Święto Rękawki na Kopcu Krakusa

Święto Rękawki na Kopcu Krakusa

  Miejsce: najstarsza w Krakowie budowla wzniesiona ludzką ręką. Termin: pierwszy wtorek po Wielkanocy. Już 2 kwietnia 2024 r. zapraszamy na kolejną edycję Tradycyjnego Święta Rękawki na Kopcu Krakusa. Uczestnicy będą więc mogli nie tylko zobaczyć rekonstrukcje wczesnośredniowiecznych zwyczajów Słowian, związanych z wiosennym świętem zmarłych,  obejrzeć z  bliska starcie dwóch wielkich armii, czy zajrzeć do słowiańskiej osady, ale również dowiedzieć się jak wyglądało „spotkanie starego z nowym”, odwiedzić uroczysko, w którym pokonane bóstwa będą zwodzić przybyłych, a także spotkać słowiańskie stwory namawiające do osiedlenia się w nowej osadzie. Wstęp na wydarzenie jest wolny.

XV wiek - na Kopcu Krakusa odbywały się tajemne obrzędy zaduszek wiosennych, z ucztą pogrzebową i paleniem ogni, gromionych w "Kazaniach trzemieniańskich" Michała z Żarnowca /1497 r./.
II poł. XVI wieku "Księgi Hetmańskie" Stanisława Sarneckiego: "Szczepili lucos z drzew osobliwych gaiki i pieniądze szczero - srebrne, które zowią świętego Jana pieniędzmi rozsiewali/.../ i igrzyska tu rozmaite sprawowali. Prawdopodobnie zaduszki odbywały się w pierwszy dzień wiosny, i na tę okazję wzgórze Kopca iluminowane było oczyszczającym ogniem, sadzono święte gaiki, przypuszczalnie by dusze zmarłych powracających w postaci ptaków miały gdzie odpocząć. Złe duchy organizując pokazy walk szermiercznych i prawdopodobnie z tego samego powodu w ziemię zaorywano monety z podobiznami św. Jana. Aby odciągnąć uczestników pogańskiego święta władze kościelne wybudowały kościół pod wezwaniem św. Benedykta, w którym to kościółku odpust odbywał się tego samego dnia co zaduszki.

W tym roku sięgniemy do najwcześniejszej historii Słowian i jednocześnie plemienia Wiślan, a więc do momentu ich przybycia na tereny dzisiejszej Małopolski. Oczywiście przedstawimy te dzieje w sposób symboliczny, a wszystko odbywać się będzie na dwóch płaszczyznach – ludzkiej i boskiej – które od czasu do czasu będą się przenikać. Powstanie zatem pierwotna palisada, która będzie skromniejszą przeciwwagą dla bogatej osady z X wieku, a armia Wiślan będzie musiała siłą wyrwać krakowską krainę jej starszym mieszkańcom. Zaś słowiańscy bogowie, podobnie jak ich ludzcy poplecznicy, stoczą bój ze swoimi poprzednikami, o przychylność których do tej porty zabiegali mieszkańcy tych ziem.

 Szczegóły na ckpodgorza.pl.

Jak co roku, Święto Rękawki rozpocznie obrzęd rozpalenia ognia (godz. 12.00), a tuż po nim odbędzie się zwyczajowy bieg wojów (w pełnym uzbrojeniu) wokół Kopca (godz. 12.30). Po zakończeniu biegu wszystkie drużyny biorące udział w wydarzeniu (około 30) zaprezentują się publiczności. Będą wśród nich grupy rekonstrukcyjne z całej Polski, od Tatr po Bałtyk – m.in. z: Katowic, Krakowa, Tarnowa, Łodzi, Wrocławia, Zakopanego czy pomorskich miejscowości. Nie zabraknie także tradycyjnej wróżby pomyślności dla grodu Krakowa, w której kluczową rolę odegra wielkich rozmiarów kołacz (godz. 15.00).

W programie Tradycyjnego Święta Rękawki 2023 znalazły się również ciekawe inscenizacje, nawiązujące do motywu przewodniego tegorocznej edycji wydarzenia. Na szczycie Kopca i jego zboczach rozegra się „Walka starych bogów z nowymi” (godz. 14.00) – bóstwa słowiańskie zatriumfują, a pokonani strażnicy dawnego porządku odejdą do cienistej doliny. Będzie też można poznać krakowską wersję „Podania o Lechu, Czechu i Rusie”, opowiadającego o początkach Państwa polskiego (godz. 16.30). Zaprezentowana zostanie również rekonstrukcja tryzny, czyli wczesnosłowiańskiego pochówku (godz. 17.30).

 

 

 

 

 

Punktem kulminacyjnym (godz. 15.30) będzie bitwa wojów – nowoprzybyli Wiślanie zmierzą się z wojownikami broniącymi swego terytorium. Dwie potężne armie staną naprzeciw siebie u stóp Kopca Krakusa, skrzyżują miecze, topory, tarcze i nie szczędząc sił powalczą o zwycięstwo. Wiślan będą wspierać słowiańscy bogowie – m.in. Światowid (bóg urodzaju i wojny, naczelny bóg Słowian połabskich), Swaróg (bóg ognia i kowalstwa), Weles (bóg podziemi, patron kupców i rzemiosła), czy Jaryło (słowiańskie bóstwo płodności i wiosny). Ich przychylność może mieć decydujący wpływ na wynik zbrojnej potyczki. 

 

 

 

 

Przez cały czas trwania Święta Rękawki będzie też można zaglądać do uroczyska, w którym pokonane i sprowadzone do roli demonów bóstwa będą zwodzić przybyłych, a także spotkać słowiańskie stwory namawiające do osiedlenia się w nowej osadzie – m.in. ubożęta (zamieszkujące domowe zapiecki opiekuńcze duchy) i chmurniki (inaczej obłoczniki lub płanetniki, istoty uosabiające zjawiska atmosferyczne, odpowiedzialne za przemieszczanie się chmur, zsyłające burzę i grad). Chętni będą również mogli przyjrzeć się z bliska budowie palisady, mającej osłaniać nowe siedlisko Słowian. 

 

 

 

 

Podczas wydarzenia zadbamy także o muzyczne akcenty z epoki. W programie Święta Rękawki znalazł się 30-minutowy koncert zespołu folkowego Daj Ognia (godz. 17.00). Jego muzyka łączy dźwięki archaicznych lir smyczkowych, białego śpiewu, dud, bębnów i kości, które splatają się w niezwykłe brzmienie – pełne melancholii, a jednocześnie porywające do tańca. Zespół zapewni też oprawę muzyczną dla najważniejszych elementów programu Święta Rękawki – w tym wielkiej bitwy wojów, biegu wojów wokół Kopca czy inscenizacji. 

 

 

 

 

godz. 11.30 | Wejście wojów na Kopiec Krakusa
godz. 12.00 | Obrzęd rozpalenia ognia na Kopcu Krakusa
godz. 12.30 | Bieg wojów w pełnym uzbrojeniu dookoła Kopca
godz. 13.00 | Przedstawienie przybyłych drużyn
godz. 14.00 | Inscenizacja „Walka starych bogów z nowymi”
godz. 15.00 | Wróżba pomyślności dla grodu Krakowa
godz. 15.30 | Bitwa wojów: nowoprzybyli Wiślanie kontra osadnicy, czyli pojedynek starego porządku z nowym (z udziałem słowiańskich bogów)
godz. 16.30 | Inscenizacja „Podanie o Lechu, Czechu i Rusie – wersja krakowska”
godz. 17.00 | Koncert zespołu Daj Ognia – muzyka średniowieczna
godz. 17.30 | Inscenizacja „Tryzna – pochówek wczesnosłowiański”