Jaskinia Nietoperzowa-Zygmunta: Ukryty Skarb Doliny Będkowskiej
Jaskinia Nietoperzowa - Zygmunta, jedno z najbardziej fascynujących miejsc na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej, stanowi prawdziwą perłę wśród podziemnych formacji skalnych regionu. Położona w malowniczej Dolinie Będkowskiej, na terenie Parku Krajobrazowego Dolinki Krakowskie, jest jedną z atrakcji, które przyciągają miłośników przyrody, speleologów oraz turystów szukających kontaktu z naturą w jej najbardziej surowej formie.
Jaskinia ta to system trzech otworów, który powstał przez połączenie dwóch jaskiń: Nietoperzowej i Zygmunta. Całkowita długość jaskini do niedawna wynosiła 891 metrów, a według oficjalnych informacji i dokładnych pomiarów kolejnych odkrytych partii, system ten sięga już ponad 1000 metrów. Z dnem sięgającym 51,9 metra poniżej powierzchni, to prawdziwe wyzwanie dla pasjonatów speleologii. Jaskinia Nietoperzowa - Zygmunta to drugi co do długości system jaskiń wśród tych znajdujących się na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej, co czyni ją wyjątkowym miejscem do odkrywania podziemnych tajemnic regionu.
Pod względem przyrodniczym, jaskinia ta jest niezwykle cenna. W swoim wnętrzu kryje liczne formy krasowe, stalaktyty, stalagmity oraz inne ciekawe zjawiska geologiczne, które można podziwiać, pokonując wąskie korytarze i tajemnicze komory. Jaskinia jest także domem dla wielu gatunków nietoperzy, które w swoich podziemnych kryjówkach spędzają czas na hibernacji, stąd jej nazwa.
Jaskinia Nietoperzowa - Zygmunta jest dostępna nie tylko dla doświadczonych turystów, a jej zwiedzanie odbywa się pod okiem doświadczonych przewodników, którzy zapewniają bezpieczeństwo oraz opowiadają o historii i geologii tego miejsca. Wielu turystów przyciąga jej surowy charakter i unikalność, a także bliskość do innych atrakcji turystycznych Doliny Będkowskiej, które stanowią doskonałe tło dla tego wspaniałego zakątka. Dla miłośników przyrody i geologii, jaskinia stanowi niepowtarzalną okazję do obcowania z naturą w jej najczystszej postaci.
Jaskinia Nietoperzowa - Zygmunta to prawdziwa perła Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej, będąca świadectwem wielowiekowych procesów geologicznych i przyrodniczych, które ukształtowały ten region. Dla każdego, kto szuka przygody, kontaktu z dziką przyrodą oraz piękna podziemnych formacji, to miejsce, które koniecznie trzeba odwiedzić.
Otwór Jaskini Zygmunta został odsłonięty przez Zygmunta Ferdka w 2008 roku. Eksplorację Jaskini pod kierownictwem M. Pawlikowskiego, prowadzono w kwietniu 2009 roku. Od kwietnia 2016 roku Jaskinia eksplorowana jest przez nieformalną grupę pod nazwą Przedsiębiorstwo Budowy Jaskiń. 16 marca 2019 roku na głębokości 25 m odsłonięto przejście do Sali Niedowiarków i rozległego dolnego piętra. 27 lipca 2019 roku połączono Jaskinię Zygmunta z Jaskinią Nietoperzową. 21 marca 2020 roku odkryta została Salka pod Kominami i komin z najwyższym punktem w systemie.
Jaskinia Nietoperzowa jest obiektem udostępnionym do zwiedzania dla turystów z przewodnikiem. Jest to jedną z największych jaskiń Jury Krakowsko – Częstochowskiej o długości korytarzy 454 m. Wymiary największej Sali dostępnej dla zwiedzających wynoszą 30 m długości, 20 m szerokości oraz 9,5 m wysokości. Wśród innych jaskiń znajdujących się w okolicy wyróżnia się jednym z największych siedlisk nietoperzy, wielkością sal, a także bogatym katalogiem znalezisk archeologicznych.
Wyjątkowe nacieki skalne w połączeniu z przestronnymi wnętrzami sprawiły, że jaskinia została doceniona przez ekipy filmowe. Jaskinia już cztery razy stanowiła scenografię dla filmów fabularnych: w 1995 r. kręcono tutaj sceny do: "Legendy o Św. Mikołaju", w listopadzie 1997 r. do filmu "Ogniem i mieczem", telewizja kanadyjska nakręciła sceny do serialu pod tytułem "Bestie legend", a w 2014 roku Bollywood nakręcił sceny do filmu "Bangistan".
Nazwa jaskini pochodzi od znalezionych tutaj bogatych szczątków kopalnych i współcześnie żyjących gatunków nietoperzy. Jaskinia Nietoperzowa usytuowana w grupie skał górnej części Doliny Będkowskiej, położona 447 m nad poziomem morza, o długości 306 m, jest jedną z największych jaskiń Jury Krakowsko-Częstochowskiej.
Z punktu widzenia archeologicznego Jaskinia Nietoperzowa znana jest przede wszystkim jako stanowisko górnopaleolityczne datowane na 38 000 lat wstecz, będące obozowiskiem łowców niedźwiedzia jaskiniowego. Łowcy jerzmanowscy byli przedstawicielami grup ludzkich, określanych już jako HOMO SAPIENS (człowiek myślący). Byli twórcami odkrytych tu m.in. krzemiennych grotów i oszczepów reprezentujących tak zwana KULTURĘ JERZMANOWICKĄ.
Na uwagę zasługuje wodospad naciekowy w początkowej części jaskini, oraz liczne kotły wirowe na stropie w głębszych jej częściach. Pisana historia jaskini sięga pierwszej połowy XIX wieku. Już w 1841 roku A. Grafowski po zwiedzaniu tej jaskini wspomina o wcześniejszym wybieraniu namuliska używanego jako nawóz. Przemysłową eksploatację prowadził z ramienia Górnośląskiego Urzędu Górniczego O. Grube w latach 1872-1879 co w znacznym stopniu zniszczyło pierwotne osady jaskini. Zupełnie przypadkiem natrafił on na 8000 kłów niedźwiedzia jaskiniowego. Jeszcze dziś, przy odrobinie szczęścia, można taki kieł znaleźć.
Pierwsze poszukiwania przeprowadził tu w roku 1871 hrabia Jan Zawisza, właściciel Doliny Ojcowskiej, znajdując liczne zabytki archeologiczne i kości zwierzęce. W czasie gospodarczej eksploatacji namuliska nadzór archeologiczny sprawował F. Romer, który zebrane zabytki przekazał do muzeum wrocławskiego. W roku 1918, gdy pierwszym prywatnym właścicielem był Antoni Ferdek, przewodnik po Ojcowie, badania w pobliżu wejścia jaskini przeprowadził Leon Kozłowski.
Systematyczne i metodyczne badania archeologiczne zostały podjęte po drugiej wojnie światowej i przeprowadzone przez Waldemara Chmielewskiego w latach 1956-1963. Z punktu widzenia archeologicznego Jaskinia Nietoperzowa znana jest przede wszystkim jako stanowisko górnopaleolityczne datowane na 38000 lat temu, będące obozowiskiem łowców niedźwiedzia jaskiniowego. Łowcy jerzmanowiccy, będący przedstawicielami grup ludzkich określanych już mianem Homo sapiens (człowiek myślący), byli twórcami odkrytych tu m.in. krzemiennych grotów i oszczepów reprezentujących tak zwaną kulturę jerzmanowicką.
W trakcie wykopalisk natrafiono także na fragmenty naczyń glinianych, narzędzia kamienne, krzemienne oraz kości pozostawione przez grupy ludzkie, odwiedzające jaskinię w następnych epokach - od neolitu do średniowiecza (od 4500 p.n.e. do XIII w. naszej ery).
W poziomach archeologicznych jaskini odkryto również kości i zęby zwierzęce, głównie niedźwiedzia (4000 kłów), jak też hieny jaskiniowej, lwa jaskiniowego, borsuka, mamuta, żubra pierwotnego, nosorożca włochatego, renifera, konia oraz drobnych gryzoni, ptaków i ryb.
W pobliżu wejścia do jaskini prowadzi niebieski pieszy Szlak Warowni Jurajskich oraz kilka lokalnych turystycznych szlaków rowerowych.
https://jaskinianietoperzowa.wordpress.com
Otwór Jaskini Nietoperzowej
Otwór Jaskini Zygmunta
opracowanie & foto: Albin Marciniak
https://www.facebook.com/marciniak.albin/
_large.jpg)
