Kopalnia Soli Bochnia wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO

Podziemia Odsłony: 81406

Bochnia – solny skarb ukryty pod ziemią

Kopalnia Soli Bochnia to jedno z tych miejsc, które skrywają w sobie nie tylko fascynującą historię, ale i atmosferę trudną do odnalezienia gdziekolwiek indziej. Choć często pozostaje w cieniu słynnej Wieliczki, jest równie wyjątkowa – a pod wieloma względami nawet bardziej.

To najstarszy zakład pracy w Europie, który nieprzerwanie funkcjonuje od XIII wieku. Wydobycie soli w Bochni rozpoczęło się w 1248 roku, a od tego czasu podziemia kopalni stały się świadkiem rozwoju górnictwa, przemian historycznych i codziennego życia setek górników. Dziś to miejsce nie tylko zachwyca turystów, ale także opowiada historię, jakiej nie znajdziemy w podręcznikach.

Bochnia skrywa jeszcze jedną ciekawostkę – miasto otrzymało prawa miejskie cztery lata wcześniej niż Kraków. To fakt, który często umyka nawet miłośnikom historii, a podkreśla, jak istotnym ośrodkiem była Bochnia w średniowieczu. Sól była wówczas jednym z najcenniejszych surowców, a bocheńska kopalnia stanowiła kluczowy element gospodarki Królestwa Polskiego.

Dziś kopalnia to nie tylko zabytek techniki i część Listy Światowego Dziedzictwa UNESCO, ale także atrakcja turystyczna na najwyższym poziomie. Zwiedzający mogą podziwiać multimedialne ekspozycje, przeżyć podziemną przeprawę łodzią, a nawet przejechać się kolejką górniczą. Wszystko to sprawia, że wizyta w Bochni to nie tylko lekcja historii, ale także niezwykła przygoda.

Warto pamiętać, że Bochnia to coś więcej niż kopalnia – to żywa legenda, która wciąż skrywa wiele tajemnic.

Kopalnia soli Bochnia (od XIII wieku do 1772 wchodzi w skład Żupy krakowskiej) najstarszy zakład przemysłowy w Europie.

Kopalnia Soli Bochnia – najstarsza kopalnia soli w Polsce

Kopalnia Soli Bochnia to najstarsza kopalnia soli kamiennej w Polsce. Wydobycie soli w okolicach Bochni to historia sięgająca 3,5 tys lat p.n.e. Sól pozyskiwano przez odparowanie soli z solanki.
Studnie solankowe stały się zalążkiem wydobycia soli metodami górniczymi. Początki bocheńskiej kopalni jako zakładu wydobywczego sięgają roku 1248. Okres największej świetności kopalni i jej rozwoju przypadał na wiek XV i XVI. Zakończenie eksploatacji soli miało miejsce w latach 90 XX w. Najstarsze bocheńskie szyby górnicze to szyb Sutoris (znajdujący się w centrum miasta) i Gazaris (już nieistniejący). To właśnie z bocheńską kopalnią i szybem Sutoris związana jest legenda o pierścieniu Św. Kingi.

Kaplica św. Kingi, to jedyny obiekt sakralny przez który przejeżdża pociąg. Jest największą i najlepiej zachowaną spośród licznych kiedyś kaplic w kopalni. Jej początki sięgają 1747 r. Wyposażenie kaplicy stanowi min 100 - letnia szopka betlejemska, grób pański. Liczne elementy jej wyposażenia pochodzą z innych, nieistniejących kaplic kopalni, a także kościołów bocheńskich.
Bocheńska kopalnia jest Pomnikiem Historii, a w roku 2013 została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Obecnie kopalnia zajmuje się organizacją ruchu turystycznego w zabytkowych wyrobiskach. Cennym i fascynującym zabytkiem techniki znajdującym się w nadszybiu Szybu Campi jest najdłużej w Polsce pracująca maszyna parowa. Wykonana została w 1909 r. w hucie „Laura” w Chorzowie. Pracowała od lat 30 XX w do 1996 r. W kopalni można skorzystać z nietypowych atrakcji : przejazd kolejka górniczą, przeprawa łodzią przez zalany solanka chodnik.

Kopalnia Soli Bochnia 21

Kopalnia Soli Bochnia – trasa turystyczna z ekspozycją multimedialną.

Zwiedzanie kopalni odbywa się na poziomie August, obejmuje również między poziom Dobosz, komorę Ważyn, poziom Sienkiewicz i komorę 81, w której zorganizowana jest podziemna przeprawa łodzią. Trasa turystyczna obejmuje ok. 3 km zabytkowych wyrobisk kopalni. Zwiedzanie trasy turystycznej odbywa się pod opieką przewodnika. Na trasie umieszczone są multimedialne stanowiska ekspozycyjne stanowiące unikalną Ekspozycję Multimedialną. To nowoczesna forma prezentacji historii kopalni, rozwoju przemysłu górniczego, jej walorów przyrodniczych, historycznych i kulturowych. Jedną z atrakcji czekających na turystów jest kolejka górnicza, którą turyści przemierzają fragment trasy turystycznej. Podstawowy wariant zwiedzania trasy turystycznej kończy się pobytem w komorze Ważyn, największej komorze bocheńskiej kopalni, eksploatowanej od XVII w do lat 50 XX w. (długości 255 m, szerokość do 15 m i wysokość ponad 7 metrów). Do kopalni turyści zjeżdżają windą górniczą, zjazd odbywa się szybem Campi. Trasa turystyczna zlokalizowana jest na głębokości od 212 m pod ziemią. Komora Ważyn znajduje się na głębokości 250 m pod ziemią.

Zwiedzanie trasy turystycznej trwa około 3 h.

Trasa dostępna bez ograniczeń wiekowych.
Kopalnia Soli Bochnia
Ul. Campi 15 , 32-700 Bochnia
www.kopalnia-bochnia.pl

Kopalnia Soli Bochnia – trasa turystyczna z ekspozycją multimedialną i podziemną przeprawą łodzią.

Trasę turystyczną z ekspozycją multimedialną można rozszerzyć o dodatkową atrakcje podziemna przeprawę łodzią przez zalany solanka chodnik.
Przeprawa łodzią zlokalizowana jest w komorze 81 , znajdującej się na poziomie Sienkiewicz, ok. 236 m pod ziemią. Surowa, piękna XIX - wieczna komora, eksploatowana w przeszłości metodą ługowania została współcześnie przystosowana do zorganizowania najciekawszej atrakcji kopalni jaką jest podziemna przeprawa łodzią. Turyści pokonują 120 m zalanego solanką chodnika w 12 osobowych łodziach. Przeprawę prowadzi dwóch flisaków – górników. Łodzie którymi odbywa się przeprawa są zarejestrowane w Krajowym Rejestrze Statków, tak samo jak statki i okręty dalekomorskie.

Wariant trasy turystycznej z ekspozycją multimedialną i podziemną przeprawą łodzią trwa ok. 4 h i dostępna jest dla osób dorosłych i dzieci od 3 roku życia.

Kopalnia Soli Bochnia – trasa turystyczna z ekspozycją multimedialną , podziemną przeprawą łodzią i przejściem końska drogą.

Ten wariant trasy turystycznej obejmuje przejście trasą z ekspozycją multimedialną , pobyt w komorze Ważyn, podziemną przeprawę łodzią i dodatkowo obejmuje przejście tzw. końską drogą .
Końska droga to jedno z wyrobisk kopalni pomiędzy poziomem Sienkiewicz, a poziomem Lobkowicz i August. To chodniki i komory ( komora 51 i komora Lichtenfels) którymi pracujące od XIX do lat 50 XX w. konie przemieszczały się pomiędzy poziomami kopalni. Ostatni koń pracował w bocheńskiej kopalni do 1961 r. Końska droga to ciekawy geologicznie, surowy rejon bocheńskiej kopalni. Górna część Zejścia Lichtenfels powstała pod koniec XVIII w., jego dolny odcinek i poprzecznik wydrążono w latach 30. i 40. XIX stulecia.

Przejście trasy trwa ok. 4 h. Trasa dostępna dla osób dorosłych i dzieci powyżej 7 r. życia.

Nowa Trasa Turystyczna - otwarta we wrześniu 2023 r

„Solny Świadek” Multisensoryczna Trasa Turystyczna

Najnowsza trasa turystyczna to podróż w głąb historii, gdzie solne korytarze ożywają dzięki nowoczesnym multimediom. Gdzie jak nie tu, można opowiedzieć legendę o cudownym odnalezieniu soli kamiennej w Bochni za pośrednictwem św. Kingi? W trakcie zwiedzania poznasz więcej postaci związanych z bocheńskimi legendami i zapewniamy, że za pomocą nowoczesnych technologii, będzie to całkiem nowe doświadczenie. Dodatkową trakcją jest przejazd podziemną kolejką. Zjazd i wyjazd z kopalni odbywa się windą, ale na trasie turystycznej czekają schody a do pokonania jest ich aż 700.
Zwiedzanie tej trasy zaczyna się przy szybie "Sutoris"

Trasa dostępna dla osób od 13. roku życia.
Temperatura w kopalni 15-17 °C,
wilgotność powietrza 70%.
Czas trwania wycieczki wynosi około 2,5 godziny

Kopalnia Soli Bochnia
Szyb Sutoris
ul. Solna 2, Bochnia

Kopalnia Bochnia szyb Sutoris nowa trasa 2

Szyb Sutoris w centrum Bochni

Kopalnia Soli Bochnia – trasa historyczna wyprawa w Stare Góry

To ekstremalna trasa, która prowadzi szlakiem najstarszych, średniowiecznych, zabezpieczonych w pierwotnej formie wyrobisk bocheńskiej kopalni. Zjazd na trasę poprzedzony jest szkoleniem uczestników wycieczki w Stacji Ratownictwa Górniczego. Śmiałkowie otrzymują sprzęt górniczy, kask, lampę górniczą, pochłaniacz i ubranie ochronne.
Dlaczego stare góry ? Terminem góry określano dawniej złoża soli. To właśnie tutaj najlepiej widać niebezpieczeństwa czyhające na średniowiecznych górników, czuć determinację w chęci wydobywania soli – będącej skarbem stawianym na równi ze złotem i srebrem. Podróż podziemnymi chodnikami rozpoczyna się na głębokości 70 metrów od poziomu Danielowiec, a kończy na poziomie IV August na 176 metrach. Trasa liczy blisko 3 km. Prowadzi przez ciasne chodniki oraz przedziały drabinowe. Jej przejście wymaga dobrej kondycji fizycznej. Ale warto podjąć wyzwanie, bowiem w żadnym innym miejscu nie ma tak pięknych, surowych formacji skalnych odkrytych przez górników.

Trasa dostępna dla osób pełnoletnich , lub zorganizowanych grup szkolnych w wieku powyżej 16 lat pod opieka osoby dorosłej.

O możliwość zwiedzania tej trasy należy zapytać w kasie kopalni.

NAJPIĘKNIEJSZE PODZIEMIA W POLSCE

Bardzo poważnych prac remontowych doczekała się także Wielka Komora Ważyn, czyli największa podziemna komora w Europie, wykuta przez człowieka. Wymieniono podpory i obudowy, które pod wpływem pracy wyrobisk, cały czas pracują i pękają. Na ten cel zużyto ponad 150 metrów sześciennych drewna sosnowego. Skute zostały odpryski skalne i oczyszczone zostały powierzchnie ścian i komór, przez które prowadzi trasa zwiedzania.

Prac remontowych doczekała się także trasa podziemnego spływu łodziami, podobnie jak remont konstrukcji drewnianych w wielu miejscach całej trasy turystycznej.

Trochę historii...

Początki kopalni sięgają roku 1248, kiedy to odkryto pokłady soli kamiennej. Odkrycie to jest związane z legendą o św. Kindze. Okolice Bochni znacznie wcześniej, bo od ok. 3500 lat p.n.e. były znane z uzyskiwania soli przez odparowywanie wody z solanki (sól warzona). Studnie solankowe w rejonie, Babicy stały się zalążkiem dwóch szybów Gazaris i Sutoris, w których zaczęto wydobywać sól metodami górniczymi. Szyb Sutoris jest eksploatowany do dzisiaj. Bocheńska kopalnia staje się przedsiębiorstwem królewskim, przynoszącym olbrzymie dochody Rzeczypospolitej. W 1368 roku Kazimierz Wielki wydaje dokument zwany "Ordynacją górniczą". Dokument ten ustanawia zasady organizacyjne żup solnych i ustanawia prawa dotyczące sprzedaży soli. Polska eksportuje sól do Rusi i na Węgry. Za króla Kazimierza Wielkiego w kopalni pracuje od 120 do 150 osób. W XV i XVI wieku kopalnia w Bochni (Żupa bocheńska) w ramach Żupy krakowskiej, a więc wraz z kopalnią soli w Wieliczce, rozwija się - zatrudnia około 500 kopaczy (górników). Powstają nowe szyby: Regis, Bochneris, Campi. XVII wiek z przyczyn wojen i upadku gospodarczego powoduje przyhamowanie rozwoju przedsiębiorstwa. Po roku 1772 kopalnia dostaje się w ręce austriackie, przez okres rozbiorów aż do roku 1918 pozostaje pod kontrolą Austrii. Z powodu wyczerpujących się pokładów soli i w związku z tym nieopłacalności wydobycia następuje zaniechanie produkcji na skalę przemysłową.

Rok 1981 przynosi kopalni wpisanie zabytkowych wyrobisk do rejestru zabytków. Kopalnia przekształca się w obiekt turystyczny i leczniczy. Komora Ważyn, największe podziemne pomieszczenie w Europie, wykonane przez człowieka przyczynia się do pełnienia funkcji turystycznych, jak i leczniczych ze względu na specyficzny mikroklimat.

Jako ciekawostkę można podać fakt, że pośród urządzeń kopalni funkcjonuje sprawny i okazjonalnie uruchamiany mechanizm napędowy wind w szybach poruszany pracą silnika parowego. Jest to unikalny zachowany czynny zabytek techniki w skali Europy.

Zwiedzanie trasy turystycznej

Najcenniejsze zabytki bocheńskiej saliny, można zobaczyć spacerując podziemną trasą turystyczną. Po blisko ośmiu wiekach eksploatacji kopalnia jest najstarszym, nieprzerwanie działającym zakładem przemysłowym w Europie. Przypomina rozległe podziemne miasto pełne tajemniczych i niepowtarzalnych miejsc. Na trasie turystycznej można zobaczyć: zabytkowe kaplice, unikalne komory solne, oryginalne narzędzia i urządzenia górnicze.

Zwiedzając solne podziemia dzieci poznają warunki pracy górników solnych, które znacząco zmieniały się na przestrzeni wieków. Z działalnością kopalni związanych jest także wiele innych zawodów, niektóre z nich już zaniknęły wraz z postępem techniki, ale śladami jakie po nich zostały są eksponaty znajdujące się na trasie turystycznej. Wiele ciekawostek i anegdot przytoczy przewodnik, który zdradzi kilka tajemnic najstarszej w Polsce kopalni soli.

Spływ łodzią w solnych podziemiach

Na VI poziomie bocheńskiej kopalni w połowie 2008 roku udostępniono nowy odcinek trasy turystycznej, który został zalany roztworem solanki. Dzięki temu sposób powstała możliwość obejrzenia tego fragmentu kopalni w formie oryginalnego spływu łodzią. Jest to doskonałe uzupełnienie zwiedzania podziemnej trasy turystycznej. Spływ odbywa się w komorze, która znajduje się 230 metrów pod ziemią. Uczestnicy wraz z przewodnikiem przeprawiają się łodziami przemierzając 120 metrowy odcinek solnego jeziora. Rejs podziemną łodzią z pewnością pozostanie na długo w pamięci, każdego śmiałka.