Dworek Zacisze w Miechowie z 1784 roku.
Szlak Architektury Drewnianej w Małopolsce
Wybierając się na zwiedzanie Miechowa, pierwsze kroki wszyscy kierują do Zespołu klasztornego i Bazyliki bożogrobców, co jest oczywiste. Warto jednak wydłużyć nieco spacer, by zwiedzić także i Dworek Zacisze.
Dwór mieszczański wzniesiono prawdopodobnie w 1784 roku, o czym świadczy data wyryta na belce stropowej w pokoju frontowym: „16 sierpnia 1784”. Prawdopodobnie pierwszym właścicielem dworku „Zacisze” podobnie jak Dwór Wielko-Zagórze (Wielkozagórze), należał aż po 1819 rok do Bożogrobców, a po kasacji Zakonu do Skarbu Królestwa Polskiego. Taki wniosek wyciągnąć można z dokumentu odnalezionego w Archiwum Państwowym, zamieszczonego poniżej, z którego odczytać można. m.in. Właściciela Rządu w długoletnim posiadaniu [użytkowaniu] Wincentego Piątkowskiego będącej; dalej: Dom z drzewa pokryty gontem, nowy w dobrym stanie.
Wiadomo że dworek został zakupiony przez Maurycego Tytusa Kulczyckiego (1804-1878), szlachcica herbu Sas z Nowego Wiśnicza, który przybył w latach 40-tych XIX wieku do Miechowa, na zaproszenie ówczesnego Naczelnika Powiatu Wincentego Piątkowskiego, by objąć funkcję rachmistrza powiatu.
W rękach rodziny Kulczyckich Dworek pozostawał niemal 100 lat. Tablica epitafijna pierwszego historycznego właściciela Dworku znajduje się w Bazylice Grobu Bożego w północnej nawie. Maurycy Tytus Kulczycki zmarł w wieku 73 lat jako zasłużony nie tylko dla dziejów Dworku, lecz również dla historii Miechowa.
Dworek zbudowany na skraju ówczesnego miasta posiadał atmosferę przyjemnego i spokojnego miejsca nadano mu miano „Zacisze”, ale nie udało się dotrzeć do materiałów źródłowych, które pozwoliłyby ustalić od jakiego czasu nazwa ta funkcjonuje.
Po śmierci Maurycego Tytusa Kulczyckiego w 1878 roku dworek „Zacisze” został przejęty przez jego drugą żonę Józefę Kulczycką (z domu Chylińska), a po jej śmierci przez syna Juliana Kulczyckiego.
Po śmierci Juliana Kulczyckiego i jego żony Katarzyny (z domu Gluzińska) Dworek z przynależnościami odziedziczyła ich jedyna córka Helena Kulczycka, która zmarła w 1950 roku. Była ona działaczką Polskiego Czerwonego Krzyża. w czasie I wojny światowej wyjeżdżała z misjami PCK na europejskie pola walki, a Dworek w tym czasie służył za punkt kontaktowy komendzie Obwodu Polskiej Organizacji Wojskowej w Miechowie oraz miejsce spotkań miejscowego Oddziału Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego.
Po wojnie w Dworku znalazła się siedziba miechowskiego Oddziału Towarzystwa Gniazd Sierocych im. Tadeusza Kościuszki.
Helena Kulczycka podarowała swój majątek spokrewnionej z Kulczyckimi rodzinie Ziółkowskich. Właścicielką dworku została Władysława Ziółkowska z domu Przybyszewska, która w budynkach gospodarczych dworku założyła wytwórnię wody sodowej zaopatrującej okoliczny rynek w Miechowie, Słomnikach i w Charsznicy.24 grudnia 1955 Dworek wpisano do rejestru zabytków, zgodnie z umową zawartą między wymienionymi stronami i spisaną pod numerem Rep.A II - 21 508/71 w Państwowym Biurze Notarialnym w Krakowie.
W 2011 roku Dworek został przekazany pod zarząd Biura Wystaw Artystycznych „U Jaksy”, które zadeklarowało, że dążyć będzie do utworzenia w nim jednoelementowego skansenu i prowadzenia działalności kulturalnej.
Pełny opis historii obiektu:
http://www.ujaksy.pl/dworek-zacisze/historia-dworku-i-jego-wlascicieli/
