Zamek Książ
Trzeci co do wielkości zamek w Polsce (po zamku w Malborku i Zamku Królewskim na Wawelu). Część zespołu pałacowego jest udostępniona dla zwiedzających, w tym znajdujący się w części centralnej zamek piastowski a od niedawna, komnaty na najwyższym piętrze. Zamek który rozpala zmysły poszukiwaczy przygód oraz skarbów III Rzeszy, każdego roku przyciąga setki tysięcy turystów z całego świata. W pięknych wnętrzach oraz parku otaczającym zamek, powstało wiele filmów znanych na całym świecie. Czy potrzeba większej zachęty by odwiedzić zamek po raz pierwszy, czy też po latach nieobecności, po raz kolejny?.
Czy pod wzgórzem zamkowym nadal znajduje się Złoty Pociąg ? A może ciężarówki wypełnione złotem i innymi skarbami ? O tym zamku kilka lat temu usłyszał cały świat. Warto zatem samemu wybrać się do Książa będącego obecnie dzielnicą Wałbrzycha, by zobaczyć na własne oczy legendarny zamek stojący na równie tajemniczym wzgórzu poprzecinanym siecią podziemnych tuneli. Tuneli tych znanych jak i tych wciąż nieodkrytych...
Najlepsza pora na odwiedziny zamku to oczywiście wiosna, gdy w ogrodach kwitną kwiaty a wokoło się zieleni, lub jesienią, gdy wszystko wokoło płonie od barw liści i przebijającego się słońca. Wówczas także jest zdecydowanie mniej turystów a zwiedzanie jest znacznie przyjemniejsze. To także czas, gdy bujna zieleń nie przysłania jeszcze zamku, tak doskonale widocznego z kilku punktów widokowych na terenie parku.
Historia
1288-1292 Pierwsze dokumenty pisemne o Zamku Książ - budowa jednego z wielu zamków obronnych przez Księcia świdnicko - jaworskiego Bolka I Surowego.
do 1392 r. Książ pozostaje w rękach Piastów świdnickich, następnie na mocy układu sukcesyjnego przechodzi we władanie korony czeskiej.
1497 r. Władysław Jagiellończyk sprzedaje Książ swemu kanclerzowi, Janowi von Schellenberg.
1508 r. Dobra książańskie należą do Jana von Haugwitz.
11 czerwca 1509 r. Jan von Haugwitz przekazuje zamek z okolicznymi dobrami Konradowi I von Hochberg. (Zamek pozostaje w rękach tego rodu aż do czasu konfiskaty przez władze hitlerowskie).
5 kwietnia 1605 r. Konrad III von Hochberg nabywa od cesarza Rudolfa III prawo dziedziczenia Książa zamiast dzierżawy. Książ staje się dziedziczną własnością rodu.
1705 - 1742 Konrad Ernest Maksymilian von Hochberg zajmuje się przebudową zamku. Powstaje reprezentacyjne, barokowe skrzydło, dziedziniec honorowy oraz zabudowania przedzamcza (oficyny, łaźnia i budynek bramny - miejsce dla straży zamkowej i biblioteki). Wybudowany zostaje Pawilon Letni na Topolowym Wzgórzu, który w II połowie XIX w. staje się rodzinnym mauzoleum.
1789 - 1833 Jan Henryk VI zagospodarowuje okolice zamku. Wg projektu Christiana Wilhelma Tischbeina powstają budowle na terenie parku zamkowego oraz sztuczna ruina na średniowiecznych fundamentach - tzw. Stary Książ.
1848 r. Otrzymanie przez Hochbergów tytułu książęcego.
1907 - 1938 Jan Henryk XV przeprowadza ostatnią, największą rozbudowę zamku. W latach 1908 - 1923 powstają dwa renesansowe skrzydła - zachodnie i północne. Wieża osiąga wysokość 47 m, zostaje nakryta kopulastym hełmem z latarnią. Swój obecny kształt przyjmują tarasy zamkowe.
8 grudnia 1891 r. Jan Henryk XV poślubia w Londynie Marię Teresę Oliwię Cornwallis West - Księżnę Daisy, jedną z najbardziej malowniczych postaci w dziejach zamku.
1941 r. Zamek zostaje skonfiskowany przez władze hitlerowskie - synowie Daisy i Jana Henryka XV walczyli przeciw Hitlerowi : Jan Henryk XVII w armii brytyjskiej, Aleksander w wojsku polskim. Podczas wojny przechowywano w Książu zbiory Królewskiej Biblioteki Pruskiej z Berlina.
1943 r. Do Książa wkracza hitlerowska, paramilitarna organizacja "Todt" i prowadzone są intensywne prace, prawdopodobnie przygotowujące jedną z głównych kwater Hitlera. W tym czasie powstają podziemne tunele na terenie podzamcza o długości ok. 1 km. Historycy nie są zgodni co do przeznaczenia podziemi w Zamku Książ oraz budowanych w tym samym czasie tuneli w Górach Sowich.
do sierpnia 1946 r. W zamku stacjonują wojska radzieckie.
do 1956 r. Zamek opustoszały niszczeje.
1956 - 1962 Zamek zabezpiecza Wojewódzki Konserwator Zabytków z Wrocławia.
1974 r. Rozpoczyna ją się kompleksowe prace remontowe.
1991 r Właścicielem Zamku staje się Gmina Wałbrzych, która do zarządzania obiektem powołuje Przedsiębiorstwo "Zamek Książ" sp. z o.o.
Na zamku odbywa się wiele imprez, m.in. Festiwal Tajemnic czy Festiwal Kwiatów. Od 2018 r dostępne są także podziemia, wcześniej w wyłącznej dyspozycji PAN. Dostępne do zwiedzania były tylko w niewielkiej części te od strony ogrodów. Obecnie zwiedzać można mroczne tajemnice wykute pod 50 m warstwą skały.
https://www.ksiaz.walbrzych.pl/
Widok na zamek z punktu na skale, tuż obok początku Ścieżki Hochbergów prowadzącej do ruin zamku Stary Książ.
Część pałacowa w której znajduje się hotel, restauracja oraz część administracyjna. Nocleg w tak legendarnym miejscu czy poranna kawa na tarasie, w pierwszych promieniach słońca zanim przyjdą pierwsi turyści, to oczywiście coś wyjątkowego na długo zapadającego w pamięci...
Poza samym zamkiem oczywiście warto także zwiedzić stajnie i powozownia, a także cały park z ruinami starego zamku Książ na Diablej Skale.
164 zamki w Polsce polecane do zwiedzania
Zamki, pałace i obiekty obronne w Polsce
opracowanie & foto: Albin Marciniak
