Twierdza Kraków Fort 50 ½ Ost ,,Barycz” - Gurtelhauptwerk Barycz
Muzeum Twierdzy Kraków
Rozproszone Ekomuzeum Cywilizacji i Wojen XIX i XX w.
Jeden z najbardziej tajemniczych obiektów Twierdzy Kraków i Muzeum Twierdzy Kraków. Przez lata ukryty za ogrodzeniem i niedostępny dla turystów i miłośników fortyfikacji. Przekształcony przez zimną wojnę, skrywa w sobie wiele ciekawostek i tajemnic, będąc przy okazji jednym z najlepiej zachowanych dzieł obronnych Twierdzy Kraków. Czy austro-węgierskie forty mogły być przydatne w czasach zimnej wojny, jakie urządzenia i instalacje znajdowały się w forcie, który od zawsze intrygował nie tylko pasjonatów fortyfikacji, jakie eksperymenty były w nim przeprowadzane przez polskich naukowców po Drugiej Wojnie Światowej, oraz co robili we forcie Niemcy w czasie okupacji ? O tym wszystkim poniżej.
Rozproszone Ekomuzeum Cywilizacji i Wojen XIX i XX w.
Jeden z najbardziej tajemniczych obiektów Twierdzy Kraków i Muzeum Twierdzy Kraków. Przez lata ukryty za ogrodzeniem i niedostępny dla turystów i miłośników fortyfikacji. Przekształcony przez zimną wojnę, skrywa w sobie wiele ciekawostek i tajemnic, będąc przy okazji jednym z najlepiej zachowanych dzieł obronnych Twierdzy Kraków. Czy austro-węgierskie forty mogły być przydatne w czasach zimnej wojny, jakie urządzenia i instalacje znajdowały się w forcie, który od zawsze intrygował nie tylko pasjonatów fortyfikacji, jakie eksperymenty były w nim przeprowadzane przez polskich naukowców po Drugiej Wojnie Światowej, oraz co robili we forcie Niemcy w czasie okupacji ? O tym wszystkim poniżej.
Fort 50 ½ Ost ,,Barycz”
Gürtelhauptwerk – czyli fort główny – Barycz powstał w epoce fortów pancernych. Zbudowany w latach 1897-98 wraz z sąsiednim fortem 50½ West ,,Kosocice” strzegł południowo-wschodniego narożnika Twierdzy. Po mobilizacji 4 oficerów miało dowodzić załogą złożoną z 113 artylerzystów, 56 piechurów i 6 pionierów. Ich wojennym domem był blok koszarowo-bojowy chroniony grubymi warstwami betonu, z pancernymi drzwiami i okiennicami. Aby skutecznie odpierać nieprzyjacielskie szturmy fort został silnie uzbrojony. W czterech obrotowych wieżach umieszczonych na potężnym stropodachu kryły się armaty Skody 8 cm Wz 1894. Piąta wieża służyła do obserwacji. Osłonięte pancerzem ze staliwa armaty wspierały sąsiednie forty, mogły też ostrzeliwać trakt lwowski. Gdyby nieprzyjaciel zdołał podejść bardzo blisko zatrzymać miała go głęboka sucha fosa i broniący jej żołnierze ukryci w galerii oraz dwóch kaponierach. Oprócz karabinów dysponowali oni czterema szybkostrzelnymi armatami 6 cm Wz 1899. Mieli zapewnioną bezpieczną komunikację z blokiem koszarowo-bojowym poprzez podziemny chodnik – tzw. poternę. Artylerię ,,Baryczy” dopełniały dwie armaty 8 cm umieszczone w ,,zdradzieckim” tradytorze. Na początku grudnia 1914 r. gdy 3 Armia rosyjska próbowała zdobyć Kraków „Barycz” broniła podejścia od strony Wieliczki. Wspomagała też ogniem forty: 50 „Prokocim” i 51 „Rajsko”. Po I wś fort był w dyspozycji Wojska Polskiego. W czasie II wś gospodarzyli w nim Niemcy – zostały po nich pamiątkowe napisy. W latach 1957-61 naukowcy z AGH testowali w ,,Baryczy” polskie rakiety meteorologiczne. Potem w czasach zimnej wojny LWP wykorzystywało fort na własne potrzeby. Dzisiaj w ,,Baryczy” znajduje się oddział Muzeum Twierdzy Kraków. Oglądając wystawę stałą można poznać historię krakowskiej twierdzy i dowiedzieć się jak pod koniec 1914 roku pod dawną stolicą Polski zatrzymano niepowstrzymany dotąd rosyjski ,,walec parowy” – co odmieniło losy wielkiej wojny i zadecydowało o historii Europy a tym samym świata. Niezapomnianym przeżyciem będzie też wyprawa z przewodnikiem 10 metrów w głąb ziemi – do robiącej niesamowite wrażenie poterny, a następnie spacer wśród dzikiej przyrody po dnie najgłębszej w Twierdzy Kraków fosy. To właśnie w niej młodzi polscy inżynierowie eksperymentowali z silnikami rakietowymi.
opracowanie:Gürtelhauptwerk – czyli fort główny – Barycz powstał w epoce fortów pancernych. Zbudowany w latach 1897-98 wraz z sąsiednim fortem 50½ West ,,Kosocice” strzegł południowo-wschodniego narożnika Twierdzy. Po mobilizacji 4 oficerów miało dowodzić załogą złożoną z 113 artylerzystów, 56 piechurów i 6 pionierów. Ich wojennym domem był blok koszarowo-bojowy chroniony grubymi warstwami betonu, z pancernymi drzwiami i okiennicami. Aby skutecznie odpierać nieprzyjacielskie szturmy fort został silnie uzbrojony. W czterech obrotowych wieżach umieszczonych na potężnym stropodachu kryły się armaty Skody 8 cm Wz 1894. Piąta wieża służyła do obserwacji. Osłonięte pancerzem ze staliwa armaty wspierały sąsiednie forty, mogły też ostrzeliwać trakt lwowski. Gdyby nieprzyjaciel zdołał podejść bardzo blisko zatrzymać miała go głęboka sucha fosa i broniący jej żołnierze ukryci w galerii oraz dwóch kaponierach. Oprócz karabinów dysponowali oni czterema szybkostrzelnymi armatami 6 cm Wz 1899. Mieli zapewnioną bezpieczną komunikację z blokiem koszarowo-bojowym poprzez podziemny chodnik – tzw. poternę. Artylerię ,,Baryczy” dopełniały dwie armaty 8 cm umieszczone w ,,zdradzieckim” tradytorze. Na początku grudnia 1914 r. gdy 3 Armia rosyjska próbowała zdobyć Kraków „Barycz” broniła podejścia od strony Wieliczki. Wspomagała też ogniem forty: 50 „Prokocim” i 51 „Rajsko”. Po I wś fort był w dyspozycji Wojska Polskiego. W czasie II wś gospodarzyli w nim Niemcy – zostały po nich pamiątkowe napisy. W latach 1957-61 naukowcy z AGH testowali w ,,Baryczy” polskie rakiety meteorologiczne. Potem w czasach zimnej wojny LWP wykorzystywało fort na własne potrzeby. Dzisiaj w ,,Baryczy” znajduje się oddział Muzeum Twierdzy Kraków. Oglądając wystawę stałą można poznać historię krakowskiej twierdzy i dowiedzieć się jak pod koniec 1914 roku pod dawną stolicą Polski zatrzymano niepowstrzymany dotąd rosyjski ,,walec parowy” – co odmieniło losy wielkiej wojny i zadecydowało o historii Europy a tym samym świata. Niezapomnianym przeżyciem będzie też wyprawa z przewodnikiem 10 metrów w głąb ziemi – do robiącej niesamowite wrażenie poterny, a następnie spacer wśród dzikiej przyrody po dnie najgłębszej w Twierdzy Kraków fosy. To właśnie w niej młodzi polscy inżynierowie eksperymentowali z silnikami rakietowymi.
Muzeum Twierdzy Kraków i Albin Marciniak
Będący obecnie jednym z sześciu wchodzących w skład Muzeum Twierdzy Kraków
Rozproszone Ekomuzeum Cywilizacji i Wojen XIX i XX w.
Rozproszone Ekomuzeum Cywilizacji i Wojen XIX i XX w.
Zwiedzanie za zgodą użytkownika obiektu.
izba wieży pancernej armatniej (są takie cztery - dotychczas były zamurowane i niedostępne, udostępnione do zwiedzania są na razie dwie)
izba wieży pancernej armatniej (są takie cztery - dotychczas były zamurowane i niedostępne, udostępnione do zwiedzania są na razie dwie)
izba wieży pancernej obserwacyjnej i wybieżnia na tzw ławkę strzelecką na stropodachu (jak wyżej zamurowne)
rosyjski telegraf
zejście do poterny i potern ( "potajnik" czyli tajne przejście) łącząc fort, pod fosą z tzw. galerią przeciwstoku
zejście do poterny i potern ( "potajnik" czyli tajne przejście) łącząc fort, pod fosą z tzw. galerią przeciwstoku
zejście do poterny i potern ( "potajnik" czyli tajne przejście) łącząc fort, pod fosą z tzw. galerią przeciwstoku
zejście do poterny i potern ( "potajnik" czyli tajne przejście) łącząc fort, pod fosą z tzw. galerią przeciwstoku
galeria strzelecka przeciwstoku
kaponiera z zewnątrz
kaponiera z zewnątrz
druga kaponiera
wewnątrz kaponiery i jej pancerz dla dwóch armat
pancerz drugiej kaponiery (innego typu, razem wyczerpuje to zasób zachowanych pancerzy tego rodzaju w Polsce)
strzelnica karabinowa z mocowaniem karabinu. ("galeria" łącznie z kaponierami broniła fosy)
zejście do poterny i potern ( "potajnik" czyli tajne przejście) łącząc fort, pod fosą z tzw. galerią przeciwstoku
zejście do poterny i potern ( "potajnik" czyli tajne przejście) łącząc fort, pod fosą z tzw. galerią przeciwstoku
"wizytówki" żołnierzy wydrapane na cegłach
Fort 50 1 Ost ,,Barycz”
Fort 50 1 Ost ,,Barycz”
Forty i twierdze w Polsce
.
