Stawy i Jeziora Polskich Tatr
- Czarny Staw pod Rysami
- Morskie Oko
- Rybie Stawki (Małe Morskie Oko, Żabie Oko, Małe Żabie Oko)
- Niżni Staw Staszica
- Stawek na Kopkach
- Wyżni Staw Staszica
- Wyżnie Mnichowe Stawki (9)
- Zadni Mnichowy Stawek
Dolina Pięciu Stawów Polskich
- Czarny Staw Polski
- Mały Staw Polski
- Przedni Staw Polski
- Szpiglasowe Stawki (4)
- Wielki Staw Polski
- Wole Oko
- Zadni Staw Polski
Dolina Gąsienicowa
- Czarny Staw Gąsienicowy
- Czerwone Stawki Gąsienicowe (Wyżni (zachodni), Niżni (wschodni))
- Długi Staw Gąsienicowy
- Dwoisty Staw Gąsienicowy (Wschodni, Zachodni)
- Dwoiśniaczek (4)
- Dwoiśniak (Niżni, Wyżni wyschnięty)
- Jedyniak
- Kotlinowy Stawek
- Kurtkowiec
- Litworowy Staw Gąsienicowy
- Mokra Jama
- Samotniak (wyschnięty)
- Troiśniak (3, w tym 1 wysychający)
- Zadni Staw Gąsienicowy
- Zielony Staw Gąsienicowy
- Zmarzły Staw Gąsienicowy
Dolina Pańszczyca
- Czerwony Staw Pańszczycki
Dolina Suchej Wody
- Toporowy Staw Niżni
- Toporowy Staw Wyżni
- Siwe Stawki (2)
- Kosowinowe Oczko
- Smreczyński Staw
- Dudowe Stawki (4)
Kasprowa Dolina
- Kasprowy Stawek
Waksmundzka Dolina
- Wołoszyński Stawek
Czarny Staw pod Rysami, nazywany także Czarnym Stawem nad Morskim Okiem
Tatrzańskie jezioro położone w kotle polodowcowym w Dolinie Rybiego Potoku. Zbliżone kształtem do koła jezioro położone jest na wysokości 1583 m n.p.m., czyli 188 m wyżej niż lustro wody Morskiego Oka. Powierzchnia Czarnego Stawu wynosi ok. 20,64 ha, głębokość maksymalna – 76,4 m (co daje drugie miejsce w Tatrach, a czwarte w Polsce), pojemność 7 761 700 m³ wody. Jezioro zamknięte jest wyraźnym progiem skalnym, zbudowanym z mocno wygładzonych przez egzarację skał. Jest to efekt działań lodowca, który utworzył w tym miejscu tzw. mutony (ta forma skalna nazywana jest też barańcem). Nimi spadają niewielkimi kaskadami wody Czarnego Stawu, tworząc wodospad nazywany Czarnostawiańską Siklawą.
Bezpośrednio nad jeziorem wznoszą się ściany Kazalnicy (wysokość ściany wynosi 576 m). Kocioł Czarnego Stawu otacza grań od Mięguszowieckiego Szczytu Czarnego przez Wołowy Grzbiet, Rysy, Niżnie Rysy i Żabią Grań z Żabim Szczytem Wyżnim, Żabim Mnichem aż po Owcze Turniczki. Cienie rzucane przez szczyty oraz występująca w wodzie sinica Pleurocapsa polonica nadają jezioru ciemny, nieomal czarny kolor, co ma swoje odzwierciedlenie w jego nazwie.
Nad północno-zachodnim brzegiem jeziora ustawiono (w 1836) staraniem proboszcza z Poronina krzyż odlany z tatrzańskiego żelaza. Wody Czarnego Stawu w 1804 były badane przez Stanisława Staszica (mierzył głębokość jeziora i temperaturę wody). Dokładniejsze pomiary wykonał Eugeniusz Klemens Dziewulski w 1879.
Już od 1883 próbowano zarybiać jezioro pstrągami z Morskiego Oka, jednak bezskutecznie. Jest to jezioro wybitnie oligotroficzne: surowe warunki życiowe i przede wszystkim brak pożywienia uniemożliwają tutaj pstrągom życie. Jezioro to zamarza przeważnie w październiku–listopadzie, a taje w miesiąch maj–lipiec, w miesiącach letnich temperatura wody waha się w granicach 7–11,5 °C. Nad jego brzegami zacienionymi potężnymi ścianami grani głównej panuje chłód nawet w czasie największych upałów. Wincenty Pol pisał: "Nie darmo tak go nazwano, jest to kraina śmierci".
Szlaki turystyczne
- – czerwony szosą do schroniska PTTK przy Morskim Oku, dalej wschodnim brzegiem Morskiego Oka na próg Czarnego Stawu i na wierzchołek Rysów.
- Czas przejścia ze schroniska nad Morskim Okiem nad Czarny Staw: 50 min (↓ 40 min)
- Czas przejścia z rozstaju szlaków nad Czarnym Stawem na Rysy: 3 h (↓ 2:30 h)
- – zielony znad Czarnego Stawu na Kazalnicę i Mięguszowiecką Przełęcz pod Chłopkiem (2:30 h, ↓ 2 h)
Morskie Oko
Największe jezioro w Tatrach, położone w Dolinie Rybiego Potoku u stóp Mięguszowieckich Szczytów, na wysokości 1395 m n.p.m.
Jest to jezioro pochodzenia polodowcowego o charakterze karowo-morenowym. Morskie Oko ma powierzchnię 34,93 ha, długość ok. 862 m, szerokość ok. 566 m, a w najgłębszym miejscu osiąga 50,8 m. Dno zasłane jest przy brzegach głazami, ku środkowi żwirem. Wokół jeziora rosną okazałe limby. Przejrzystość wody wynosi 12 m. Występują wyraźnie oddzielone warstwy wody, tzw. termokliny. Pomiar przeprowadzony 2 sierpnia 1937 wykazał, że dobrze wymieszana przez falowanie górna warstwa wody miała grubość tylko 3 m i temperaturę 12,1 °C. Do głębokości 10 m temperatura spadała prawie o 1 °C/m, od 10 do 20 m dużo mniej (ok. 0,25 °C/m). Poniżej 20 m, aż do dna, temperatura była już stała (ok. 4 °C). Jezioro zamarza w listopadzie, taje w maju–lipcu, jednak istnieją duże różnice w poszczególnych latach. Np. w zimie 1950/51 Morskie Oko zamarzło dopiero w styczniu, a stajało już w marcu.
Morskie Oko dawniej nazywano Rybim Jeziorem lub Rybim Stawem, gdyż należy do nielicznych zarybionych w sposób naturalny jezior tatrzańskich. Żyją w nim pstrągi. Zasilane jest dwoma stałymi potokami: Czarnostawiańskim Potokiem, spływającym kaskadami Czarnostawiańskiej Siklawy oraz Mnichowym Potokiem, tworzącym Dwoistą Siklawę. Do jeziora wpada także kilka cieków okresowych, m.in. z Szerokiego i Marchwicznego Żlebu. Ze stawu wypływa Rybi Potok, rozlewający się w początkowym odcinku w kilka Rybich Stawków: Małe Morskie Oko, Żabie Oko, Małe Żabie Oko.
Na morenie zamykającej jezioro od północy stoi schronisko PTTK. Położone na wysokości 1405 m n.p.m. należy do najstarszych i najpiękniejszych schronisk tatrzańskich. Nazwane zostało imieniem Stanisława Staszica, który w roku 1805 badał jezioro. Obok, przy końcu drogi, po lewej stronie znajduje się Stare Schronisko, które pierwotnie było wozownią (1890). Obydwa budynki zostały uznane za zabytkowe. Schronisko stanowi punkt wyjściowy do wycieczek na Rysy, Mięguszowiecką Przełęcz pod Chłopkiem i Szpiglasową Przełęcz.
Powyżej Morskiego Oka, w kierunku południowym znajduje się drugie duże jezioro w Dolinie Rybiego Potoku, Czarny Staw pod Rysami (Czarny Staw nad Morskim Okiem). Ponad tymi dwoma stawami wznoszą się szczyty:
Szlaki turystyczne
– czerwony z Toporowej Cyrhli przez Psią Trawkę, Rówień Waksmundzką, dalej wzdłuż szosy nad Morskie Oko i obok Czarnego Stawu na Rysy.
- Czas przejścia od Wodogrzmotów Mickiewicza do schroniska nad Morskim Okiem: 1:30 h, ↓ 1:15 h
- Czas przejścia od schroniska do Czarnego Stawu: 50 min, ↓ 40 min
- Czas przejścia od schroniska na Rysy: 3:50 h, ↓ 3:10 h
- – asfaltowa szosa z parkingu na polanie Palenica Białczańska (niedostępna dla samochodów), łącząca się z czerwonym szlakiem przed Wodogrzmotami Mickiewicza (2:20 h, ↓ 1:55 h)
- – czerwony dookoła jeziora (ok. 50 min)
- – niebieski przez Świstówkę Roztocką do schroniska PTTK w Dolinie Pięciu Stawów (2 h, w drugą stronę 1:40 h)
- – żółty na Szpiglasową Przełęcz ("Ceprostrada") (2:15 h, ↓ 1:40 h)
Rybie Stawki
Niżni Staw Staszica
Stawek na Kopkach
Wyżni Staw Staszica
Wyżnie Mnichowe Stawki
Wyżnie Mnichowe Stawki – grupa dziewięciu małych jezior polodowcowych w Tatrach Wysokich, na Wyżniej Mnichowej Płaśni – tarasie Dolinki za Mnichem rozpościerającym się pod północną ścianą Mnicha. Poszczególne stawki nie mają osobnych określeń przymiotnikowych, lecz oznaczane są liczbami rzymskimi. Są to (w nawiasach kolejno wysokość n.p.m., powierzchnia, długość i szerokość, głębokość oraz objętość):
- Wyżni Mnichowy Stawek I (1833,4 m, 0,02 ha, 35,5 × 13,0 m, 0,6 m, 77 m³) – wysunięty najbardziej na północ, położony najniżej, jedyny zbiornik wodny na dolnym poziomie Wyżniej Mnichowej Płaśni
- Wyżni Mnichowy Stawek II (1865,4 m, 0,05 ha, 37,5 × 17,5 m, 0,7 m, 150 m³) – położony ponad 100 metrów na południe od Stawku I, drugi co do wielkości
- Wyżni Mnichowy Stawek III (1865,0 m, 0,02 ha, 22,0 × 9,0 m, 0,3 m) – położony kilkanaście metrów na zachód od Stawku II
- Wyżni Mnichowy Stawek IV (1865,4 m, 0,02 ha, 23,0 × 13,7 m, 0,1 m) – położony kilka metrów na południowy zachód od Stawku II
- Wyżni Mnichowy Stawek V (1869,6 m, 0,004 ha, 13,0 × 5,0 m, 0,3 m) – położony ponad 20 metrów na wschód od Stawku IV
- Wyżni Mnichowy Stawek VI (1869,9 m, 0,004 ha, 12,5 × 3,8 m, 0,1 m) – położony kilka metrów na południowy zachód od Stawku V, Józef Szaflarski uznawał Stawki V i VI za jeden zbiornik
- Wyżni Mnichowy Stawek VII (1871,2 m, 0,006 ha, 10,5 × 7,5 m, 0,1 m) – położony kilka metrów na wschód od Stawku VI i kilka metrów na zachód od Stawku IX
- Wyżni Mnichowy Stawek VIII (1867,9 m, 0,006 ha, 10,2 × 9,0 m, 0,2 m) – położony kilkadziesiąt metrów na północny wschód od Stawku II i kilkadziesiąt metrów na północ od Stawku IX
- Wyżni Mnichowy Stawek IX (1869,9 m, 0,06 ha, 44,5 × 21,0 m, 2,3 m, 460 m³) – największy i najgłębszy ze stawków, wysunięty najbardziej na południowy wschód.
Wyżnie Mnichowe Stawki zajmują zagłębienia rynien międzymutonowych wyżłobionych w plejstocenie przez lodowiec. Oprócz Stawku IX wszystkie mają charakter okresowy. Całkowicie wysychają jednak, pomimo płytkości, jedynie wyjątkowo – ich dna wyrzeźbione są w litej skale, co sprzyja długiemu zatrzymywaniu wody (w przeciwieństwie do łatwo przepuszczalnych utworów morenowych). Rzeźba Wyżniej Mnichowej Płaśni (garby i wzniesienia mutonowe, pomiędzy którymi znajdują się wypełnione wodą zagłębienia) porównywana jest geomorfologów do fieldów skandynawskich.
Ze Stawku IX wypływa na północny wschód okresowy potoczek. Ponadto krótki strumyk łączy Stawki IV, II i I, a inny (zaledwie kilkumetrowej długości) – Stawki VI i V. Leżący najniżej Stawek I jest bezodpływowy.
Do Wyżnich Mnichowych Stawków nie prowadzi żaden znakowany szlak turystyczny. Obok jeziorek przebiega jednak licznie uczęszczana przez taterników nieznakowana ścieżka, którą podchodzą oni pod ściany Mnicha. Z daleka, stawki widoczne są także ze szlaków: na Wrota Chałubińskiego oraz na Szpiglasową Przełęcz.
Zadni Mnichowy Stawek
Czarny Staw Polski
Czarny Staw Polski lub po prostu Czarny Staw– polodowcowe jezioro tatrzańskie położone w południowej części Doliny Pięciu Stawów. Od południa w jego kierunku opadają zbocza Liptowskich Murów (odcinek od Gładkiego Wierchu do Kotelnicy). Od północy otacza go wał moreny środkowej. Lustro jeziora leży na wysokości 1722 m n.p.m., jego powierzchnia wynosi 12,7 ha, głębokość 50,4 m. Nadmiar wód odprowadzany jest potokiem do Wielkiego Stawu.
Potok tworzy liczne rozlewiska i podmokłe łąki (młaki), na których rośnie wiele gatunków roślin bagiennych i torfowych.
Szlak turystyczny
- – żółty od skrzyżowania szlaków w Dolinie Pięciu Stawów, prowadzący obok jeziora na Szpiglasową Przełęcz. Czas przejścia: 1:45 h, ↓ 1:25 h
Mały Staw Polski
Mały Staw Polski lub po prostu Mały Staw – niewielkie jezioro tatrzańskie położone w Dolinie Pięciu Stawów pomiędzy Przednim a Wielkim Stawem. Jezioro położone jest na wysokości 1668 m n.p.m., poniżej zboczy Wyżnej Kopy. Jego powierzchnia wynosi według pomiarów Wojskowego Instytutu Geodezyjnego z 1935 ok. 0,18 ha, głębokość 2,1 m. Dane te ulegają szybkim wahaniom (głębokość od kilku do kilkunastu cm) w zależności od ilości opadów. Przez jezioro przepływa potok odprowadzający nadmiar wody z Przedniego Stawu do Wielkiego Stawu. W okresie zimowym jezioro zamarza do dna. W stawie występuje traszka górska – jest to najwyżej w Polsce położone miejsce występowanie tego płaza. Na młakach wokół stawu dorodne kępy roślin górskich: różeńca górskiego, dzwonka wąskolistnego, tojadu mocnego, potężne okazy arcydzięgla litworu.
Nad brzegiem jeziora Polskie Towarzystwo Tatrzańskie zbudowało w 1876 schronisko. Był to tylko kamienny schron. W 1898 przeniesiono drugie, drewniane schronisko z Czerwonych Brzeżków. W latach 1924-1926 PTT wzniosło nad brzegiem jeziora nowe schronisko (wg projektu Karola Stryjeńskiego), które spłonęło w 1945. Zaraz po wojnie PTT zbudowało kolejne schronisko. Obecnie mieści się tam strażnicówka TPN, a nowe schronisko turystyczne stoi nad brzegiem Przedniego Stawu.
Szlaki turystyczne
- – niebieski znad Morskiego Oka przez Świstówkę Roztocką obok schroniska (znajdującego się ok. 5 min od Małego Stawu) i dalej na przełęcz Zawrat.
- Czas przejścia od Morskiego Oka do schroniska: 2 h, z powrotem 1:40 h
- Czas przejścia od schroniska na Zawrat: 1:40 h, ↓ 1:30 h
Przedni Staw Polski
Przedni Staw Polski lub po prostu Przedni Staw – polodowcowe jezioro tatrzańskie położone we wschodniej części Doliny Pięciu Stawów, najbardziej wysunięte na wschód ze wszystkich jezior tej doliny. Od południowego wschodu w jego kierunku opadają stoki Opalonego Wierchu. Lustro jeziora leży na wysokości 1668 m n.p.m., jego powierzchnia wynosi 7,7 ha, a głębokość 34,6 m. Jezioro od północy i wschodu otacza morena czołowa wypiętrzona w kopulaste wzgórza Wyżniej (1722 m n.p.m.) i Niżniej Kopy (1711 m n.p.m.).
Poniżej Niżniej Kopy, nad brzegiem jeziora, zbudowano (w latach 1948–1953) najwyżej położone w Tatrach Polskich schronisko. Nadmiar wód przepływa przez Mały Staw Polski, zasilając Wielki Staw Polski, z którego wypływa Potok Roztoka. Jezioro jest sztucznie zarybione pstrągiem.
Szlaki turystyczne
- – dojście do schroniska od szosy Palenica Białczańska – Morskie Oko szlakami zielonym i czarnym.
- Czas przejścia szlakiem zielonym od Wodogrzmotów Mickiewicza do rozstaju szlaków: 1:20 h, ↓ 1 h
- Czas przejścia szlakiem czarnym od rozstaju szlaków do schroniska: 40 min, ↓ 30 min
- – niebieski od Morskiego Oka przez Rówień nad Kępą, Świstówkę Roztocką i Świstową Czubę obok schroniska i dalej na przełęcz Zawrat.
- Czas przejścia od Morskiego Oka do schroniska: 2 h, z powrotem 1:40 h
- Czas przejścia od schroniska na Zawrat: 1:40 h, ↓ 1:30 h
Szpiglasowe Stawki
Szpiglasowe Stawki – grupa czterech niewielkich jezior na południowo-wschodnim zboczu Doliny Pięciu Stawów Polskich w polskich Tatrach Wysokich. Znajdują się na małym trawiastym tarasie położonym w dolnej części stoku Miedzianego i Szpiglasowego Wierchu, na wysokości ok. 1760-1775 m n.p.m. W pobliżu bierze początek niewielki potok uchodzący do Wielkiego Stawu, którego brzeg leży w odległości 220-270 m od stawków.
Do samych Szpiglasowych Stawków nie prowadzi żaden szlak turystyczny, jednak są one dobrze widoczne z żółtego szlaku z Doliny Pięciu Stawów na Szpiglasową Przełęcz.
Wielki Staw Polski
Wielki Staw Polski lub po prostu Wielki Staw – jezioro tatrzańskie położone na wysokości 1665 m n.p.m. w Dolinie Pięciu Stawów u zboczy Miedzianego. Powierzchnia jeziora wynosi według pomiarów WIG z 1934 r. 34,14 ha, głębokość 79,3 m. Jest to drugie co do powierzchni jezioro w Tatrach, po Morskim Oku (34,54 ha). Według niektórych źródeł powierzchnia Wielkiego Stawu jest w rzeczywistości większa, niż Morskiego Oka, a pierwszeństwo tego ostatniego wynika z wykonania pomiaru przy wyższym stanie wody. Wcześniejsze (1909–1910) pomiary Ludomira Sawickiego określały powierzchnię Wielkiego Stawu na 35,78 ha, a Morskiego Oka na 33,42 ha.
Wielki Staw Polski jest najgłębszym i najdłuższym (998 m) jeziorem w Tatrach i trzecim pod względem głębokości w Polsce (najgłębsze jest jezioro Hańcza). Pojemność zbiornika wynosi ok. 13 mln m³ wody i jest to największa pojemność jeziora w Tatrach (jego pojemność stanowi 1/3 pojemności wszystkich jezior tatrzańskich). Dawny przewodnik tatrzański pisał o tym stawie: "W toniach jego schowałby się cały krakowski kościół Panny Maryji z swą wysoką wieżą, żeby tylko wierzchołek dachu z korona nad powierzchnię wystawał". Najwyższa odnotowana temperatura wody wynosiła 11,2 °C.
Brzegi porasta kosodrzewina, której zarośla powoli zwiększają swą powierzchnię po dawnych zniszczeniach spowodowanych gospodarką pasterską. Uwagę turystów zwraca pojedynczy okaz modrzewia kilkumetrowej wysokości. Nad północno-zachodnim brzegiem, na wysokości ok. 1725 m znajduje się najstarszy szałas tatrzański, wzmiankowany już w XVII wieku, a odnowiony w roku 1986. W jego pobliżu znajdują się liczne nienazwane małe oczka wodne. W maju 1952 utonął w Wielkim Stawie niedźwiedź, pod którym załamała się kra (został przez pracowników schroniska wydobyty i znajduje się w Muzeum Tatrzańskim).
Szlaki turystyczne
- – niebieski znad Morskiego Oka obok schroniska nad Przednim Stawem i Wielkiego Stawu, prowadzący dalej na przełęcz Zawrat.
- Czas przejścia od Morskiego Oka nad Wielki Staw: 2:10 h, z powrotem 1:50 h
- Czas przejścia znad Wielkiego Stawu na Zawrat: 1:30 h, ↓ 1:20 h
- – zielony Doliną Roztoki od Wodogrzmotów Mickiewicza (przy szosie z Palenicy Białczańskiej do Morskiego Oka) nad Wielki Staw. Czas przejścia: 2:05 h, ↓ 1:30 h
- – żółty znad Wielkiego Stawu na przełęcz Krzyżne. Czas przejścia: 1:50 h, ↓ 1:20 h
- – czarny znad Wielkiego Stawu na Kozi Wierch. Czas przejścia: 1:30 h, ↓ 1 h
Wole Oko
Wole Oko – niewielkie, tatrzańskie jeziorko rozlewiskowe położone w Dolince pod Kołem u zboczy opadających z Gładkiej Przełęczy (Dolina Pięciu Stawów Polskich). Jezioro położone jest na wysokości 1862 m n.p.m. Głębokość jeziorka i jego powierzchnia są zmienne (zależą od ilości wody wypływającej z Zadniego Stawu Polskiego). Potok doprowadzający wody płynie dalej pod kamieniami do Wielkiego Stawu Polskiego.
Zimą jeziorko zamarza do dna, jednak przez większą część roku stanowi szóste co do wielkości jezioro w Dolinie Pięciu Stawów Polskich, zaprzeczając tym samym jej nazwie.
Zadni Staw Polski
Zadni Staw Polski lub po prostu Zadni Staw, czasami nazywany nazywany także Zadnim Stawem pod Kołem lub Stawem pod Kołem – owalnego kształtu jezioro tatrzańskie położone w Dolince pod Kołem (górne piętro Doliny Pięciu Stawów Polskich). Jest to jezioro cyrkowe, powstałe na dnie kotła polodowcowego. Powierzchnia jeziora wynosi 6,47 ha, głębokość 31,6 m. Położone na wysokości 1890 m n.p.m., drugie co do wysokości położenia jezioro w Polsce (wyżej znajduje się tylko Zadni Mnichowy Stawek). Połączone jest potokiem (często znikającym pod kamieniami) z leżącym na południowy wschód od niego Wolim Okiem. Ponad Zadnim Stawem wznoszą się szczyty: Zawratowa Turnia, Świnica, Walentkowy Wierch, Liptowskie Mury. Zimą na stawie tym tworzy się rekordowej grubości lód. W 1938 r. miał on grubość aż 3,75 m.
Czarny Staw Gąsienicowy
Czarny Staw Gąsienicowy – jezioro polodowcowe z grupy Gąsienicowych Stawów w Tatrach Wysokich. Położone jest na wysokości 1624 m n.p.m. w cyrku lodowcowym i jest czwartym co do głębokości jeziorem tatrzańskim. Nad jego zachodnim brzegiem wznoszą się ściany Kościelca. Czarny Staw jest największym jeziorem Doliny Gąsienicowej i jednym z dwóch położonych w części wschodniej, nazywanej czasem Czarną Doliną Gąsienicową (drugie z nich to Zmarzły Staw Gąsienicowy). Jezioro ma kształt owalny, woda jest przezroczysta, o zabarwieniu szafirowym. Na jeziorze, w pobliżu jego północno-wschodniego brzegu znajduje się niewielka (310 m²) wysepka porośnięta kosodrzewiną. Powstała ona na dawnym mutonie. Na wysepce tej planowano w 1909 zbudowanie mauzoleum Juliusza Słowackiego, w wyniku protestów działaczy ochrony przyrody nie doszło do tego. Od północy zamyka je skalny próg, z którego wypływa Czarny Potok Gąsienicowy. Czarny Staw został sztucznie zarybiony w 1881 r. (wpuszczono do niego pstrągi potokowe i źródlane).
Nazwa wywodzi się z ciemnogranatowego, a nawet czarnego odcienia wody, związanego z ocienieniem wód pobliskim szczytem i sinicami (Pleurocapsa polonica) porastającymi głazy znajdujące się na brzegach jeziora. Przezroczystość wody wynosi 12 m. Staw pokrywa się lodem przeważnie w październiku–listopadzie, taje zaś w miesiącach maj–lipiec.
W latach 1884–1920 istniał nad brzegiem stawu bufet, bedący własnością Józefa Sieczki z Zakopanego. Spalił się w 1920.
Szlaki turystyczne
- – wzdłuż wschodniego brzegu przebiega trasa szlaku turystycznego z Hali Gąsienicowej na Zawrat.
- Czas przejścia z Murowańca nad Czarny Staw: 30 min, ↓ 20 min
- Czas przejścia znad Czarnego Stawu na Zawrat: 1:50 h, ↓ 1:20 h
- – na wschodnim brzegu jeziora od niebieskiego szlaku odchodzi żółty szlak na Skrajny Granat. Czas przejścia: 1:45 h, ↓ 1:20 h
- – przy północnym brzegu jeziora odchodzi czarny szlak na Mały Kościelec i dalej na przełęcz Karb oraz Kościelec (trasa poprowadzona w 1961 – wcześniejsza, wytyczona przez Towarzystwo Tatrzańskie, prowadziła żlebem bezpośrednio na przełęcz). Czas przejścia na Karb: 40 min, ↓ 30 min
Czerwone Stawki Gąsienicowe
Czerwone Stawki Gąsienicowe lub po prostu Czerwone Stawki – niewielkie i płytkie tatrzańskie jeziora położone w zachodniej części Doliny Gąsienicowej. Leżą one na wschód od Zielonego Stawu Gąsienicowego. Od południa ogranicza je morena czołowa. Powyżej nich znajdują się niewielkie kotlinki z blokami skalnymi i kosodrzewiną.
- Wyżni Czerwony Stawek (zachodni) – położony na wysokości 1694,6 m n.p.m., powierzchnia 0,27 ha, głębokość 1,4 m
- Niżni Czerwony Stawek (wschodni) – położony na wysokości 1693,2 m n.p.m., powierzchnia 0,15 ha, głębokość 1 m
Powyższe dane liczbowe na temat stawów pochodzą sprzed kilkudziesięciu lat. Od tej pory w wyniku spływu gruzowego znacznie zmniejszyła się powierzchnia Wyżniego Czerwonego Stawku, choć ten nadal jest większy od Niżniego. Na zdjęciu satelitarnym z 2004 r. stawy Wyżni i Niżni mają odpowiednio 0,196 i 0,138 ha.
Szlaki turystyczne
- – niebieski szlak przebiegający pomiędzy Czerwonymi Stawkami a Kurtkowcem na przełęcz Karb. Czas przejścia od szlaku czarnego: 30 min, ↓ 20 min
- – czarny szlak rozpoczynający się przy żółtym szlaku Murowaniec – Kasprowy Wierch i przebiegający przy zachodnim brzegu Czerwonego Stawu Wyżniego i dalej na Świnicę przez Świnicką Przełęcz.
- Czas przejścia od Murowańca do rozwidlenia szlaków niebieskiego i czarnego: 1 h, ↓ 50 min
- Czas przejścia od rozwidlenia na Świnicką Przełęcz: 55 min, ↓ 40 min
Długi Staw Gąsienicowy
Długi Staw Gąsienicowy lub po prostu Długi Staw – należące do Gąsienicowych Stawów tatrzańskie jezioro polodowcowe położone na wysokości 1783 m n.p.m. w zachodniej części Doliny Gąsienicowej w Tatrach Wysokich. Przez górali nazywany był Kuklatym Stawem.
Powierzchnia jeziora wynosi 1,58 ha (długość 254 m, szerokość 100 m), głębokość 10,6 m..
Jest to trzeci co do wielkości staw w Dolinie Gąsienicowej.
Jezioro leży u zachodnich zboczy Kościelca w cyrku polodowcowym. Spływa do niego potok z wyżej położonego Zadniego Stawu Gąsienicowego. Połączone jest potokiem z Niżnim Czerwonym Stawkiem.
Jest to trzeci pod względem powierzchni i głębokości staw na Dolinie Gąsienicowej. W 1960 został zarybiony – wpuszczono do niego obcego dla fauny Tatr pstrąga źródlanego.
Szlaki turystyczne
- – w pobliżu jeziora przebiega niebieski szlak turystyczny łącznikowy z przełęczy Karb do zachodniej części Doliny Gąsienicowej. Czas przejścia od szlaku czarnego na Karb: 30 min, ↓ 20 min
Dwoisty Staw Gąsienicowy
Dwoisty Staw Gąsienicowy lub po prostu Dwoisty Staw – należące do Gąsienicowych Stawów oligotroficzne jezioro tatrzańskie, położone w zachodniej części Doliny Gąsienicowej (Zielonej Dolinie Gąsienicowej) w Roztoce Stawiańskiej, na wysokości nieco ponad 1657 m n.p.m.
Opis stawu
Dwoisty Staw to dwa sąsiadujące ze sobą niewielkie zbiorniki wodne:
- Dwoisty Staw Wschodni – o powierzchni 1,41 ha (szerokość 115 m, długość 195 m) i głębokości 9,2 m
- Dwoisty Staw Zachodni – o powierzchni 0,9 ha (szerokość 120 m, długość 140 m) i głębokości 7,9 m
Dane dotyczące powierzchni stawów pochodzą z przewodnika Tatry Wysokie Witolda Henryka Paryskiego. Aktualne zdjęcia satelitarne z 2004 r. pokazują, że powierzchnia stawów jest nieco mniejsza – Dwoisty Staw Wschodni ma 1,355 ha, Zachodni zaś 0,88 ha. W okresach średnio suchych Zachodni Staw Dwoisty rozpada się na dwa kolejne mniejsze zbiorniki i Dwoisty Staw staje się "Troistym". Przy dużej suszy także Wschodni Staw rozdziela się na trzy mniejsze, a nawet dochodzi do całkowitego wyschnięcia. Na mapach obecnie Dwoisty Staw jest najczęściej przedstawiany jako trzy stawy.
Wahania poziomu wody w Dwoistym Stawie przekraczają 8 metrów, dlatego podawana głębokość może być jedynie orientacyjna. W zimie obydwa stawy tracą pod lodem wodę. Dzieje się tak dlatego, że dopływ wody zasilającej staw znajduje się u góry, płytko. Warstwa lodu odcina dopływ wody, a woda znajdująca się w stawie spływa odpływami w dół. Dno tych stawów nie jest pokryte mułem i piaskiem, lecz głazami.
Bezpośrednio przy Dwoistym Stawie nie przebiega żaden znakowany szlak turystyczny. Teren ten jest ścisłym rezerwatem przyrody. Stawy są widoczne poniżej zachodnich zboczy Małego Kościelca podczas podchodzenia na Kościelec albo na Świnicę przez Świnicką Przełęcz.
Dwoiśniaczek
Dwoiśniaczek, Dwoiśniaczki – zbiorowa nazwa kilku małych jeziorek tatrzańskich z grupy Gąsienicowych Stawów. Położone są w Zielonej Dolinie Gąsienicowej w kosodrzewinie tuż na północ od stawu Kurtkowiec. W Wielkiej Encyklopedii Tatrzańskiej Zofii i Witolda Henryka Paryskich pod tą nazwą opisane są dwa stawki o głębokości ok. 1,5 m, bez podanej powierzchni. W rzeczywistości Dwoiśniaczków przy przeciętnym poziomie wody jest aż cztery. Na zdjęciu satelitarnym z 2004 r. mają one odpowiednio 0,019, 0,014, 0,007 i 0,002 ha – dwa ostatnie nie są uwzględniane do tej pory w literaturze tatrzańskiej. Przy niskim stanie wody stawy wysychają i pozostaje ich jeden lub żaden.
Dwoiśniaczek nie jest dostępny dla turystów. Najbliższy mu jest czarny szlak turystyczny z Doliny Gąsienicowej na Świnicką Przełęcz. Stawy można też dojrzeć ze zboczy Kościelca.
Dwoiśniak
Dwoiśniak – dwa niewielkie stawki (dziś jeden wyschnięty w Zielonej Dolinie Gąsienicowej w Tatrach. Znajdują się one na Roztoce Stawiańskiej, w odległości ok. 1 km od schroniska Murowaniec, tuż poniżej dolnej stacji kolejki krzesełkowej na Kasprowy Wierch. Należą do grupy Gąsienicowych Stawów.
W literaturze tatrzańskiej Dwoiśniak jest opisywany jako dwa niewielkie stawki o następujących danych liczbowych:
- Dwoiśniak Wyżni (południowy). Jest położony na wysokości 1590 m n.p.m., ma powierzchnię 0,003 ha i głębokość 0,2 m.
- Dwoiśniak Niżni (północny). Jest położony na wysokości 1588,2 m n.p.m., ma powierzchnię 0,015 ha i głębokość 2,8 m.
Sytuacja dzisiaj jest nieco inna. Dwoiśniak Niżni jest powoli zasypywany materiałem nanoszonym przez deszcze, jednak nadal jest jeziorem stałym i nie wysycha nawet w czasie suszy. Na zdjęciu satelitarnym z 2004 r. ma on powierzchnię 0,007 ha. Dwoiśniak Wyżni jest obecnie zarośnięty trawą i całkowicie wyschnięty. Przyczyn jego zniknięcia można dopatrywać się w działalności człowieka, co opisał profesor Marian Gieysztor w czasopiśmie „Chrońmy przyrodę ojczystą” w 1952 r.: „[W czasie budowy] największej nartostrady w Tatrach, prowadzącej z Kasprowego Wierchu przez Halę Goryczkową i Halę Kopieniec do Jaszczurówki [...] zniszczone zostało m.in. otoczenie dwu małych stawków zwanych Dwoiśniakami, szkody powstały również w obrębie samych stawków przez spuszczenie wody ze stawku górnego.”
W rejonie tym odbywa gody żaba trawna i żyją tu traszki: górska i karpacka. W Dwoiśniaku występuje też bardzo ciekawa fauna bezkręgowców. Żyje tutaj nigdzie poza tym niespotykany gatunek widłonoga (endemit tatrzański) Diaptamus tatricus. Niektóre występujące tutaj bezkręgowce osiągają w Dwoiśniaku maksimum wysokościowe swojego zasięgu.
Niedaleko tych stawków, ale po przeciwnej, północnej stronie ścieżki i wyżej (1620 m n.p.m.), znajdował się jeszcze jeden mały stawek, dziś także wyschnięty – Samotniak.
Szlak turystyczny
- – tuż obok Dwoiśniaka prowadzi żółty szlak od schroniska „Murowaniec” na Kasprowy Wierch. Znajduje się on po południowo-wschodniej stronie ścieżki. Czas przejścia: 1:25 h, ↓ 1:05 h
Jedyniak
Jedyniak – niewielki stawek z grupy Gąsienicowych Stawów w Dolinie Gąsienicowej w Tatrach. Znajduje się on w jej zachodniej części, zwanej Zieloną Doliną Gąsienicową w Roztoce Stawiańskiej, w odległości ok. 700 m od schroniska, po prawej (północno-zachodniej) stronie szlaku od schroniska Murowaniec na Kasprowy Wierch. Położony jest na wysokości ok. 1577 m n.p.m. w odległości kilkunastu kroków od tego szlaku wśród zarośli kosodrzewiny. Według przewodnika Tatry Wysokie Witolda Henryka Paryskiego staw ma rozmiar 12 × 11,5 m, powierzchnię 0,007 ha i głębokość 1,2 m (pomiary WIG z 1934 r.). Od czasu zbadania Jedyniaka niewiele się zmieniło: staw na zdjęciu satelitarnym z 2004 r. ma powierzchnię 0,006 ha. Staw nie posiada dopływu ani odpływu.
Szlaki turystyczne
- – obok stawu przebiega żółty szlak ze schroniska Murowaniec na Kasprowy Wierch. Czas przejścia: 1:25 h, ↓ 1:05 h.
Kotlinowy Stawek
Kotlinowy Stawek – niewielkie jezioro z grupy Gąsienicowych Stawów w Tatrach. Położone jest w zachodniej części Doliny Gąsienicowej w tzw. Zielonej Dolinie Gąsienicowej. Znajduje się w odległości ok. 100 m od Zielonego Stawu Gąsienicowego, po jego północno-zachodniej stronie. Położone jest na wysokości 1680 m n.p.m. w tzw. Kotlinach, pod wschodnimi zboczami Beskidu i przełęczy Liliowe. Na zdjęciu satelitarnym z 2004 r. staw zajmuje powierzchnię ok. 0,021 ha. Jego głębokość zazwyczaj wynosi ok. 0,5 m, w suchych okresach stawek wysycha, a na dnie osiada czarny muł. W istocie oprócz jednego stawku tworzą się tutaj okresowo jeszcze inne mniejsze od niego stawki. Wszystkie te jeziorka to młode formy geologiczne – wypełnione wodą zagłębienia, będące pozostałością po martwych bryłach lodu z okresu ostatniego zlodowacenia, tzw. oczka polodowcowe.
Kotlinowy Stawek widoczny jest z zielonego łącznikowego szlaku turystycznego ze schroniska "Murowaniec" na przełęcz Liliowe. W jego pobliżu przebiega też czarny szlak na Świnicką Przełęcz.
Kurtkowiec
Kurtkowiec – należące do Gąsienicowych Stawów niewielkie jezioro oligotroficzne o nieregularnym kształcie w Tatrach. Położone jest w zachodniej części Doliny Gąsienicowej na wysokości 1686 m n.p.m. Czasami nazywa się go również Stawem w Roztoce, gdyż leży na obszarze Roztoki Stawiańskiej. Według danych z przewodnika Tatry Wysokie Witolda Henryka Paryskiego powierzchnia jeziora razem z wyspą wynosi 1,56 ha (długość 212 m, szerokość 139 m), głębokość 4,8 m. Na zdjęciu satelitarnym z 2004 r. powierzchnia jest nieco mniejsza i wynosi 1,536 ha.
Na jeziorze znajduje się niewielka wysepka (0,067 ha) porośnięta kosodrzewiną. Jest to najwyżej w Polsce położona wyspa (1689 m n.p.m.). Od Zielonego Stawu Kurtkowiec oddzielony jest moreną, przez którą przebiega szlak turystyczny na Świnicę. Od tej trasy odchodzi szlak na przełęcz Karb, prowadzi on pomiędzy Kurtkowcem i Czerwonymi Stawkami. Tuż na północ od Kurtkowca znajduje się kilka małych stawków nazywanych Dwoiśniaczkiem.
Szlaki turystyczne
Nieopodal Kurtkowca znajduje się rozwidlenie szlaków:
- – czarny szlak odchodzący od żółtego szlaku ze schroniska Murowaniec na Kasprowy Wierch i prowadzący na Świnicką Przełęcz.
- Czas przejścia od żółtego szlaku do rozgałęzienia szlaków przy Kurtkowcu: 30 min, ↓ 25 min
- Czas przejścia od niebieskiego szlaku na Świnicką Przełęcz: 55 min, ↓ 40 min
- – niebieski szlak z Zielonej Doliny Gąsienicowej na przełęcz Karb. Czas przejścia: 30 min, ↓ 20 min
Litworowy Staw Gąsienicowy
Litworowy Staw Gąsienicowy lub po prostu Litworowy Staw, dawniej nazywany także Sobkowym Stawem – jeziorko tatrzańskie z grupy Gąsienicowych Stawów. Położone jest w zachodniej części Doliny Gąsienicowej na wysokości 1618 m n.p.m.
Według danych z przewodnika Tatry Wysokie Witolda Henryka Paryskiego powierzchnia jeziora wynosi 0,48 ha (długość 116 m, szerokość 66 m), głębokość 1,1 m. Na zdjęciu satelitarnym z 2004 r. powierzchnia jest nieco mniejsza i wynosi 0,407 ha. Związane jest to z tym, że staw o bagnistym dnie coraz bardziej zarasta turzycą dzióbkowatą Carex rostrata. W stawie odbywa gody żaba trawna i nielicznie występuje traszka górska. Nazwa stawu związana jest z rosnącym w jego pobliżu arcydzięglem litworem. Wypływa z niego potok Sucha Woda. W pobliżu stawu znajdują się dwa ponory, do których wpływają wody potoku (jeden z nich ma połączenie z oddalonym o 2,5 km Goryczkowym Wywierzyskiem w Dolinie Bystrej.
Staw został sztucznie zarybiony pstrągami.
Szlak turystyczny
- – obok stawu przebiega czarny szlak z Roztoki Stawiańskiej na Świnicką Przełęcz (od rozwidlenia ze szlakami żółtym i zielonym 1:25 h, ↓ 1:05 h)
Mokra Jama
Mokra Jama – jezioro tatrzańskie z grupy Gąsienicowych Stawów. Położone jest w Zielonej Dolinie Gąsienicowej, w jej części nazywanej Roztoką Stawiańską. Staw jest nieuwzględniany w klasycznych opracowaniach tatrzańskich (m.in. w przewodniku Tatry Wysokie Witolda Henryka Paryskiego), jednak w porównaniu z kilkoma innymi jest dość znaczący. Na zdjęciu satelitarnym z 2004 r. powierzchnia Mokrej Jamy wynosi 0,048 ha, co daje jej 12. miejsce wśród ok. 21 stawów w Dolinie Gąsienicowej. Staw przez większą część roku jest bezodpływowy, ale przy wysokim stanie wody staje się przepływowy. Rzadko zdarza się, że staw wysycha całkowicie.
Mokra Jama znajduje się ok. 320 m od schroniska Murowaniec, przy szlaku na Kasprowy Wierch.
Szlaki turystyczne
- – obok stawu przebiega żółty szlak turystyczny ze schroniska Murowaniec na Kasprowy Wierch. Czas przejścia: 1:25 h, ↓ 1:05 h
Samotniak
Samotniak – jeden z grupy Gąsienicowych Stawów, wyschnięty dziś niewielki stawek w Dolinie Gąsienicowej w Tatrach. Znajdował się on w jej zachodniej części, zwanej Zieloną Doliną Gąsienicową, w Roztoce Stawiańskiej, w odległości ok. 950 m od schroniska, po prawej (północno-zachodniej) stronie szlaku od schroniska Murowaniec na Kasprowy Wierch. Położony był na wysokości ok. 1620 m n.p.m. Wielka Encyklopedia Tatrzańska podaje dane stawu: rozmiary ok. 5 × 5 m, powierzchnię 0,002 ha i głębokość ok. 0,5 m. Staw został odkryty dopiero w 1938 r. przez limnologa Przemysława Olszewskiego, który nazwał go Samotniakiem z racji usytuowania w miejscu niewidocznym dla turystów przechodzących pobliską ścieżką. Dziś w miejscu stawu znajduje się bezodpływowe zagłębienie, zarośnięte borówkami i trawą. Być może staw został wysuszony przy okazji budowy nartostrady, podobnie jak sąsiedni jeden z oddalonych o ok. 30 m Dwoiśniaków.
Szlaki turystyczne
- – obok Samotniaka przebiega żółty szlak ze schroniska Murowaniec na Kasprowy Wierch (1:25 h, ↓ 1:05 h)
Troiśniak
Troiśniak, zwany także Żabimi Stawkami lub Trójniakiem – niewielkie stawki w zachodniej części Zielonej Doliny Gąsienicowej w Tatrach. Należą do grupy Gąsienicowych Stawów. Znajdują się u wylotu Suchej Doliny Stawiańskiej w tzw. Roztoce Stawiańskiej, ok. 100 m na południe od dolnej stacji wyciągu krzesełkowego na Kasprowy Wierch. W stawkach tych występują traszki: górska i karpacka oraz żaba trawna.
Według przewodnika Tatry Wysokie Witolda Henryka Paryskiego Troiśniak składa się z trzech niewielkich stawów:
- Troiśniak Wyżni (zachodni) – położony na wysokości 1612,6 m n.p.m., o powierzchni 0,003 ha i głębokości 0,6 m
- Troiśniak Pośredni (środkowy) – położony na wysokości 1612,6 m n.p.m., o powierzchni 0,023 ha i głębokości 0,6 m
- Troiśniak Niżni (wschodni) – położony na wysokości 1611,4 m n.p.m., o powierzchni 0,004 ha i głebokości 0,9 m.
Powyższe dane liczbowe na temat stawów pochodzą sprzed kilkudziesięciu lat. Od tej pory niewiele zmieniła się powierzchnia największego z nich Troiśniaka Pośredniego (wg zdjęcia satelitarnego z 2004 r. wynosi ona 0,017 ha) oraz Troiśniaka Niżniego (dziś 0,003 ha). Trzeci ze stawków, Troiśniak Wyżni, według przewodnika mający wymiary 8,5 × 6 m, praktycznie przestał istnieć. Jedynie przy wysokich opadach na jego miejscu pojawia się niewielka kałuża[1]. W czasie suchego lata także pozostałe Troiśniaki mogą wysychać.
Szlak turystyczny
- – obok stawu przebiega czarny szlak z Roztoki Stawiańskiej na Świnicką Przełęcz. Czas przejścia od szlaku żółtego na przełęcz: 1:25 h, ↓ 1:05 h
Zadni Staw Gąsienicowy
Zadni Staw Gąsienicowy – tatrzańskie jezioro z grupy Gąsienicowych Stawów. Położone jest w Zielonej Dolinie Gąsienicowej na wysokości 1852 m n.p.m., pod zachodnią ścianą Kościelca. Według danych z przewodnika Tatry Wysokie Witolda Henryka Paryskiego powierzchnia jeziora wynosi 0,53 ha (długość 106 m, szerokość 66 m), głębokość 8,0 m. Na zdjęciu satelitarnym z 2004 r. powierzchnia jest nieco mniejsza i wynosi 0,515 ha. Wody z jeziora spływają po stromej ścianie skalnej do Długiego Stawu Gąsienicowego.
Jest najwyżej położonym ze wszystkich stawów w Dolinie Gąsienicowej. Przez większą część roku jest zamarznięty. Taje w miesiącach czerwiec-sierpień, a zamarza we wrześniu-październiku.
Zadni Staw Gąsienicowy jest niedostępny dla turystów. Najlepiej widoczny jest z czarnego szlaku na Świnicką Przełęcz oraz z wierzchołka Kościelca.
Zielony Staw Gąsienicowy
Zielony Staw Gąsienicowy lub po prostu Zielony Staw – należące do Gąsienicowych Stawów jezioro polodowcowe w Tatrach Wysokich, położone na wysokości 1672 m n.p.m. w kotle lodowcowym poniżej Skrajnej Turni. Dawniej nosiło nazwę Suczy Staw (od złej suki kaleczącej owce, którą w nim utopiono, a znaleziono w Jaskini Kasprowej ). Zielony Staw jest największym jeziorem Zielonej Doliny Gąsienicowej i ósmym co do wielkości jeziorem polskich Tatr. Według danych z przewodnika Tatry Wysokie Witolda Henryka Paryskiego powierzchnia jeziora wynosi 3,84 ha (długość 275 m, szerokość 238 m), głębokość 15,1 m. Na zdjęciu satelitarnym z 2004 r. powierzchnia jest nieco mniejsza i wynosi 3,764 ha. Wody jeziora cechuje duża przeźroczystość (nawet do 10 m) i jasnozielone zabarwienie wywołane niewielką ilością planktonu.
Staw był od dawna sztucznie zarybiany, pierwszy raz w 1909. Ponownie w 1949 wypuszczono do stawu narybek pstrąga źródlanego. Początkowo, gdy jezioro było jeszcze bogate w plankton, ryby osiągnęły spore rozmiary. Później jednak, gdy ryby wyjadły plankton, większość z nich wyginęła. Staw zamarza w październiku-listopadzie, a rozmarza w maju-czerwcu.
Ze stawu wypływa potok Sucha Woda płynący dnem Doliny Gąsienicowej (na znacznej części długości jego wody zanikają pod kamieniami).
Szlak turystyczny
- – obok stawu przebiega czarny szlak z Roztoki Stawiańskiej na Świnicką Przełęcz. Czas przejścia od szlaku żółtego na przełęcz: 1:25 h, ↓ 1:05 h
Zmarzły Staw Gąsienicowy
Zmarzły Staw Gąsienicowy lub po prostu Zmarzły Staw, czasami nazywany także Zmarzłym Stawem pod Zawratem – niewielkie jeziorko położone na wysokości 1788 m n.p.m. we wschodniej części Doliny Gąsienicowej, w kotle skalnym pod ścianą Małego Koziego Wierchu, u wylotu Koziej Dolinki w Tatrach. Powierzchnia jeziora wynosi 0,28 ha (długość 77 m, szerokość 50 m), głębokość 3,7 m. Należy do grupy Gąsienicowych Stawów. W okresie zimowym jezioro zamarza do dna, lód i kra utrzymują się do późnego lata. Zamarznięte jest przez większą część roku, roztapia się zwykle w czerwcu-lipcu, a zamarza już we wrześniu-październiku. Wody jeziorka spływają niewielkim potokiem do położonego niżej Czarnego Stawu.
Powyżej Zmarzłego Stawu, w pobliżu szlaku na Kozią Przełęcz znajduje się niewielkie źródełko i kilka koleb. W 1880 Towarzystwo Tatrzańskie poszerzyło jedną z nich, tak by mogła pełnić rolę tymczasowego schronu dla turystów.
Szlaki turystyczne
- – żółty z rozdroża szlaków powyżej Czarnego Stawu na Kozią Przełęcz. Czas przejścia: 1 h, ↓ 50 min
Czerwony Staw Pańszczycki
Czerwony Staw Pańszczycki lub po prostu Czerwony Staw – jeziorko tatrzańskie położone na wysokości 1654 m n.p.m. w Dolinie Pańszczycy. Powierzchnia jeziora wynosi ok. 0,3 ha (długość 108 m, szerokość 46 m), głębokość 0,9 m. Przy niskich stanach wód jezioro dzieli się na dwa mniejsze, a czasem nawet zanika całkowicie. Jego nazwa ma związek z sinicą Pleurocapsa aurantica, barwiącą na brunatno-czerwony kolor kamienie leżące w pobliżu i na dnie stawu.
Dawniej (w XIX wieku) Czerwony Staw nazywano Zielonym Stawem.
Szlaki turystyczne
- – wzdłuż południowo-zachodniego brzegu przebiega żółty szlak turystyczny z Doliny Gąsienicowej na przełęcz Krzyżne. Ok. 500 m przed stawem ze szlakiem tym łączy się czarny szlak łącznikowy.
- Czas przejścia z Murowańca do złączenia szlaków: 1 h, ↓ 50 min
- Czas przejścia od złączenia szlaków obok stawu na Krzyżne: 1:45 h, ↓ 1:15 h
Toporowy Staw Niżni
Toporowy Staw Niżni – tatrzańskie jezioro położone na wysokości 1089 m n.p.m., na wale morenowym w zachodniej części Doliny Suchej Wody Gąsienicowej, blisko Drogi Oswalda Balzera, poniżej Toporowego Stawu Wyżniego.
Toporowy Staw Niżni ma częściowo bagniste brzegi i powoli zanika. Powierzchnia stawu to 0,617 ha. Staw ma 185,5 m długości, 51,3 m szerokości, a głębokość 5,9 m. Jest najniżej położonym stawem w obrębie Tatr Polskich.
W jeziorze tym znaleziono w 1951 po raz pierwszy w polskich Tatrach rzadki gatunek rośliny – jeżogłówkę pokrewną (wcześniej roślina ta opisana była tylko na jednym zaledwie stanowisku przy słowackich Rohackich Stawach). Obydwa Toporowe Stawy charakteryzują się bujnym życiem organicznym (co związane jest z ich niską wysokością nad poziomem morza). W stawie tym rozmnaża się wiele gatunków płazów: salamandra plamista, traszka zwyczajna, traszka karpacka, traszka górska, kumak górski, ropucha szara i żaba trawna. Zarówno Toporowy Staw Niżni, jak i Wyżni, znajdują się na obszarze objętym ścisłą ochroną i nie prowadzi do nich żaden znakowany szlak turystyczny.
Toporowy Staw Wyżni
Toporowy Staw Wyżni – tatrzańskie jezioro leżące w zachodniej części Doliny Suchej Wody Gąsienicowej, na wysokości ok. 1120 m n.p.m., w pobliżu Toporowego Stawu Niżnego.
Jezioro ma powierzchnię ok. 0,03 ha i powoli zanika, przekształcając się w torfowisko. Wymiary stawu to ok. 30 × 15 m, a głębokość 1,1 m. Podane wartości należy traktować orientacyjnie, gdyż ulegają silnym wahaniom. W okolicy stawu znajduje się jeszcze wiele innych niewielkich stawków, które okresowo wysychają.
W Toporowym Stawie Wyżnim występuje ciekawa flora torfowiskowo-bagienna. Znaleziono nawet bardzo rzadką jeżogłówkę pokrewną. Obydwa Toporowe Stawy charakteryzują się bujnym życiem organicznym (co związane jest z ich niską wysokością nad poziomem morza). W stawach tych rozmnaża się wiele gatunków płazów: salamandra plamista, kumak górski, żaba trawna, traszka górska, traszka karpacka.
Oba Toporowe Stawy znajdują się na obszarze ochrony ścisłej TPN.
Siwe Stawki
Siwe Stawki – dwa niewielkie jeziora na Dolinie Pyszniańskiej, będącej górnym odgałęzieniem Doliny Kościeliskiej w Tatrach Zachodnich. Znajdują się one na wschodnich stokach Ornaku, poniżej Siwej Przełęczy, na dnie Siwej Kotlinki, będącej pozostałością dawnego kotła lodowcowego. Nie posiadają one ani dopływu, ani odpływu, ponadto znajdują się na dobrze nasłonecznionym, odkrytym stoku, wskutek czego woda w nich jest cieplejsza niż w innych jeziorach tatrzańskich. Poziom wody w nich jest bardzo zmienny w zależności od opadów atmosferycznych. Wyżni Siwy Stawek (południowo-zachodni) położony jest na wysokości 1718 m n.p.m., ma powierzchnię 0,037 ha, rozmiary ok. 29 × 20 m i głębokość 1,0 m. Niżni Siwy Stawek (północno-wschodni) położony jest na wysokości 1716 m n.p.m., ma powierzchnię 0,046 ha, rozmiary ok. 32 × 21 m i głębokość 1,8 m. Od górnego stawku do dolnego spływa niewielki strumyk o długości ok. 30 m.
Cały obszar Doliny Pyszniańskiej jest ścisłym rezerwatem przyrody i obok Siwych Stawków nie prowadzi żaden szlak turystyczny. Są one jednak doskonale widoczne ze szlaków turystycznych przebiegających powyżej w niedużej odległości przez Siwą Przełęcz, Siwe Turnie i Liliowe Turnie. Teren wokół stawów, dawniej należący do Hali Ornak i wypasany, zachował jeszcze charakter hali górskiej, pojawiające się kępy kosodrzewiny wskazują jednak, że w bliskiej przyszłości zarośnie nią i utworzy się tutaj typowy dla Tatr piętrowy układ roślin i niewielkie Siwe Stawki staną się niewidoczne wśród kosówki.
Kosowinowe Oczko
Kosowinowe Oczko – niewielki staw znajdujący się na Dolinie Pyszniańskiej, będącej górnym odgałęzieniem Doliny Kościeliskiej w Tatrach Zachodnich. Znajduje się w części tej doliny zwanej Siwymi Sadami, na wysokości ok. 1528 m n.p.m. Stawek powstał w zagłębieniu terenu pomiędzy morenami dennymi. Ma rozmiar 6,5 × 2 m i głębokość 0,6 m i znajduje się wśród gęstych zarośli kosodrzewiny, na zachód od ścieżki prowadzącej na Pyszniańską Przełęcz. Jego nazwa pochodzi od gwarowej nazwy kosodrzewiny – kosowina.
Znajduje się w Obszarze ochrony ścisłej "Pyszna, Tomanowa, Pisana" i jest niedostępny turystycznie.
Smreczyński Staw
Smreczyński Staw – polodowcowe jezioro morenowe w polskich Tatrach Zachodnich. Znajduje się ono u wylotu Doliny Pyszniańskiej i Hali Smreczyny, powyżej Doliny Kościeliskiej, na wysokości 1226 m n.p.m. Powstało w zagłębieniu między morenami dwóch lodowców. Średnia jego głębokość wynosi 1,8 m, głębokość maksymalna 5,3 m, powierzchnia 0,75 ha, pojemność 13 540 m³. Od innych tatrzańskich jezior różni się wysokim rozwojem życia organicznego i występowaniem płazów; stwierdzono występowanie traszki górskiej i karpackiej, żaby trawnej. Jest to też jedno z nielicznych tatrzańskich jezior, które nie jest położone na dnie dzikiego kotła polodowcowego otoczonego stromymi ścianami, lecz na równinie w lesie. Jego brzegi są bagniste, porośnięte roślinami bagiennymi. W wodzie obfity fitoplankton, a w nim głównie bruzdnice. Wokół stawu znajduje się ścisły rezerwat przyrody. Cały staw otoczony jest lasem, a ponad nim widoczne są szczyty: Smreczyński Wierch (2086 m n.p.m.), Kamienista (2126 m n.p.m.), Błyszcz (2158 m n.p.m.), zbocza Starorobociańskiego Wierchu (2178 m n.p.m.). Biegnie po nich granica polsko-słowacka.
Górale uważali dawniej, że jezioro to nie ma dna. Według legendy, gdy pewien gazda zaczął kopać rów odwadniający, by spuścić z niego wodę i zamienić go na łąkę, głos z wody ostrzegł go, że zatopi wszystkie miejscowości, aż do morza.
Szlak turystyczny
- – czarny szlak turystyczny od krzyżówki z główną drogą biegnącą przez Dolinę Kościeliską, tuż poniżej schroniska PTTK na Hali Ornak. Trasa zaczyna się na wysokości 1106 m n.p.m. i prowadzi przez ścisły rezerwat przyrody: długość 1,2 km, różnica wysokości 120 m (pieszo 30 min do góry, z powrotem 25 min)
Dudowe Stawki
Dudowe Stawki – 5 małych stawów w górnej części Doliny Starorobociańskiej w Tatrach Zachodnich. Znajdują się w jej zachodnich zboczach poniżej szczytu Kończystego Wierchu, na górnym jej piętrze, w polodowcowej Dudowej Kotlinie. Stawki wypełniają zagłębienia pomiędzy morenami. Cztery blisko siebie położone stawki znajdują się na wysokości ok. 1675 m, piąty nieco dalej, w południowo-zachodnim kierunku i wyżej (ok. 1690 m). Jest on też największy, ma długość ok. 12 m. Przy wysokim stanie wody niektóre stawki łączą się z sobą, w lecie często ulegają wyschnięciu.
Dudowa Kotlina podcięta jest stromym progiem Dudowych Turni. Woda ze stawków spływa efektowną siklawą żlebem Wielkiej Szczerby i wsiąka w piarżyska u podnóża żlebu (przy Starorobociańskiej Równi).
Kasprowy Stawek
Wołoszyński Stawek
