” (godz. 14.00) – bóstwa słowiańskie zatriumfują, a pokonani strażnicy dawnego porządku odejdą do cienistej doliny. Będzie też można poznać krakowską wersję „Podania o Lechu, Czechu i Rusie”, opowiadającego o początkach Państwa polskiego (godz. 16.30). Zaprezentowana zostanie również rekonstrukcja tryzny, czyli wczesnosłowiańskiego pochówku (godz. 17.30).

 

 

 

 

 

Punktem kulminacyjnym (godz. 15.30) będzie bitwa wojów – nowoprzybyli Wiślanie zmierzą się z wojownikami broniącymi swego terytorium. Dwie potężne armie staną naprzeciw siebie u stóp Kopca Krakusa, skrzyżują miecze, topory, tarcze i nie szczędząc sił powalczą o zwycięstwo. Wiślan będą wspierać słowiańscy bogowie – m.in. Światowid (bóg urodzaju i wojny, naczelny bóg Słowian połabskich), Swaróg (bóg ognia i kowalstwa), Weles (bóg podziemi, patron kupców i rzemiosła), czy Jaryło (słowiańskie bóstwo płodności i wiosny). Ich przychylność może mieć decydujący wpływ na wynik zbrojnej potyczki. 

 

 

 

 

Przez cały czas trwania Święta Rękawki będzie też można zaglądać do uroczyska, w którym pokonane i sprowadzone do roli demonów bóstwa będą zwodzić przybyłych, a także spotkać słowiańskie stwory namawiające do osiedlenia się w nowej osadzie – m.in. ubożęta (zamieszkujące domowe zapiecki opiekuńcze duchy) i chmurniki (inaczej obłoczniki lub płanetniki, istoty uosabiające zjawiska atmosferyczne, odpowiedzialne za przemieszczanie się chmur, zsyłające burzę i grad). Chętni będą również mogli przyjrzeć się z bliska budowie palisady, mającej osłaniać nowe siedlisko Słowian. 

 

 

 

 

Podczas wydarzenia zadbamy także o muzyczne akcenty z epoki. W programie Święta Rękawki znalazł się 30-minutowy koncert zespołu folkowego Daj Ognia (godz. 17.00). Jego muzyka łączy dźwięki archaicznych lir smyczkowych, białego śpiewu, dud, bębnów i kości, które splatają się w niezwykłe brzmienie – pełne melancholii, a jednocześnie porywające do tańca. Zespół zapewni też oprawę muzyczną dla najważniejszych elementów programu Święta Rękawki – w tym wielkiej bitwy wojów, biegu wojów wokół Kopca czy inscenizacji. 

 

 

 

 

godz. 11.30 | Wejście wojów na Kopiec Krakusa
godz. 12.00 | Obrzęd rozpalenia ognia na Kopcu Krakusa
godz. 12.30 | Bieg wojów w pełnym uzbrojeniu dookoła Kopca
godz. 13.00 | Przedstawienie przybyłych drużyn
godz. 14.00 | Inscenizacja „Walka starych bogów z nowymi”
godz. 15.00 | Wróżba pomyślności dla grodu Krakowa
godz. 15.30 | Bitwa wojów: nowoprzybyli Wiślanie kontra osadnicy, czyli pojedynek starego porządku z nowym (z udziałem słowiańskich bogów)
godz. 16.30 | Inscenizacja „Podanie o Lechu, Czechu i Rusie – wersja krakowska”
godz. 17.00 | Koncert zespołu Daj Ognia – muzyka średniowieczna
godz. 17.30 | Inscenizacja „Tryzna – pochówek wczesnosłowiański”