Choć tytuł może przerażać, to niestety, taka jest smutna prawda. Aby lepiej zrozumieć skalę i wzrastającą ilość wypadków, a co za tym idzie, ofiar śmiertelnych, warto przytoczyć nieco statystyk z kroniki TOPR. Ogromną pracę od ponad 100 lat ratownicy wykonują nie tylko w górach, niosąc pomoc i ratując życie innym, ale prowadząc ogromną pracę w statystykach i analizach wypadków. Oczywiście do tego dochodzi masa szkoleń, ale by to wszystko pisać, powstała by opasła księga. Pozostańmy przy wypadkach ze skutkiem śmiertelnym, o czym tak chętnie informują wszystkie media.
Pominę milczeniem brak równie chętnego przez te media, uświadamiania Polaków o zagrożeniach w Tatrach i w górach w ogóle. Uświadamiania, nauczania, przekazywania właściwych wzorców, edukowania ogólnie. Niestety, regulaminów na stronie TOPR czy TPN praktycznie nikt nie czyta, a w szkołach program tego nie przewiduje. Tymczasem zainteresowanie Tatrami wzrasta i niewiele brakuje do przekroczenia granicy 5 milionów osób w ciągu roku, wędrujących tylko po Polskiej stronie. Niestety to przekłada się na ilość wypadków, które coraz częściej kończą się tragicznie. By uświadomić sobie skalę problemu, warto zapoznać się ze statystykami opracowywanymi przez TOPR. Poniżej przedstawione są dane, gromadzone od początku działalności TOPR.
Narodowa edukacja pilnie potrzebna.
„Martwym ku pamięci, żywym ku przestrodze”
Najwięcej ofiar śmiertelnych było w 1978 roku , kiedy to zginęło 27 osób. Wtedy w wypadkach turystycznych zginęło 14 osób, w lawinowych 6 osób, taternickich 2 osoby, samobójstwa popełniły 2 osoby, w czasie wyprawy ratunkowej na zawał serca zmarł ratownik. 1 osobę zaliczyć trzeba do NN, gdyż nie są znane przyczyny wypadku, 1 osoba zginęła w wypadku lotniarskim.
Wypadki śmiertelne na terenie działania TOPR w latach 1909-2009
W latach 1909- 2009 w „Księgach wypraw” zapisane są wypadki, w których śmierć poniosły 892 osoby. Liczba osób, które zginęły na terenie działania TOPR w poszczególnych dziesięcioleciach. 882 osoby zginęły na terenie Tatr, w tym 849 po polskiej stronie Tatr a 10 poza Tatrami.
styczeń 61
luty 65
marzec 70
kwiecień 53
maj 30
czerwiec 65
lipiec 123
sierpień 167
wrzesień 108
październik 40
listopad 27
grudzień 77
NN 6
Przedział wiekowy osób, które poniosły śmierć przedstawia się następująco:
1 -10 lat 1
11 -21 lat 118
21 -30 lat 334
31 -40 lat 114
41 -50 lat 78
51 -60 lat 58
61 –70 lat 33
71 -> lat 9
NN 147
Prawie 38% osób, które poniosły śmierć to osoby w wieku 21-30 lat. Drugą najbardziej liczną grupę (13%) stanowią osoby w wieku 11-20 lat,
Analizując wypadki śmiertelne podzielono je na :
turystyczne, taternickie, lawinowe, narciarskie, jaskiniowe, samobójstwa i inne ( nie kwalifikujących się do w/w rodzajów wypadków). I tak na przestrzeni omawianego okresu zginęło:
w wypadkach turystycznych 480 osób- 53,8%
w wypadkach taternickich 159 osób – 17,8%
w wypadkach lawinowych 107 osób – 12%
w wypadkach narciarskich 24 osoby- 2,7%
w wypadkach jaskiniowych 9 osób - 1%
w wypadkach innych 32 osoby – 3,7%
w wypadkach samobójczych 69 osób - 7,7%
w wypadkach NN 12 osób – 1,3 %
Do pierwszego wypadku taternickiego zanotowanego w Księgach wypraw doszło 8 września 1909 r. jeszcze przed formalnym powstaniem TOPR. Tego dnia na wspinaczkę na Wielką Buczynową Turnię od Dol. Pańszczycy wyruszył czteroosobowy zespół taterników: Władysław Jenker, Gustaw Jenker, Ferdynand Goetel i Ryszard Maluszka.
Samobójstwa.
Przeraża liczba osób , które targnęły się na swoje życie w Tatrach. W omawianym okresie w ten sposób śmierć poniosło 69 osób w tym 13 kobiet i 43 mężczyzn. W 13 przypadkach ze względu na rozkład zwłok, brak dokumentów ratownicy nie byli w stanie określić płci.
Wypadki śmiertelne na terenie działania TOPR w latach 2010-2019.
Rok razem kobiety mężczyźni
2010 20 3 17
2011 20 2 18
2012 21 4 17
2013 17 1 16
2014 14 2 12
2015 13 3 10
2016 21 2 19
2017 15 2 13
2018 16 1 15
2019 18 3 15
Razem 175 w tym kobiety - 23 mężczyźni - 152
Liczba osób, które poniosły śmierć, z podziałem na miesiące:
Styczeń 10
Luty 18
Marzec 17
Kwiecień 11
Maj 17
Czerwiec 19
Lipiec 14
Sierpień 28
Wrzesień 18
Październik 6
Listopad 9
Grudzień 8
Razem 175
2020
Liczba osób, które poniosły śmierć
OGÓŁEM 21
w tym Kobiet 5
w tym Mężczyzn 16
2021
Liczba osób, które poniosły śmierć
OGÓŁEM 9
w tym Kobiet 1
w tym Mężczyzn 8
Góry Słowacji 2
2022
Liczba osób, które poniosły śmierć
OGÓŁEM 24
w tym Kobiet 2
w tym Mężczyzn 17
w tym Obcokrajowców 2
Góry Słowacji 5
TOPR przeprowadził łącznie 939 działań ratunkowych
Ratowano 1089 osoby
2023
Liczba osób, które poniosły śmierć
OGÓŁEM 18
w tym Kobiet 5
w tym Mężczyzn 10
w tym Obcokrajowców 2
Góry Słowacji 1
TOPR przeprowadził łącznie 893 działań ratunkowych
Ratowano 1023 osoby
2024 do 30.06
28.01
Lawina w rejonie Kondrackiej Przełęczy.
1 osoba zginęła
21.04
Skiturowiec - rejon Świnickiej Kotlinki
1 osoba zginęła w lawinie
8.06
Upadek z Małego Koziego Wierchu tzw Honoratką w kierunku Zmarłego Stawu
1 osoba zginęła
13.06
Upadek ze Zmarzłej Przełączki Wyżniej żlebem Honoratka
1 osoba zginęła
6.07
Na Orlej Perci, upadek z Pośredniej Sieczkowej Przełączki w kierunku Dolinki Buczynowej.
1 osoba zginęła
10.07
Upadek pomiędzy Wrotami Chałubińskiego, a Szpiglasowym Wierchem
1 osoba zginęła
Jak zanotowały Kroniki TOPR do 10 lipca 2024 w Tatrach zginęło 1125 osób
Orla Perć ma na swoim koncie już ponad 200 ofiar
APEL Naczelnika Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego - TOPR
opracowanie & foto: Albin Marciniak