Fort Dhayah jest jedynym fortem na wzgórzu pozostałym w Zjednoczonych Emiratach Arabskich
Fort Dhayah, przypominająca twierdzę budowla wpisana na Światową Wstępną Listę Dziedzictwa UNESCO, stoi dumnie pośród jałowych gór i żyznych wadi północnego emiratu, Ras al-Chajmy. Fort stanowi centrum tej bujnej oazy – rozciągają się z niego widoki na góry, palmy i zielone połacie ziem aż do sąsiedniego Omanu i do samego morza.
Fort Dhayah jest jedynym fortem na wzgórzu pozostałym w Zjednoczonych Emiratach Arabskich. Jego początki sięgają późnej epoki brązu (1600–1300 r. p.n.e.), kiedy to miejscowi wykorzystywali go do celów osadniczych i fortyfikacyjnych. Widoczna obecna dwuwieżowa twierdza z cegły mułowej o złotym odcieniu została zbudowana w XIX wieku i odrestaurowana pod koniec lat 90. Jest to ważny zabytek historyczny, ponieważ właśnie tam w 1819 roku rozegrała się bitwa pomiędzy wojskami brytyjskimi a lokalnymi plemionami Qawasim.
Warto wspiąć się po zygzakowatych schodach i na własne oczy zobaczyć rozciągające się stamtąd spektakularne widoki.
U podstawy wzgórza znajduje się nieco większy fort wykorzystywany przez ludzi, którzy mieszkali i pracowali w ogrodach palmowych. W razie zagrożenia wycofywali się tu ze swoimi zwierzętami. Pojedyncze wieże strażnicze są rozmieszczone na terenie całej żyznej oazy Dhayah, aby zapewnić optymalną komunikację. Fort stoi na 70-metrowym wzgórzu, które wznosi się dumnie pomiędzy ogrodami palm daktylowych a szczytem Dżabal al-Dżajs, tworząc centralny punkt bujnej oazy. Na przestrzeni ostatnich kilku wieków oryginalny system nawadniania istniał w niezmienionym kształcie – była do niego zbierana woda spływająca z gór podczas nieczęstych opadów deszczów.
U podstawy fortu leży 12 dużych grobowców z okresu Wadi Suq, od 2000 do 1300 r. p.n.e. Cztery z grobowców były już przedmiotem wykopalisk i ujawniły imponujące struktury pogrzebowe południowo-wschodniej Arabii. Departament ds. Starożytności i Muzeów Ras al-Chajmy zamierza przekształcić cały ten teren w park archeologiczny. Podejście do twierdzy Dhayah jest nierówne i kamieniste. Niedawno zostały ułożone schody i zamontowane barierki ochronne.
Nie jest ono przystosowane do prowadzenia wózków dziecięcych ani do korzystania z wózków inwalidzkich i innych urządzeń wspomagających poruszanie się. Nie ma tam oświetlenia, więc wskazane jest zwiedzanie fortu w godzinach dziennych.
opracowanie i foto: Albin Marciniak
