Zamek w Bytowie – gotycki zamek krzyżacki, następnie książąt pomorskich z XIV-XV wieku.
Na wzniesieniu w centrum Bytowa stoi ogromna gotycka warownia. To XIV-wieczny, górujący nad miastem zamek, w którym obecnie mają swoją siedzibę Bytowskie Centrum Kultury, Muzeum Zachodnio-Kaszubskie, bractwa rycerskie, biblioteki: miejska i pedagogiczna oraz hotel.
Zamek powstawał w latach 1398-1405, zbudowany został na planie prostokąta, otoczony murem, z trzema basztami okrągłymi (Młyńską, Różaną i Polną) oraz czworoboczną wieżą Prochową (zniszczona w czasie wojen szwedzkich i odbudowana dopiero w okresie międzywojennym). W dawnym Domu Książęcym przygotowano dla gości restaurację i hotel, zaś skrzydło północne zajmuje Muzeum Zachodnio-Kaszubskie, prezentujące bogate i ciekawe zbiory etnograficzne oraz czasowe wystawy współczesnego malarstwa, fotografiki i sztuki ludowej. W salach bytowskiego zamku odbywa się mnóstwo koncertów, wernisaży, spotkań, a na dziedzińcu wiele imprez muzyczno-rozrywkowych i turniejów rycerskich. Nieopodal zamku znajduje się gotycka wieża, która jest pozostałością średniowiecznego kościoła pw. św. Katarzyny. Obecnie mieści się tam galeria sztuki użytkowej. Zamek w okresie swej świetności pełnił rolę strażnicy granicznej, siedziby administracji krzyżackiej oraz zajazdu dla rycerstwa zachodnioeuropejskiego podążającego do stolicy państwa krzyżackiego - Malborka. Główny i najstarszy gotycki budynek, tzw. Dom Zakonny (obecnie muzeum) znajduje się w północno-zachodniej części zamku. W latach 1560-1570 książęta pomorscy przeprowadzili gruntowną przebudowę bytowskiej warowni.
Powstał wówczas Dom Książęcy (obecnie hotel) i nie istniejąca Kancelaria Książęca. Swój wygląd zmieniła także wieża bramna. W 1623 roku wybudowano Dom Wdów (obecnie biblioteka). W 1656 r. szwedzka załoga zrujnowała zamek, wysadzając w powietrze część domu zakonnego i wieżę. Reszta zabudowań i wież wypaliła się całkowicie. W związku z tym warownia popadła w ruinę, a część obiektów rozebrano. Po przebudowie zamek pełnił funkcję letniej rezydencji książąt zachodniopomorskich - Gryfitów. W latach 30. XX w. niemieckie władze państwowe przeznaczyły zamek na ośrodek szkoleniowy i schronisko dla młodzieży. Dopiero w 1937 r. podjęto decyzję o rekonstrukcji kompleksu, którą prowadzono aż do 1989 r. Pierwotnie zamek w Bytowie wzniesiony zostało w stylu gotyckim. Obecnie, z wyjątkiem dużych fragmentów murów zewnętrznych, większość obiektów pochodzi z przebudowy XVI-wiecznej lub zostało zrekonstruowanych już w XX w. www.bytow.com.pl
Strona muzeum zamku w Bytowie
opracowanie & foto : Albin Marciniak