Jaskinia Nietoperzowa - Zygmunta w Dolinie Będkowskiej na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej

Podziemia Odsłony: 15819

Jaskinia Nietoperzowa - Zygmunta

(Jerzmanowicka, Księża, Biała)

Jaskinia w Dolinie Będkowskiej na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej. Znajduje się na terenie Parku Krajobrazowego Dolinki Krakowskie.

Jaskinia Nietoperzowa - Zygmunta (Jerzmanowicka, Księża, Biała, Ferdkowa). Jaskinia to mający trzy otwory system, powstały przez połączenie jaskiń Nietoperzowej i Zygmunta. Długość Jaskini: 891 m, (nieoficjalnie już ponad 1000 m) deniwelacja: 51,9 m. Aktualnie system Jaskiń Nietoperzowej - Zygmunta jest drugim co do długości wśród jaskin Wyżyny Krakowsko - Wieluńskiej.

Jaskinia Nietoperzowa 18

Otwór Jaskini Zygmunta został odsłonięty przez Zygmunta Ferdka w 2008 roku. Eksplorację Jaskini pod kierownictwem M. Pawlikowskiego, prowadzono w kwietniu 2009 roku. Od kwietnia 2016 roku Jaskinia eksplorowana jest przez nieformalną grupę pod nazwą Przedsiębiorstwo Budowy Jaskiń. 16 marca 2019 roku na głębokości 25 m odsłonięto przejście do Sali Niedowiarków i rozległego dolnego piętra. 27 lipca 2019 roku połączono Jaskinię Zygmunta z Jaskinią Nietoperzową. 21 marca 2020 roku odkryta została Salka pod Kominami i komin z najwyższym punktem w systemie.

Jaskinia Nietoperzowa 1

Jaskinia Nietoperzowa jest obiektem udostępnionym do zwiedzania dla turystów z przewodnikiem. Jest to jedną z największych jaskiń Jury Krakowsko – Częstochowskiej o długości korytarzy 454 m. Wymiary największej Sali dostępnej dla zwiedzających wynoszą 30 m długości, 20 m szerokości oraz 9,5 m wysokości. Wśród innych jaskiń znajdujących się w okolicy wyróżnia się jednym z największych siedlisk nietoperzy, wielkością sal, a także bogatym katalogiem znalezisk archeologicznych.

Jaskinia Nietoperzowa 22

Wyjątkowe nacieki skalne w połączeniu z przestronnymi wnętrzami sprawiły, że nasza jaskinia została doceniona przez ekipy filmowe. Jaskinia już cztery razy stanowiła scenografię dla filmów fabularnych: w 1995 r. kręcono tutaj sceny do: "Legendy o Św. Mikołaju", w listopadzie 1997 r. do filmu "Ogniem i mieczem", telewizja kanadyjska nakręciła sceny do serialu pod tytułem "Bestie legend", a w 2014 roku Bollywood nakręcił sceny do filmu "Bangistan".

Jaskinia Nietoperzowa 20

Nazwa jaskini pochodzi od znalezionych tutaj bogatych szczątków kopalnych i współcześnie żyjących gatunków nietoperzy. Jaskinia Nietoperzowa usytuowana w grupie skał górnej części Doliny Będkowskiej, położona 447 m nad poziomem morza, o długości 306 m, jest jedną z największych jaskiń Jury Krakowsko-Częstochowskiej.

Z punktu widzenia archeologicznego Jaskinia Nietoperzowa znana jest przede wszystkim jako stanowisko górnopaleolityczne datowane na 38 000 lat wstecz, będące obozowiskiem łowców niedźwiedzia jaskiniowego. Łowcy jerzmanowscy byli przedstawicielami grup ludzkich, określanych już jako HOMO SAPIENS (człowiek myślący). Byli twórcami odkrytych tu m.in. krzemiennych grotów i oszczepów reprezentujących tak zwana KULTURĘ JERZMANOWICKĄ.

Jaskinia Nietoperzowa 9

Na uwagę zasługuje wodospad naciekowy w początkowej części jaskini, oraz liczne kotły wirowe na stropie w głębszych jej częściach. Pisana historia jaskini sięga pierwszej połowy XIX wieku. Już w 1841 roku A. Grafowski po zwiedzaniu tej jaskini wspomina o wcześniejszym wybieraniu namuliska używanego jako nawóz. Przemysłową eksploatację prowadził z ramienia Górnośląskiego Urzędu Górniczego O. Grube w latach 1872-1879 co w znacznym stopniu zniszczyło pierwotne osady jaskini. Zupełnie przypadkiem natrafił on na 8000 kłów niedźwiedzia jaskiniowego. Jeszcze dziś, przy odrobinie szczęścia, można taki kieł znaleźć.

Pierwsze poszukiwania przeprowadził tu w roku 1871 hrabia Jan Zawisza, właściciel Doliny Ojcowskiej, znajdując liczne zabytki archeologiczne i kości zwierzęce. W czasie gospodarczej eksploatacji namuliska nadzór archeologiczny sprawował F. Romer, który zebrane zabytki przekazał do muzeum wrocławskiego. W roku 1918, gdy pierwszym prywatnym właścicielem był Antoni Ferdek, przewodnik po Ojcowie, badania w pobliżu wejścia jaskini przeprowadził Leon Kozłowski.

Jaskinia Nietoperzowa 3

Systematyczne i metodyczne badania archeologiczne zostały podjęte po drugiej wojnie światowej i przeprowadzone przez Waldemara Chmielewskiego w latach 1956-1963. Z punktu widzenia archeologicznego Jaskinia Nietoperzowa znana jest przede wszystkim jako stanowisko górnopaleolityczne datowane na 38000 lat temu, będące obozowiskiem łowców niedźwiedzia jaskiniowego. Łowcy jerzmanowiccy, będący przedstawicielami grup ludzkich określanych już mianem Homo sapiens (człowiek myślący), byli twórcami odkrytych tu m.in. krzemiennych grotów i oszczepów reprezentujących tak zwaną kulturę jerzmanowicką.

W trakcie wykopalisk natrafiono także na fragmenty naczyń glinianych, narzędzia kamienne, krzemienne oraz kości pozostawione przez grupy ludzkie, odwiedzające jaskinię w następnych epokach - od neolitu do średniowiecza (od 4500 p.n.e. do XIII w. naszej ery).

W poziomach archeologicznych jaskini odkryto również kości i zęby zwierzęce, głównie niedźwiedzia (4000 kłów), jak też hieny jaskiniowej, lwa jaskiniowego, borsuka, mamuta, żubra pierwotnego, nosorożca włochatego, renifera, konia oraz drobnych gryzoni, ptaków i ryb.

Jaskinia Nietoperzowa 5