Megalityczne Świątynie Tarxien na Malcie na liście światowego dziedzictwa UNESCO
Niewiele wiadomo na temat ich budowniczych, podobnie jak sposób ich budowy oraz przeznaczenie nie są do końca znane. Najprawdopodobniej budowle te były świątyniami – o czym może świadczyć obecność zdobionych ołtarzy oraz brak śladów pochówków. Najstarszym i najlepiej zachowanym kompleksem jest Ġgantija a najbardziej wyszukanym architektonicznie – Tarxien.
Świątynie Tarxien
Stanowisko archeologiczne Świątynie Tarxien, w 1992 roku wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Jedno z ważnych miejsc na Malcie, przyciągające turystów z całego świata.
Tarxien to kompleks budowli megalitycznych z okresu neolitu i epoki brązu. Budowa najstarszej świątyni datowana jest na ok. 3 500 p.n.e. Obiekty wzniesiono z obrobionych bloków skalnych i ozdobiono rytymi i malowanymi dekoracjami. Kompleks dzieli się na pięć części. Całość została zabezpieczona specjalną kopułą przez warunkami atmosferycznymi. Dookoła poprowadzono pomost ułatwiający oglądanie pozostałości świątyń. Kładki prowadzą także w pobliże kilku punktów wewnątrz budowli.
Kompleks budowli megalitycznych z okresu neolitu i epoki brązu został przypadkowo odkryty w 1914 roku przez miejscowego rolnika. Obiekty wzniesiono z obrobionych bloków skalnych i ozdobiono rytymi i malowanymi dekoracjami. Budowa najstarszej świątyni datowana jest na około 3500 p.n.e.[1] Kompleks dzieli się na pięć części, z których najważniejsze to:
- Świątynia Południowa – zdobiona motywem spirali. W kamiennym ołtarzu świątyni znaleziono ukryty nóż, co świadczy o składaniu ofiar. W świątyni zachował się fragment olbrzymiego posągu otyłej kobiety – charakterystyczny dla cywilizacji okresu neolitu na Malcie.
- Świątynia Centralna – największa część kompleksu – 24 m długości. Ściany ozdobione motywami zwierzęcymi.
Malta, Republika Malty to niewielkie wyspiarskie państwo-miasto położone w Europie Południowej, na Morzu Śródziemnym, 81 km na południe od Włoch. Jest najdalej na południe wysuniętym państwem Europy.
Malta ma historię sięgającą tysięcy lat. Cywilizacja na Malcie zaczęła rozwijać się ponad 7000 lat temu. W jaskini Għar Dalam odnaleziono ceramikę stworzoną przez człowieka z około 5000 r. p.n.e. Pierwsze większe budowle na Malcie – megalityczne świątynie zaczęto budować około 3600 r. p.n.e. Są one najstarszymi stojącymi budowlami w Europie i jednymi z najstarszych na świecie, są starsze niż piramidy w Egipcie!
Pozostałością tych budowli jest kilkanaście ruin, z czego aż siedem zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Megalityczne świątynie Malty to budowle położone na wyspach Malta i Gozo, wzniesione zostały w okresie 3500–2500 p.n.e. i zaliczają się do najstarszych budowli kamiennych na świecie.
Najpierw wznoszono sarkofagi i wolnostojące bloki skalne – okresy Skorba (ok. 4500–4100 p.n.e.) i Zebbug (ok. 4100–3800 p.n.e.), następnie budowano świątynie i kompleksy cmentarzy – okres Ġgantija (ok. 3600–3000 p.n.e.), później świątynie rozbudowywano – okres Tarxien (ok. 3000–2500 p.n.e.), finalnie opuszczono je w okresie Cmentarza Tarxien 2500–1500 p.n.e.
Prawie wszystkie z budowli mają wklęsłe fasady, większość zbudowana jest z wielkich, obrobionych bloków skalnych a wiele z budowli pokrywają reliefy. Mimo tysięcy lat jakie dzielą od momentu powstania tych elementów, nadal robią wrażenie na zwiedzających.
Niewiele wiadomo na temat ich budowniczych. Sposób ich budowy oraz przeznaczenie nie są do końca znane. Najprawdopodobniej budowle te były świątyniami – o czym mają świadczyć obecność zdobionych ołtarzy oraz brak śladów pochówków. Najstarszym i najlepiej zachowanym kompleksem jest Ġgantija a najbardziej wyszukanym architektonicznie – Tarxien.
Zadziwia i zastanawia także fakt, jak wiele tysięcy lat temu dotarli tam ludzie. Wszak ponad 80 km jakie dzielą wyspy od Sycylii, to odległość zbyt duża by pierwsi osadnicy mogli pokonać wpław czy inną choćby prymitywną łodzią.
Zwiedzanie
6 euro bilet normalny, 4 euro ulgowy
Triq It Tempji Neolitici, Ħal Tarxien TXN 1063, Malta
https://heritagemalta.mt/whats-on/tarxien-temples-with-temi-zammit/
Malta zajmuje 14. miejsce na świecie pod względem zadowolenia z życia.
W tym budynku znajduje się biuro, wejście, kasa i sklepik z pamiątkami.
opracowanie & foto: Albin Marciniak
https://www.facebook.com/marciniak.albin
Katakumby pod kościołem Św. Katalda na Malcie
