Schron kolejowy Jeleń – ukryta perła historii
Polska kryje w sobie wiele tajemniczych miejsc, które przypominają nam o burzliwej przeszłości Europy. Jednym z takich miejsc jest schron kolejowy w Jeleniu, leżący na południowy wschód od Tomaszowa Mazowieckiego. To niepozorne miejsce, będące świadkiem historii II Wojny Światowej, zasługuje na uwagę każdego miłośnika historii, architektury i podziemnych eksploracji.
Gigant ukryty w lesie
Schron kolejowy w Jeleniu, jeden z czterech takich obiektów w Polsce, powstał jako element niemieckich przygotowań do ataku na ZSRR. Wraz z bliźniaczym kompleksem w Konewce, miał chronić pociągi pełniące funkcję ruchomych centrów dowodzenia. Dziś można się przejść jego zaniedbanymi tunelami, wsłuchując się w echo kroków i próbując wyobrazić sobie skomplikowaną logistykę wojny.
Podczas wizyty w schronie trudno nie być pod wrażeniem jego rozmiarów. Konstrukcja z żelbetu o długości 380 metrów pozwalała na wjazd całego składu pociągu, a boczne pomieszczenia i korytarze były przystosowane do ochrony przed gazem bojowym i bombami. Niestety, obecny stan obiektu – pełen graffiti i śmieci – przypomina, jak ważna jest troska o nasze dziedzictwo.
Dogodne położenie Spały i mieszczące się tam dowództwo Oberost miały, prawdopodobnie, zasadniczy wpływ na decyzję Naczelnego Dowództwa Wojsk Lądowych (OKH) o utworzeniu tu przez stanowiska dowodzenia dla sztabu grupy armii Środek (Mitte) w przewidywanej wojnie na wschodzie. Miało się ono składać z dwóch bliźniaczych kompleksów bunkrów: jednego w pobliskiej Konewce, drugiego w Jeleniu (7km na południe od Spały) i służyć zabezpieczeniu przed atakiem lotniczym pociągów specjalnych, pełniących funkcje ruchomych ośrodków dowodzenia oraz ich personelu. Schronom tym nadano "ogólny kryptonim" Gefechtstand "Anlage Mitte" (Stanowisko dowodzenia "Obszar wschód") w inwestycję prowadziła wyspecjalizowana w budowach obiektów wojskowych firma Askania. Budowę bunkrów rozpoczęto wiosną wiosną 1940r. Początkowo zatrudnionych tu było ok. 1300 osób, głównie Niemców i Austriaków (Polacy pracowali jedynie przy robotach pomocniczych i transporcie). Później liczba zatrudnionych wzrosła do 3000 ludzi, a wśród pracujących pojawili się Włosi.
Dlaczego warto odwiedzić?
Podziemia w Polsce to coś więcej niż turystyczna ciekawostka. To miejsca, które uczą, inspirują i budzą refleksję nad przeszłością. Schron w Jeleniu, mimo swojego zaniedbanego stanu, ma ogromny potencjał. Spacerując jego korytarzami, możemy poczuć atmosferę tajemnicy i zrozumieć, jak wielkie były ambicje i obawy czasów wojny.
Zwiedzanie bunkra w Jeleniu to nie tylko szansa na kontakt z historią, ale także sposób na poznanie ukrytego oblicza Polski. Dla miłośników militariów, architektury czy odkrywania miejsc nietypowych, to punkt obowiązkowy. Jeśli zaś chcemy zobaczyć podobny obiekt w lepszym stanie, warto odwiedzić kompleks w Konewce, gdzie historia bunkrów została pięknie udokumentowana i zaprezentowana.
Odkryj przeszłość na własną rękę
Choć bunkier w Jeleniu wymaga jeszcze wielu działań, aby odzyskać dawny blask, stanowi niezwykły pomnik historii. To miejsce, gdzie betonowe ściany opowiadają historię wojny, ludzkiej pracy i inżynieryjnych ambicji. Nie zwlekaj – wybierz się na wycieczkę i odkryj podziemny świat, który wciąż czeka na swoje drugie życie
tam kiedyś prowadziły tory...
_large.jpg)
