Kopalnia Soli Bochnia wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO

Podziemia Odsłony: 81097

Jedna z trzech kopalń soli w Polsce dostępna do zwiedzania. Wraz z Kopalnią Soli w Wieliczce jest wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Bochnia jest wyjątkowa pod wieloma względami, o czym warto pamiętać, planując zwiedzania podziemi. To najstarszy zakład pracy w Europie, działający nieustannie od XIII wieku. Bochnia otrzymała prawa miejskie 4 lata wcześniej niż Kraków, co także jest dosyć istotne a fakt ten umyka wielu z nas.

Kopalnia soli Bochnia (od XIII wieku do 1772 wchodzi w skład Żupy krakowskiej) najstarszy zakład przemysłowy w Europie.

Kopalnia Soli Bochnia – najstarsza kopalnia soli w Polsce

Kopalnia Soli Bochnia to najstarsza kopalnia soli kamiennej w Polsce. Wydobycie soli w okolicach Bochni to historia sięgająca 3,5 tys lat p.n.e. Sól pozyskiwano przez odparowanie soli z solanki.
Studnie solankowe stały się zalążkiem wydobycia soli metodami górniczymi. Początki bocheńskiej kopalni jako zakładu wydobywczego sięgają roku 1248. Okres największej świetności kopalni i jej rozwoju przypadał na wiek XV i XVI. Zakończenie eksploatacji soli miało miejsce w latach 90 XX w. Najstarsze bocheńskie szyby górnicze to szyb Sutoris (znajdujący się w centrum miasta) i Gazaris (już nieistniejący). To właśnie z bocheńską kopalnią i szybem Sutoris związana jest legenda o pierścieniu Św. Kingi.

Kaplica św. Kingi, to jedyny obiekt sakralny przez który przejeżdża pociąg. Jest największą i najlepiej zachowaną spośród licznych kiedyś kaplic w kopalni. Jej początki sięgają 1747 r. Wyposażenie kaplicy stanowi min 100 - letnia szopka betlejemska, grób pański. Liczne elementy jej wyposażenia pochodzą z innych, nieistniejących kaplic kopalni, a także kościołów bocheńskich.
Bocheńska kopalnia jest Pomnikiem Historii, a w roku 2013 została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Obecnie kopalnia zajmuje się organizacją ruchu turystycznego w zabytkowych wyrobiskach. Cennym i fascynującym zabytkiem techniki znajdującym się w nadszybiu Szybu Campi jest najdłużej w Polsce pracująca maszyna parowa. Wykonana została w 1909 r. w hucie „Laura” w Chorzowie. Pracowała od lat 30 XX w do 1996 r. W kopalni można skorzystać z nietypowych atrakcji : przejazd kolejka górniczą, przeprawa łodzią przez zalany solanka chodnik.

Kopalnia Soli Bochnia 21

Kopalnia Soli Bochnia – trasa turystyczna z ekspozycją multimedialną.

Zwiedzanie kopalni odbywa się na poziomie August, obejmuje również między poziom Dobosz, komorę Ważyn, poziom Sienkiewicz i komorę 81, w której zorganizowana jest podziemna przeprawa łodzią. Trasa turystyczna obejmuje ok. 3 km zabytkowych wyrobisk kopalni. Zwiedzanie trasy turystycznej odbywa się pod opieką przewodnika. Na trasie umieszczone są multimedialne stanowiska ekspozycyjne stanowiące unikalną Ekspozycję Multimedialną. To nowoczesna forma prezentacji historii kopalni, rozwoju przemysłu górniczego, jej walorów przyrodniczych, historycznych i kulturowych. Jedną z atrakcji czekających na turystów jest kolejka górnicza, którą turyści przemierzają fragment trasy turystycznej. Podstawowy wariant zwiedzania trasy turystycznej kończy się pobytem w komorze Ważyn, największej komorze bocheńskiej kopalni, eksploatowanej od XVII w do lat 50 XX w. (długości 255 m, szerokość do 15 m i wysokość ponad 7 metrów). Do kopalni turyści zjeżdżają windą górniczą, zjazd odbywa się szybem Campi. Trasa turystyczna zlokalizowana jest na głębokości od 212 m pod ziemią. Komora Ważyn znajduje się na głębokości 250 m pod ziemią.

Zwiedzanie trasy turystycznej trwa około 3 h.

Trasa dostępna bez ograniczeń wiekowych.
Kopalnia Soli Bochnia
Ul. Campi 15 , 32-700 Bochnia
www.kopalnia-bochnia.pl

Kopalnia Soli Bochnia – trasa turystyczna z ekspozycją multimedialną i podziemną przeprawą łodzią.

Trasę turystyczną z ekspozycją multimedialną można rozszerzyć o dodatkową atrakcje podziemna przeprawę łodzią przez zalany solanka chodnik.
Przeprawa łodzią zlokalizowana jest w komorze 81 , znajdującej się na poziomie Sienkiewicz, ok. 236 m pod ziemią. Surowa, piękna XIX - wieczna komora, eksploatowana w przeszłości metodą ługowania została współcześnie przystosowana do zorganizowania najciekawszej atrakcji kopalni jaką jest podziemna przeprawa łodzią. Turyści pokonują 120 m zalanego solanką chodnika w 12 osobowych łodziach. Przeprawę prowadzi dwóch flisaków – górników. Łodzie którymi odbywa się przeprawa są zarejestrowane w Krajowym Rejestrze Statków, tak samo jak statki i okręty dalekomorskie.

Wariant trasy turystycznej z ekspozycją multimedialną i podziemną przeprawą łodzią trwa ok. 4 h i dostępna jest dla osób dorosłych i dzieci od 3 roku życia.

Kopalnia Soli Bochnia – trasa turystyczna z ekspozycją multimedialną , podziemną przeprawą łodzią i przejściem końska drogą.

Ten wariant trasy turystycznej obejmuje przejście trasą z ekspozycją multimedialną , pobyt w komorze Ważyn, podziemną przeprawę łodzią i dodatkowo obejmuje przejście tzw. końską drogą .
Końska droga to jedno z wyrobisk kopalni pomiędzy poziomem Sienkiewicz, a poziomem Lobkowicz i August. To chodniki i komory ( komora 51 i komora Lichtenfels) którymi pracujące od XIX do lat 50 XX w. konie przemieszczały się pomiędzy poziomami kopalni. Ostatni koń pracował w bocheńskiej kopalni do 1961 r. Końska droga to ciekawy geologicznie, surowy rejon bocheńskiej kopalni. Górna część Zejścia Lichtenfels powstała pod koniec XVIII w., jego dolny odcinek i poprzecznik wydrążono w latach 30. i 40. XIX stulecia.

Przejście trasy trwa ok. 4 h. Trasa dostępna dla osób dorosłych i dzieci powyżej 7 r. życia.

Kopalnia Soli Bochnia – trasa przyrodnicza

Trasa przyrodnicza to wędrówka jednymi z najstarszych wyrobisk. Trasa prezentuje występujące w kopalni liczne zjawiska przyrodnicze. Prezentuje ukształtowanie złoża solnego, rodzaje soli, skał i minerałów. Ciekawostką przyrodniczą trasy są świecące pod wpływem światła ultrafioletowego hality, oraz warstwy pyłu wulkanicznego tzw. tufitu, dzięki któremu określono wiek złoża soli na 13,5 mln lat. Trasa przyrodnicza wiedzie zabytkowymi korytarzami z poziomu Sienkiewicz przez poziom Lobkowicz aż do poziomu August. Różnicę poziomów turyści pokonują Zejściem Lichtenfels. Zwiedzanie obejmuje pobyt w komorze Ważyn, oraz podziemną przeprawę łodzią. Turyści przemierzają poziom August i odwiedzają Stajnię Mysiur oraz Kaplicę św. Kingi.

Przejście trasy trwa ok. 3 h. Trasa dostępna jest dla osób dorosłych i dzieci powyżej 7 r. życia.

Kopalnia Soli Bochnia – trasa historyczna wyprawa w Stare Góry

To ekstremalna trasa, która prowadzi szlakiem najstarszych, średniowiecznych, zabezpieczonych w pierwotnej formie wyrobisk bocheńskiej kopalni. Zjazd na trasę poprzedzony jest szkoleniem uczestników wycieczki w Stacji Ratownictwa Górniczego. Śmiałkowie otrzymują sprzęt górniczy, kask, lampę górniczą, pochłaniacz i ubranie ochronne.
Dlaczego stare góry ? Terminem góry określano dawniej złoża soli. To właśnie tutaj najlepiej widać niebezpieczeństwa czyhające na średniowiecznych górników, czuć determinację w chęci wydobywania soli – będącej skarbem stawianym na równi ze złotem i srebrem. Podróż podziemnymi chodnikami rozpoczyna się na głębokości 70 metrów od poziomu Danielowiec, a kończy na poziomie IV August na 176 metrach. Trasa liczy blisko 3 km. Prowadzi przez ciasne chodniki oraz przedziały drabinowe. Jej przejście wymaga dobrej kondycji fizycznej. Ale warto podjąć wyzwanie, bowiem w żadnym innym miejscu nie ma tak pięknych, surowych formacji skalnych odkrytych przez górników.

Trasa dostępna dla osób pełnoletnich , lub zorganizowanych grup szkolnych w wieku powyżej 16 lat pod opieka osoby dorosłej.

NAJPIĘKNIEJSZE PODZIEMIA W POLSCE

Nowa Trasa Turystyczna - otwarta we wrześniu 2023 r

Kopalnia soli w Bochni przygotowała nową trasę turystyczną. Nowa trasa zaczyna się w centrum Bochni w szybie Sutoris. Jak informuje dyrekcja kopalni, nowa trasa będzie poprowadzona na poziomie "Wernier" a zejście poprowadzone będzie schodami z szybu Sutoris przez Poziom Danielowiec. Kolejny to Poziom Sobieski do którego prowadzi zejście Kalwaria. Wejście na nową trasę szybem Sutoris, pozwoli zwiększyć ruch w samym centrum Bochni. Obecnie trwa rewitalizacja samego rynku i otoczenia. Niestety, nie znane są dalsze losy Osady Oraczy, atrakcji znajdującej się obok Szybu Campi w Bochni. Osada ta należy Uzdrowiska Kopalnia Soli Bochnia.

Tytuł projektu

„Wprowadzenie unikatowej oferty kulturalno – edukacyjnej na udostępnionej trasie turystycznej w Kopalni Soli „Bochnia” – Obiekcie Światowego Dziedzictwa UNESCO. „

Zwiedzający mają okazję pogłębić swoją wiedzę z zakresu tematów dotyczących chemii, biologii i historii, jednocześnie przeżywając niezapomnianą i niepowtarzalną przygodę, wędrując zaprojektowaną ścieżką zwiedzania, głębiej i głębiej pod ziemię. Założenie ma na celu stworzenie miejsca unikatowego, które odpowie na potrzeby zarówno młodych, jak i nieco starszych odkrywców, poprzez stworzenie różnych ścieżek zwiedzania odpowiadających na potrzeby różnych grup odbiorców. Zwiedzający będą mieli okazję zapoznać się ze znaczeniem wody w kopalni, sposobami odwadniania, budową sztolni, transportem i komunikacją wewnątrz kopalni, sztuką salinarną, religijnością górników, ich wierzeniami i tradycjami. Ponadto, będą mieli okazję zbadać sól w podziemnym laboratorium, dowiedzieć się więcej o najważniejszych postaciach historycznych związanych z miastem Bochnia i samą kopalnią oraz wczuć się w rolę dawnych górników pracujących w żupie, poznając ich sposoby wydobycia złoża, ale również ukazując niebezpieczeństwa, z jakimi wiązała się praca pod ziemią. Tłem narracyjnym dla wszystkich tematów są Legendy Solnego Grodu, które dają możliwość stworzenia dynamicznej i barwnej ścieżki zwiedzania, odwołującej się do emocji i wrażliwości zwiedzających. Dzięki temu przejście zaprojektowaną trasą stanie się przeżyciem, które na długo zapadnie w pamięci wszystkich odkrywców. Kopalnia Soli w Bochni będzie wzbogacona o trasę jakiej nie było nigdy wcześniej i w żadnym innym miejscu w takiej skali, co ogromnie podniesie atrakcyjność właśnie tej kopalni na tle innych podobnych placówek. Trasa rozpoczynać się będzie 70 metrowym zejściem schodami w szybie SUTORIS, w centrum Bochni. Prowadzić będzie poziomami Danielowiec, Sobieski, Wernier i August w najstarszej części kopalni. Na trasie zainstalowanych będzie 14 multimedialnych stanowisk prezentacyjnych. Zwieńczeniem zwiedzania będzie wizyta w Komorze Kołdras, gdzie zwiedzający będą mieli okazję usystematyzować zdobytą wiedzę oraz wrażenia, pogłębić tematy, które ich szczególnie zainteresowały jak również zrelaksować się po długiej trasie.

Kopalnia Bochnia szyb Sutoris nowa trasa 2

Szyb Sutoris w centrum Bochni

Bardzo poważnych prac remontowych doczekała się także Wielka Komora Ważyn, czyli największa podziemna komora w Europie, wykuta przez człowieka. Wymieniono podpory i obudowy, które pod wpływem pracy wyrobisk, cały czas pracują i pękają. Na ten cel zużyto ponad 150 metrów sześciennych drewna sosnowego. Skute zostały odpryski skalne i oczyszczone zostały powierzchnie ścian i komór, przez które prowadzi trasa zwiedzania.

Prac remontowych doczekała się także trasa podziemnego spływu łodziami, podobnie jak remont konstrukcji drewnianych w wielu miejscach całej trasy turystycznej.

Trochę historii...

Początki kopalni sięgają roku 1248, kiedy to odkryto pokłady soli kamiennej. Odkrycie to jest związane z legendą o św. Kindze. Okolice Bochni znacznie wcześniej, bo od ok. 3500 lat p.n.e. były znane z uzyskiwania soli przez odparowywanie wody z solanki (sól warzona). Studnie solankowe w rejonie, Babicy stały się zalążkiem dwóch szybów Gazaris i Sutoris, w których zaczęto wydobywać sól metodami górniczymi. Szyb Sutoris jest eksploatowany do dzisiaj. Bocheńska kopalnia staje się przedsiębiorstwem królewskim, przynoszącym olbrzymie dochody Rzeczypospolitej. W 1368 roku Kazimierz Wielki wydaje dokument zwany "Ordynacją górniczą". Dokument ten ustanawia zasady organizacyjne żup solnych i ustanawia prawa dotyczące sprzedaży soli. Polska eksportuje sól do Rusi i na Węgry. Za króla Kazimierza Wielkiego w kopalni pracuje od 120 do 150 osób. W XV i XVI wieku kopalnia w Bochni (Żupa bocheńska) w ramach Żupy krakowskiej, a więc wraz z kopalnią soli w Wieliczce, rozwija się - zatrudnia około 500 kopaczy (górników). Powstają nowe szyby: Regis, Bochneris, Campi. XVII wiek z przyczyn wojen i upadku gospodarczego powoduje przyhamowanie rozwoju przedsiębiorstwa. Po roku 1772 kopalnia dostaje się w ręce austriackie, przez okres rozbiorów aż do roku 1918 pozostaje pod kontrolą Austrii. Z powodu wyczerpujących się pokładów soli i w związku z tym nieopłacalności wydobycia następuje zaniechanie produkcji na skalę przemysłową.

Rok 1981 przynosi kopalni wpisanie zabytkowych wyrobisk do rejestru zabytków. Kopalnia przekształca się w obiekt turystyczny i leczniczy. Komora Ważyn, największe podziemne pomieszczenie w Europie, wykonane przez człowieka przyczynia się do pełnienia funkcji turystycznych, jak i leczniczych ze względu na specyficzny mikroklimat.

Jako ciekawostkę można podać fakt, że pośród urządzeń kopalni funkcjonuje sprawny i okazjonalnie uruchamiany mechanizm napędowy wind w szybach poruszany pracą silnika parowego. Jest to unikalny zachowany czynny zabytek techniki w skali Europy.

Zwiedzanie trasy turystycznej

Najcenniejsze zabytki bocheńskiej saliny, można zobaczyć spacerując podziemną trasą turystyczną. Po blisko ośmiu wiekach eksploatacji kopalnia jest najstarszym, nieprzerwanie działającym zakładem przemysłowym w Europie. Przypomina rozległe podziemne miasto pełne tajemniczych i niepowtarzalnych miejsc. Na trasie turystycznej można zobaczyć: zabytkowe kaplice, unikalne komory solne, oryginalne narzędzia i urządzenia górnicze.

Zwiedzając solne podziemia dzieci poznają warunki pracy górników solnych, które znacząco zmieniały się na przestrzeni wieków. Z działalnością kopalni związanych jest także wiele innych zawodów, niektóre z nich już zaniknęły wraz z postępem techniki, ale śladami jakie po nich zostały są eksponaty znajdujące się na trasie turystycznej. Wiele ciekawostek i anegdot przytoczy przewodnik, który zdradzi kilka tajemnic najstarszej w Polsce kopalni soli.

Spływ łodzią w solnych podziemiach

Na VI poziomie bocheńskiej kopalni w połowie 2008 roku udostępniono nowy odcinek trasy turystycznej, który został zalany roztworem solanki. Dzięki temu sposób powstała możliwość obejrzenia tego fragmentu kopalni w formie oryginalnego spływu łodzią. Jest to doskonałe uzupełnienie zwiedzania podziemnej trasy turystycznej. Spływ odbywa się w komorze, która znajduje się 230 metrów pod ziemią. Uczestnicy wraz z przewodnikiem przeprawiają się łodziami przemierzając 120 metrowy odcinek solnego jeziora. Rejs podziemną łodzią z pewnością pozostanie na długo w pamięci, każdego śmiałka.