Zamek Czocha na Dolnym Sląsku

Zamki i pałace Odsłony: 23136

Zamek Czocha

Jeden z najbardziej tajemniczych i intrygujących zamków, na skraju Dolnego Śląska.

Zamki z dreszczykiem. Legendarny Zamek Czocha skrywa skarby i mroczne tajemnice.

Zamek Czocha 1

Co się stało z wielkim skarbem Ernsta Guetschowa, ostatniego właściciela zamku ? Przypuszcza się, iż Ernst Guetschow posiadał także insygnia koronacyjne carów Rosji-Romanowów. Część zbiorów Gutschowa została po wojnie rozkradziona, lecz prawdopodobnie większość kolekcji wciąż pozostaje w ukryciu na terenie zamku. Cytując zdanie jakie ostatni właściciel zamku wypowiedział swojemu służącemu: "Ktokolwiek tu przyjdzie, Rosjanie, czy Polacy, wydajcie im z zamku to, co będą chcieli. Gdyby nawet wywieźli stąd wszystko, tu i tak zostanie dużo więcej".

Do dziś niektórzy badacze starają się odkryć, co stało się z tym skarbem (jeśli w ogóle istniał) a spekulacje o jego domniemanych losach nie milkną z czasem, a wręcz przybierają na sile.

Dyrektor zamku Jarosław Kuczyński pokazuje jedno z tajemnych przejść

Zamków w Polsce jest wiele, zamków z dreszczykiem również, ale takich duchów jakie są w zamku Czocha nie ma żaden zamek.

Jedną z legend opowiedział nam Dyrektor zamku Jarosław Kuczyński

"Jedna z mroczniejszych legend mówi o Urlice, niewiernej żonie.
Niegdyś w zamku mieszkało bardzo kochające i szanujące się małżeństwo.
Ona Urlika, on Johann von Nostitz. Johan był politykiem i dlatego też został wysłany na misję która trwała dwa lata. Po jego powrocie, służba zamkowa już na dziedzińcu doniosła mu, że jego małżonka dopuściła się zdrady i urodziła dziecko. Johann początkowo nie może i nie chce w to uwierzyć, więc biegnie jak najszybciej do komnaty książęcej by to sprawdzić. Gdy okazało się to prawdą i gdy zobaczył malutkie dziecko u boku swojej małżonki, zdesperowany zbiegł do jednej z sal zamkowych a dokładnie do sali marmurowej, by rozmyślać co teraz ma zrobić. Wtedy czasy były zupełnie inne gdzie za zdradę karano śmiercią. Tak też było i w tym przypadku. Następnego dnia Ulrika została żywcem wrzucona do studni na dziedzińcu zamku a studnię nazwaną "studnią niewiernych żon". Dziecko zaś zostało zamurowane w kominku w Sali Marmurowej, przed którym spędził noc Johan. Do dnia dzisiejszego, przy każdej pełni księżyca, słychać płacz dziecka dobiegający właśnie z tego kominka. Wtedy to duch Ulriki wychodzi ze studni i idzie tajnym przejściem do kominka by to dziecko utulać. "

Kominek w którym zamurowane zostało dziecko

Zamek Czocha słynie z wielu tajnych i ciągle jeszcze nieodkrytych przejść. Według literatury jest ich 40 natomiast odkrytych do tej pory jest 17 z nich. Zamek wciąż skrywa mroczne tajemnice. Ponad 20 tajemnych przejść których ciągle nie odnaleziono, czy także legendarny, poszukiwany zamkowy skarb.

Ale wróćmy do początków, by zagłębić się w jego historię

Zamek Czocha został wzniesiony na przełomie wieków XIII i XIV, między latami 1241-1319. Został wzniesiony jako strażnica graniczna na pograniczu Łużyc i Śląska. Na początku składał się on ze stołpu- słupa (wieży obronnej) i wieży mieszkalnej. Został wzniesiony na górze granitowo-gnejsowej, którą porastały gęsto cisy. Mons taxu (łac.) Góra Cisowa. Stąd ze słowa taxu przeradza się w dziś używano nazwę Czocha. Zamek według trzech niemieckich naukowców czasu międzywojennego(WORBS, SCHONWALDER, KNOTHE) wybudował albo ród von Biberstein, albo Wacław I król czeski (dopuszcza się do przypomnienia króla czeskiego i polskiego (w latach 1300-1305) Wacława II) albo Henryk I Jaworski. Ci badacze pewni są natomiast w tym temacie, że zamek posiada ,,obszerne warowne podziemia”. Te podziemia zostały potwierdzone w wielu publikacjach z okresu przed II wś, w książkach, a także w prasie polskiej z okresu 1945-1949. Potem w 2015 roku potwierdzono je w dokumentacji budowlanej zamku Czocha wykonanej przez Bodo Ebhardta w 1917 roku w Berlinie. Tajnych przejść jest na zamku około 40. Dzisiaj dostępnych jest około 18. Książka niemiecka z lat 30- tych, pod tytułem „Dwóch chłopców i dziewczyna”, ukazała sposób uruchamiania niektórych przejść (przekładnie i mechanizm elektryczny).

Faktem jest również to, że bryła zamku przemawiała za kimś bogatym (fundatorem-budowniczym). Kto rządził zamkiem przez stulecia? Są to (rody podane zostały chronologicznie): ród von Dohna, ród von Klux, ród von Nostitz, ród von Uechtritz i w 1909 roku Bolko von Uechtritz sprzedał zamek za 1,5 mln. marek w złocie Ernestowi Guetschowowi. Ernest Guetschow, urodzony w 1869 roku 08.04 w Rostoku. Wyjeżdża on pod koniec XIX w. najpierw do Anglii, a następnie statkiem Barbarossa wypływa do USA do San Francisco, gdzie zostaje dyrektorem generalnym firmy MICHALITSCHKE BROS&CO i gdzie poznaje swoją przyszłą żonę, Józefinę Elżbietę MICHALITSCHKE, córkę współwłaściciela fabryki. Z Józefiną Ernest bierze ślub w 1894 r. Po kilku latach rodzina Guetschow wraca do Niemiec i osiedla się w Dreźnie, gdzie Guetschow zostaje dyrektorem generalnym firmy Jasmatzi Werke (fabryka cygar). W 1909 roku Guetschow, po zakupie zamku, zleca przebudowę nadwornemu architektowi Wilhelma II, cesarza Niemiec, Bodo Justusowi Ebhardtowi. Przebudowa zamku kosztuje 4 mln marek w złocie. Suma za zakup i przebudowę, czyli 5,5 mln marek to około 230 mln. zł na dzisiejsze pieniądze. Zamek przebudowano w stylu romantyczno-gotycko- renesansowym. Przebudowa oficjalnie trwa od 1909 roku do 1916 roku. Tak wynika z treści kosztorysu zamku wykonanego po przebudowie przez Bodo Ebhardta. Po przebudowie rodzina Guetschowów wprowadza się na zamek Czocha. Na zamek zaczynają trafiać wspaniałe zbiory dzieł sztuki: meble, militaria, obrazy, ikony, książki... Po 1917 roku, po wybuchu rewolucji październikowej w Rosji, na zamek zaczyna zjeżdżać także emigracja rosyjska, która ucieka przed czerwonym terrorem. Dlaczego zjeżdżają na zamek Czocha? Dlatego, że znali się z robienia wspólnych interesów w okresie sprzed I wś. Za schronienie płacą pieniędzmi, a jak one się kończą, płacą swoimi działami sztuki (spis części dzieł sztuki w skarbcu). W 1919 roku Ernst Guetschow zostaje „dyrektorem generalnym” fabryki Ludwig Spitz & Co. GmbH w Berlinie, produkującej maszyny liczące. Guetschow miał też fabrykę maszyn liczących w Gdańsku o nazwie Gutschow & Co. Wiemy także, że Ernst miał bardzo duży wpływ na Spitza i produkcję maszyn liczących, oraz że, najprawdopodobniej, jego tworem była maszyna TIM ADD. Ernest Guetschow wzbogaca swoją kolekcję dzieł sztuki także o zakupy na różnych aukcjach. Stan idylli na zamku trwa do końca stycznia 1945 roku. Pod koniec stycznia zbiera Ernst swoją służbę na Sali rycerskiej i każe im oddać wszystko bolszewikom jak przyjdą na zamek. Mówiąc przy tym, że zabiorą drobną cząstkę skarbów zamku. Ernst Guetschow ucieka wraz ze swoją rodziną przed Armią Czerwoną do Drezna, tam przeżywa nalot dywanowy i następnie ucieka do Bad Wildungen gdzie 27.03.1946 roku umiera. Na początku maja 1945 (9-10 maja) do zamku wchodzi oddział z 53 Dywizji Piechoty ACZ, który nie robi zamkowi większej szkody. A potem ziemie zachodnie przejmuje państwo Polskie. Na te ziemie jednak najpierw przyjeżdżają szabrownicy, którzy rabują co się da. Władza ludowa zajmując ziemie zachodnie (Górne Łużyce), dobra niemieckie rewindykuje- rewindykuje także dobra zamku Czocha. Potem dotyka zamek czas PGR-u i na to nasadza się jeszcze pobyt na zamku Greków, który uciekają z Grecji przed wojną domową. W 1952 roku zamek przejmuje Wojsko Polskie i zamyka ten obiekt przed postronnymi tworząc w nim WDW (wojskowy dom wypoczynkowy). Ten stan trwa do 1996 roku, kiedy to obiekt przechodzi pod władanie Grupy Hoteli WAM. Tworzy się tutaj hotel, restaurację i kawiarnię.