Wielkopolski Park Etnograficzny w Dziekanowicach

Odwiedzając Wielkopolskę, wiele osób kieruje się do Gniezna będącego jedną z pierwszych stolic Polski. Tuż pod Gnieznem leżą Dziekanowice. Sama nazwa wsi może niewiele mówić, ale jeżeli dodamy do tego Jezioro Lednica i Ostrów Lednicki wraz z ruinami palatium z X wieku, jest szansa że wiele osób prawidłowo wskaże lokalizację. Wszak to w palatium mieszczącym się na wyspie, miał odbyć się chrzest Mieszka I a więc miejsce bardzo istotne w historii naszego kraju. Tę część muzeum także należy zobaczyć, ale na początek proponuję Wielkopolski Park Etnograficzny, leżący ok 2,5 km od Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy.

Skansen wsi wielkopolskiej w Dziekanowicach (oddział Muzeum Pierwszych Piastów) położony jest nad brzegiem jeziora Lednica ok 10 km od Gniezna. Na obszarze ponad 24 ha gromadzone, zabezpieczone i eksponowane są przedmioty oraz obiekty architektoniczne z obszaru Wielkopolski. Wyróżniające się elementy skansenu to m.in. drewniany kościół, kaplica, barokowy dwór z folwarkiem, karczma, wiatraki, młyn wodny. Najmłodszy budynek pochodzi z 1935 roku a najstarsze elementy datowane są na rok 1602.

Poszczególne budynki i zagrody tworzące muzealną wieś wyposażone są w sprzęty, naczynia, narzędzia i odzież, które ilustrują warunki i sposób życia rodzin nie tylko utrzymujących się z pracy na roli, ale też i rzemieślników wiejskich: szewca, kołodzieja, garncarza. Wszystko to stanowi zaś wspaniałą atmosferę przeszłości pozwalającą bezpośrednio zapoznać się z tym jak dawniej budowano, mieszkano i mimo trudów pracy odpoczywano.

Rekonstrukcja wsi wielkopolskiej

Stałą wystawę muzeum stanowią obecnie 53 (docelowo 70) obiekty architektury wiejskiej: głównie chałupy, budynki inwentarskie i stodoły zestawione wokół owalnego placu w różnej wielkości zagrody, które na obszarze 21 ha — wraz z zespołem dworsko-folwarcznym, osiemnastowiecznym kościołem i pojedynczymi obiektami rzemiosła wiejskiego — tworzą układ przestrzenny zbliżony do naturalnej wsi wielkopolskiej z połowy XIX wieku. Na dzień dzisiejszy jest to jeden z najbardziej czytelnych układów tradycyjnej wsi nie tylko wśród skansenów polskich, ale i europejskich.

Prezentowane obiekty przeniesiono do muzeum z różnych stron Wielkopolski (m.in. okolic Chodzieży, Gniezna, Kalisza, Krotoszyna, Leszna, Nowego Tomyśla, Poznania, Trzemeszna, Uniejowa, Witkowa). Każdy z nich przybył tu ze swoją własną historią udokumentowaną zazwyczaj krótkim zapisem (data powstania i nazwisko fundatora) umieszczonym na którymś z jego elementów konstrukcyjnych. Najstarszy taki zapis pochodzi z 1602 r., najmłodszy zaś z 1935 r.