Zamek Leśna Skała w Szczytnej
Jeden z najmłodszych zamków w Polsce, bo zbudowany w 1837 r. w czasie swojej burzliwej historii przechodził z rąk do rąk, by wreszcie po 190 latach mógł otworzyć swoje bramy dla zwiedzających. Obecnie zamkiem zarządza Fundacja Leśna Skała prowadzona przez pasjonatów, o czym można się przekonać wizytując na zamku. Przez wiele lat działalności domu pomocy społecznej, zamek był mocno zaniedbany, co da się zauważyć podczas zwiedzania jego wnętrz. Potrzeba czasu, determinacji i oczywiście sporo środków, by choć w części komnat przywrócić dawny blask. To w dużej mierze zależy od samych zwiedzających a dokładnie w ilości, gdyż fundacja cały dochód z biletów przeznacza na remont obiektu.
Zamek Leśna Skała ul. Zamkowa 8, Szczytna
Na zamek można dojechać drogą nr 8 prowadzącą z Kłodzka do Dusznik-Zdrój. W miejscowości Szczytna widać już zamek na wysokim wzgórzu na który prowadzi droga asfaltowa. Przed zamkiem znajduje się niewielki parking.
Wielu zwiedzających ucieszy fakt, że zamek mogą zwiedzać także osoby niepełnosprawne na wózkach, a także można wprowadzać psy.
Historia Zamku
Geneza nazwy: Leśna 1831 Burg Waldstein, 1945 Szczytnik, 1950 Leśny, 1952 Zamek Leśny, Leśna.
W ramach fortyfikacji granic pruskiego Śląska przed spodziewana wojną z Austria w 1790 r. z polecenia króla Prus Fryderyka Wilhelma II wzniesiono na Szczytniku niewielki fort. Jego budowniczym był major B.von Rauch. W czasie pokoju stacjonowało tu kilku żołnierzy. Teren należał do Szczytnej a właścicielem był wówczas hr. Stillfried. Fort nie odegrał militarnej broni. Podczas kampanii w 1807 r nie był w ogóle broniony i na rozkaz króla rozebrany.
W 1929 r. zamek nabyło zgromadzenie OO Misjonarzy Św. Rodziny, które utworzyło tu szkołę misyjna „Regina pacis”. W następnych latach w pobliskich skałach zaczęto realizować założenie kalwaryjne. Po wojnie w zamku umieszczono prewentorium dla dzieci, a następnie Państwowy Zakład Wychowawczy dla dzieci niedorozwiniętych. Kaplica zamkowa została przebudowana na kościół parafialny, a w pobliżu zamku mieści się dom misjonarzy Św. Rodziny.
W 1831-37r. ówczesny właściciel Szczytnej, major von Hochberg wzniósł na miejscu fortu romantyczny, neogotycki zamek, którego projekt przypisuje się wybitnemu niemieckiemu architektowi Karlowi Schinklowi. W 1842 r. właścicielem zamku został A.Bittner z Lubania, a od 1862 r. gen hr. A. von Nostitz. Wówczas też przybywał tu cesarz Fryderyk Wilhelm IV. W 1892 r. kolejnym właścicielem był B. Klein, który przeprowadził przebudowę zamku umieszczając w dolnej kondygnacji wieży kaplicę.
W styczniu 1945 r. wojskowe władze z Wrocławia przywiozły do zamku rękopisy i inkunabuły z Biblioteki Uniwersyteckiej. Na przełomie sierpnia i września 1946 r. w zamku odbył się I Międzynarodowy Zlot Młodzieży Związku b. Więźniów Politycznych, w którym uczestniczyły delegacje: czechosłowacka, hiszpańska, norweska oraz 400 reprezentantów z Polski.
10 marca 1946 r ostatni misjonarze z prowincji niemieckiej opuścili swoją siedzibę. W latach 50-tych XX w. odezwali się misjonarze Św. Rodziny polscy, ale zostali zmuszeni do opuszczenia zamku, które przejęło państwo. W 2006 r. obiekt wrócił do Misjonarzy Świętej Rodziny.
Na skalnych zboczach poniżej bramy wiodącej na dziedziniec, znajduje się jaskinia. Przy bramie prowadzącej na teren ogrodów zamkowych jest platforma widokowa, skąd rozpościera się panorama na Góry Stołowe. Nieco dalej od zamku, od strony południowo-zachodniej znajdują się malownicze urwiska skalne z Orlimi Skałkami przyciągające wspinaczy. Warto więc zaplanować nieco dłuższy pobyt, by oprócz samego zamku zobaczyć pozostałe miejsca.
W weekendowe wieczory na zamkowym dziedzińcu rozbrzmiewa muzyka, od disco polo po rock. Po nocnym zwiedzaniu można także potańczyć. Karczma serwuje jedzenie i napoje do 02;00.
Na zamku znajduje się Kaplica Rzymskokatolicka Pw. Matki Bożej Królowej Pokoju prowadzona przez Misjonarzy Świętej Rodziny na Szczytniku. Dnia 17 lipca 1899 r. nastąpiło oficjalne poświęcenie kaplicy. Tego dnia odprawiono w niej pierwszą Mszę Świętą. Pozwolenie wydał arcybiskup Pragi kardynał Schonherg już 21 grudnia 1898 r., ale zawierało ono zastrzeżenie, że z chwilą oficjalnego poświęcenia jej, można w niej będzie odprawić nabożeństwa tylko z udziałem właścicieli zamku, ich rodzin, przebywających aktualnie na zamku gości i służby. Była to więc tzw. kaplica prywatna. Ludzie z zewnątrz, czyli ci zamieszkali w Leśnej Wiosce (Walddorf) mogli przybywać na nabożeństwa jedynie w wielkie święta, tj. Boże Narodzenie, pierwszy dzień Wielkanocy, Zielone Święta oraz w dni będące rocznicami poświęcenia kaplicy. Taki stan trwał do 6 stycznia 1912 r., kiedy to w święto Trzech Króli arcybiskup Pragi kardynał Skrobonsky uczynił specjalnym dekretem kaplicę zamkową - pół prywatną. Tym samym udostępniona ona została wszystkim, którzy chcieli uczestniczyć w nabożeństwach.
Kaplica ma 12 metrów długości, 7 szerokości i jest wysoka na 8 metrów. Cztery wąskie okna wypełnione są pięknymi witrażami, przedstawiającymi: św. Franciszka Ksawerego, św. Elżbietę, oraz w oknach od strony dziedzińca - św. Augustyna. Neogotycki ołtarz główny zbudowany jest z drewna i pomalowany na brązowo i złoto. Centralną postacią w ołtarzu głównym jest Matka Boska z Dzieciątkiem - Królowa Pokoju. Ołtarz zdobią figury św. Brunona i św. Heleny - patronów właścicieli zamku.
Krypty zamkowe
W 1890 r. Helena i Bruno Kleinowie przystąpili do odnawiania zamku. Podjęli decyzję, że zamek należy rozbudować o kaplicę. Aby utrzymać neogotycki charakter budowli, także kaplicy nadano ten styl. Zmniejszono częściowo dziedziniec wewnętrzny zamku, przed główną bramą wjazdową i wkomponowano kaplicę w bryłę zamku. Z myślą o przyszłych pochówkach zaprojektowano pod nią kryptę grobową. Pochowani są w niej rodzice Heleny Klein, Franciszek i Selma Rohbarchowie oraz jej mąż Bruno, ona sama i jej szwagierka. Wejście do krypty od strony kaplicy znajduje się po lewej stronie obok ołtarza głównego. Natomiast z tyłu ołtarza znajduje się tablica wmurowana w ołtarz, wykonana ze szlifowanego granitu, upamiętniająca zmarłych pochowanych w grobowcu.
Grobowce rodzin Rohbarchów i Kleinów, znajdujące się częściowo pod kaplicą zamkową w Szczytnej zostały w latach 1950-1952 sprofanowane i ograbione. Aby nie dopuścić do dalszej dewastacji, po roku 1952 zamurowano zarówno wejście od strony zamku, jak i wejście od strony kaplicy. Od chwili zamknięcia aż do 1989 r. nikt tam nie wchodził. Dopiero w styczniu 1989 r., za zgodą ówczesnego dyrektora zamku, Towarzystwo Miłośników Szczytnej otrzymało zezwolenie na dokonanie przeglądu grobowca. Po zejściu do krypty odnaleziono tam częściowo rozbite trumny oraz trumny w dobrym stanie. Przy wielu z nich znajdowały się mosiężne tabliczki z nazwiskami zmarłych. Ustalono więc, że pochowani są tu: Franz Rohrbach (7.01.1825 - 23.7.1880), Selma Rohrbach (19.03.1833 - 16.2.1881}, Bruno Klein (23.11.1852 - 27. 01.1912) i Elizabeth Strutz geb. Klein (23.10.1863 - 12.11.1923). W jednej z trumien, dziś już nie oznakowanej, szczególnie zniszczonej podczas grabieży, spoczywa ostatnia z wielkich właścicielek zamku Helena Klein.
Grupa turystów rozpoczyna zwiedzanie zamku z przewodnikiem na dziedzińcu. Zwiedzanie trwa ok godziny. Chętni mogą wejść także na wieżę, jedną z trzech znajdujących się na zamku
164 zamki w Polsce polecane do zwiedzania
Zamek Leśna Skała w Szczytnej
30 najokazalszych zamków w Polsce, polecanych do zwiedzania
