Zamek Zawiszy Czarnego w Rożnowie nazywany Zamkiem Górnym, należący niegdyś do najsłynniejszego rycerza średniowiecznej Europy, bohatera bitwy pod Grunwaldem, dostał szansę na drugie życie.
Zamek pochodzący z pierwszej połowy XIV w przez wiele lat przypominał stertę gruzu, z kilkoma wystającymi kikutami murów. W takiej formie był już przedstawiany w XIX w na jedynych zachowanych rycinach Napoleona Ordy, przedstawiających zamek. Ten jednak został opuszczony już dwa wieki wcześniej i rozpoczął się jego proces popadania w znaną dzisiaj ruinę.
Nadzieja na lepszy los dla tego niewielkiego niegdyś zamku pojawiła się w 2014 r gdy zamek został odkupiony od gminy Gródek nad Dunajcem przez jedynych spadkobierców, rodzinę Stadnickich. Wcześniej, bo w roku 1944 w wyniku reformy rolnej zamek przeszedł w ręce państwa. Aby uniknąć skomplikowanej procedury prawnej odzyskiwania własności, Stadniccy odkupili za ok 50 tys zł ruiny stojące na 10 arowej działce.
Kolejnym właścicielem zamku stał się krakowski przedsiębiorca Jerzy Meysztowicz, powiązany rodzinnie z rodziną Stadnickich. Założona przez Meysztowicza fundacja zajęła się reanimacją ruin zamku.
W 2015 r ruszyły prace archeologiczne i odkrywkowe. W dalszym planie fundacji jest odtworzenie wieży zamkowej i wkomponowanie w całość nowoczesnej architektury. Zabudowa ze szkła i stali ma pomóc architektom w zaplanowaniu i wyeksponowaniu odkopanych przedmiotów. Pokazany zostanie obrys murów i układ pomieszczeń. W planach jest także sala muzealna, kawiarenka i oczywiście turnieje rycerskie, które są magnesem dla turystów na każdym zamku.
Takie ambitne plany były tuż po przejęciu ruin w 2015 r . Zapał właściciela dawał nadzieję dla mieszkańców gminy na przyciągnięcie turystów. Od ok 2 lat na zamku nie dzieje się prawie nic, bo trwają starania o pozyskanie z Unii Europejskiej z programu INTERREG ok 3 mln euro. Kwota ta ma posłużyć odbudowie zamku w Rożnowie oraz odrestaurowaniu słowackiego zamku w Starej Lubowni (na podstawie podpisanego porozumienia o współpracy). W czerwcu ma zapaść decyzja o przyznaniu środków a wówczas, jak planuje Fundacja Zamek Zawiszy Czarnego W Rożnowie, jesienią będzie gotowa dokumentacja a sam zamek powinien być gotowy w ciągu trzech lat.
"Fundacja Zamek Zawiszy Czarnego W Rożnowie" KRS 0000479302
Zamek zwany górnym a także "Zamkiem Gryfitów"
Niewielkich rozmiarów zamek bo zaledwie 20 x 40 m a odliczając grubość murów dochodzących do 2,5 m, stanowił jednak warownię trudną do zdobycia.
W trakcie prac archeologicznych odkopano bruk na dziedzińcu zamkowym oraz kilkadziesiąt osmolonych kamieni. Te kamienie potwierdzają, że na zamku istniał system centralnego ogrzewania. Polegało to na nagrzewaniu kamieni w ogniu a następnie umieszczane były w dolnej kondygnacji, by specjalnymi kanałami doprowadzić ciepłe powietrze do komnat.
Jednym z kolejnych właścicieli zamku był hetman wielki koronny Jan Amor Tarnowski. Dla niego jednak zamek okazał się zbyt mały, więc wyprowadził się do znacznie nowocześniejszej i większej fortyfikacji zwanej zamkiem Dolnym. Rodziny Stadnickich ma także plany adaptacji i tego zamku.
Pierwotnie stała tu strażnica wzniesiona w XIII wieku przez ród Gryfitów.
opracowanie & foto : Albin Marciniak
Zamki w Polsce
Najpiękniejsze i najokazalsze obiekty obronne
