Autograf "De revolutionibus orbium coelestium" Mikołaja Kopernika

Muzea Odsłony: 1719

Autograf "De revolutionibus orbium coelestium" Mikołaja Kopernika

"O obrotach sfer niebieskich" wystawiony na widok publiczny

Rok 2023, został ustanowiony przez Sejm Rzeczpospolitej Polskiej Rokiem Mikołaja Kopernika. Składały się na to trzy ważne rocznice związane z wybitnym astronomem – 550. rocznica urodzin, 480. rocznica śmierci, a także 480. rocznica pierwszego wydania jego dzieła "De revolutionibus orbium coelestium".

Autograf "De revolutionibus orbium coelestium" Mikołaja Kopernika, foto Albin Marciniak

Światowy Kongres Kopernikański organizowany jest w 550. rocznicę urodzin wielkiego astronoma. Inauguracja kongresu odbyła się 19 lutego w Toruniu. Kolejne obrady odbywać się będą w Krakowie (24-26 maja), Olsztynie (21-24 czerwca), a we wrześniu powrócą ponownie do Torunia.

Kraków będący miejscem szczególnym na mapie Szlaku Kopernikańskiego, gdzie poza organizacją Kongresu, przygotował wyjątkową wystawę: "Mikołaj Kopernik - odnowiciel astronomii". To właśnie w Krakowie w Bibliotece Jagiellońskiej znajduje się jedna z najcenniejszych ksiąg na świecie.

Po raz pierwszy w takiej formule, można zobaczyć najważniejsze kopernikana znajdujące się w zbiorach Biblioteki Jagiellońskiej, m.in. przechowywany na co dzień w skarbcu rękopis dzieła "De revolutionibus orbium coelestium". Rękopis Mikołaja Kopernika oraz jego trzy pierwsze wydania (Norymberga 1543, Bazylea 1566 oraz Amsterdam 1617) pokazane zostały w kontekście przełomu, jaki dokonał się dzięki nim w astronomii, nauce i filozofii. Na tej wyjątkowej wystawie pokazano także inne księgi ściśle związane z życiem i twórczością Mikołaja Kopernika.

Jak błędnie podają wyniki wyszukiwarki Google, "De revolutionibus orbium coelestium" nie jest oprawiony w złoto i nie jest wysadzany kamieniami szlachetnymi, czym próbują zachęcić nieuczciwi sprzedawcy, pisząc że: "Niniejsza księga to doskonała kopia niezwykłego unikatu"- (mennicapapieska.pl, manuscriptum.pl czy culture.pl). To wierutne bzdury i kłamstwo. Rękopis Mikołaja Kopernika to skromnie wyglądająca księga, będąca jedną z najdroższych na świecie, bez złota i tych "wodotrysków".

Autograf "De revolutionibus orbium coelestium" Mikołaja Kopernika oraz szkatuła w której przechowywana jest księga. foto Albin Marciniak

Wystawa podzielona została na trzy części: pierwsza poświęcona będzie astronomii przedkopernikańskiej, druga skupia się wokół opublikowanego w 1543 roku opus magnum Kopernika. Trzecia część wystawy poświęcona jest recepcji heliocentrycznej teorii Kopernika.

Spośród 277 zachowanych egzemplarzy pierwszej edycji opus magnum Kopernika, 14 przechowywanych jest w polskich bibliotekach (w Krakowie, Poznaniu, Wrocławiu, Toruniu, Warszawie, Kórniku i Płocku).

Autograf "De revolutionibus orbium coelestium" Mikołaja Kopernika, foto Albin Marciniak

Autograf "De revolutionibus orbium coelestium" Kopernika można zobaczyć tylko przez sześć dni na wystawie "Mikołaj Kopernik - odnowiciel astronomii":

11 maja w godz. 14.00-19.00
12 maja w godz. 10.00-19.00
13 maja w godz. 10.00-15.00 (sobota)
24, 25, 26 maja w godz. 10.00-19.00

25 maja o godz. 18.00 w sali konferencyjnej Biblioteki Jagiellońskiej odbędzie się wykład prof. Zdzisława Pietrzyka pt. "A jednak przetrwał – słów kilka o dziejach autografu De revolutionibus Mikołaja Kopernika".

Dyrektor Biblioteki Jagiellońskiej: dr hab. Remigiusz Sapa prezentuje rękopis Mikołaja Kopernika. foto Albin Marciniak

Wystawa czynna:

Maj
poniedziałki w godz. 10.00-19.00
od wtorku do piątku w godz. 10.00-15.00
soboty w godz. 10.00-15.00

Czerwiec

poniedziałki w godz. 10.00-19.00
od wtorku do piątku w godz. 10.00-15.00

sala wystawowa Biblioteki Jagiellońskiej, ul. Oleandry 3

wystawa oraz Autograf "De revolutionibus orbium coelestium" Mikołaja Kopernika, foto Albin Marciniak

Mikołaj Kopernik nie był astronomem!

Choć brzmi to niczym herezja, to jednak Mikołaj Kopernik astronomem nie był.
Mimo iż wzniesiono wiele pomników ku czci wielkiego astronoma, a w większości podręczników, informatorów czy innych opisów jego postaci, można przeczytać że to polski astronom, matematyk, lekarz, prawnik i ekonomista a przede wszystkim twórca teorii heliocentrycznej. Prawie wszystko się zgadza. Prawie, poza tym że był astronomem. Był matematykiem, lekarzem, prawnikiem i ekonomistą. Kopernik był twórcą teorii heliocentrycznej i od wieków jest znany na całym świecie jako astronom, lecz astronomia była wyłącznie jego hobby. Pasja która doprowadziła do wielkiej rewolucji astronomicznej.

Data i miejsce urodzenia: 19 lutego 1473, Toruń
Data i miejsce śmierci: 24 maja 1543, Frombork
pod koniec 1542 roku Kopernik ciężko zachorował (wylew krwi i paraliż prawego boku)